Viêm loét giác mạc, bệnh
dễ mù loà
Viêm loét giác mạc là một bệnh rất nguy hiểm vì sẽ để
lại những di chứng vĩnh viễn như sẹo giác mạc, teo
nhãn, lồi mắt cua và làm mất một phần hoặc toàn bộ
thị lực. Điều đáng lo ngại hơn, những nguyên nhân
phát bệnh lại có thể bắt gặp dễ dàng trong rất nhiều
bất cẩn trong sinh hoạt hằng ngày.
Giác mạc là một mảnh mô trong
suốt nằm phía trước con ngươi.
Viêm loét giác mạc là khi giác
mạc bị trầy và nhiễm trùng. Việc phát hiện và điều trị sớm
bệnh sẽ giúp giảm hoặc ngăn được di chứng và cải thiện
thị lực.
Tai bay vạ gió ở khắp nơi
Giác mạc có thể bị nhiễm trùng do nhiều nguyên nhân
như vi khuẩn, nấm, amip hay do virút. Trong thực tế điều
trị, các bác sĩ đã ghi nhận được một số hoàn cảnh bắc
cầu cho những thủ phạm gây bệnh này xuất hiện: thường
sau một chấn thương nông nghiệp như hạt thóc, lá lúa, lá
mía, cành cây quẹt vào giác mạc; sau một chấn thương
trong sinh hoạt như bị bụi, côn trùng rớt vô mắt hay mảnh
kính vỡ bắn vào giác mạc; sau một chấn thương công
nghiệp như phoi tiện, bụi than… bắn vào giác mạc; sau
một số bệnh khác của mắt như lông quặm không được
điều trị, hở mi do liệt thần kinh VII, do bướu cổ… Ngoài ra,
một số sai lầm y khoa như dùng kính sát tròng không
đúng cách, tự dùng thuốc nhỏ mắt không đúng, đặc biệt
dùng thuốc nhỏ có chất dexa khi không có chỉ định của
bác sĩ mắt… cũng có thể dẫn đến viêm loét giác mạc.
Khi giác mạc bị viêm loét, người bệnh sẽ có những cảm
giác như đau nhức mắt dữ dội, chảy nước mắt, sợ ánh
sáng, mi mắt nhắm chặt lại, mắt nhìn mờ. Mắt có giác mạc
bị viêm loét sẽ đỏ, đặc biệt đỏ nhiều quanh tròng đen.
Xuất hiện đốm trắng to hay nhỏ ở bất cứ nơi nào trên giác
mạc, nhưng thường ở trung tâm giác mạc. Đôi khi sẽ thấy
một ngấn mủ màu trắng ở trước tròng đen.
Điều trị tốt vẫn để lại sẹo
Chẩn đoán đúng viêm loét giác mạc thì dễ nhưng để tìm
được nguyên nhân gây bệnh thì khó khăn hơn và rất quan
trọng vì liên quan đến việc trị bệnh và dự hậu (tiên lượng)
của bệnh. Bệnh nhân khi đi khám mắt sẽ được bác sĩ
nhãn khoa xác định lại có đúng là viêm loét giác mạc hay
không. Nếu là viêm loét giác mạc, bệnh nhân sẽ được cho
làm thêm một số xét nghiệm như nhuộm Gram, soi tươi,
nuôi cấy vi khuẩn, kháng sinh đồ… để tìm nguyên nhân
gây bệnh.
Viêm loét giác mạc nếu được điều trị tốt, khi lành bệnh
vẫn sẽ để lại vết sẹo. Vết sẹo mỏng hay dày, to hay nhỏ
tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh. Viêm loét giác mạc nếu để
tiến triển nặng hơn sẽ gây thủng giác mạc. Nếu lỗ thủng
nhỏ có thể tự bít nhờ mống mắt. Nếu lỗ thủng to sẽ gây
xẹp mắt và dẫn đến teo nhãn sau này. Dự hậu của bệnh
phụ thuộc vào bệnh nhân đến sớm hay trễ; độ lớn, độ sâu
của vết loét và nhất là tác nhân gây bệnh.
Điều trị phòng ngừa là quan trọng
nhất
“Một số sai lầm y
Việc điều trị viêm loét giác mạc sẽ gồm khoa như dùng
hai phần: điều trị bệnh và điều trị kính sát tròng
phòng ngừa. Tuỳ theo nguyên nhân không đúng cách,
gây bệnh, bác sĩ sẽ cho những loại tự dùng thuốc
thuốc thích hợp. Chủ yếu là thuốc nhỏ nhỏ mắt không
mắt tại chỗ. Ngoài ra còn có một số đúng… cũng có
cách điều trị khác như điện di giác mạc thể dẫn đến viêm
(mục đích để đưa thuốc vào giác mạc loét giác mạc”
nhiều hơn), ghép màng ối (giúp cho vết loét mau lành, bít
lỗ thủng giác mạc…), ghép giác mạc (thay thế phần giác
mạc bị loét biến chứng thủng, thay thế phần sẹo giác
mạc…) Hiện ở bệnh viện Mắt TP.HCM đã có đầy đủ
những phương tiện điều trị này.
So với điều trị bệnh, điều trị phòng ngừa đóng vai trò quan
trọng nhất vì nếu để viêm loét giác mạc xảy ra thì cho dù
có điều trị thật tốt vẫn để lại những di chứng vĩnh viễn.
Một số điểm cần lưu ý trong điều trị phòng ngừa là khi bị
dị vật vào mắt không dùng tay dụi vì sẽ làm trầy mắt, nên
nháy mắt liên tục trong một ly nước sạch. Nếu cảm thấy
vẫn còn dị vật nên đến bác sĩ mắt để kiểm tra. Thực hiện
nghiêm chỉnh chế độ bảo hộ lao động như đeo kính bảo
hộ khi làm việc nơi có nhiều bụi, hàn điện… Những bệnh
nhân bị mắt đỏ khi có triệu chứng như mắt nhìn mờ, chảy
nước mắt nhiều, sợ ánh sáng thì nên đến khám bác sĩ
nhãn khoa. Nếu đã bị viêm loét giác mạc thì phải tranh thủ
đi khám trong thời gian sớm nhất. Viêm kết mạc mủ xanh
cũng nên đến khám tại bệnh viện để được làm thêm xét
nghiệm.
Tóm lại, viêm loét giác mạc là một bệnh nặng và sẽ để lại
di chứng về sau mặc dù được điều trị tốt, do đó vấn đề
phòng bệnh là quan trọng nhất. Nếu đã bị viêm loét giác
mạc thì nên đến khám tại bệnh viện có đủ điều kiện về
chẩn đoán, xét nghiệm để tìm đúng nguyên nhân gây
bệnh, giúp việc điều trị tốt hơn.
(Theo ThS.BS Diệp Hữu Thắng // SGTT Online)
Không dùng lá cây, côn trùng đắp mắt
Bệnh nhân viêm loét giác mạc không nên băng kín mắt, vì
khi băng kín mắt sẽ làm cho mắt nóng, ẩm và bẩn. Những
điều kiện này sẽ giúp cho vi khuẩn phát triển mạnh hơn.
Có thể đeo kính mát để bảo vệ mắt và giúp mắt bớt kích
thích.
Khi bị mắt đỏ hoặc viêm loét giác mạc không nên dùng
các loại lá cây hoặc côn trùng đắp vào mắt. Bệnh nhân ở
vùng sâu, vùng xa nếu bị mắt đỏ mà không có điều kiện
khám bệnh thì có thể dùng các loại thuốc nhỏ:
Chloramphenicol, Gentamycine, Tobramycin. Tuyệt đối
không dùng loại thuốc có chất dexa để nhỏ mắt khi không
có sự đồng ý của bác sĩ nhãn khoa.