Bài giảng "Chọn giống cây trồng ngắn ngày" trình bày các nội dung: Khái niệm, vai trò và tầm quan trọng của cây trồng ngắn ngày, phân nhóm cây trồng, tổ chức công tác chọn tạo giống theo đặc điểm của nhóm cây ngắn ngày. Mời các bạn cùng tham khảo.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Chọn giống cây trồng ngắn ngày
- 7/17/15
Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/
CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG KHÁI NIỆM, VAI TRÕ VÀ TẦM QUAN
TRỌNG CỦA CÂY TRỒNG NGẮN NGÀY
NGẮN NGÀY
• Khái niệm
- Giống cây trồng
- Cây trồng ngắn ngày là những cây trồng có thời
gian từ trồng đến thu hoạch trong thời gian một
năm.; “cây đồng ruộng (field ceop)”
- Cây chủ yếu của môn học này: lúa, ngô, đậu
tương, lạc, khoai, sắn, mía và bông
• Vai trò quan trọng của nhóm cây trồng hàng
năm
PHÂN NHÓM CÂY TRỒNG Đặc điểm sinh trưởng phát triển
• Dựa trên sản phẩm thu hoạch và sử dụng có thể
• từ khi gieo đến thu hoạch: 2 giai đoạn chính là STSD và STST. sinh
phân thành nhóm cây lương thực, cây thực phẩm, cây trưởng sinh dưỡng từ gieo đến ra hoa và giai sinh trưởng sinh thực
công nghiệp lấy sợi, lấy dầu. từ ra hoa đến thu hoạch.
• Căn cứ vào phương thức sinh sản và nhân giống • có cây không tuân theo quy luật này, nó phát triển thân, lá, ra hoa,
đậu quả và hạt có thể cùng trong một thời điểm.
phân thành nhóm cây sinh sản hữu tính nhân giống • Đối với nhóm cây có củ, các giai đoạn sinh trưởng phát triển còn
hữu tính, nhóm cây sinh sản hữu tính nhân giống vô được phân ra giai đoạn hình thành, phát triển, thu hoạch củ thương
tính, hoặc phân theo nhóm cây tự thụ phấn và nhóm phẩm và thu hoạch củ để nhân giống.
cây giao phấn. • Nghiên cứu thời gian STSD và STST có ý nghĩa quan trọng trong
chọn giống, đặc biệt trong chọn bố mẹ để tạo giống có thời gian
• Mỗi nhóm cây có đặc điểm sinh học, di truyền, khả sinh trưởng ngắn.
năng thích ứng và canh tác khác nhau. Nhà chọn • thời gian từ gieo trồng đến ra hoa phụ thuộc vào kiểu gen nhưng
giống cần hiểu biết những đặc điểm cơ bản của nhóm chịu tác động của các yếu tố môi trường như ánh sáng, nhiệt độ và
dinh dưỡng
cây này làm cơ sở cho nghiên cứu chọn tạo và phát
triển giống mới.
Ảnh hưởng ánh sáng Ảnh hưởng của nhiệt độ
• Những giống phản ứng quang chu kỳ (chặt chẽ là lúa dại, một • Nhiệt độ thích hợp cho ra hoa ở lúa là 20-29°C, nhiệt
số giống địa phương, hầu hết giống lúa cải tiến trỗ bông phụ
thuộc vào nhiệt độ và tổng tích ôn hữu hiệu. độ < 12oC và > 40oC kìm hãm ra hoa. Phát triển hoa
• Giống lúa phản ứng ánh sáng ngày ngắn như Tám thơm, Nếp và hạt phấn hữu dục ở mía yêu cầu nhiệt độ ngày/đêm
cái hoa vàng, Khẩu Ký,… ở vùng đồng bằng Bắc Bộ chỉ gieo ở phù hợp là ~28oC/23oC
vụ Mùa, khi ánh sáng ngày dài chuyển sang ngày ngắn (25/9 -
5/10) lúa sẽ trỗ và cho thu hoạch vào tháng 11. Thời gian chiếu • Cây sắn là loài có hoa đơn tính cùng gốc, ra hoa trong
sáng trong ngày tối ưu để cây lúa trỗ bông, nở hoa là khoảng 10 ánh sáng ngày dài (16 giờ) và khoảng 24°C (Byrne,
giờ, tùy theo kiểu gen. 1984; Alves, 2002).
• Cây khoai tây yêu cầu độ dài chiếu sáng 6-10 giờ/ngày, tuần thứ
3 yêu cầu chiếu sáng 15 giờ/ngày. Do vậy, ở Việt Nam có thể • Cây mía ra hoa sau trồng từ 10-12 tháng nhưng một
trồng và lai tạo giống khoai tây ở Đà Lạt hoặc Sa Pa là phù hợp. số giống không ra hoa, mía ra hoa phụ thuộc vào độ
• Cây mía ra hoa yêu cầu độ dài chiếu sáng > 11,5 đến 12,5 giờ tùy dài ngày và nhiệt độ, theo LaBorde và cs, 2004 mía trỗ
theo giống (Araldi và cs., 2010).
cờ khi độ dài chiếu sáng 12h1/2 và nhiệt độ dưới
18oC
1
- 7/17/15
Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/
Đặc điểm sinh học (thảo luận) Đặc điểm sinh sản
• Rễ, • 2 phương thứ SSc: hữu tính và vô tính
• Thân, thân thảo: mềm và dễ đổ gãy, thân • SS hữu tính có 2 nhóm: tự thụ phấn và
bò, thân bụi giao phấn
• Lá, • Bất dục:
• Hoa, • Tự bất hợp
• Quả,
• Hạt
TỔ CHỨC CÔNG TÁC CHỌN TẠO GIỐNG THEO
Đặc điểm canh tác ĐẶC ĐIỂM CỦA NHÓM CÂY NGẮN NGÀY
• Cây trồng cạn • Công tác chuẩn bị nguồn nhân lực, cơ sở vật chất
cho tạo giống
• Cây trồng nước • Nhà khoa học về chọn giống, sinh lý thực vật và đội
ngũ kỹ thuật viên đáp ứng cho một chương trình tạo
giống
• Cơ sở vật chất (khu thí nghiệm đồng ruộng, vườn lai
và đánh giá tập đoàn, nhà kính nhà lưới và phòng thí
nghiệm cơ bản. Ví dụ: khu thí nghiệm đánh giá, vườn
lai và vườn đánh giá tập đoàn, các trang thiết bị đánh
giá năng suất, chất lượng. nhà có mái che đánh giá
chịu hạn, bể ngập để đánh giá chịu ngập, bể cấy đánh
giá chịu mặn. phòng nuôi cấy nguồn bệnh hoặc côn
trùng, khu thí nghiệm lây nhiễm và đánh giá cần có
khu cách ly).
Tổ chức các ruộng chọn giống Tổ chức chọn giống
• Ruộng tập đoàn canh tác • Ban Chủ nhiệm
• Ruộng đánh giḠbiến dị di truyền • Các bộ phận nghiên cứu chuyên sâu ;
• Ruộng chọn lọc • Bộ phận chuyển giao;
• Ruộng so sánh giống • Bộ phận văn phòng
• Ruộng khảo nghiệm DUS
• Ruộng khảo nghiệm VCU
• Hệ thống nhà lưới, nhà kính, phitotron
2
- Lớp Học Phần VNUA ( Khoa Nông Học ) - Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam 7/17/15
https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/
Công tác thu thập vật liệu di
Các hướng chọn tạo giống
truyền
• Loại vật liệu Chọn tạo giống thuần và chọn tạo giống
• Phương pháp thu thập ưu thế lai
• Đánh giá vật liệu, • Chọn tạo giống thuần,
• Bảo quản và - Phát triển dòng thuần
• Ứng dụng trong chọn giống - Duy trì
• Tạo biến dị (Lai, đột biến, đa bội, chuyển
gen,…)
CÂU HỎI ÔN TẬP
• Những cây trồng hàng năm chính ở Việt
Nam và thành tựu chọn giống
• Đặc điểm sinh sản của một số cây trồng
hàng năm và ứng dụng trong tạo giống
• Định hướng tạo giống lúa ở Việt Nam
• Định hướng tạo giống ngô ở Việt Nam
• Định hướng tạo giống đậu tương ở Việt
Nam
• Định hướng tạo giống bông ở Việt Nam
3
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
