BIẾN CHỨNG NỘI SỌ DO TAI
ĐẠI CƯƠNG :
• BCNS là biến chứng nguy hiểm của viêm tai
giữa mạn tính.
• BCNS có các đặc điểm : Triệu chứng lâm sàng đa dạng . Diễn biến phức tạp. Điêù trị khó khăn . Tỷ lệ tử vong cao .
LỊCH SỬ :
– HIPPOCRATE ( 460 trước công nguyên ):” đau tai dữ dôị kèm sốt cao có thể làm bệnh nhân nói sảng và chết “
– MORGAGNI : phát hiện áp xe não do tai đầu
tiên.
– MORLAND : mổ thành công áp xe não do tai. – VOLTOLINI : mô tả triệu chứng viêm màng
não do tai .
Viêm tắc tĩnh mạch xương. Huỷ xương . Các con đường có sẵn .
• HÀNG RÀO BẢO VỆ : • Niêm mạc hòm nhĩ . • Các thành xương. • Sự thành lập mô hạt . • CƠ CHẾ BỆNH SINH :
CÁC YẾU TỐ THUẬN LƠỊ :
Độc tố cuả vi khuẩn . Sự điều trị kháng sinh không đúng . Sự đề kháng của cơ thể . Cấu trúc xương chủm . Sự dẫn lưu của tai giữa . Tiền sử chảy mủ tai trước đó .
CÁC ĐỊNH LUẬT :
– Định luật KORNER : áp xe não do tai thường ở
thùy thái dương nông.
– Định luật BORRIES : trong diễn tiến của viêm màng não do tai , nếu dịch não tủy khá lên mà lâm sàng của bệnh nhân ngày càng nặng thì phải nghi ngờ có áp xe não tiềm ẩn
PHÂN LOAỊ :
Viêm màng não. Aùp xe đaị não . Aùp xe tiểu não. Viêm tắc xoang tĩnh mạch bên. Aùp xe ngoài màng cứng
CHẨN ĐOÁN :
HOÄI CHÖÙNG VIEÂM TAI XÖÔNG CHUÛM MAÏN TÍNH HOÂÌ VIEÂM : • Tieàn söû chaûy muû tai töø nhoû. • Gaàn ñaây : soát cao, laïnh run , nhöùc
ñaàu .
• Muû tai thoái khaém, nhieàu hôn , ít ñi
hoaëc ngöng chaûy . • Giaûm thính löïc naëng. • Aán vuøng moûm chuûm ñau choùi .
ÁP XE ĐAỊ NÃO: TAM CHỨNG BERGMANN:
• 1/ HÔỊ CHỨNG TĂNG ÁP LỰC NÔỊ SỌ :
• 2/ HỘI CHỨNG NHIỄM TRÙNG:
• 3/ HỘI CHỨNG THẦN KINH KHU TRÚ :
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG :
VIÊM MÀNG NÃO: * Sốt cao , rét run , mạch nhanh. * Tam chứng kinh điển : Nhức đầu dữ dôị.
Nôn oí . Táo bón .
* Dâú màng naõ : _Cổ gượng .
_Kernig (+), Brudzinski (+).
* Rôí loạn thần kinh : Cảm giác : tăng cảm giác đau, sợ ánh sáng. Vận mạch : da đỏ bừng , vạch màng não (+) Gíac quan : sợ tiếng động . Tinh thần : trầm uất , mê sảng .
ÁP XE ĐAỊ NÃO: TAM CHỨNG BERGMANN:
HÔỊ CHỨNG TĂNG ÁP LỰC NÔỊ SỌ : • nhức đầu vùng thaí dương, đỉnh , chẩm. • Nôn vọt. • Tinh thần trì trệ:lơ mơ, ngủ gà . • Mạch chậm < 60 lần / phút , huyết áp tăng. • Cương tụ võng mạc , phù gai.
ÁP XE ĐAỊ NÃO: TAM CHỨNG BERGMANN:
HỘI CHỨNG NHIỄM TRÙNG: • sốt cao. • Gầy sút , • Mất nước
ÁP XE ĐẠI NÃO: TAM CHỨNG BERGMANN:
3/ HỘI CHỨNG THẦN KINH KHU TRÚ : • tăng phản xạ gân xương, Babinski (+). • Liệt nưả ngươì bên đôí diện . • Co giật chân tay, động kinh. • Mất ngôn ngữ : mù lơì, điếc lơì : • Mù lời : ( Vernicke ):noí được nhưng quên 1 số từ quen
thuộc.
• Điếc lơì : ( Broca ) : nghe được nhưng không hiêủ . • Tử vong do : tụt kẹt thuỳ thaí dương vaò khe Bichat. • Tụt kẹt tiểu não vào lỗ chẩm. • Vỡ ổ áp xe vào naõ thất .
ÁP XE TIỂU NÃO :
Mất thăng bằng. Quá tầm :nghiệm pháp ngón tay chỉ muĩ . Mất liên động :úp ngưả bàn tay. Mất đồng vận : đá gót vào mông. Động mắt tự phát đập về bên bệnh. Nôn oí, chóng mặt, nhức đầu
VIÊM TẮC XOANG TĨNH MẠCH BÊN :
• * Sốt cao+ lạnh run giống cơn sốt rét. • Biểu đồ nhiệt độ hình tháp chuông nhà thờ
.
• * Đau vùng bờ sau xương chủm.
*Thiếu máu . *Máng cảnh sưng đau.
ÁP XE NGOÀI MÀNG CỨNG :
• Túi mủ nằm giữa màng cứng và xương sọ . • Không có triệu chứng lâm sàng đặc hiệu • ( nhức đầu, sốt, buồn nôn)
CẬN LÂM SÀNG :
• 1. COÂNG THÖÙC MAÙU : • Baïch caàu taêng , chuû yeâuù laø ña nhaân
trung tính .
• 2. DÒCH NAÕO TUÛY : daâuù hieäu ñieån
hình cuaû vieâm maøng naoõ : ñaïm taêng, ñöôøng giaûm, baïch caâuø taêng. • 3. XQUANG SCHULLER: hình aûnh
Cholesteatome
• 4. THÍNH LÖÏC ÑOÀ : ñieác daãn truyeàn ñoä
III, thính löïc maát trung bình 48,5 dB.
• 5. CTSCAN :
CẬN LÂM SÀNG :
CTM. Dịch naõ tuỷ. Phim Schuller . Ctcan
ĐIÊÙ TRỊ :
• . NGOAỊ KHOA : • Khoét rỗng đá
• NÔỊ KHOA : • Kháng sinh : • Ampi+Genta + Metronidazol
• Cephalo III+ Genta
chủm toàn phần mở rộng.
+Metronidazol • kháng sinh đồ •
• Giải quyết ổ viêm nhiễm ở xương chủm.
• Dẫn lưu ổ áp xe .
*Chống phù naõ , chống tăng áp lực nôị sọ : Manitol 20% hoặc Glucoz 30 % *Bù nước điện giaỉ. *Dinh dưỡng .
• •
ÁP XE TIỂU NÃO:
TIEÂN LÖÔÏNG :
Điều trị sớm có khả năng cưú sống bệnh
nhân,
Điều trị muộn tỷ lệ tử vong cao.
