0
Y BAN NHÂN DÂN TNH QUNG NGÃI
TRNGăĐI HC PHMăVĔNăĐNG
------------------
BÀI GING
N BÓNG R
GIOăVIểNă:ăTrn Ngc Huy
Qung Ngãi, 2016
1
LI NịIăĐU
Bóng r mt môn th thao tính tp th đi kháng cao vi các hot đng
hết sc phong phú, đa dng. ng r môn học trong chơng trình giáo dc th cht ,
tác dng giáo dc các phm cht đo đc th cht cho con ngi. Vi sc hp dn
sôi đng, ngày nay bóng r tr thành môn th thao đc nhiu ngi tp luyn, nht
là hc sinh, sinh viên .
Đ tng bc nâng cao cht lng đào to trong nhà trng, chúng tôi đư biên
son gii thiu đ cơng bài ging môn Bóng R vi thi lng 02 tín ch, trong đó
phn thuyết 15 tiết và thc hành 30 tiết, ng cho sinh viên ngành Cao đng S phm
Giáo dc Th cht trng Đi hc Phm Văn Đng. Đ cơng bài ging đợc biên son
da trên giáo trình qui đnh ca B Giáo dc-Đào to, kết hp vi các tài liu, sách
tham kho liên quan, theo hng tp trung vào các vn đ cơ bn nht, php vi
trình đ kh năng tiếp thu ca sinh viên, nhng vn đm bo ni dung ca chơng trình.
Đ cơng bài ging Bóng r gm hai phn:
Phn thuyết bao gm các ni dung: Ngun gốc ra đi s phát trin ca môn
bóng r, các k thut và chiến thut cơ bn trong môn ng r, mt s điu lut cơ bn
phơng pháp t chc thi đu và trng tài bóng r.
Phn thc hành gm các phơng pháp c th tiến trình ging dy k, chiến
thut bóng r, các hình thc luyn tpbin pháp khc phc nhng sai lm thng mc
phi khi luyn tp các k, chiến thut.
Đ tiếp thu tt ni dung bài ging, sinh viên cn t nghiên cu hc tp kết hp vi
các tài liu tham kho, t giác tích cc trong ôn tp ngoi khóa đ nm chc các ni
dung trng tâm ca bài ging, đng thith vn dng vào hot đng rèn luyn hc tp
ca bn thân cũng nh trong thc tin công tác sau này.
Trong quá trình biên son không tránh khi nhng thiếu sót, chúng tôi chân thành
cm ơn nhng ý kiến đóng góp chân nh ca quí thy giáo, các đng nghip các
bn sinh viên đi ging ngàyng hoàn chnh.
Xin chân thành cm ơn!
TÁC GI
2
CH VIT TTNG TRONG BÀI GING
TDTT: Th dc th thao
VĐV: Vn đng viên
VD: Ví d
GV: Giáo viên
GDTC: Giáo dc th cht
CĐSP: Cao đng s phm
HLV: Hun luyn viên
SV: Sinh viên
Bóng R : BR
3
Chngă1. PHNăLụăTHUYTă ( 15 tit )
1.1. LCH S RAăĐI VÀ S PHÁT TRIN MÔN BÓNG R ( 2 tit )
1.1.1. Ngun gc ca môn Bóng r.
Bóng r (BR) ra đi m 1891 do Dr. James Naismith (1861-1936) giáo viên môn
giáo dc th cht hc vin Springfield thuc bang Masachusetts sáng lp.
Vào thi gian đó các môn th thao, trò chơi vn đng ch yếu đc thc hin ngoài
tri. Do vy trong suốt mùa đông các sinh viên đư không th tp luyn hay thi đu đc.
Các giáo viên th dc rt băn khoăn, lo lng không ngng m i, suy nghĩ đ m ra
mt môn chơi mi. ng r ban đu ch trò chơi vn đng cho sinh viên trong thi tiết
xu.
Ban đu ông James Naismith tính xây dng da trên môn football (M), soccer
lacrosse nhng tng đó đư sm b loi b ông cho rng football (M) quá thô bo,
còn hai môn kia ch yếu da trên kh năng sc mnh tốc đ, không có tính ngh thut.
Điu kin đ hình thành môn miy phi đc chơi trong nhà th dc, phi gii
hn bi nhiu lut l nhng đơn gin d hiu, không đc dùng que gy d y
nguy him không đc thô bo hay nhng đng tác truy cn theo kiu môn
football (M). Do đó Ông đư chn qu bóng đá s dng tay đ chuyn, bt và m.
Đ hình thành rổ” bng nh y gi đư nhiu tài liu đ cp gii thích.
d nh trong sách bóng r ca Iu. M. Portnova thì cho Ông đư ng dng môn chơi
Pok-Tapok m ng vào mt ng tròn bng đá đc đính trên tng cao ca b lc
Inka va Maia sng ti Mehico môn chơi ni tiếng Ollamalituli ca ngi Astek cũng
vi mc đích m ng cao su vào mt chiếc vòng m bng đá. Nhng theo sách
Basketball ca Joe Hutton Vern B. Hoffman đư gii thích theo logic ca vn đ
Ông d định m goal theo môn Lacrose nhng nếu c cu th tp trung trc
goalđể tranh cp m bóng s dn đến thô bo, do vy Ông đt 2 cái hp 2 đu
sân bóng s đc ném vào đó. Nhng điu y li ny sinh mt vn đ khác ng
phòng th đứng tm quanh hp đ chn ng. Do vy Ông quyết đnh treo 2 cái hp trên
đầu các đu th sao cho h không th vi ti đc. Điu y ép h phi bung rng ra
khng chế các qu m t vòng ngoài. Vào thi đó Ông cho treo 2 cái gi đựng đào trên
balcony ca nhà th dc Sprìngield độ cao 10 feet (3,05m) tính t mt sân ti cnh
4
trên ca vòng r cao đc gi đến bây gi ). Còn bng r đc nh thành trong quá
trình thi đu sau y khi thi đu, các c đng viên cung nhit đng trên balcony đư
c gng giúp đ đội mình bng cách ph ht bóng vào r đối phơng. Do đó Ông đư cho
đặt thêm bng (1895) phía sau nhm mc đích bo v. Điu tiếp theo cách thc đ
bt đu mt trn đu, Ông đư da trên môn English Rugby khi có tranh chp, trng tài
s m ng vào gia 2 hàng cu th để h lao vào tranh cp. Lut y tuy thô bo
nhng công bng cho c 2 bên. Do đó các vòng tròn nhy tranh bóng đc lp ra.
Thi k đầu, vì lp tp th dc ca Naismith có 18 ngi nên ông chia ra 2 đi, mi
đội 9 ngi c nam n. Sau y thy s ngi đông không cn thiết ch làm ri
trên sân nên s ngi mi bên đư đc gim xuống còn 7 sau đó 5 ngi.
Bi bóng đc m vào r nên trò chơi mi mà James Naismith sáng to ra
tên gi là Basketball , Bóng r.
Tháng 12 m 1891, James Naismith đư son tho nhng điu lut thi đu đu tiên
cho môn BR dùng đ t chc trn đu. Năm 1892 ông cho xut bn Sách lut
chơi bóng rổ” gm 15 điu mà phn ln nhng điu y di hình thc y hay hình thc
khác vn đc tiếp tc s dng cho đến ngày nay.
1.1.2. S phát trin môn Bóng r trên th gii
T năm 1891 cho đến nay môn BR đư tri qua mt chng đng phát trin dài
trên mt thế k và có th chia m năm giai đon.
Giaiăđon 1: 1891 1918
Giai đon hình thành và hoàn thin tng bc môn BR. T v trí n trò chơi vn
động, BR dn dn tr thành môn th thao tt c nhng đc đim tiêu biu riêng ca
mình.
m 1894 ti M đư xut bn nhng điu lut thi đu chính thc đu tiên. Đng
thi vi vic ph biến trò chơi y s hình thành k chiến thut ca nó. Các k thut
chuyn, bt, dn ném r còn thiếu tính năng đng ch đc thc hin ti ch.
Trong chiến thut đư xác đnh phân công nhim v cho tng đu th BR. Ban đu BR
ch phát trin sang Nht, Trung Quốc, Philippin đến Châu Âu và Nam M.
m 1904, BR ln đu tiên đc t chc thi đu nhân dp Đi hi th thao toàn
nc M đc thi đu biu din ti Thế vn hi Olympic ln th III (nc M).
m 1913 Gii đch BR Châu Á ln đu tiên đc t chc ti Manila (Philippin)