Vietnam J. Agri. Sci. 2024, Vol. 22, No. 9: 1113-1122
Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2024, 22(9): 1113-1122
www.vnua.edu.vn
1113
ẢNH HƯỞNG CỦA LƯỢNG ĐẠM BÓN ĐẾN QUANG HỢP Ở GIAI ĐOẠN SAU TRỖ
VÀ NĂNG SUẤT CỦA DÒNG LÚA CẢI TIẾN MANG GENE
GN1a
TĂNG SỐ HẠT TRÊN BÔNG
Bùi Hồng Nhung1, Phan Thị Hồng Nhung2, Phạm Văn Cường1,2*
1Trung tâm Nghiên cứu cây trồng Việt Nam và Nhật Bản
2Khoa Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam
*Tác giả liên hệ: pvcuong@vnua.edu.vn
Ngày nhận bài: 22.07.2024 Ngày chấp nhận đăng: 15.09.2024
TÓM TẮT
Các dòng lúa có số hạt trên bông cao thường có nhiều hạt lép nên năng suất chưa cải thiện, có thể do mất cân
bằng nguồn và sức chứa. Do vậy, nghiên cứu biện pháp kĩ thuật như bón đạm nhằm cải thiện bộ máy quang hợp,
cải thiện nguồn phù hợp với sức chứa cao là cần thiết. Thí nghiệm trồng chậu được tiến hành trong vụ xuân và vụ
mùa năm 2023 nhằm đánh giá ảnh hưởng của ba mức đạm bón (0, 1 và 2g N/chậu) đến đặc điểm quang hợp giai
đoạn trỗ - chín và năng suất hạt của dòng lúa cải tiến DCG31 và giống Khang dân 18 (KD18). Kết quả cho thấy
lượng N bón cao giúp duy trì tốt cường độ quang hợp, hàm lượng diệp lục tổng số, diện tích lá, khối lượng chất khô
tích lũy trong suốt giai đoạn trỗ - chín. Việc duy trì bộ lá xanh với cường độ quang hợp cao đã giúp tăng năng suất
lúa ở cả 2 dòng/giống. Trong đó, bón tăng đạm (2g N/chậu) làm tăng năng suất DCG31 vượt trội trong vụ xuân
(57,5 g/khóm), với mức tăng 26,4% so với mức bón trung bình (1g N/chậu), cao hơn giống KD18 (43 g/khóm), tăng
6,7%. Tăng lượng N bón cho DCG31 cũng giúp cải thiện được số bông/khóm và số hạt chắc/bông, không làm giảm
hiệu suất bón đạm, nhất là ở trong vụ xuân.
Từ khóa: Phân đạm, gene GN1a, số hạt/bông, năng suất cá thể, quang hợp.
Effects of Nitrogen Fertilizer Rate on Photosynthesis in Post-Heading Stage and Grain Yield
of Improved Rice Line with GN1a Gene Controlling Grain Number Per Panicle
ABSTRACT
The rice lines that have high number of grains per panicle often have low filled-grain rate, probably attributable
to an imbalance between source and sink in plants. Thus, studies on technical management such as fertilization to
enhance photosynthetic rate and to improve proper sources for high sinks. Soil pot experiments were conducted in
2023 spring and autumn cropping seasons to assess the effects of three N levels, viz. 0, 1, and 2g N pot-1 on
photosynthesis at heading and ripening stages of DCG31 (carrying GN1a gene) and Khang dan 18. The obtained
results showed that high applied N fertilizer enhanced photosynthetic rate and its related parameters. It helped
maintain high photosynthesis, chlorophyll content, leaf area, and dry matter during the heading-ripening stages. The
good maintenance of functional green leaves during the seed-setting period led to an increase in grain yield,
especially in the spring season. Compared to the normal N dose, the high N application improved 26.4% of the grain
yield in DCG31 (57.3g plant-1), whereas that was 6.7% in the KD18 (43g plant-1). Increasing applied N also led to an
improved number of panicles per plant and number of filled grains per panicle and did not reduce nitrogen use
efficiency, especially in the spring season.
Keywords: Nitrogen rate, GN1a gene, number of grain per panicle, grain yield, photosynthesis.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Lúa là loäi cåy lþĄng thăc chính cho hĄn
một nāa dân số trên thế giĆi; đþĉc canh tác chû
yếu ć khu văc Nam (44,3%) và Đông Nam Á
(31,7%) (faostat.fao.org). Nhìm đâm bâo an
ninh lþĄng thăc do să tëng nhanh về dân số và
thu hẹp diện tích đçt canh tác, chọn täo giống
lúa vĆi nëng suçt cao luôn là một trong nhĂng
mýc tiêu chính cûa các nhà nghiên cĀu trong
