Luận văn Thạc sĩ: Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại tại Việt Nam

Ngân hàng thương mại (NHTM) đóng vai trò trung gian tài chính thiết yếu, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế và ổn định xã hội của Việt Nam. Hiệu quả hoạt động kinh doanh (HQHĐKD) của các NHTM không chỉ mang lại lợi nhuận cho bản thân tổ chức mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, hoạt động của các NHTM tại Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức và hạn chế, đặc biệt sau những biến động kinh tế toàn cầu và các vấn đề nội tại như nợ xấu. Do đó, việc nghiên cứu, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến HQHĐKD của các NHTM là vô cùng cần thiết để đưa ra các giải pháp phù hợp, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và duy trì sự ổn định, hiệu quả hoạt động trong bối cảnh hiện nay và tương lai.

Luận văn này hướng đến đối tượng là các ngân hàng thương mại tại Việt Nam, các nhà hoạch định chính sách trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, cũng như các nhà nghiên cứu và sinh viên quan tâm đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngành ngân hàng. Nội dung nghiên cứu cung cấp cơ sở thực tiễn để các ngân hàng cải thiện hiệu suất hoạt động, đồng thời đóng góp vào hệ thống tri thức về lĩnh vực tài chính ngân hàng.

Luận văn đã tổng hợp các khung lý thuyết về hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại (NHTM) và các yếu tố ảnh hưởng đến nó tại Việt Nam. Thông qua việc lược khảo các nghiên cứu liên quan, luận văn đã xác định được các khoảng trống nghiên cứu và từ đó giải quyết mục tiêu nghiên cứu thứ nhất: xác định các yếu tố được xây dựng trong mô hình nghiên cứu có ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của các NHTM Việt Nam. Các yếu tố này bao gồm: quy mô ngân hàng; tỷ lệ vốn chủ sở hữu; tỷ lệ chi phí hoạt động; hệ số an toàn vốn; tăng trưởng tín dụng; tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng; đa dạng hóa thu nhập; tăng trưởng kinh tế; tỷ lệ lạm phát; cấu trúc sở hữu Nhà nước; và tác động của đại dịch Covid 19. Mục tiêu nghiên cứu thứ hai được hoàn thành thông qua nghiên cứu định lượng, sử dụng dữ liệu thứ cấp của 24 NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2012 – 2022. Kết quả hồi quy đa biến bằng mô hình FGLS cho thấy, các yếu tố có ý nghĩa thống kê và ảnh hưởng tích cực đến tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE) trong giai đoạn 2012 – 2023 là: quy mô ngân hàng (SIZE), đòn bẩy tài chính (LEV), tỷ lệ chi phí hoạt động (ME), hệ số an toàn vốn (CAR), tăng trưởng tín dụng (LOAN), đa dạng hóa thu nhập (DIVER), tỷ lệ lạm phát (CPI) và cấu trúc sở hữu nhà nước (STA). Ngược lại, tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng (LLR) và tăng trưởng kinh tế (GDP) lại có ảnh hưởng tiêu cực. Biến đại dịch Covid 19 (COVID) không có ý nghĩa thống kê về sự ảnh hưởng đến HQHĐKD của các NHTM Việt Nam. Dựa trên các kết quả nghiên cứu thực nghiệm, luận văn đã đề xuất các hàm ý quản trị thiết thực nhằm giúp các NHTM Việt Nam gia tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh trong tương lai.