Bài giảng Chương 3: Khám hệ thống hô hấp

ƯƠ

CH

NG III

Ệ Ố

Ấ

KHÁM H TH NG HÔ H P

ấ ạ ệ C u t o h hô h pấ

ệ

ẫ

ố

H th ng d n khí:

mũi, xoang mũi, thanh

ả

ế qu n, khí qu n, ph

qu nả

ệ

ố

ổ

H th ng trao đ i

ứ

ổ

khí: ph i ch a các

ế

ph nang

ấ ạ ệ

ấ

C u t o h hô h p

ớ

ướ

c thông v i

ụ ả

ề ế

bào th c m

ề ế

ế ị

ầ

ướ

ng t

ừ

ướ

ạ

* Xoang mũi ỗ mũi tr 2 l bên ngoài Có nhi u t ứ kh u giác ạ ớ L p niêm m c có nhi u t t d ch nh y bào ti Các lông rung h trong ra ngoài D i màng nhày là m ch máu dày đ cặ

ấ ạ ệ

ấ

C u t o h hô h p

* Thanh qu nả

ượ ấ ạ

ụ

ở

Đ c c u t o b i các s n

ụ

ắ

ả

S n n p thanh qu n (s n

ệ

ạ

thanh thi

ư ộ t) ho t đ ng nh

ộ

ạ

i khi

m t cái van, đóng l nu tố

ề ế

ớ

ạ L p niêm m c có nhi u t

ế ị

bào ti

t d ch nhày

Có khe thanh môn và dây

thanh âm

ấ ạ ệ

ấ

C u t o h hô h p

ế ả

ả

* Khí qu n và ph qu n

ả

ụ

ữ

Khí qu n là các vòng s n ở h hình ch C

ượ

KQ đ

c phân thành 2:

ả + PQ ph i chia thành 3 nhánh đi vào 3 thùy ph iổ

+ PQ trái chia thành 2 nhánh đi vào 2 thùy ph iổ

ỏ ầ ừ

ỏ ầ

ể

Các PQ chia nh d n chia ế nh d n đ đi vào t ng ph nang

ấ ạ ệ

ấ

C u t o h hô h p

ế * Ph nang

ừ

ế

ắ

S p x p thành t ng chùm

ề

nh chùm nho và có nhi u

ạ

mao m ch bao quanh

Màng PN là màng kép m ngỏ

ạ

Mao m ch quanh PN có

ườ

ẹ ng kính h p nên HC

đ qua đây ch mậ

ấ ạ ệ

ấ

C u t o h hô h p

* Ph iổ

ủ

ậ

ợ

ồ

G m 2 lá, là t p h p c a

PN và PQ

ổ ượ

ỗ

ọ

M i lá ph i đ

c bao b c

ở

ổ b i màng ph i

ủ

ạ

ề + lá t ng: ph sát b

ặ

ổ m t ph i

ặ

+ lá thành: lót m t trong thành ng cự

ấ ạ ệ C u t o h hô h pấ

ể ề ặ Các ki u b m t hô

ấ ở ộ h p ậ đ ng v t

ấ A. Hô h p qua da

ấ B. Hô h p qua mang

ấ ố C. Hô h p qua ng khí

ấ ổ D. Hô h p qua ph i

ố ạ

ấ

R i lo n quá trình hô h p

ố

ữ ạ

ạ ả r i ố ạ ự ở * R i lo n s th ngoài: lo n quá trình TĐK gi a PN và ngo i c nh

Nguyên nhân:

ị ố ạ + TKHH b r i lo n

ấ ổ ấ + thay đ i c u trúc hô h p

+ thành phân không khí thay đ iổ

ổ ầ + thành ph n máu thay đ i

ố ạ ự ở

ữ

: r i ố * R i lo n s th trong ạ lo n quá trình TĐK gi a máu và t bàoế

ứ

ệ

ấ

Ch c năng h hô h p

ứ

ổ

Ch c năng trao đ i khí

ứ

ề

Ch c năng đi u hòa thân

nhi

tệ

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

ấ ầ ố I. Khám t n s hô h p

1. Khái ni mệ

ươ ể 2. Ph ng pháp ki m tra

Quan sát hõm hông

ủ

ạ ộ ụ ự ự Quan sát s ho t đ ng c a thành ng c và thành b ng

ạ ộ ự ủ

Quan sát s ho t đ ng c a ươ x ng cánh mũi

Nghe âm TQ, PN

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

10-30

ườ

3. Các tr

ợ ệ ng h p b nh lý

Trâu, bò

a. TSHH tăng

ệ

ố

Các b nh làm gia súc s t cao

Lợn

10-20

ệ

ả

ệ Các b nh làm gi m di n tích ổ ấ ủ hô h p c a ph i

Ngựa

8-16

ệ

ủ

ấ

Các b nh làm m t đàn tính c a ph iổ

12-20

ệ

ế

ấ

Dê, cừu

Các b nh làm thi u máu c p tính

Mèo

20-30

ở

ệ B nh

tim

ệ

Các b nh làm gia súc quá đau đ nớ

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

10-30

ườ

3. Các tr

ợ ệ ng h p b nh lý

Trâu, bò

a. TSHH gi mả

ườ

ệ

ẹ

ng hô

Lợn

10-20

Các b nh làm h p đ h pấ

ứ

ệ

ế

Do các b nh gây c ch TKTW

Ngựa

8-16

Do trúng đ cộ

ị ố

ứ

ạ ậ Ch c năng th n b r i lo n

12-20

ệ

ẻ

t sau đ

ề

ệ

ặ B nh n ng v gan

Dê, cừu Mèo

20-30

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

ấ ể II. Th hô h p

1. Khái ni m:ệ

ể

ấ

2. Các th hô h p sinh lý

ợ

ể ỗ Th h n h p

ở ể ự

Th th ng c (chó)

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

ấ ể II. Th hô h p

ấ ệ

ể

3. Các th hô h p b nh lý

ở ể ụ * Th th b ng

ổ

ươ

ệ Do các b nh t n th

ng thành

ng cự

ệ

ự Do các b nh trong xoang ng c

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

ấ ể II. Th hô h p

ấ ệ

ể

3. Các th hô h p b nh lý

ở ể ự * Th th ng c

ệ

ể

Do các b nh làm tăng th tích

xoang b ngụ

ệ

ổ

ươ

Do các b nh gây t n th

ụ

thành b ng, trong xoang b ng

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

ở

III. Nh p thị

1. Khái ni mệ

ạ

ở

ỳ

ị

Nh p th chính là chu k ho t

ộ

ổ ủ đ ng c a ph i

ỷ ệ ữ

ờ

Là t

gi a th i gian hít vào

và th raở

ỷ ệ

ữ

T l

này khác nhau gi a các

loài gia súc

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

ở

III. Nh p thị

ở ệ

ị

2. Nh p th b nh lý

Hít vào kéo dài

ở

Th ra kéo dài

ở

ắ Th ng t quãng

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

ở

III. Nh p thị

ở ệ

ị

2. Nh p th b nh lý

ở ể

Th ki u Kussmaul:

ở ể Th ki u Biot

ở ể

Th ki u Cheyne Stockes

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

IV. Th khóở

1. Khái ni mệ

ệ ượ

ấ

ố

Là hi n t

ạ ng r i lo n hô h p

ứ ạ ph c t p

ổ ề ự

ở

ể ở Thay đ i v l c th , th th ,

ị

ở nh p th , TSHH

ơ ể

ế

ạ

C th thi u O2, niêm m c tím

tái

ườ

ộ

ị

ng b trúng đ c toan

Ộ

Ấ

KHÁM Đ NG TÁC HÔ H P

IV. Th khóở

2. Phân lo iạ

Hít vào khó:

ở

Th ra khó

ở

ợ

ỗ

Th khó h n h p

ƯỜ

KHÁM Đ

Ấ NG HÔ H P TRÊN

ướ I. N c mũi

ố ượ

ướ

1. S l

ng n

c mũi

ả

ề Ch y nhi u

Ch y ítả

ả

Ch y 1 bên

ả

Ch y 2 bên

ƯỜ

KHÁM Đ

Ấ NG HÔ H P TRÊN

ướ I. N c mũi

ấ ướ

ắ

2. Màu s c và tính ch t n

mũi

ướ

ỏ

N c mũi trong và l ng

ướ

ầ

ụ N c mũi nh y và đ c

ướ

ặ N c mũi đ c và xanh, có

ữ

ả

nh ng m nh t

ổ ứ ch c

ướ

ỉ ắ N c mũi có màu g s t

ướ

ỏ

N c mũi có màu đ

ƯỜ

KHÁM Đ

Ấ NG HÔ H P TRÊN

ướ I. N c mũi

3. Mùi

ướ

ố N c mũi có mùi th i

ướ

N c mũi có mùi xeton

ƯỜ

KHÁM Đ

Ấ NG HÔ H P TRÊN

ạ II. Niêm m c mũi

ệ ạ ắ Niêm m c mũi tr ng b ch

- Niêm m c mũi tím b m

ạ ầ

- Niêm m c mũi hoàng đ n

ả ạ

ạ ế - Niêm m c mũi xung huy t

ạ ấ ế - Niêm m c mũi xu t huy t

ữ ạ

- Niêm m c mũi có nh ng m n n

ụ ướ ủ ụ c, m n m

- Niêm m c mũi có nh ng v t loét

ạ ữ ế

ƯỜ

KHÁM Đ

Ấ NG HÔ H P TRÊN

ể III. Ki m tra ho

1. Khái ni mệ

ầ ố 2. T n s ho

ừ ơ ướ Ho t ng c n: ho t, khi

ị ẩ ế ế ị d ch b đ y ra h t thì h t ho

ữ ộ ụ Ho liên t c: ho d d i,

ườ ủ ả ẩ th ng các s n ph m c a quá

ị ẩ trình ho khó b đ y ra ngoài

ƯỜ

KHÁM Đ

Ấ NG HÔ H P TRÊN

ể III. Ki m tra ho

3. L c hoự

ế ỏ Ti ng ho kh e

ế ế Ti ng ho y u

4. Tính ch t hoấ

Ho khan

Ho tướ

Ho đau

KHÁM PH IỔ

ị I. V trí

ượ ở ị Đ c xác đ nh b i hình tam

giác vuông

ướ ạ C nh tr c: mép sau chùm

ơ ả c b vai cánh tay

ạ ướ ơ C nh trên: mép d i c dài

l ngư

ạ ườ C nh sau: là đ ng cong

đ uề

KHÁM PH IỔ

T,B N L

ể

ớ ạ i h n

ng s

12 11

17 16

12 11

ồ ắ

ẻ ừ

u ng i c t

ườ ố n s

ng s

ả kh p b vai ườ ố n s

ầ

Lo i gsạ Các đi m gi ườ ố ố ươ n s Các g c x ẻ ừ ỏ ườ m m ngoài Đ ng ngang k t ắ ươ ươ x ng cánh hông c t x ườ ố n s s ườ Đ ng ngang k t ươ x ườ Đ ng ngang k t ắ ươ cánh tay c t x ươ Đ u mút x

ẻ ừ ớ ng s ườ ố n s

ng s

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

1. Quan sát

ườ ở Bình th ng: Khi th ra 2

ự ạ ồ ộ bên l ng ng c ho t đ ng rõ

ặ ề và đ u đ n

ệ B nh lý:

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

ờ ắ 2. S n n

ờ ắ ẽ ươ ng S n n vào các k x

ế ấ ườ s n, n u th y gia súc có

ả ứ ị ph n ng đau, khó ch u thì do

ổ ươ viêm màng ph i, gãy x ng

nườ s

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

3. Gõ

ươ a. Ph ng pháp

ươ Dùng ph ng pháp gõ gián

ti pế

ế ặ ọ Đ t phi n gõ d c theo các

khe s nườ

ừ ố ướ Gõ t trên xu ng d i, t ừ

ướ tr c ra sau

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

3. Gõ

ổ ệ b. Di n tích vùng gõ ph i

thay đ iổ

ệ ổ ị * Di n tích vùng gõ ph i b

thu h pẹ

ệ ể Các b nh làm tăng th tích

xoang b ngụ

Gan s ngư

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

3. Gõ

ổ ệ b. Di n tích vùng gõ ph i

thay đ iổ

ệ ổ ở * Di n tích vùng gõ ph i m

r ngộ

Khí phế

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

3. Gõ

ổ ệ b. Di n tích vùng gõ ph i

thay đ iổ

ệ ổ ở * Di n tích vùng gõ ph i m

r ngộ

Khí phế

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

3. Gõ

c. Âm gõ ph iổ

ườ ế Bình th ng: ph âm

ệ B nh lý:

ụ + âm đ c: do khí trong PN

ả ọ ị ạ gi m, d ch viêm đ ng l i

trong PN, PQ.

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

3. Gõ

c. Âm gõ ph iổ

ườ ế Bình th ng: ph âm

ệ B nh lý:

ơ ổ ứ + âm bùng h i: do t ch c

ổ ph i đàn tính kém, trong PQ,

ề ọ PN có nhi u khí, b t khí

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ấ a. Âm hô h p sinh lý

Âm thanh qu n:ả

Âm khí qu n:ả

ả ế Âm ph qu n

ế Âm ph nang:

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ổ ấ b. Âm hô h p thay đ i

ế Âm ph nang tăng:

+ Nghe rõ, to

ạ ộ ủ ế + ch y u do ho t đ ng hô

ườ ấ h p tăng c ng

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ổ ấ b. Âm hô h p thay đ i

ế ả Âm ph nang gi m:

ở ế + gia súc th nông, y u

ệ ở ổ + Do b nh ph i, màng

ph iổ

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ổ ấ b. Âm hô h p thay đ i

ế ấ Âm ph nang m t:

ị ắ + Do PQ, PN b t c

ấ + Do PN m t đàn tính

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ở ổ ệ b. Âm th ph i b nh lý

ế * Ti ng ran:

ứ ề + lòng PQ, PN ch a nhi u

ặ ị ẹ ạ ị d ch viêm ho c b h p l i

ạ + có 2 lo i: ran khô, ran

tướ

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ở ổ ệ b. Âm th ph i b nh lý

ế * Ti ng ran:

ế + ran khô (ti ng rít)

ấ ọ ị ạ ẩ d ch th m xu t đ ng l i

ư thành PQ s ng dày

ộ PN căng r ng chèn ép

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ở ổ ệ b. Âm th ph i b nh lý

ế * Ti ng ran:

ướ + ran t (khò khè):

do trong lòng PQ ch a ứ

ề ị nhi u d ch

ư ế ướ Nghe nh ti ng n c

ọ ỡ ế ớ ch m sôi, ti ng b t v

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ở ổ ệ b. Âm th ph i b nh lý

ế ổ ọ * Ti ng c màng ph i: khi

ọ ổ Fibrin đ ng l ạ ở i màng ph i,

ổ ầ làm màng ph i s n sùi

KHÁM PH IỔ

ươ II. Ph ng pháp khám

4. Nghe

ở ổ ệ b. Âm th ph i b nh lý

ỗ ướ ế * Ti ng v n c: do trong

ị ự xoang ng c tích d ch

Ọ

Ự

CH C DÒ XOANG NG C

1. Ý nghĩa

ẩ Ý nghĩa ch n đoán

ị Ý nghĩa đi u trề

ị 2. V trí

Trâu, bò, dê, c uừ

Ng aự

L nợ

ả ọ ể Nên ch c dò bên ph i đ

6 5

8 7

7 6

Loài gia súc nườ Khe s Bên trái Bên ph iả

tránh vùng tim

Ọ

Ự

CH C DÒ XOANG NG C

ươ ọ 3. Ph ng pháp ch c dò

ố ị B1: C đ nh gia súc

ắ ị B2: Dùng kéo c t lông v trí

ch c dòọ

Trâu, bò, dê, c uừ

Ng aự

L nợ

B3: Dùng con iod 5% sát

ọ ị trùng v trí ch c dò

6 5

7 6

8 7

ọ ọ B4: Dùng kim ch c dò ch c

Loài gia súc nườ Khe s Bên trái Bên ph iả

ở ườ ướ các khe s n, h ng kim

ớ ự đâm vuông góc v i thành ng c

Ọ

Ự

CH C DÒ XOANG NG C

ọ ể ị 4. Ki m tra d ch ch c dò

ắ ườ ể a. Ki m tra m t th ng

ụ ể ị D ch viêm: đ c, đ ngoài

không khí đông l iạ

Trâu, bò, dê, c uừ

Ng aự

L nợ

ể ị D ch phù: trong, đ ngoài

7 6

6 5

8 7

Loài gia súc nườ Khe s Bên trái Bên ph iả

không khí không đông

Ọ

Ự

CH C DÒ XOANG NG C

ọ ể ị 4. Ki m tra d ch ch c dò

ọ ệ ị b. Hóa nghi m d ch ch c dò

ả ứ Ph n ng rivalta

Trâu, bò, dê, c uừ

Ng aự

L nợ

7 6

6 5

8 7

Loài gia súc nườ Khe s Bên trái Bên ph iả

ả ứ Ph n ng Mopit

Ọ

Ự

CH C DÒ XOANG NG C

ọ ể ị 4. Ki m tra d ch ch c dò

ể c. Ki m tra qua KHV

ế ấ ề N u th y nhi u HC trên tiêu

b n:ả

Trâu, bò, dê, c uừ

Ng aự

L nợ

ề Có nhi u BC:

7 6

6 5

8 7

Loài gia súc nườ Khe s Bên trái Bên ph iả

ề Co nhi u LBC:

Bài giảng Chương 3: Khám hệ thống hô hấp