A. Tư duy lôgích là gì ?
Để suy nghĩ hợp lý,
lôgích hình thức cần:
Vạch ra các quy luật,
quy tắc lôgích, các hình
thức tư duy, kết cấu
lôgích của tư tưởng,…
Xây dựng phương pháp
hình thức hóa,...
Làm sáng tỏ bản chất
của tư duy lôgích - quá
trình vận động tư tưởng
tuân theo các quy luật
lôgích, để suy nghĩ được
chính xác, nhất quán,
phi mâu thuẫn và có căn
cứ...
Để đạt được chân lý,
lôgích biện chứng cần:
Vạch ra các quy luật,
nguyên tắc biện chứng, các
hình thức, nội dung của tư
tưởng,…
Xây dựng phương pháp
biện chứng,…
Làm sáng tỏ bản chất của
tư duy biện chứng - quá
trình vận động tư tưởng
tuân theo các quy luật biện
chứng, để suy nghĩ được
khách quan, tòan diện, lịch
sử – cụ thể…
Phương thức tồn tại của đối tượng tư duy là vừa ổn định (đứng
im tương đối) vừa thay đổi (vận động tuyệt đối) đòi hỏi tư duy
phản ánh đối tượng phải vừa mang tính lôgích, vừa mang tính
biện chứng.
Sự thay đổi (vận động tuyệt đối) bao hàm trong mình sự ổn định
(đứng im tương đối) đòi hỏi tư duy biện chứng (tư duy vươn tới
chân lý) phải bao hàm trong mình tư duy lôgích (tư duy hợp lý).
Lôgích biện chứng đối lập nhưng không lọai trừ lôgích hình
thức.
Khi xây dựng các tư tưởng (ý nghĩ đã định hình rõ rệt trong tư
duy, phản ánh về một đối tượng có phẩm chất và giá trị lôgích xác
định, ký hiệu là a) để phản ánh đối tượng đứng im tương đối
trong hiện thực, tư duy lôgích chủ yếu tác động lên các kết cấu
lôgích của tư tưởng sao cho suy nghĩ xảy ra một cách hợp lý
mà không quan tâm đến nội dung của nó.
A. Tư duy lôgích là gì ?
B. Các quy luật cơ bản
1. Quy luật đồng nhất
Phát biểu
Mỗi tư tưởng đồng nhất với chính nó.
Hai hay nhiều tư tưởng cùng nói về một đối tượng, trong
cùng điều kiện, hòan cảnh, quan hệ cùng khẳng định
hay cùng phủ định một điều nào đó thì đồng nhất nhau.
Ký hiệu
a - tư tưởng (ý nghĩ rõ rệt trong tư duy, phản ánh về một
đối tượng có phẩm chất và giá trị lôgích xác định)
Yêu cầu
Không được thay đổi đối tượng tư tưởng.
Ngôn ngữ diễn đạt tư tưởng phải chính xác.
Tư tưởng được nhắc lại phải đồng nhất với tư tưởng ban
đầu.
a = a
B. Các quy luật cơ bản
Giá trị
Làm cho tư duy có tính chính xác, rõ ràng; suy nghĩ trở
nên khúc chiết, mạch lạc.
Khi vi phạm những yêu cầu trên, tư duy sẽ mắc lỗi
lôgích thay đổi tư tưởng (đánh tráo tư tưởng; nghĩ sai về
đối tượng; phản ánh không đúng đối tượng; chọn từ, câu
diễn đạt sai lệch ý, nghĩa;...)
Quy luật đồng nhất chỉ là quy luật cơ bản của tư duy
lôgích, là nguyên lý nền tảng của lôgích học; do đó, cần
tránh cách hiểu siêu hình, coi quy luật đồng nhất là quy
luật về tính bất biến của bản thân sự vật, hiện tượng
(nguyên lý của siêu hình học).