Bài giảng Dịch tễ học thú y: Chương 5 - Nguyễn Thị Thu Hiền

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:37

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Dịch tễ học thú y: Chương 5 Các thông số đo lường dịch tễ học, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: khái niệm về số liệu và bảng số liệu khái niệm về tỷ số, tỷ lệ, tỷ suất các thông số đo lường dịch tễ học. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Dịch tễ học thú y: Chương 5 - Nguyễn Thị Thu Hiền

CHƯƠNG 5 CÁC THÔNG SỐ ĐO LƯỜNG DỊCH TỄ HỌC
I. KHÁI NIỆM VỀ SỐ LIỆU VÀ BẢNG SỐ LIỆU 1 . Số liệu (dữ kiện) ❖ Số liệu là những thông tin thu được trong quá trình điều tra, giám sát dịch tễ dưới dạng các biến số đơn lẻ.
❖ Các loại số liệu - Số liệu có tính chất định tính - Số liệu có tính chất định lượng + Số liệu định lượng theo khoảng thời gian + Số liệu định lượng theo khoảng cách thứ tự *Chú ý: giữa các số này không có thang bậc nào khác, tức là không có bất kỳ một số trung gian hay một số lẻ nào khác
2. Bảng số liệu (bảng dữ kiện) ✓ Các biến số đơn lẻ điều tra thu thập được, sẽ được tập hợp thành bảng số liệu hay mục lục ✓ Tập hợp của các số liệu thường được sắp xếp theo hệ thống mô hình 2 chiều + tên của các biến số được xếp theo chiều ngang + các số liệu thu được xếp theo chiều dọc. ➔ phải xây dựng được một cơ sở dữ liệu cho thật cẩn thận, chi tiết và dễ dàng xử lý khi cần thiết
3. Phương pháp thu thập số liệu - Vấn đề nghiên cứu - Thu thập số liệu - Phương pháp thu thập số liệu - Nguồn gốc số liệu - Phân tích số liệu - Các biện pháp xử lý - Lựa chọn biện pháp - Hệ thống sắp xếp số liệu
4. Trao đổi dữ liệu - Trao đổi các báo cáo, thông tin về lĩnh vực chuyên môn - Giới thiệu các kết quả nghiên cứu trên sách báo, tạp chí, Internet - Thu nhận các thông tin qua máy tính có nối mạng
II. KHÁI NIỆM VỀ TỶ SỐ, TỶ LỆ, TỶ SUẤT Chú ý: cần dùng cho đúng trong từng hoàn cảnh nghiên cứu để khai thác những thông tin có ích.
1. Tỷ số (Ratio) - là một biểu hiện của mối quan hệ giữa 2 đại lượng, một tỷ số có dạng ✓ tử số a là một số sự kiện nào đó. ✓ mẫu số b là một số sự kiện đếm được trong thời điểm t hoặc trong một khoảng thời gian t1 – t2. - Hệ số k có thể là 1, 10, 100, 1000…
2. Tỷ lệ (Proportion) - là một phân số nói lên sự biến đổi của một đại lượng này (ghi ở tử số) so với sự thay đổi của một đại lượng khác (ghi ở mẫu số). - a là tần số xuất hiện sự kiện, hiện tượng cần quan tâm - b là tần số không xuất hiện sự kiện, hiện tượng cần quan tâm trong quần thể xảy ra sự kiện, hiện tượng đó
3. Tỷ suất (Rate) - là số đo xác suất xuất hiện một hiện tượng xảy ra trong một đơn vị thời gian. Chú ý: tính tỷ suất trong dịch tễ học là để so sánh cùng một hiện tượng ở 2 quần thể khác nhau, 2 thời gian khác nhau, 2 khu vực khác nhau, 2 hiện tượng khác nhau ở cùng một quần thể, cùng một thời gian và ngược lại
- Tử số a của tỷ suất: là tần số xuất hiện sự kiện, hiện tượng A ở một quần thể xảy ra trong một khoảng thời gian t1 – t2 - Mẫu số b là tần số xuất hiện của sự kiện, hiện tượng B, trong thời gian đó, quần thể đó - Hằng số k là một luỹ thừa của 10, nó phụ thuộc vào kích thước tương đối của các đại lượng a và b.
Đ 4. Đặc điểm tử số của tỷ lệ H KT N A
Đ 5. Đặc điểm mẫu số của tỷ lệ H KT N ✓ Mẫu số của tỷ lệ (nhiễm, mắc, chết…) là A tổng số các cá thể có trong quần thể được đếm một cách chính xác trong thời gian nghiên cứu. ➔ khi tính mẫu số cách đơn giản nhất là lấy tổng số động vật trong quần thể vào thời điểm giữa của thời kỳ nghiên cứu hoặc lấy số trung bình cộng của các đợt biến động trong thời kỳ nghiên cứu.
III. CÁC THÔNG SỐ ĐO LƯỜNG Đ H DỊCH TỄ HỌC KT N A - Số mắc bệnh và tỷ lệ mắc bệnh - Tỷ lệ nhiễm - Số hiện mắc và tỷ lệ hiện mắc - Số mới mắc và tỷ lệ mới mắc - Các tỷ lệ chết chủ yếu
Đ 1. Số mắc bệnh và tỷ lệ mắc bệnh H KT N A - Số mắc bệnh - Tỷ lệ mắc (phát) bệnh - Tỷ lệ mắc bệnh có thể tính theo 2 cách + Tỷ lệ mắc bệnh so với tổng đàn bình quân + Tỷ lệ mắc bệnh so với tổng đàn gia súc bị đe doạ
A N KT H Đ
Đ 2. Tỷ lệ nhiễm H KT N là tỷ lệ mắc bệnh ở dạng đặc biệt dùng trong A trong điều tra dịch tễ, thông thường là đồng nhất với tỷ lệ phát bệnh
Đ 3. Số hiện mắc và tỷ lệ hiện mắc H KT N ✓ Số hiện mắc của một bệnh nhất định bao gồm A tất cả số cá thể hiện đang có bệnh đó mà ta có thể đếm được trong một quần thể ở một thời điểm nhất định hoặc trong một khoảng thời gian nhất định. ✓ Tỷ lệ hiện mắc sẽ có được bằng cách đem số hiện mắc chia cho tổng số cá thể của quần thể tuỳ mục tiêu của nghiên cứu.
Đ ✓ Có 2 số đo của tỷ lệ hiện mắc: H KT - Tỷ lệ hiện mắc điểm N A - Tỷ lệ hiện mắc kỳ
Đ 4. Số mới mắc và tỷ lệ mới mắc H KT N - Số mới mắc:là một nghiên cứu được tiến A hành trong một khoảng thời gian dài, mà trong khoảng thời gian đó người ta chỉ đếm số mới mắc là số động vật mắc bệnh có thời điểm phát bệnh nằm trong khoảng thời gian nghiên cứu - Tỷ lệ mới mắc: số mới mắc chia cho tổng số cá thể đại diện cho quần thể nghiên cứu trong khoảng thời gian nghiên cứu.