WB c nh báo nguy c tái phát hi n t ệ ượ ơ ả ng “b c h i”v Tài chính. ơ ề ố
ế t, ộ i (WB) công b ngày 30/5 cho bi ế ớ ố ệ ồ ng ngày càng gia tăng ở ằ ế nh cu c kh ng ho ng ả ề ư ộ ở ả Báo cáo c a Ngân hàng Th gi ố ủ c ngoài v i chi phí th p n ấ tình tr ng l thu c vào ngu n v n đ u t ớ ầ ư ướ ạ c đang phát tri n. Các nhà có xu h các n ể ướ ướ ệ kinh t c a WB c nh báo r ng tình tr ng này có th s d n đ n hi n ể ẽ ẫ ạ ế ủ t châu ơ ố ủ ề ệ ượ Á h i cu i th p niên 1990. ậ ố ng”b c h i” v tài chính và ti n t ồ
i đ u t t ủ ớ ầ ư ư ồ ị ườ USD đ vào th tr ổ ộ ự ứ ứ ủ ề ể ộ d nhân đã huy đ ng ngu n v n k l c ỷ ụ nh ng ữ c đó. M t s ộ ố ộ ủ ớ ư ữ ế ố ng ch ng khoán, mua trái phi u hay xây d ng nhà máy ỷ ở c đang phát tri n, cao h n nhi u so v i m c 397 t ỷ ơ i đ u t ớ ầ ư ườ ỏ ố ướ ụ ể ề ứ t ầ ư ừ ố ị ằ và c i thi n đi u ki n cu c s ng cho ẳ ng kinh t ế USD c a m t năm tr ng nh không có nh ng đánh giá c th v m c đ r i ro bên ngoài đã ộ ồ ệ ưở ế ề ả ố ộ Theo tính toán c a WB, trong năm 2005, gi 491 t n ướ nhà kinh t khi đ a ra quy t đ nh b v n làm ăn. WB kh ng đ nh r ng ngu n v n đ u t ư góp ph n đáng k thúc đ y t c đ tăng tr ệ ng ẩ ố c nghèo. ầ i dân cho r ng gi ằ ế ị ể nh ng n ữ ướ ườ ở
ờ ế ề ậ ầ ấ ề ể ả ủ ệ ượ i đ u t ủ ả ố ị ỹ c ngoài. ầ ư ướ ồ ố ằ ợ ế ị ể ữ ể ả ổ ẽ suy thoái do lãi su t tăng, th tr ị ườ ụ ề ấ Tuy v y cũng trong th i gian qua, b t c s c nào có nguy c x y ra nh : bùng phát d ch cúm ư ơ ả ấ ứ ự ố Trung Qu c ch ng l i hay C c D tr Liên bang M (FED) gia c m trên di n r ng, n n kinh t ự ữ ụ ạ ệ ộ ữ ố ng v n đ u t ng x u t tăng lãi su t ngoài d ki n đ u có th nh h n i th tr ị ườ ưở ố ấ ớ ự ế ng tài chính - ti n t Đây chính là hi n t ậ đã t ng x y ra h i cu i th p ng “b c h i” c a th tr ơ ả ừ ề ệ ị ườ ố c ngoài quy t đ nh b o toàn ngu n v n c a mình b ng cách n niên 1990. N u gi ồ ớ ầ ư ướ ế c đang phát tri n s ph i gánh ch u nh ng kho n n kh ng l chuy n đi n i khác, thì các n ồ , ị ả ướ ơ trong khi n n kinh t ng ch ng khoán gi m giá liên t c và ả ứ ế ho t đ ng xu t kh u đình tr . ệ ẩ ấ ạ ộ
ng này, chuyên gia cao c p Morris Goldstein thu c Vi n Kinh t Qu c t ấ ố ế Washington D.C (M ) cho r ng vi c lãi su t tăng, giá ộ ằ ụ ở ở ề ệ ượ ứ ệ ệ ế ề ế ấ ứ c đang phát tri n. Vào năm 1997, tr ướ ủ ả ờ đang phát tri n ỉ ố ế ề ế ủ ề ướ ể ể ả ế ớ châu Á chính th c bùng phát t ấ ả ứ ừ ế ọ ố ỹ ngày 10/9/1998 khi gi ờ ể ể ề ỹ ỏ ế ồ ề ướ ủ ệ ấ ứ i 14,91%. Đánh giá v hi n t ch c nghiên c u có tr s (IIE), m t t ỹ ứ ộ ổ suy thoái là nguyên nhân làm n y sinh nhi u thách th c khác tiêu dùng gi m và n n kinh t ả ề ả ả c th i đi m x y ra cu c kh ng ho ng các n nhau ộ ể ể ướ ở Ngân hàng “J.P. châu Á, ch s giá trái phi u c a các n n kinh t ti n t ể ở ề ệ ở c đang phát tri n s ph i tr Morgan” đã gi m 315 đi m c b n. Đi u này có nghĩa là các n ả ả ơ ả ẽ m c lãi su t hàng năm cao h n 3,15% so v i trái phi u do B Tài chính M phát hành. Cu c ộ ộ ơ ứ kh ng ho ng tài chính - ti n t ớ ầ i đ u ủ ề ệ ở ể đang phát tri n. Vào th i đi m tìm m i cách thu h i và chuy n v n ra kh i các n n kinh t t ể ư đó, m c chênh l ch v lãi su t gi a trái phi u c a M và c a các n c đang phát tri n đã lên ủ ữ t ớ
ơ nh ng n n kinh t ề ế ể ở n ồ ố ộ ộ
đang phát tri n, khi ệ ằ ượ ố ự ề ứ ố ể c đang phát ữ ư ỹ ố nh ng th tr ị ườ ữ ng ch ng khoán ứ ừ ệ ể ệ ấ ố ng đang phát tri n đ m t s n ở ộ ố ướ ữ c đây. Hi n t ng “b c h i” v tài chính có nguy c tái phát ơ ề ệ ượ thu c vào ngu n v n đ u t h quá l c ngoài. Giáo s Kristin Forbes thu c Vi n Công ầ ư ướ ệ ọ ngh Massachusetts (MIT), c u c v n c a T ng th ng M George W.Bush cho r ng không ủ ệ ổ ố ấ c công b có b t c m t đánh giá nào v m c đ r i ro ở ấ ứ ộ ộ ủ trong su t hai năm v a qua. Trong khi đó, th tr ị ườ ố tri n đã có d u hi u gi m xu ng và theo Giáo s Forbes, thì đây chính là nh ng bi u hi n ban ư ả nh đã t ng x y ra tr đ u c a nguy c kh ng ho ng tài chính - ti n t ề ệ ể ầ ướ ủ ủ ư ừ ả ả ơ
ữ ể ầ n ề ướ c ớ ầ ư ướ ủ ộ chân” gi ể ề ủ t, nh ng năm g n đây, các n ế ằ ệ ng ngo i t ự ữ ộ ượ ạ ừ ả ọ ấ ể ả ầ ổ c đây. Báo cáo c a WB cho bi c đang phát tri n trên toàn c u đã tri n ể ầ ủ ướ khai nhi u bi n pháp nh m thu hút và “gi c ngoài. Ví d , nhi u n i đ u t ữ ụ châu Á đã d tr m t l ng c a các cu c r t l n đ ch đ ng ngăn ch n nh h ộ ạ ệ ấ ớ ưở ặ ả ầ kh ng ho ng t bên ngoài. Bên c nh đó, h cũng áp d ng chính sách khuy n khích nhà đ u ủ ế ụ b v n vào xây d ng nhà máy đ s n xu t - kinh doanh hay mua c ph n, thay vì mua trái t ư ỏ ố phi u nhà n ế ự c nh tr ư ướ ướ
ủ ằ ơ ộ ộ ả sâu r ng ch a th c s xu t hi n, song các n ự ề ệ ư ự ể ộ ng h p tác, nh m gi ể ủ Mansoor Dailami c a WB cho r ng m c dù nguy c tái bùng phát m t cu c kh ng ặ c đang phát tri n và ấ ướ ị i quy t nh ng thách th c hi n nay trong th ứ ệ ế ữ ệ ằ ả ợ Nhà kinh t ế ho ng tài chính - ti n t phát tri n c n ph i tăng c ầ tr ng v n đ u t n ườ c ngoài.. ả ầ ư ướ ườ ố
