1
Học phần: DÂN SỐ HỌC
GIỚI THIỆU MÔN HỌC
2
1. Tên học phần: Dân số học
2. Số tín chỉ: 01
3. Trình độ: Đại học
4. Phân bố thời gian
Lên lớp: 15 tiết
Thực hành: 0 tiết
TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH
3
Tài liệu học tập:
Nguyễn Thị Diệu – Dân số
Giáo trình:
1. Dân số học, Trần Chí Liêm, NXB Y học,
Hà Nội, 2009.
2. Nguyễn Nam Phương, Dân số và phát triển, NXB Đại học kinh tế quốc dân, Hà Nội, 2011.
3. Nguyễn Nam Phương – Ngô Quỳnh An, Dân số và phát triển với quản lý, NXB Đại học kinh tế quốc dân, Hà Nội, 2019.
4. Tổng cục Dân số - KHHGĐ, Dân số học,
Hà Nội, 2011.
MỤC TIÊU HỌC PHẦN
4
Nhằm trang bị cho sinh viên những kiến
thức cơ bản về: mức sinh, chết, kết hôn, và di
dân; các yếu tố ảnh hưởng tới các vấn đề đó
và mối quan hệ giữa các vấn đề trên đối với
các điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội, lịch sử.
NỘI DUNG HỌC PHẦN
5
Gồm 8 chương
Chương 1: Đại cương dân số học.
Chương 2: Quy mô, phân bố và cơ cấu dân số.
Chương 3: Mức chết
Chương 4: Bảng sống
Chương 5: Chuẩn hoá dân số
Chương 6: Mức sinh
Chương 7: Di dân và dự báo dân số.
Chương 8: Chính sách và chiến lược dân số ở Việt nam.
6
Chương 1: ĐẠI CƯƠNG DÂN SỐ HỌC
7
1.1. CÁC KHÁI NIỆM VÀ ĐỐI TƯỢNG CỦA DÂN SỐ HỌC
1.1.1. Các khái niệm về Dân cư, Dân số và Dân số học
ủ ậ ộ
ườ ư ộ Dân c ư (inhabitant): c a m t vùng là t p i cùng c trú trên m t lãnh
ợ ổ ữ h p nh ng con ng ấ ị th nh t đ nh.
Dân số (population): là dân cư được xem xét, nghiên cứu ở góc độ: quy mô, cơ cấu, phân bố và chất lượng dân số.
KN Dân số hẹp so với KN Dân cư
8
1.1. CÁC KHÁI NIỆM VÀ ĐỐI TƯỢNG CỦA DÂN SỐ HỌC
- Thuật ngữ Dân số học hay Nhân khẩu học -
Dân số học
- Một số định nghĩa về dân số học
Theo các nhà khoa học của tám nước Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Italia, Thụy Điển, Brazil, Ấn Độ trong quyển Nghiên cứu dân số, 1953.
Liên hiệp Quốc, 1958:
Theo tự điển Dân số học đa ngữ của Vande Walle,
1982:
Theo
tự điển Dân số học (The Dictionary of
Demography có nguồn gốc từ tiếng Latin.
Demography) do Pressat chủ biên, 1985.
9
1.1. CÁC KHÁI NIỆM VÀ ĐỐI TƯỢNG CỦA DÂN SỐ HỌC
Dân số học là môn khoa học xã hội độc lập, nghiên cứu tính quy luật của tái sản xuất dân số thông qua các chỉ báo về quy mô, phân bố, cơ cấu và chất lượng dân số.
Hai trạng thái nghiên cứu trong dân số học:
- Trạng thái tĩnh (tại một thời điểm điều tra hoặc tổng
điều tra dân số nhất định).
- Trạng thái động: Biến động cơ học
Biến động tự nhiên
Biến động xã hội
ờ (theo th i gian)
10
1.1. CÁC KHÁI NIỆM VÀ ĐỐI TƯỢNG CỦA DÂN SỐ HỌC
1.1.2. Đối tượng nghiên cứu của Dân số học
1.2. NHIỆM VỤ CỦA DÂN SỐ HỌC
11
Ự
Ủ
Ễ
1.3. Ý NGHĨA TH C TI N C A MÔN H CỌ12
Quyết định đến sự tồn tại và phát triển xã hội
Rất cần thiết để xây dựng chính sách dân số hợp lý, góp phần phát triển xã hội.
13
1.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA DÂN SỐ HỌC
Phương pháp thống kê
Phương pháp toán học Theo đoàn hệ
Phương pháp phân tích, tổng hợp
Theo thời
khoảng
Phương pháp bản đồ
Các phương pháp nghiên cứu của xã hội học
14
