CÔNG NGH X LÝ KHÍ TH IỆ Ử Ả
Sóng âm là sóng c (sóng đàn h i) có biên ơ ồ
đ dao đng mà thính giác nh n bi t đcộ ộ ậ ế ượ
Ti ng n và ch ng n: ế ồ ố ồ
1. Sóng âm
Trong không khí nh ng dao đng truy n đi ữ ộ ề
d i d ng sóng d c có t n s t 16 đn ướ ạ ọ ầ ố ừ ế
20.000 Hz (Hz – hec là đn v c a t n s ; 1 ơ ị ủ ầ ố
Hz = 1 dao đng toàn ph n/giây.ộ ầ
2. S ph n x và h p thu sóng ự ả ạ ấ
âm
Khi sóng âm t i m t phân cách gi a hai môi ớ ặ ữ
tr ng, m t ph n b ph n x , m t ph n b ườ ộ ầ ị ả ạ ộ ầ ị
h p th , m t ph n b xuyên quaấ ụ ộ ầ ị
r + + t = 1α
Áp xu t âm P: là m c áp xu t do dao đng ấ ứ ấ ộ
c a sóng âm tác đng lên m t b m t hay ủ ộ ộ ề ặ
khí quy n. Đn v : bar, ể ơ ị μbar ho c N/mặ2.
Ng ng áp xu t âm tai nghe đc t 2.10ưỡ ấ ượ ừ -4-
2.104 μbar
3. Các đn v âmơ ị
C ng đ âm I: là s đo năng l ng âm đi ườ ộ ố ượ
qua m t đn v di n tích S vuông góc v i ộ ơ ị ệ ớ
ph ng truy n âm. Đn v : W/mươ ề ơ ị 2.
Ng ng c ng đ âm tai ng i nghe ưỡ ườ ộ ườ
đc t 10ượ ừ -12- 10-4 W/m2
Đ đo m c c m giác m nh y u c a âm ể ứ ả ạ ế ủ
thanh gây ra trong tai ng i, ng i ta dùng ườ ườ
thang đo logarit c s 10 đ đo m c c m ơ ố ể ứ ả
giác so v i m c ng ng. Đn v tính là bel ớ ứ ưỡ ơ ị
hay decibel (dB) (10 dB = 1 Bel)
Bel và decibel (dB)
D i cta (quãng t n s )ả ố ầ ố
Trong th c t âm thanh r t ph c t p. Do đó ự ế ấ ứ ạ
đ đánh giá m c đ to c a âm thanh ng i ể ứ ộ ủ ườ
ta chia thành nh ng d i cta. L y t n s ữ ả ố ấ ầ ố
trung bình c a d i làm đi di n cho d i. ủ ả ạ ệ ả
Cái d i cta chính bao g m: 63, 125, 250, ả ố ồ
500, 1000, 2000, 4000, 8000 (Hz)
4. Ti ng n và tính ch t c a ế ồ ấ ủ
nó
Ti ng n là d ng âm thanh mà ng i ta ế ồ ạ ườ
không c n nghe ho c không mu n ngheầ ặ ố
Ti ng n gây t n h i ch t l ng và ti n ế ồ ổ ạ ấ ượ ệ
nghi cu c s ng, làm vi c, nghĩ ng i, nghe ộ ố ệ ơ
nhìn và s c kh e con ng i.ứ ỏ ườ
T224
Ti ng n ph c t p là m t t h p nhi u âm ế ồ ứ ạ ộ ổ ợ ề
đn có t n s khác nhau, có th đo đc và ơ ầ ố ể ạ
phân tích thành nhi u đn âm các d i t n ề ơ ở ả ầ
khác nhau.
D a trên tính ch t có m y lo i ti ng n ự ấ ấ ạ ế ồ
nh :ư
-Ti ng n tác d ng lâu, d i t n s h p, ế ồ ụ ả ầ ố ẹ
không đi (Ti ng rú c a đng c đi n)ổ ế ủ ộ ơ ệ
-Ti ng n tác d ng lâu, d i t n s r ng, ít ế ồ ụ ả ầ ố ộ
thay đi (Ti ng n ngoài ph , do nhi u ổ ế ồ ố ề
lo i ti ng n khác nhau t o ra, còn g i là ạ ế ồ ạ ọ
ti ng n n n)ế ồ ề
-Ti ng n gián đo n, t n ph h p, m c ế ồ ạ ầ ổ ẹ ứ
cao, th i gian tác d ng ng n.ờ ụ ắ
Đ đo ti ng n ng i ta th ng đo m c áp ể ế ồ ườ ườ ứ
xu t âm (dB) hay m c âm (dB-A). ấ ứ