Con người không chỉ đơn thuần tiếp nhận và cảm nhận văn học như những sản phẩm nghệ thuật riêng biệt, mà còn trải nghiệm văn học trong mối liên hệ sâu sắc với xã hội, văn hóa và lịch sử. Văn học không chỉ là tiếng nói của cá nhân mà còn là tiếng vọng của cộng đồng, thể hiện những giá trị, tư tưởng và tâm tư của thời đại. Từ những tác phẩm cổ điển đến những dòng văn học hiện đại, lý luận văn học giúp ta nhận diện, phân tích và đánh giá sâu sắc các tầng nghĩa, cấu trúc và vai trò của văn chương trong đời sống con người.