Bài giảng Cố định xương gãy trong chấn thương - ĐH Y Hà Nội

Chia sẻ: Thị Huyền | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

220
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Cố định xương gãy trong chấn thương - ĐH Y Hà Nội nhằm hướng đến mục tiêu giúp sinh viên trình bày được mục đích, nguyên tắc của cố định gãy xương; thực hành cố định được nạn nhân gãy xương trên mô hình. Mời các bạn cùng tìm hiểu và tham khảo nội dung thông tin tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Cố định xương gãy trong chấn thương - ĐH Y Hà Nội

Bài huấn luyện CỐ ĐỊNH XƢƠNG GÃY TRONG CHẤN THƢƠNG Trường đại học Y Hà Nội Hành chính 1. Đối tƣợng: sinh viên Y năm thứ 2 2. Địa điểm: Phòng giảng kỹ năng Ngoại, Trung tâm Tiền lâm sàng 3. Số lƣợng: 25 sinh viên 4. Thời gian: 90 phút 1. MỤC TIÊU: 5-6 x 0,3 cm( dài x rộng x dày) và chi dưới là 1.1. Trình bày được mục đích, nguyên tắc của 80-130 x 8-10 x 0,8cm. cố định gãy xương. Nẹp tuỳ ứng: bất kỳ vật liệu gì sẵn có, 1.2. Thực hành cố định được nạn nhân gãy không gây nguy hiểm thêm cho bệnh nhân. xương trên mô hình. Nẹp cơ thể: có thể lấy chi lành, cơ thể 2. PHÂN BỐ THỜI GIAN: bệnh nhân, làm chỗ bất động tạm thời khi 2.1. Giới thiệu mục tiêu học tập: 2 phút không có bất kỳ loại nẹp nào khác. 2.2. Giáo viên giảng và làm mẫu: 20 phút 2.3. Sinh viên thực hành 55 phút 2.4. Lượng giá: 10 phút 2.5. Tổng kết: 3 phút 3. NỘI DUNG 3.1. Mục đích cố định gãy xƣơng - Làm giảm đau giúp phòng ngừa sốc do đau gây ra. Hình 1: Nẹp Cramer - Giảm nguy cơ gây thêm các tổn thương mạch máu, thần kinh, cơ và da do các đầu xương gãy chọc vào. - Giúp phòng ngừa bội nhiễm trong gãy xương hở. 3.2. Chuẩn bị dụng , kỹ thuật: 3.2.1.Chuẩn bị dụng cụ: Nẹp: Các loại nẹp đã được chuẩn bị sẵn cho cấp Hình 2: Máng Beckel cứu: nẹp gỗ các cỡ, nẹp Cramer, nẹp máng Beckel, nẹp hơi, nẹp plastic...(Hình 1, 2, 3, 4) Nẹp gỗ: thông dụng hiện nay. Thanh gỗ bào nhẵn, kích thước cho chi trên là: 40-50 x Hình 3 Nep plastic có đai Hình 4 Khung Thomas 1
Độn : phải dùng thuốc giảm đau (Non-steroid) Thường dùng bông không thấm nước. trước khi đặt nẹp Nếu không có, có thể dùng bông khác, vải, - Nếu là gãy xương hở, có đầu gãy lộ ra quần áo. Đệm lót độn vào đầu nẹp hoặc nơi ụ ngoài thì cần băng vô khuẩn vết thương trước xương cọ xát vào nẹp. khi đặt nẹp và không được kéo tụt đầu xương Băng: vào. Dùng để có định nẹp, hay dùng băng - Theo dõi tuần hoàn, độ chặt lỏng sau đặt cuộn. Nếu không có, có thể dùng các dải dây, nẹp. dải vải xé từ quần áo...Băng tam giác hoặc các 3.4. Cố định xƣơng gãy ở một số vị trí cơ dạng tương tự có thể dùng để bất động chi gãy thể vào nẹp cơ thể. 3.4.1. Cố định gãy xương cánh tay Đai treo: Dùng cho chi trên, treo qua cổ, qua Cách 1: Dùng băng tam giác vai nhằm mục đích bất động tăng cường, tạo -Bước 1:Đỡ nạn nhân ngồi dậy, nhẹ điều kiện thuận lợi hơn khi vận chuyển bệnh nhàng đặt tay bị thương lên ngang ngực sao nhân. cho bệnh nhân thấy dễ chịu. Chú ý bảo bệnh 3.2.2.Chuẩn bị kỹ thuật: nhân thả lỏng người và hít sâu. - Giải thích cho bệnh nhân để yên tâm hợp tác -Bước 2:Dùng băng tam giác treo tay - Bệnh nhân được đặt trong tư thế thuận tiện, bệnh nhân và buộc cố định vào trước ngực. phần cơ thể cần cố định phải được bộc lộ đủ Dùng băng cuộn lớn buộc chặt quanh ngực rộng. và vòng qua lớp băng treo. - Người cố định chính đứng ở cùng bên chi Cách 2: Đặt nẹpcrammer cần cố định. - Giải thích cho BN 3.3. Quy trình kỹ thuật cố định xƣơng gãy -Người phụ đứng ở phía trước: 1 tay đỡ 1. Giải thích cho bệnh nhân và người nhà cẳng tay vuông góc, tay kia kéo khuỷu thẳng để họ yên tâm và hợp tác. trục. 2.Chuẩn bị dụng cụ, chuẩn bị kỹ thuật. - hám thần kinh quay ( cảm giác và vận 3.Các nguyên tắc kỹ thuật: động), mạch quay. - hám tuần hoàn ngoại vi,thần kinh - Người chính đặt nẹp: ngoại vi trước và sau khi nẹp + Chọn nẹp dài 60-70 cm, uốn - Cố định chắc chắn nhưng không quá chặt. ở giữa nẹp tạo góc góc vuông. Các chỗ mấu lồi của đầu xương thì phải lót + Đặt nẹp ở phía sau, đầu bông tránh loét. trên quá mỏm cùng vai, đầu dưới ít nhất đến - Cố định phải đủ dài: trên và dưới một 1/3 dưới cẳng tay. Sau đó băng cố định lại( khớp khuỷu, đầu trên xương cánh tay, giữa xương - Cố định ở tư thế cơ năng, là tư thế dễ chịu cẳng tay) và buộc ép cánh tay vào người và nhất vì làm trùng cơ. Ở chi trên thì khuỷu treo tay lên cổ.. vuông góc, ở chi dưới thì gối thẳng. - Thao tác kỹ thuật phải thật nhẹ nhàng, tránh gây đau đớn cho bệnh nhân. Nếu đau nhiều 2
Hình 5: Bất động cánh, cẳng tay bằng nẹp gỗ và băng đai treo Hình 6: Bất động gãy giữa thân xương cánh Hình 7: Bất động gãy xương cánh tay bằng tay bằng nẹp plastic và đai treo nẹp plastic ôm vai và đai treo 3.4.2. Cố định gãy xương đùi - Cố định chắc chắn 3 nẹp vào chi - Bệnh nhân ở tư thế nằm ngửa. Giải bằng 5 nút buộc sau: nút ở ngang nách,nút ở thích cho bệnh nhân và gia đình yên tâm. ngang mào chậu, nút ở sát đầu nẹp trong, nút - Tiêm giảm đau trước khi đặt nẹp ở dưới gối và nút ở cổ chân. Nút ở cổ chân - iểm tra mạch quay, tuần hoàn ngoại cố định kiểu băng số 8. vi trước khi nẹp. 3.6.4. Cố định gãy cột sống cổ: c n 3 ngư i - Chuẩn bị dụng cụ: 3 nẹp gỗ đùi và thực hiện băng, độn. - Bệnh nhân nằm ngửa trên ván cứng. - Chuẩn bị kỹ thuật: Cần 3 người tham Giải thích cho bệnh nhân yên tâm hợp tác. gia. - Phát hiện các triệu chứng lâm sàng: + Người thứ 1: Ngồi ở phía bàn chân đau vùng cổ, yếu hoặc liệt tứ chi... nạn nhân. Một tay đỡ gót và kéo theo trục chi. - Chuẩn bị dụng cụ: collier ( nẹp cổ) Tay còn lại nắm bàn chân để bàn chân tư thế Chọn vòng cố định cổ cho hợp với kích 90 độ. thước. + Người thứ 2: Ngồi bên chi lành, để - Chuẩn bị kỹ thuật: 3 người. luồn 2 tay nâng chi hoặc nâng người khi luồn - Người thứ 1: Dùng 2 bàn tay giữ dây cố định. đầu và hàm bệnh nhân, kéo hàm lên trên và - Người chính: Đặt 3 nẹp: ra sau làm cổ ưỡn tối đa. + Nẹp phía trong từ mắt cá trong đến - Người thứ 2: Luồn 2 tay vào 2 vai, nếp bẹn. cùng người thứ 1 nâng cổ và vai lên để tạo + Nẹp bên ngoài từ mắt cá ngoài đến không gian cho người thứ 3 đặt nẹp. hố nách. - Người thứ 3: Đưa Collier nửa vòng sau (luôn có kèm dây để cố định) luồn ra sau cổ bệnh nhân , đặt khít vào gáy , phần dài quay đầu xuống dưới ôm khít vai, phần trên ngắn hơn ôm vùng xương chẩm. Đặt nửa vòng phía trước: Phần dưới của nửa trước dài hơn và quay xuống dưới ốp sát vào ngực. Phần trên ngắn hơn để ôm khít vào cằm .Lắp Hình 8: Bất động gãy xương đùi bằng nẹp gỗ đặt vòng cố định cổ (collier) đảm bảo đủ chặt và băng dải để cố định cổ nhưng phải đảm bảo không bị chèn đường thở. + Nẹp phía sau từ gót đến mông. - iểm tra hô hấp sau khi bất động. 3
Hình 9. Bất động bệnh nhân bi chấn thương cột sống cổ 4. ĐÁNH GIÁ NGAY SAU BUỔI 6.2. Mô hình HỌC 6.3. Bảng kiểm: Bảng kiểm dạy học 4.1. Sử dụng bảng kiểm lượng giá cuối buổi 7. TÀI LIỆU THAM HẢO học, vấn đáp. 7.1. Điều dưỡng cơ bản - Nhà xuất bản Y học 4.2. ỹ năng thực hành bất động chi gãy. 2003, trang 231-249. 5. ĐÁNH GIÁ HẾT MÔN HỌC 7.2. Triệu chứng học. N.X.B Yhọc Hà Nội 5.1. Sử dụng bảng kiểm: Bảng kiểm lượng giá 2000. cuối đợt 7.3. Giải phẫu học ngoại khoa: NXB y học, Hà 5.2. Vấn đáp Nội 2000 7.4. Calderwood’s orthopedic nursing-Mosby 6 VẬT LIỆU DẠY HỌC company,1965. 6.1. Dụng cụ cần thiết: các loại nẹp, độn, băng, đai treo. 4
BẢNG KIỂM 1. Bảng kiểm dạy học TT Các bước thực hiện Ý nghĩa Tiêu chuẩn phải đạt 1 Giải thích cho bệnh nhân và Chuẩn bị về tâm về tâm lý Bệnh nhân và gia đình người nhà sẵn sàng hợp tác 2 Nhận định tình trạng bệnh nhân Đánh giá tình trạng toàn Đánh giá đúng tình thân, phát hiện sốc. Nếu trạng bệnh nhân sốc không được làm ngay mà phải hồi sức trước. 3 Chuẩn bị dụng cụ Dùng để bất động đúng và đủ 4 hám tuần hoàn ngoại vi, thần Đánh giá tình trạng mạch, Bắt mạch phía dưới chỗ kinh trước khi nẹp thần kinhtrước khi nẹp để gãy, dùng 3 ngón tay sờ so với sau khi nẹp và tránh mạch. bỏ sót tổn thương mạch và hám được thần kinh thần kinh quay 5 Chuẩn bị tư thế Thuận lợi cho thao tác Tư thế TV phù hợp, thuận tiện. Tư thế bệnh nhân thoải mái, cơ năng. 6 Đệm lót nẹp Tránh loét những vùng tỳ hông gây tổn thương đè da vùng lót. 7 Đặt nẹp và cố định Để cố định 2 khớp lân cận Đặt nẹp phải đủ và đúng vị trí, cố định 2 khớp lân cận. 8 iểm tra độ chặt lỏng Tránh lỏng quá sẽ không Đủ chặt để cố định chắc tác dụng cố định, nếu chặt chi bị gãy. quá sẽ gây cản trở tuần hoàn. 9 Theo dõi tuần hoàn sau khi nẹp Phát hiện băng quá chặt Bắt các mạch ngoại vi ở hoặc tổn thương mach máu dưới chỗ gãy. thứ phát.
Bảng kiểm lƣợng giá : Quan sát kỹ năng bất động chi gãy, đánh dấu “x” vào các ô tương ứng. Bước nào không làm được hoặc bỏ qua thì không đánh dấu. Họ và tên thí sinh: .......................................................... Tổ ....... lớp ....... Thang điểm TT Các bước thực hiện 0 1 2 1 Giải thích để bệnh nhân yên tâm, phối hợp. 2 Chuẩn bị dụng cụ đủ, đúng (nẹp, băng...) 3 Đặt tư thế bệnh nhân phù hợp, thuận tiện 4 Tư thế TV phù hợp, thuận tiện 5 hám tuần hoàn ngoại vi, thần kinh ngoại vi trước khi nẹp 6* Đặt nẹp và cố định đúng kỹ thuật 7 iểm tra và theo dõi sau khi nẹp Cộng: Tổng số: Ghi chú:  Các bước thực hiện được đánh giá theo thang điểm từ 0 đến 2. Bước nào không thực hiện hoặc sai cơ bản thì cho 0 điểm. Có làm nhưng thiếu sót - 1 điểm. Làm tốt đúng kỹ thuật - 2 điểm.  * : Cho hệ số điểm nhân 2.  ết quả được đánh giá như sau: Tổng số điểm từ 0 đến 24.  Dưới 12 điểm: ém – không đạt  12 - 20 điểm: há  20 - 24 điểm: Giỏi Giáo viên hƣớng dẫn: