Bài giảng Chương 4: Tổng cầu và chính sách tài khóa

C4.TOÅNG CAÀU& CHÍNH SAÙCH TAØI KHOAÙ

I. Toång caàu trong neàn kinh teá môû

 Tieâu duøng caù nhaân (C)  Ñaàu tö tö nhaân(I)  Thu chi ngaân saùch cuûa chính phuû:

 I.Toång caàu trong neàn kinh teá môû  AD = C + I + G +X -M  II. Xaùc ñònh saûn löôïng caân baèng  III.Moâ hình soá nhaân trong neàn KT môû  IV.Chính saùch taøi khoaù

 Thu ngaân saùch(T)  Chi ngaân saùch(G) Thueá roøng vaø söï thay ñoåi cuûa C Xuaát nhaäp khaåu Haøm toång caàu

12/25/2012 Tran Bich Dung 1 12/25/2012 Tran Bich Dung 2

1.Thu chi ngaân saùch cuûa chính phuû

I. Toång caàu trong neàn kinh teá môû

 Thu ngaân saùch goàm:

 Thueá  Phí& leä phí  Nhaän vieän trôï  Vay trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi

 Tieâu duøng caù nhaân(C):  C = C0 + Cm .Yd  Ñaàu tö tö nhaân(I):  I = I0 + Im.Y

 Chi ngaân saùch goàm :

 Chi tieâu veà haøng hoaù vaø dòch vuï(G)  Chi chuyeån nhöôïng(Tr)

G

12/25/2012 Tran Bich Dung 3 12/25/2012 Tran Bich Dung 4

1.Thu chi ngaân saùch cuûa chính phuû

 a. Haøm G theo Y:  Phaûn aùnh möùc chi tieâu haøng hoaù vaø

A

B

G

G0

dòch vuï döï kieán cuûa chính phuû ôû moãi möùc saûn löôïng.

0

Y

 Trong ngaén haïn,G ñoäc laäp vôùi Y:  G = G0

Y1

Y2

12/25/2012 Tran Bich Dung 5 12/25/2012 Tran Bich Dung 6

1

b.Haøm thueá roøng theo Y

T

 Phaûn aùnh möùc thueá roøng döï kieán ôû moãi

möùc saûn löôïng:

T(Y)

B

 T = T0 + Tm.Y

A

∆T

 Vôùi T0: Thueá roøng töï ñònh

∆Y



T2 T1 T0

Y

Tm = MPT=∆T/ ∆Y: Thueá roøng bieân:laø phaàn thueá thu taêng theâm khi Y taêng theâm 1 ñôn vò

Y2

Y1

12/25/2012 Tran Bich Dung 7 12/25/2012 Tran Bich Dung 8

Tình traïng ngaân saùch

2. Thueá roøng vaø söï thay ñoåi cuûa tieâu duøng C

T

B =0

T(Y)

C

T2

B > 0

A

E

G=T1

G

D

B < 0

B

T0

 C = C0 + Cm.YD  Khoâng chính phuû T = 0→YD = Y  C = C0 + Cm.Y (*)  Coù chính phuû T = T0 + Tm.Y  →YD =Y– T

Y

Y’

Y1

Y2

12/25/2012 Tran Bich Dung 9 12/25/2012 Tran Bich Dung 10

2. Thueá roøng vaø söï thay ñoåi cuûa tieâu duøng C

2. Thueá roøng vaø söï thay ñoåi cuûa tieâu duøng C

 C = C0 + Cm(Y – T)  C = C0 + Cm( Y – T0 – Tm.Y)  C = C0–Cm* T0 + Cm(1– Tm).Y(**)

 Đặt C’m= Cm(1-Tm): tieâu duøng bieân theo thu

nhaäp quoác gia

 VD:Ta coù haøm C = 1000 + 0,75YD  T = 0 →YD = Y  → C = 1.000 + 0,75.Y  Neáu Y = 5000  →C = 1.000+0,75*5.000 = 4750

 Co’ = C0–Cm* T0 :tieâu duøng töï ñònh theo Y

 C = C’0 + C’m.Y

12/25/2012 Tran Bich Dung 11 12/25/2012 Tran Bich Dung 12

2

C

C(khoâng thueá)

A

2. Thueá roøng vaø söï thay ñoåi cuûa tieâu duøng C

Phaàn C giaûm khi coù thueá

C1

C(coù thueá)

C’

B

C0 C0-Cm.T0

Y

 C = 1000 + 0,75YD  Coù thueá: T = 200 + 0,2Y  C = 1000 + 0,75(Y –T)  C = 1000 + 0,75(Y – 200- 0,2Y)  C = 1000 - 0,75*200 + 0,75(1 -0,2)Y  C = 850 + 0,6Y  Neáu Y= 5000→ C= 850 +0,6*5000 =3850

0

Y1

C

C(khoâng thueá)

12/25/2012 Tran Bich Dung 13 12/25/2012 Tran Bich Dung 14

3.Xuaát nhaäp khaåu

A

4.750

Phaàn C giaûm khi coù thueá

 Xuaát khaåu phuï thuoäc vaøo:

C(coù thueá)

3.850

 Y nöôùc ngoaøi↑→X ↑  Tyû giaù hoái ñoaùi (e)↑→X ↑

B

1.000

8.50

Y

 Haøm X theo Y:  X khoâng phuï thuoäc Y trong nöôùc:  X = X0

0

5.000

12/25/2012 Tran Bich Dung 15 12/25/2012 Tran Bich Dung 16

3.Xuaát nhaäp khaåu

X

 Nhaäp khaåu phuï thuoäc vaøo:

A

B

X

X0

 Y ↑→M ↑  e ↑→M ↓

0

Y

Y1

Y2

 e ↑→Gía haøng xuaát khaåu reû hôn→X↑  e ↑→Gía haøng nhaäp khaåu ñaét hôn→M↓

12/25/2012 Tran Bich Dung 17 12/25/2012 Tran Bich Dung 18

3

e1=21.000

e2 =22.000

 VD: VIEÄT NAM xuaát aùo sô mi:

P=210.000VND/aùo

 Nhaäp nho: P= 5USD/kg

10$

9,54$

PX :USD

105.000

110.000

PM:VND

12/25/2012 Tran Bich Dung 19 12/25/2012 Tran Bich Dung 20

Haøm nhaäp khaåu

M

 Nhaäp khaåu phuï thuoäc ñoàng bieán vôùi

M(Y)

saûn löôïng:

B

M2

A

 M = M0 + Mm.Y

 Vôùi M0 :nhaäp khaåu töï ñònh

M1 M0



Mm = MPM = ∆M/ ∆Y(Khuynh

höôùng) nhaäp khaåu bieân: ˜

0

Y

Y1

Y2

NX = 0

12/25/2012 Tran Bich Dung 21 12/25/2012 Tran Bich Dung 22

5.Xuaát nhaäp khaåu

X, M

 Caùn caân thöông maïi: laø giaù trò xuaát khaåu

M(Y)

C

M3

E

A

NX<0 X

D

M2 =X0 M1

B

roøng : NX = X – M:  X > M→NX >0: Thaêng dö thöông maïi  X < M→NX <0: Thaâm huït thöông maïi  X = M→NX =0: Caân baèng thöông maïi

M0

0

Y

Y1

Y2

Y3

12/25/2012 Tran Bich Dung 23 12/25/2012 Tran Bich Dung 24

4

6.Haøm toång caàu trong neàn kinh teá môû

6.Haøm toång caàu trong neàn kinh teá môû

 AD = C + I+ G + X –M  Vôùi: C= C0+ Cm.Yd = C0-Cm.T0 + Cm(1-Tm)Y 









I = I0 + Im.Y G = G0 T = T0 + Tm.Y X = X0 M = M0 + Mm.Y

 AD = C + I+ G + X –M  AD = (C0 +I0+ G0 +XO-M0-Cm.T0) + [Cm(1-Tm) +Im -Mm]Y   Ñaët A0 = C0 +I0+ G0 +XO-M0-Cm.T0 Am = Cm(1-Tm) +Im -Mm]   → AD = A0 + Am.Y 

AD

6.Haøm toång caàu trong neàn kinh teá môû

AD

B

AD2

A

AD1

 AD= C+I+G+X-M  AD =1000 + 0,75Y  Y=3000→AD=3250  Y=4000→AD=4000  Y=5000→AD=4750

A0

Y

0

Y2

Y1

 VD: C =200 +0,75YD I = 100 + 0,2Y G = 580 T = 40 +0,2Y X= 350 M = 200 + 0,05Y

12/25/2012 Tran Bich Dung 25 12/25/2012 Tran Bich Dung 26

12/25/2012 Tran Bich Dung 27 12/25/2012 Tran Bich Dung 28

1.Caân baèng toång cung toång caàu:

II.Xaùc ñònh saûn löôïng caân baèng trong neàn kinh teà môû

 Coù 2 phöông phaùp xaùc ñònh Y caân

baèng:

 1.Caân baèng toång cung toång caàu:





Y = AD Y= A0 + Am.Y



12/25/2012 Tran Bich Dung 29 12/25/2012 Tran Bich Dung 30

5

AD

AS

AD

2.Caân baèng “toång roø ræ” vaø “toång bôm vaøo”



Y = AD

E

AD1

A0

 T + C +S = C+ I+ G+ X –M  T +S +M = I+ G+ X (***)  (Toång roø ræ = Toång bôm vaøo)

450

Y

0

Y1

12/25/2012 Tran Bich Dung 31 12/25/2012 Tran Bich Dung 32

III.Moâ hình soá nhaân

T+S+M

I+G+X T+S+M

 1. Soá nhaân toång quaùt(toång caàu) k  2. Caùc so ánhaân caù bieät

I+G+X

E

0

Y

Y1

12/25/2012 Tran Bich Dung 33 12/25/2012 Tran Bich Dung 34

1. Soá nhaân toång quaùt(toång caàu)

 A0 = C0 +I0+ G0 +XO-M0-Cm.T0  Am = Cm(1-Tm) +Im –Mm  ∆A0 = ∆C0 +∆I0+ ∆G0 +∆XO-∆M0-Cm. ∆T0  Töø coâng thöùc tính Y caân baèng:

12/25/2012 Tran Bich Dung 35 12/25/2012 Tran Bich Dung 36

6

1. Soá nhaân toång quaùt(toång caàu)

2. Caùc so ánhaân caù bieät

 →

 ∆A0 = ∆C0 +∆I0+ ∆G0 +∆XO-∆M0-Cm. ∆T0  Caùc thaønh phaàn tröïc tieáp cuûa AD la:ø

 C, I, G,NX thay ñoåi bao nhieâu  → AD thay ñoåi baáy nhieâu  → caùc soá nhaân caù bieät kc, kI kG kNX =k

12/25/2012 Tran Bich Dung 37 12/25/2012 Tran Bich Dung 38

2. Caùc so ánhaân caù bieät

2. Caùc so ánhaân caù bieät

 a. Soánhaân tieâu duøng(kc):∆Y = kc.∆C0

 Caùc thaønh phaàn giaùn tieáp taùc ñoäng

 ∆C0 = ∆A0  Maø ∆Y = k.∆A0 = k.∆C0  → kc= k

 b. Soánhaân ñaàu tö (kI): ∆Y = kI.∆I0

ñeán toång caàu la:ø  Tx vaø Tr thay ñoåi  → AD thay ñoåi moät löôïng ít hôn  → soá nhaân cuûa Tx vaø Tr nhoû hôn soá

 ∆I0 = ∆A0  → kI= k

nhaân toång quaùt

 c. Soánhaân chi tieâu cuûa chính phuû (kG): ∆Y = kG.∆G

 ∆G0 = ∆A0  → kG= k

12/25/2012 Tran Bich Dung 39 12/25/2012 Tran Bich Dung 40

2. Caùc so ánhaân caù bieät

2. Caùc so ánhaân caù bieät

 e. Soá nhaân veà thueá(kT): ∆Y = kT.∆Txo

 d. Soánhaân veà xuaát khaåu roøng(kNX):

 ∆NX0 = ∆A0  → kNX= k

 ∆Txo→ ∆A0 = - Cm. ∆Txo  Maø ∆Y = k.∆A0 = k. -Cm. ∆Txo  →kT= -Cm.k

 f.Soá nhaân chi chuyeån nhöôïng(kTr):

 ∆Tr→ ∆A0 = Cm. ∆Tr  →kTr = Cm.k

12/25/2012 Tran Bich Dung 41 12/25/2012 Tran Bich Dung 42

7

Soá nhaân caân baèng ngaân saùch (kB):

 ∆T= ∆ G = 1→  kB =kG +kT  kB =k-Cm.k  kB = (1- Cm)k

 VD: ∆T= ∆ G =100  k=2,5; Cm= 0,75  kB= (1-0,75)2,5= 0,625  ∆Y= ∆ G* kB= 100*0,625= 62,5

12/25/2012 Tran Bich Dung 43 12/25/2012 Tran Bich Dung 44

3. Nguyeân taéc thöïc hieän CSTK:

IV. Chính saùch taøi khoaù

 1.Muïc tieâu:

Khi neàn KT suy thoaùi (Y < Yp):  Aùp duïng CSTK môû

Khi neàn KT laïm phaùt (Y > Yp):  AÙp duïng CSTK thu

 Oån ñònh neàn kinh teá Y = Yp,  Tỷ lệ thất nghiệp Un  Tỷ lệ lạm phaùt vừa phải

 2.Caùc coâng cuï cuûa CS taøi khoaù:

roäng:  ↑ G,  ↓T  ↑ G, ↓T  →AD↑→Y↑, P↑, U↓

heïp:  ↓ G,  ↑T  ↓ G, ↑T  →AD ↓→Y ↓, P ↓, U ↑

 Thueá(T)

 Chi ngaân saùch(G)

12/25/2012 Tran Bich Dung 45 12/25/2012 Tran Bich Dung 46

4. Ñònh löôïng:

4. Ñònh löôïng:

 a. Y Yp:

 VD: Cho Y=100; Yp = 110, k = 2,5

Cm = 0,75

 Ñeå Y= Yp phaûi thay ñoåi :

 ∆Y= Yp – Y  → ∆A0 = ∆Y/k:

 ∆Y= Yp – Y = 110 -100 = 10  → ∆A0 = ∆Y/2,5 = 10/2,5 = 4

 Chæ aùp duïngcoâng cuï chi: ∆G=∆A0 =4  Chæ aùp duïng coâng cuï chi: ∆G = ∆A0  Chæ aùp duïng coâng cuï thueá:∆T=- ∆A0 / Cm  Aùp duïng caû 2 coâng cuï:  ∆G - Cm.∆T= ∆A0

12/25/2012 Tran Bich Dung 47 12/25/2012 Tran Bich Dung 48

8

4. Ñònh löôïng:

4. Ñònh löôïng:

 Chæ söû duïng coâng cuï thueá:

 b.Y = Yp:

 ∆T =- ∆A0/ 0,75= -4/0,75=-5,33

 Aùp duïng caû 2 coâng cu:ï

 Neáu chính phuû caàn taêng chi ngaân saùch  maø khoâng gaây ra laïm phaùt cao  Söû duïng 2 coâng cuï sao cho: ∆G – Cm. ∆T = ∆A0 = 0

∆G – Cm. ∆T = ∆A0 = 4  Neáu choïn ∆G = 3 thì:  ∆T=(∆G-∆A0)/Cm =(3–4)/0,75= -1,33

  →∆T = ∆G / Cm (***)

12/25/2012 Tran Bich Dung 49 12/25/2012 Tran Bich Dung 50

4. Ñònh löôïng:

B>0

Y, B

 VD: ∆G = 10  →∆T = ∆G / Cm = 10/0,75=13,33

+

+

Yp, t

0

-

-

B<0

→ Ngaân saùch caân ñoái theo chu kyø

(CSTK chuû ñoäng- quy taéc phaûn hoài)

12/25/2012 Tran Bich Dung 51 12/25/2012 Tran Bich Dung 52

5.Caùc nhaân toá oån ñònh töï ñoäng neàn kinh teá:

5.Caùc nhaân toá oån ñònh töï ñoäng neàn kinh teá:

 Thueá:

 T = 0  ∆Y= 100→ ∆Yd =100→ ∆C = Cm. ∆Yd = 0,75*100 = 75 → ∆Y= k* ∆C =4*75 =300

 töï ñoäng thay ñoåi thueá thu khi Y thay ñoåi  maëc duø quoác hoäi chöa kòp ñieàu chænh

thueá suaát

 →Heä thoáng thueá ñoùng vai troø laø boä oån

ñònh töï ñoäng nhanh vaø maïnh

 ∆Y= 100, Tm = 0,2  ∆T= Tm* ∆Y=20  ∆Yd =(1-Tm) ∆Y = 80 → ∆C = Cm. ∆Yd = 0,75*80 = 60 → ∆Y= k* ∆C =2,5*60 =150

12/25/2012 Tran Bich Dung 53 12/25/2012 Tran Bich Dung 54

9

5.Caùc nhaân toá oån ñònh töï ñoäng neàn kinh teá:

5.Caùc nhaân toá oån ñònh töï ñoäng neàn kinh teá:

 Baûo hieåm thaát nghieäp vaø caùctrôï caáp

 Suy thoaùi kinh teá :Y↓, U↑→Tr↑  Kinh teá phuïc hoài:Y↑, U ↓ →Tr ↓

xaõ hoäi khaùc…  Laø heä thoáng töï ñoäng

 ngöôïc laïi chu kyø kinh doanh  goùp phaàn oån ñònh KT

 bôm tieàn vaøo khi neàn KT suy thoaùi  vaø ruùt tieàn ra khi neàn KT phuïc hoài

12/25/2012 Tran Bich Dung 55 12/25/2012 Tran Bich Dung 56

6. Haïn cheá cuûa CSTK trong thöïc tieãn:

6. Haïn cheá cuûa CSTK trong thöïc tieãn:

 Coù ñoä treã veà thôøi gian:

 Ñoä treã beân trong:bao goàm thôøi gian thu

 Khoù xaùc ñònh chính xaùc soá nhaân  → lieàu löôïng ñieàu chænh G, T cuõng

khoâng chính xaùc

thaäp thoâng tin, xöû lyù thoâng tin vaø ra quyeát ñònh

 Thöïc hieän CSTK môû roäng deã, khoù

 Ñoä treã beân ngoaøi:quaù trình phoå bieán,

thöïc hieän CSTK thu heïp

thöïc hieän vaø phaùt huy taùc duïng

12/25/2012 Tran Bich Dung 57 12/25/2012 Tran Bich Dung 58

V: Chính saùch ngoaïi thöông

 Tăng chi ngaân saùch G va øthaùo lui (laán haát-

Crowding out) ñaàu tö:

 G↑ → Y↑→ LM↑→ r↑→I ↓:

 I ↓= G↑→AD khoâng ñoåi →Y khoâng ñoåi : laán

haát toaøn boä

 1.Chính saùch gia taêng xuaát khaåu:  Muïc tieâu:  Taêng Y  Caûi thieän caùn caân thöông maïi ↑NX  ∆X > 0 → ∆Y =k. ∆X → ∆M =Mm.

∆Y

 I ↓< G↑→AD↑→Y ↑ : laán haát moät phaàn

 → ∆M =Mm.k ∆X

12/25/2012 Tran Bich Dung 59 12/25/2012 Tran Bich Dung 60

10

2. Chính saùch haïn cheá nhaäp khaåu:

1.Chính saùch gia taêng xuaát khaåu:

 Coù 3 tröôøng hôïp:

 Neáu↓M→AD↑ →Y ↑,L ↑, U ↓  ↓M→NX↑:caûi thieän thöông maïi

 Mm.k < 1 → ∆M <∆X → ∆NX > 0: Caûi

 Chính saùch naøy chæ thaønh coâng khi caùc nöôùc

thieän thöông maïi

khaùc khoâng phaûn öùng

 Mm.k = 1 → ∆M =∆X → ∆NX = 0: Caùn

 Seõ thaát baïi khi caùc nöôùc traû ñuõa

caân thöông maïi khoâng ñoåi

 VD söï kieân Myõ taêng thueá nhaäp khaåu theùp

 Mm.k > 1 → ∆M >∆X → ∆NX < 0: Thaâm huït thöông maïi traàm troïng hôn

12/25/2012 Tran Bich Dung 61 12/25/2012 Tran Bich Dung 62

11