TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG
KHOA SƯ PHẠM TỰ NHIÊN
BÀI GIẢNG
HỌC PHẦN VĂN HỌC 1
Năm học: 2013 - 2014
- 2 -
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG
KHOA SƯ PHẠM TỰ NHIÊN
BÀI GIẢNG
HỌC PHẦN VĂN HỌC 1
Giáo viên: Lê Thị Hồng Thắm
Bộ môn: Sư phạm Tiểu học
Năm học: 2013 - 2014
- 3 -
LỜI NÓI ĐẦU
Bài giảng học phần Văn học 1 được soạn với mục đích trang bị cho người
học:
1. Về mặt kiến thức:
- Các hiểu biết cơ bản về Lý luận văn học.
- Các hiểu biết tổng quan về văn học dân gian Việt Nam.
- Hệ thống hóa văn học viết Việt Nam đã học ở phổ thông trung học.
- Các hiểu biết về văn học thiếu nhi Việt Nam.
- Văn học nước ngoài dành cho thiếu nhi trong chương trình tiểu học.
2. Về mặt kỹ năng, người học biết:
- Ứng dụng các mảng kiến thức đã học để nâng cao kỹ năng sư phạm trong
việc dạy các phân môn tiếng Việt ở tiểu học.
- Phân tích các tác phẩm văn học có trong chương trình tiếng Việt tiểu học phù
hợp với từng lứa tuổi, khối lớp.
- Dạy tốt môn tiếng Việt ở tiểu học, đặc biệt là phân môn Tập đọc, Kể
chuyện, Tập làm văn...
- 4 -
MỤC LỤC
TÊN BÀI
TRANG
Chương 1: LÝ LUẬN VĂN HỌC
6
Bài 1: Đối tượng - nội dung – và chức năng của Văn học
6
Bài 2: Hình tượng và nhân vật trong văn học
12
Bài 3: Ngôn ngữ văn học
16
Bài 4: Đề tài – chủ đề - kết cấu - cốt truyện
20
Bài 5: Đặc trưng cơ bản của thơ – truyện – ký – kịch
25
Bài 6: Một số thể thơ ở Việt Nam
31
Bài 7: Phương pháp phân tích một tác phẩm văn học
38
Chương 2 : VĂN HỌC DÂN GIAN VIỆT NAM
43
Bài 1: Đại cương về văn học dân gian Việt Nam
43
Bài 2: Truyện dân gian
50
Bài 3: Các thể loại văn vần dân gian
61
Chương 3: HỆ THỐNG HÓA KIẾN THỨC VỀ VĂN HỌC VIỆT
NAM ĐÃ HỌC Ở PHỔ THÔNG TRUNG HỌC
67
Bài 1: Đặc điểm và thành tựu của văn học Việt Nam từ thế kỷ X đến
hết thế kỷ XIX
67
Bài 2: Đặc điểm và thành tựu của văn học Việt Nam từ đầu thế kỷ
XX đến CMT8/1945
74
Bài 3: Đặc điểm và thành tựu của văn học Việt Nam từ CMT8 đến
năm 1975
83
Bài 4: Văn học viết Việt Nam trong chương trình tiểu học
87
Chương 4: VĂN HỌC THIẾU NHI VIỆT NAM
89
Bài 1: Khái quát văn học thiếu nhi Việt Nam
89
Bài 2: Thơ văn của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết cho thiếu nhi
92
Bài 3: Tô Hoài với “Dế Mèn phiêu lưu ký”
97
Bài 4: Nguyễn Huy Tưởng với “Lá cờ thêu sáu chữ vàng”
101
- 5 -
Bài 5: Thơ Trần Đăng Khoa
104
Bài 6: Phạm Hổ và tập thơ “Chú bò tìm bạn”
107
Chương 5 : VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI TRONG CHƯƠNG TRÌNH
TIỂU HỌC
110
Bài 1: Khái quát về những tác phẩm văn học nước ngoài dạy trong
chương trình tiểu học
110
Bài 2: Giới thiệu Andecxen và tác phẩm “Bà chúa tuyết”
115
Bài 3: Giới thiệu Grim và tác phẩm “Bạch Tuyết và bảy chú Lùn”
118
Bài 4: Giới thiệu Hector Malot và tác phẩm “ Không gia đình”
121
Bài 5: Giới thiệu M.Gorki và tác phẩm “ Thời thơ ấu”
125