TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP

BM CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY

GIẢNG DẠY: GV. THS PHẠM THANH CƯỜNG Mobile: 0968 315 333 Email: phamcuongtnut@gmail.com

CÔNG NGHỆ GIA CÔNG TIÊN TIẾN

Chương 1: Tổng quan về các PPGC tiên tiến

Chương 2: Các phương pháp gia công cơ

Chương 3: Các phương pháp gia công hóa

Chương 4: Các phương pháp gia công điện hóa

Chương 5: Các phương pháp gia công nhiệt

CHÖÔNG 4

PHÖÔNG PHAÙP GIA COÂNG ÑIEÄN HOÙA

Electrochemical Machining - ECM

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

A. PHÖÔNG PHAÙP GIA COÂNG ÑIEÄN HOÙA

Muïc tieâu:

- Hieåu khaùi nieäm gia coâng ñieän hoùa.

- Hieåu nguyeân lyù gia coâng ñieän hoùa.

- Hieåu cô sôû lyù thuyeát cuûa gia coâng ñieän hoùa

- Naém chaéc caùc thoâng soá coâng ngheä.

- Bieát moät soá coâng ngheä gia coâng ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

NOÄI DUNG CHÍNH

1. Khaùi nieäm

2. Nguyeân lí gia coâng

3. Cô sôû lí thuyeát

4. Thieát bò vaø duïng cuï

5. Caùc thoâng soá coâng ngheä

6. Moät soá coâng ngheä gia coâng ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

1. KHAÙI NIEÄM PPGC ÑIEÄN HOÙA

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

KHAÙI NIEÄM

Laø phöông phaùp gia coâng tieân tieán trong ñoù söï

boùc taùch kim loaïi döïa treân söï aên moøn ñieän hoùa, laø

söï hoøa tan anot trong heä thoáng ñieän phaân maø ôû ñoù

phoâi laø anot, duïng cuï laø katot, dung dòch chaát ñieän

phaân ñöôïc bôm vaøo khe hôû giöõa phoâi vaø duïng cuï.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

GC Ñieän hoùa goàøm 3 phöông phaùp chính:

+ Maøi ñieän hoùa

+ Khoan ñieän hoùa

+ Laøm saïch ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

2. Nguyeân lí gia coâng

- Chi tieát gia coâng ñöôïc gaén vôùi cöïc döông (anot).

- Duïng cuï gia coâng gaén vôùi cöïc aâm (katot)

- Nguoàn ñieän goàm cöïc döông (anot), cöïc aâm(katot) söû

duïng laø nguoàn 1 chieàu, 2-30V, doøng 50-15.000A.

- Chi tieát vaø duïng cuï cuøng tieáp xuùc vôùi dung dòch chaát

ñieän li.

- Chaát ñieän li ñöôïc loïc vaø laøm noùng qua heä thoáng loïc

vaø gia nhieät.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà nguyeân lí gia coâng ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà nguyeân lí gia coâng ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Quaù trình gia coâng ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Quaù trình gia coâng

- Giaû söû dung dòch ñieän li laø NaCl, trong dd chaát ñieän li coù caùc ion: Na+, H+, Cl-, OH-, do söï phaân li cuûa NaCl vaø H2O: NaCl -> Na+ + Cl-

H2O -> H+ + OH-

- Khi coù doøng ñieän 1 chieàu thì:

+ Caùc in döông (Na+, H+)thì ñi veà cöïc aâm (katot);

+ Caùc ion aâm (Cl-, OH-) ñi veà cöïc döông (anot)

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà nguyeân lí gia coâng ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Quaù trình aên moøn ñieän hoùa:

Taïi Anot (cöïc +) coù caùc ion: Cl-, OH- vaø chi tieát gc

Xaûy ra söï oxi hoùa kim loaïi -> ion KL

Fe0 -> Fe2+ - 2e

Taïi Katot (cöïc -) coù ion: H+, Na+

Quaù trình Fe -2e -> Fe2+ Chính laø quaù trình gia coâng chi tieát Xaûy ra söï khöû - khöû H+ thaønh khí H2

2H+ + 2e -> H2­

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Quaù trình gia coâng ñieän hoùa theùp

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Dung dòch ñieän li coù: Na+ vaø OH-, Fe2+, Cl-

Fe2+ +Cl2 -> FeCl2 (muoái tan)

Na+ + OH- -> NaOH (Moâi tröôøng sau gc: kieàm)

FeCl2 + NaCl -> Fe(OH)2¯

Fe(OH)2 + O2 + H2O -> Fe(OH)3 ¯

t0

Fe(OH)3 -> Fe2O3 ¯ + H2O

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà phaûn öùng ñieän phaân trong NaCl

Cl-

Na+

Na+

Na+

Na+

Na+

Na+

Na+

Na+

Cl-

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

3. Cô sôû lí thuyeát

- Hieän töôïng aên moøn ñieän hoùa

- Ñònh luaät Faraday

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Hieän töôïng aên moøn ñieän hoùa hoïc

Laø söï aên moøn kim loaïi ôû cöïc döông döôùi taùc duïng

cuûa doøng ñieän trong dung dòch chaát ñieän li.

Chaát ñieän li laø chaát coù theå phaân li (tan) trong nöôùc.

Chaát ñieän li thöôøng duøng laø NaCl, NaClO3, NaNO3,

NaOH, KCl..

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñieàu kieän cuûa aên moøn ñieän hoùa hoïc:

- Caùc ñieän cöïc phaûi khaùc nhau veà baûn chaát (cheânh

leäch veà ñoä aâm ñieän) -> ?

- Caùc ñieän cöïc phaûi tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi nhau

hoaëc qua daây daãn ->?

- Caùc ñieän cöïc phaûi cuøng tieáp xuùc vôùi vôùi dd chaát

ñieän li -> ?

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñònh luaät Faraday 1:

Khoái löôïng kim loaïi bò hoøa tan: m =

(1)

m: Khoái löôïng kim loaïi hoøa tan taïi döông cöïc (g)

(cid:2157)(cid:2165)(cid:2202) (cid:2196)(cid:2162)

A: Khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa kim loaïi (ñvc)

I: Cöôøng ñoä doøng ñieän (A)

t: Thôøi gian gia coâng (s)

n: Soá e trao ñoåi (hoùa trò cuûa kim loaïi hoøa tan)

F: soá Faraday F= 96500 Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñònh luaät Faraday 2:

Ñöông löôïng ñieän hoùa K: laø khoái löôïng chaát ñöôïc giaûi phoùng khi coù 1 ñieän löôïng ñi qua dung dòch chaát ñieän phaân.

“Ñöông löôïng ñieän hoùa tæ leä vôùi ñöông löôïng gam”

K =

aø m =

(cid:2157)(cid:2165)(cid:2202) (cid:2196)(cid:2162)

(cid:2157) (cid:2196) (cid:1813) => m = K.I.t (2)

(cid:2778) (cid:2162) .

Ñöông löôïng gam:

laø tæ soá giöõa khoái löôïng nguyeân töû vaø hoùa trò cuûa noù

F: Soá faraday: Laø ñieän löôïng caàn thieát ñeå hoøa tan 1 ñöông löôïng gam kim loaïi

(cid:2157) (cid:2196)

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

4. Thieát bò vaø duïng cuï

- Heä thoáng ñieàu khieån chaïy duïng cuï

- Duïng cuï taïo hình - Cöïc aâm (catot)

- Dung dòch ñieän phaân

- Heä thoáng caáp nhieät

- Nguoàn ñieän

- Ñoà gaù chi tieát

- Beå chöùa vaø boä loïc

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà

heä

thoáâng

gia

coâng

ñieän

hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

- Hieän nay ñaõ coù thieát bò gia coâng ñieän hoùa:

Cöôøng ñoä doøng I = 20.000 A

Toác ñoä boùc taùch 33 cm3/ph,

Toác ñoä tieán ñieän cöïc laø 12mm/phuùt

Maät ñoä doøng ñieän 800 A/cm2

- Thieát bò kích thöôùc lôùn vaø cöùng vöõng, aùp suaát cuûa dung dòch ñieän phaân leân ñeán 10-24 atm - ÑCX gc loã: 0,02-0,03 mm, ñoä nhaùm Ramax = 0, 03 μm, ñöôøng kính loã 0,3mm

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

a. Cöïc aâm (catot) – Duïng cuï taïo hình

- Vaät lieäu cheá taïo catot phaûi laø vaät lieäu coù ñoäï beàn

cao, daãn ñieän, choáng gæ toát nhö titan, Baïc,

graphit, ñoàng thau, theùp choáng gæ..

- Catot thöôøng ñöôïc taïo hình baèng gia coâng caét goït,

ñuùc hay maï chaát deûo..

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Vaät

lieäu

laøm

ñieän

cöïc

catot

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Vaät

lieäu

laøm

ñieän

cöïc

catot

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

b. Dung dòch ñieän phaân

- Laø moâi tröôøng giuùp doøng e di chuyeån töø catot sang

anot, taïo ra caùc phaûn öùng hoùa hoïc ôû beà maët ñieän cöïc.

- Laø moâi tröôøng giuùp xaûy ra phaûn öùng oxi hoùa khöû laøm

cho KL bò hoøa tan lieân tuïc, taïo söï aên moøn ñieän hoùa.

- Phaûi laø dung dòch cuûa caùc kim loaïi kieàm Na, K. Caùc

dung dòch thöôøng duøng laø: NaOH, NaCl, NaNO3, KOH,

KCl, KNO3, NaClO3, KClO3 (Taïi sao?)

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

c. Nguoàn ñieän

- Nguoàn ñieän 1 chieàu, choáng ngaén maïch

- Ñieän theá: 2-30V

- Cöôøng ñoä 50-10.000A

- Hieän nay ñaõ coù nguoàn ñieän leân ñeán 20.000A

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

d. Ñoà gaù

- Ñoà gaù phaûi laø vaät lieäu khoâng bò aên moøn ñieän hoùa,

khoâng bò ñieän phaân trong dung dòch nhö

- Ñoà gaù ñaûm baûo ñònh vò vaø keïp chaët chi tieát

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

e. Heä thoáng caáp nhieät

Yeâu caàu: ñieàu khieån ñöôïc nhieät ñoä trong beå ñieän phaân töø 50 - 2000C

- Khoâng aûnh höôûng ñeán quaù trình ñieän phaân

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

5. Caùc thoâng soá Coâng ngheä

- Toác ñoä boùc taùch vaät lieäu Qv(mm3/phuùt)

(Toác ñoä aên moøn ñieän hoùa – toác ñoäï hoøa tan KL)

- Naêng suaát gia coâng

- Ñoä chính xaùc gia coâng

- Khe hôû duïng cuï vaø chi tieát g/c

- Chaát löôïng beà maët

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

a. Toác ñoä boùc taùch vaät lieäu

Töø bieåu thöùc Faraday:

m =

(1)

(cid:2157)(cid:2165)(cid:2202) Chia 2 veá cuûa (1) cho thôøøi gian gia coâng (t) vaø dieän tích beà maët tieáp (cid:2196)(cid:2162) xuùc (S) ta coù bieåu thức tính toác ñoä aên moøn (QV) laø:

=

= Ki (3)

=

Qv =

(cid:2157)(cid:2165)(cid:2202)

(cid:2202)(cid:2175)(cid:2196)(cid:2162)

: laø maät ñoä doøng ñieän

Trong ñoù: i =

(cid:2195) (cid:2202)(cid:2175)

(cid:2157)(cid:2165) (cid:2175)(cid:2196)(cid:2162)

(cid:2157)(cid:2191) (cid:2196)(cid:2162)

: Ñöông löôïng ñieän hoùa

(cid:2165) (cid:2175) K =

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

(cid:2157) (cid:2196)(cid:2162)

Thöïc teá, toác ñoä boùc taùch vaät lieäu:

QV = h

r) (cid:3012)

r = KV.i (vôùi Kv = h (cid:3012).(cid:3036)

Kv: - laø heä soá khaû naêng gia coâng ñieän hoùa(toác ñoä boùc taùch rieâng)

- laø theå tích KL bò hoøa tan treân 1 ñôn vò ñieän tích

- xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm

h =

h: hieäu suaát doøng ñieän: I: Cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua;

(cid:2165)(cid:2878) (cid:2165)

I+ Cöôøng ñoä doøng caàn thieát ñeå hoøa tan kim loaïi r: Tæ troïng cuûa kim loaïi caàn gia coâng (tra baûng) Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Thöïc teá K ñöôïc tính nhö sau:

P1 , P2 , . . , Pn: % m töøng kim loaïi trong theùp

K1 , K2 , . . ., Kn: Ñöông löôïng ñieän hoùa töøng KL trong theùp

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

b. Naêng suaát gia coâng

- Tæ leä thuaän vôùi toác ñoä boùc taùch vaät lieäu, cöôøng ñoä

doøng ñieän, toác ñoä tieán duïng cuï

- Phuï thuoäc ñieän aùp, khaû naêng daãn ñieän cuûa dd

ñ.phaân, vaät lieäu chi tieát g/c, ñoä chính xaùc caàn ñaït.

- Phuï thuoäc maät ñoä doøng ñieän, khe hôû giöõa duïng cuï

vaø chi tieát g/c

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

c. Khe hôû, maät ñoä doøng, nhieät ñoä

- Khe hôû thöôøng

töø 0,075mm ->

0,75mm

- Nhieät ñoä töø 95

– 125 ñoä

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Quan heä khe hôû, maät ñoä doøng, toác ñoä tieán dao

Maät ñoä doøng: 2,32

-> 3,1 A/mm2

Khe hôû lôùn -> toác ñoä tieán duïng cuï giaûm -> Naêng suaát giaûm

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Maät ñoä doøng taêng -> toác ñoä tieán taêng

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Q.heä ñieän aùp, khe hôû maët ñaàu, toác ñoä tieán DC

Khe hôû maët ñaàu

- Theùp C45, K= 2,2

- Khe hôû taêng ->

ñieän aùp taêng

e: toác ñoäï tieán DC

Ñieän aùp

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

c. Ñoä chính xaùc gia coâng

Phuï thuoäc:

- Maät ñoä doøng ñieän (maät ñoä taêng laøm giaûm ÑCX gc)

- Khe hôû giöõa duïng cuï vaø chi tieát (khe hôû lôùn vaø nhoû

ñeuà giaûm ÑCX gc)

- Dung dòch ñieän phaân: loaïi dung dòch, noàng ñoä, möùc

ñoä ñoàng ñeàu vaø loïc saïch caën baõ

- Vaät lieäâu gia coâng

- Toác ñoä tieán duïng cuï (toác ñoä tieán taêng -> giaûm sai soá

hình daïng)

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñeå ñaït ñöôïc ñoä chính xaùc cao, khe hôû giöõa duïng cuï

vaø chi tieát phaû nhoû:

Maët tröôùc: 0,13mm ± 0,025

Maët beân 0,25mm ± 0,025

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Toác ñoä tieán duïng cuï vaø maät ñoä doøng

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Khe hôû, toác ñoä tieán duïng cuï vaø maät ñoä doøng

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Aûnh höôûng cuûa toác ñoäï tieán duïng cuï ñeán ñoä nhaùm beà maët

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

* Hình daùng ñieän cöïc vaø lôùp boïc caùch ñieän

a: Vaät gia coâng

b: Dung dòch dieän phaân

c: Ñieän cöïc

d: Lôùp caùch ñieän

e: Höôùng tieán ñieän cöïc

- Ñöôøng kính lôùp voû caùch ñieän phaûi nhoû ñeå khoâng aûnh höôûng söï löu

thoâng cuaå dd ñieän phaân

-

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

- Duïng cuï gia coâng coù voû boïc chæ g/c loã coù tieát dieän

khoâng ñoåi

- Vôùi loã coù tieát dieän thay ñoåi thì duïng cuï caàn taïo

hình theo chi tieát hoaëc g/c baèng pp khaùc

- Vieäc taïo hình duïng cuï khaù toán keùm neân chæ thích

hôïp gia coâng haøng loaït

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

d. Chaát löôïng beà maët gia coâng

- Ñoä boùng trong gc ñieän hoùa raát toát

- Taêng cöôøng ñoä doøng ñieän, taêng ñoä tieán duïng cuï, ñoä

nhaáp nhoâ taêng -> ñoä boùng giaûm

- Ñieän aùp taêng, ñoä nhaáp nhoâ beà maët taêng

- Khe hôû giöõa duïng cuï vaø chi tieát

Khe hôû gia coâng nhoû => ñoä nhaùm nhoû vaø ngöôïc laïi

- Toác ñoä tieán duïng cuï

Toác ñoäï tieán dao nhoû-> ñoä nhaùm nhoû vaø ngöôïc laïi

- Chaát löôïng beà maët coøn phuï thuoäc PP nhieät luyeän Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

- Vôùi khe hôû maët tröôùc 5µm gia coâng ñieän hoùa ñaït

ñöôïc ñoä nhaùm 0,3 -> 1,9µm

Hình daïng loã gia coâng hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Vôùi theùp C: Rmax = 5-10µm

Theùp khoâng gæ, chòu nhieät, chòu maøi moøn:

Rmax< µm

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

6. Öu, nhöôïc ñieåm, phaïm vi öùng duïng

Öu ñieåm:

- Ít hoaëc khoâng bò moøn duïng cuï

- Chi tieát g/c khoâng bò aûnh höôûng bôûi nhieät g/c

- Ñoäc boùng, ÑCX cao, giaù thaønh thieát bò reû

- Gia coâng vôùi ñieän aùp thaáp

- Söï boùc taùch löôïng dö khoâng phuï thuoäc tính chaát

vaät lieäu -> g/c toát vaät lieäu cöùng khoù caét goït

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Nhöôïc ñieåm

- Toán nhieàu naêng löôïng ñieän cho gia coâng

- Chi tieát sau g/c caàn laøm saïch vaø lau daàu ngay

- Khoâng taïo ñöôïc goùc, caïnh saéc cho chi tieát

- Naêng suaát g/c thaáp

- Khoù gia coâng theùp, gang coù nhieàu C, Graphit (caùc

thaønh phaàn khoâng daãn ñieän)

- Khoâng gia coâng ñöôïc vaät lieäu khoâng daãn ñieän

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Phaïm vi öùng duïng

- Ñöôïc söû duïng gia coâng caùc vaät lieäu khoù gia coâng.

- Khoan caùc loã saâu, hoû heïp (thoâng hoaëc khoâng thoâng).

- Gia coâng caùc raõnh then, then hoa.

- Gia coâng caùc chi tieát coù hình daùng phöùc taïp vôùi ñoä

chính xaùc cao. Vaät quay ñoái xöùng: van hình caàu, raõnh

vaønh khaên

- G/c taïo hình phöùc taïp theùp chòu nhieät, chòu maøi moøn

vaø theùp khoâng ræ. VD: caùnh tuabin.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

7. Caùc phöông phaùp gia coâng ñieän hoùa

a. Maøi ñieän hoùa (maøi ñieän phaân)

b. Ñaùnh boùng ñieän hoùa

c. Gia coâng loã ñieän hoùa

d. Laøm saïch bavia baèng ñieän hoùa

e. Gia coâng ñieän phaân qua oáng hình

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

7.1. Maøi ñieän hoùa (Electrochemical grinding)

a. Khaùi nieäm

- Laø phöông phaùp gia coâng ñieän hoaù trong ñoù duïng cuï taïo hình (catot -cöïc aâm) laø ñaù maøi quay, daãn ñieän vaø ñöôïc gaén caùc haït kim cöông, hoaëc cacbit silic hoaëc Al2O3 giuùp taêng cöôøng khaû naêng boùc taùch kim loaïi

- PP naøy duøng ñeå gia coâng hôïp kim cöùng(>60HRC), chòu nhieät, chòu maøi moøn, chi tieát deã vôõ, nhaïy vôùi nhieät. Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà maøi ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñaù maøi

- Haït maøi duøng cho ñaù maøi ñieän hoùa thöôøng laø caùc

haït kim cöông hoaëc oxit nhoâm, caùcbit silic

- Vôùi haït maøi kim cöông thì vaät lieäu keát dính

thöôøng laø kim loaïi.

- Vôùi haït maøi oxit nhoâm thì vaät lieäu keát dính laø

nhöïa troän vôùi kim loaïi

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Moâ hình maøi ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Maùy maøi ñieän hoùa

Hình aûnh cuûa Norman

Noble, Inc.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

c. Cô cheá boùc taùch vaät lieäu

- Taùc duïng coï xaùt cuûa nhöõng haït maøi taïo neân söï caøo xöôùc vaø boùc taùch vaät lieäu cô hoïc theo kieåu truyeàn thoáng 10-15%.

- Caùc haït maøi nhoâ ra töø ñaù maøi, tieáp xuùc vôùi chi tieát

taïo thaønh khe hôû giöõa duïng cuï vaø chi tieát

- Doøng dung dòch ñieän phaân ñöôïc phun vaøo khe hôû taïo

moâi tröôøng gaây aên moøn ñieän hoùa (85-90%).

=> Maøi ñieän hoùa coù naêng suaát cao gaáp 2 laàn so vôùi maøi truyeàn thoáng Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Cô cheá taïo phoi khi maøi ñieän hoaù

1-Vaät lieäu gia coâng; 3-Dung dòch ñieän phaân;

2-Haït maøi; 4-Chaát dính keát kim loaïi

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Nhieäm vuï cuûa haït maøi

- Laø nhöõng haït caùch ñieän

- Quyeát ñònh kích thöôùc khe hôû (0,02-0,08 mm)

- Baûo ñaûm söï löu thoâng cuûa dung dòch ñieän phaân

- Loaïi tröø khaû naêng bò ngaén maïch

- Ñaåy phoi ra khoûi dd ñieän phaân vaø phoi baùm treân

vaät gia coâng.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

d. Caùc phöông phaùp maøi ñieän hoùa

- PP maøi duøng ñaù maøi daãn ñieän:

- PP maøi duøng ñaù maøi trung tính (khoâng daãn ñieän)

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

PP maøi duøng ñaù maøi daãn ñieän:

+ NS ñatï 1000m3/p, ÑCX caáp 2, ñoä boùng caáp 7- 12

+ Maøi ñöôïc baát kì KL naøo, khoâng phuï thuoäc ñoä cöùng

+ Maät ñoä doøng phaûi lôùn, toán nhieàu dd ñieän phaân

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

PP maøi duøng ñaù maøi trung tính

This image cannot currently be display ed.

1 - Ñaù maøi khoâng

daãn ñieän

2 - Chi tieát gia coâng

(cöïc döông)

3 - OÁng cöïc aâm

Sô ñoà maøi ñieän hoùa baèng ñaù maøi trung tính.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñaëc ñieåm PP duøng ñaù maøi trung tính

- Ñaù maøi trung tính khoâng daãn ñieän

- Ñaù maøi 1 chæ coù nhieäm vuï boùc taùch phoi taïo ra do

aên moøn ñieän hoaù.

- D.dòch ñieän phaân ñöôïc phun ñeán chi tieát qua oáng

daãn - laø ñieän cöïc aâm

- PP naøy ñaït ÑCX caáp 2, ñoä boùng caá 8-9

- Chi phí ñaù maøi thaáp, khoâng ñoøi hoûi cöôøng ñoäï doøng

ñieän lôùn, toán ít dd ñieän phaân

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

e. Caùc thoâng soá coâng ngheä

- Cöôøng ñoä doøng ñieän töø 5 ñeán 1000 A.

- Khe hôû ñieän phaân £0,025 mm)

- Toác ñoä maøi 1100 ñeán 1800 m/ph (coù theå leân ñeán

2500 - 3000 m/ph khi duøng ñaù maøi kim cöông)

- Ñieän aùp töø 3 ñeán 15 V (ñöôïc ñieàu chænh phuø hôïp

trong g/c)

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Söï ñieàu chænh ñieän aùp khi g/c

- Ñieàu chænh ñieän aùp ñeå ñaït toác ñoä boùc taùch KL lôùn nhaát maø vaãn ñaûm baûo chaát löôïng beà maët vaø ñoä moøn ñaù cho pheùp.

- PP: Taêng daàn ñieän aùp ñeán khi nghe thaáy söï phoùng ñieän vaø khi ñoù giaûm ñi 1/2 ñeán 1V.

- Ñieän aùp thaáp ñöôïc duøng khi chi tieát gaàn yeâu caàu.

- Doøng ñieän, toác ñoä phaûn öùng hoaù hoïc vaø toác ñoä boùc taùch vaät lieäu tæ leä thuaän vôùi taêng ñieän aùp.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Toác ñoä boùc taùch vaät lieäu cuûa 1 soá vaät lieäu

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Chaát löôïng beà maët maøi ñieän hoùa

- Chaát löôïng beà maët maøi ñieän hoaù phuï thuoäc vaøo

caáu truùc tinh theå cuûa phoâi. Caáu truùc tinh theå caøng

nhoû mòn, chaát löôïng gia coâng caøng cao naø ngöôïc

laïi.

- Phöông phaùp naøy taïo ra moät beà maët coù hình daïng

cuûa caáu truùc tinh theå.

- Beà maët gc bò mô,ø xæn do taïo oxit treân beà maët,

ngoaïi tröø moät vaøi hôïp kim coù beà maët saùng.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

- Ñoä nhaùm beà maët töø 0,2 ñeán 0.6 µm

- Neáu muoán chaát löôïng cao hôn, caàn phaûi theâm moät

laàn gia coâng cuoái. Vôùi ñieän aùp thaáp 3-5V, toác ñoä

tieán ñaù 250-500 mm/ph.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Beà maët HK cöùng

BK8 khi maøi ñieän

hoaù baèng ñaù kim

cöông

Chieàu saâu caét t =

0,05;

chaïy dao

doïc

=

1,2

Sd

m/phuùt; vaän toác

caét v = 28m/s;

dung dòch ñieän ly

laø 5% NaNO3, 3% KNO3.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Caùc keát luaän veà beà maët maøi ñieäïn hoùa

- Khi chöa coù taùc duïng ñieän hoùa (hình a), beà maët gc coù caùc veát caét cô hoïc cuûa haït maøi. Chaát löôïng beà maët phuï thuoäc vaøo thoâng soá ñaù maøi, cheá ñoä maøi vaø cô cheá caét cô hoïc cuûa haït maøi.

- Khi maøi coù taùc duïng ñieän hoaù (hình b, c), caùc veát caét cuûa haït maøi treân beà maët bò maát daàn; ñoä nhaáp nhoâ beà maët phuï thuoäc möùc ñoä hoaø tan ñieän hoaù. Khi ñieän aùp taêng, möùc ñoä hoaø tan ñieän hoaù taêng, chaát löôïng beà maët gia coâng giaûm.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

- Tröôøng hôïp ñieän aùp maøi lôùn, chaát löôïng beà maët gia

coâng thaáp.

Nguyeân nhaân: do ñieän aùp lôùn gaây phoùng tia löûa

ñieän, taïo caùc hoá loõm treân beà maët (hoá A treân hình d).

Ngoaøi ra, coù hieän töôïng dính baùm cuûa chaát dính keát

vaøo beà maët gia coâng.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñoä chính xaùc gia coâng

ÑCX khi maøi ñieän hoaù phuï thuoäc doøng ñieän, löu löôïng chaát ñieän phaân, toác ñoä chaïy dao, vaø vaät lieäu gia coâng.

- Vaät lieäu caøng nhaïy ñoái vôùi phaûn öùng ñieän hoaù (hôïp kim nhieàu croâm) thì caøng khoù ñaûm baûo ñoä chính xaùc gia coâng -> caàn söû duïng chaát ñieän phaân yeáu (Ba2+, Ca2+) ñeå khoâng taïo ra löôïng boùc taùch quaù lôùn.

- Neáu löôïng boùc taùch lôùn, chaát ñieän phaân phaûi ñöôïc kieåm soaùt veà nhieät ñoä, khoái löôïng rieâng vaø ñoä daãn ñieän moät caùch töï ñoäng vaø thöôøng xuyeân.

- Dung sai ñaït: 0,01 - 0,025mm Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

f. Ñaëc ñieåm vaø phaïm vi öùng duïng

(cid:127) Ñaëc ñieåm:

- Naêng suaát cao 2-3 laàn khi gc vaät lieäu khoù gc, giaûm

giaù thaønh ñeán 2,5 laàn,

- Giaûm aùp löïc leân ñaù maøi, giaûm moøn ñaù ñeán 75%

- ÑCX cao, ñoä boùng raát toát, khoâng coù caøo xöôùc, bavia

beà maët

- Khoâng öùng suaát dö, khoâng bieán cöùng, chaùy beà maët

- Ñieän aùp thaùp, nhieät phaùt sinh khi gia coâng thaáp

- ÑCX hình hoïc phuï thuoäc nhieàu ñaù maøi

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Nhöôïc ñieåm

- Chæ aùp duïng cho vaät lieäu daãn ñieän

- Giaù thaønh thieáât bò cao

- Chaát ñieän phaân yeâu caàu loïc, thay môùi lieân tuïc

- Khoâng thích hôïp g/c vaät lieäu deã g/c

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Phaïm vi öùng duïng

- Maøi ñieän hoùa chuû yeáu duøng ñeå maøi saéc duïng cuï caétï

hôïp kim cöùng, hoaëc maøi khuoân maãu, maøi maët trong

xilanh……...

- Gia coâng vaät lieäu raát cöùng, gioøn, khoù g/c: cacbit

thieâu keát, h.kim titan, composit kim loaïi, incontel

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

7.2. Ñaùnh boùng ñieän hoùa

a. Ñònh nghóa:

Laø phöông phaùp gia coâng ñieän hoùa duøng ñeå ñaùnh

boùng beà maët trong ñoù quaù trình gia coâng khoâng boùc

taùch hoaëêc boùc taùch ñi raát ít löôïng dö.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñaëc ñieåm ñaùnh boùng ñieän hoùa

- Khoaûng caùch giöõa 2 ñieän cöïc lôùn hôn gia coâng

ñieän hoùa bình thöôøng

- Hình daùng beà maët chi tieát seõ khoâng hình thaønh

gioáng beà maët duïng cuï

- Duïng cuï khoâng di chuyeån, maät ñoä doøng thaáp, toác

ñoä boùc taùch vaät lieäu thaáp

- Chi tieát vaø duïng cuï gia coâng ñöôïc nhuùùng vaøo dung

dòch ñieän phaân ñoäc laäp nhau

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Nguyeân lí gia coâng

Khi coù doøng ñieän ñi qua, söï hoaø tan anod baét

ñaàu, taäp trung ôû nhöõng ñieåm nhoâ leân.

Beà maët goà gheà daàn maát ñi vaø trôû neân nhaün boùng

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà quaù trình ñaùnh boùng ñieän hoùa

Ñoä boùng ñaït caáp 12-13

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Thoâng soá coâng ngheä

+ Maät ñoä doøng ñieän.

+ Nhieät ñoä cuûa dung dòch

+ Thôøi gian ñaùnh boùng.

+ Vaät lieäu cuûa vaät caàn ñaùnh boùng

+ Loaïi dung dòch ñieän phaân: noàng ñoä ñaäm ñaëc hôn

+ Ñieän aùp giöõa catod vaø anod.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Quy trình ñaùnh boùng ñieän hoùa

- Laøm saïch (khoâng ñöôïc coù daàu môõ)

- Laøm khoâ.

- Phuû baèng nhöïa perclorvinil treân caùc beà maët khoâng

ñaùnh boùng.

- Ñaùnh boùng baèng ñieän phaân.

- Laøm saïch dung dòch ñieän phaân coøn dö treân beà maët

gia coâng baèng dung dòch trung hoaø.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Quy trình ñaùnh boùng ñieän hoùa

- Laøm saïch baèng nöôùc laïnh.

- Trung hoaø baèng dung dòch 3% natri cacbonat.

- Laøm saïch baèng nöôùc noùng ñang chaûy.

Löu yù : laáy vaät gia coâng ra khoûi dd ñieän phaân khi

vaãn coøn ñieän aùp , neáu khoâng beà maët seõ bò ñen.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Ñaëc ñieåm - Khe hôû giöõa vaät gia coâng vaø ñieän cöïc laø khaù lôùn.

- Söï hoaø tan nguyeân lieäu xaûy ra treân moïi ñieåm cuûa beà

maët, nhöng ôû treân caïnh thì nhieàu hôn.

- Cöïc catod caàn coù hình daïng sao cho ñieän tröôøng

phaân boá ñoàng nhaát. (daïng maët phaúng)

- Vaät lieäu ñieän cöïc catod thöôøng laø chì.

- Coù theå gia coâng haøng loaït chi tieát nhoû

- Beà maët chòu aên moøn toát, öùng suaát chòu moûi toát, heä soá

ma saùt giaûm

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Nhöôïc ñieåm

+ Ñoä boùng beà maët phuï thuoäc vaøo ñoä ñoàng nhaát cuûa

vaät lieäu.

+ Khoù giöõ ñuùng ñöôïc kích thöôùc vaø hình daïng cuõ.

+ Tuoåi thoï cuûa dung dòch ñieän phaân coù haïn.

+ Chæ aùp duïng ñoái vôùi beà maët khoâng quaù goà gheà.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Öu ñieåm

+ Naêng suaát cao hôn 3-4 laàn so vôùi ñaùnh boùng truyeàn thoáng

+ Ñoä boùng beà maët raát toát.

+ Coù theå ñaùnh boùng beà maët baát kì hình daïng vaø ñoä cöùng

+ Thieát bò gia coâng reû vaø ñôn giaûn.

+ Chaát löôïng beà maët ñöôïc caûi thieän hôn.

+ Khoâng coù bieán daïng vaø thay ñoåi caáu truùc lôùp beà maët.

+ Coù khaû naêng töï ñoäng hoùa ñöôïc quaù trình gia coâng. Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Phaïm vi öùng duïng

- Ñaùnh boùng caùc vaät lieäu baèng theùp cacbon, theùp

hôïp kim, ñoàng, ñoàng thau, thieác, nhoâm, niken

- Ñaùnh boùng ôû maët trong cuûa loã cuõng nhö maët

ngoaøi vaø trong maët truï.

- Khoâng neân duøng ñeå ñaùnh boùng beà maët thoâ

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Caùch ñaët ñieän

cöïc khi ñaùnh

boùng maët phaúng

B: catod

C: Vaät gia coâng

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Gia coâng haøng loaït chi tieát nhoû tren baêng truyeàn

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

7.3. Khoan ñieän hoùa (GC loã ñieän hoùa)

(Ñieän phaân qua oáng hình)

ÑN: Khoan ñieän hoùa laø phöông phaùp gia coâng ñieän

hoùa nhaèm taïo ra caùc loã raát nhoû baèng doøng ñieän cao

vaø dung dòch ñieän phaân axit.

Duïng cuï gc laø ñaàu thuûy tinh (hoaëc chaát caùch ñieän

khaùc) coù ñieän cöïc beân trong. Coù theå duøng oáng nhieàu

nhaùnh, nhieàu ñieän cöïc ñeå gia coâng ñoàng thôøi nhieàu

loã (aùp duïng cho niken, coban)

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

- GC vaät lieäu cöùng, khoù gc, loã nhoû, tæ leä chieàu

saâu/ñöôøng kính 50:1. VD GC loã laøm maùt trong caùnh tuabin ÑC phaûn löïc, f 0,1-0,76mm, saâu 610mm

- Dung dòch ñieän phaân laø axit ñeå hoøa tan kim loaïi,

khoâng gaây keát tuûa trong dung dòch (taïi sao?)

- Ñieän aùp gia coâng thaáp 5-14v

- Duïng cuï laø oáng thaúng, daøi, khaùng axit, phuû caùch ñieän

- Dung dòch ñieän phaân ñöôïc bôm vôi aùp suaát cao

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà khoan ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Nguyeân lí gia coâng

- Chi tieát gia coâng gaén vôùi cöïc döông, duïng cuï-oáng

ñoàng gaén vôùi cöïc aâm ñöôïc boïc caùch ñieän

- Chaát ñieän phaân ñöôïc bôm qua oáng ñoàng, vaøo khe

hôû taïo ra söï aên moøn ñieän hoùa, ñaåy nhöõng haït kim

loaïi nhoû ra ngoaøi.

=> Loã treân phoâi ñöôïc hình thaønh.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

- Hình daïng loã phuï thuoäc vaøo hình daïng duïng cuï.

- Doøng ñieän ñieän phaân lôùn (600A)

- Maät ñoä doøng 200÷300A /cm2

- Toác ñoä boùc taùch KL theo chieàu daøi tôùi 6mm/phuùt.

- Ñoä boùng beà maët gia coâng ñaït caáp 8-9,

- Ñoä chính xaùc gia coâng khoaûng 0,02 mm.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Sô ñoà heä thoáng khoan ñieän hoùa

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Heä thoáng ñieäân phaân goàm

- Boä loïc, bôm, boä trao ñoåi nhieät, heä thoáng ñieàu

khieån, nhieät ñoä, thieát bò troän axit, thuøng chöùa axit

thaûi.

- Boä loïc loaïi boû haït lôùn hôn 0,001 mm.

- Bôm taïo ra löu löôïng ôû aùp löïc 550 kPa.

- Heä thoáng ñieàu khieån nhieät ñoä chính xaùc ± 1oC

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

- Buoàng gia coâng ñöôïc che kín, coù heä thoáng löu thoâng khí H2

- Coù thieát bò ño, kieåm soaùt noàng ñoä chaát ñieän phaân

vaø taïp chaát kim loaïi

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Duïng cuï gia coâng goàm

- Ñoà gaù keïp chi tieát gia coâng

- Cöïc catoát vaø boä keïp catot

- Boä phaän ñònh höôùng catoát

Catot coù vai troø nhö muõi khoan, laøm baèêng titan

nguyeân chaát. Ñònh kì phaûi maøi laïi, naén thaúûng catot

Ñoà gaù, boä phaän ñònh höôùng laøm töø titan nguyeân

chaát. Boä keïp catot laøm baèêng theùp khoâng gæ.

OÁng daãn axit laøm baèng nhöïa.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Heä thoáng gc khoan ñieän hoùa

- Ñoä cöùng vöõng cuûa heä thoáng thaáp hôn heä thoáng gia

coâng ñieän hoùa thoâng thöôøng

- Heä thoáng phaûi chòu ñöôïc axit.

- Caàn phaûi ñaûo chieàu doøng ñieän 5-10 giaây 1 laàn vì chaát ñieän phaân laøm taêng xu höôùng maï treân catoât - duïng cuï kim loaïi gia coâng.

- Ñieän aùp ñaûo chieàu töø 5-14V

- Doøng ñieän ñaûo chieàu thuaän 600A, nghòch 50A

- Laøm maùt heä thoáng baèng nöôùc hoaëc khoâng khí Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Caùc thoâng soá coâng ngheä khoan ñieän hoùa

- Dung dòch ñieän phaân: dd axit: HCl, H2SO4, HNO3 C%

= 10 -25%

- Nhieät ñoä g/c = 210C – 380C

- Löôïng taïp chaát trong dd: 0,5 – 3(gam/lit)

- Toác ñoä tieán duïng cuï: 0,75 - 3 (mm/phut)

- Aùp suaát dd: 275 - 500 kPa.

- Ñieän aùp thuaän: 8-14v, thôøi gian 6-7 giaây

- Ñieän aùp ngöôïc: 0,1-1 laàn ñieän aùp thuaän, thôøi gian 75-

250 mini giaây

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Öu ñieåm

- Coù theå gia coâng ñöôïc caùc loã raát (saâu chieàu saâu/

ñöôøng kính = 300)

- Coù theå gia coâng ñoàng thôøi nhieàu loã (200 loã)

- G/c ñöôïc loã khoâng thoâng

- G/c vaät lieäu cöùng, hôïp kim boät

- Khoâng bieán cöùng, öùng suaát dö beà maët

- G/c ñöôïc loã hình daïng phöùc taïp

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Nhöôïc ñieåm

- Heä thoáng g/c, duïng cuï g/c phöùc taïp,

- Naêng suaát thaáp, khoù g/c loã nghieâng

- Khoù gia coâng loã thoâng

- Heä thoâng phaûi chòu ñöôïc aên moøn cuûa axit

- Chaát thaûi nguy haïi cho moâi tröôøng

- Khoâng g/c ñöôïc titan nguyeân chaát vfa kim loaïi

chòu nhieät

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Phaïm vi öùng duïng

- G/c theùp khoâng gæ, kim loaïi choáng aên moøn

- Gia coâng caùc loã laøm maùt ôû caùnh quaït tuoác bin, van tuoác bin;

- Gia coâng caùc ñöôøng daàu, caùc loã voøi phun nhieân lieäu;

- Gia coâng caùc loã khoâng cho pheùp gia coâng xung ñieän vì coù

hieän töôïng chaùy xaûy ra;

- Gia coâng loã moài cho caét daây baèng tia löûa ñieän, ñaëc bieät laø

loã chieàu daøi caét vöôït quaù 100 mm;

- Gia coâng caùc daõy loã laøm baèng kim loaïi choáng aên moøn coù

tính gia coâng thaáp hoaëc baèng kim loaïi coù ñoä beàn cao.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

7.4. Laøm saïch bavia baèng ñieän hoùa

ÑN: laø phöông phaùp gia coâng ñieän hoùa duøng ñeå

laøm saïch bavia chi tieát gia coâng

Coù 2 phöông phaùp laøm saïch bavia

- Laøm saïch bavia trong beå ñieän phaân

- Laøm saïch bavia treân thaønh phaåm

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Laøm saïch bavia trong beå ñieän phaân

- Gioáng vôùi ñaùnh boùng ñieän hoùa, ôû nhöõng goùc, caïnh

cuûa chi tieát gc, maät ñoä ñieän taäp truûng lôùn neân bavia

ñöôïc loaïi boû ñi nhanh choùng.

- Loaïi boû ñöôïc lôùp bavia cao 0,2-0,3mm

- Öu ñieåm noåi baät laø laøm saïch chi tieát coù hình daùng

phöùc taïp

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT

Laøm saïch bavia treân thaønh phaåm

- PP naøy hieäu quaû hôn pp laøm saïch trong beå ñieän

phaân 3-4 laàn.

- Chi tieát noái vôùi cöïc döông, duïng cuï noái vôùicöïc aâm

- Hình daùng duïng cuï phuø hôïp vôùi chi tieát

- Dung dòch ñieän phaân ñöôïc phun vôi saùp suaât cao

vaøo beà maët gc

- Ñaàu tö maùy, duïng cuï ñaét hôn so vôùi PP ngaâm

trong beå./.

Biên soạn: Thạc sỹ Phạm Thanh Cường – Khoa Sư Phạm kỹ thuật - TNUT