HẬU SẢN THƯỜNG
BS Đặng Thị Việt Hằng
•Mục tiêu học tập
•1. Phân biệt được những thay đổi giải phẫu,
sinh lý trong thời kỳ hậu sản.
•2. Mô tả được cấu tạo và tính chất của sản
dịch.
•3. Xác định được những hiện tượng lâm sàng
trong thời kỳ hậu sản.
•4. Thực hành được chăm sóc hậu sản ở cộng
đồng.
ĐỊNH NGHĨA
•Hậu sản là thời gian để trở lại bình
thường của các cơ quan sinh dục về
mặt giải phẫu và sinh lý (ngoại trừ
vú vẫn tiếp tục phát triển để tiết
sữa).
•Thời gian này là 6 tuần (42 ngày)
tính từ sau khi đẻ..
Thay đổi ở tử cung
Trọng lượng tử cung: ngay sau đẻ nặng khoảng 1.000g. Đê?n hê?t TK
hâBu saCn: 50- 60 g
•Trên lâm sàng người ta nhận thấy có 3 hiện tượng:
+ Tử cung co rút: taBo thaKnh cầu an toàn đêC câKm ma?u sinh li?, tôKn taBi
khoảng 1-2h sau đeC
+ Tử cung co bóp: biểu hiện bởi đau bụng, ra máu và sản dịch. Các
cơn đau này biểu hiện ở người con rạ nhiều hơn ở người con so.
+ Tử cung co hồi: Sau khi đẻ đáy tử cung ở trên khớp vệ khoảng 13
cm, mỗi ngày co hồi được khoảng 1cm, riêng ngày đầu có thể co
hồi được nhanh hơn có thể được khoảng 2 đến 3 cm. Sau 2 tuần lễ
sẽ không sờ thấy được tử cung ở trên khớp vệ nữa.
SINH LÝ HỌC VÀ GIẢI PHẪU HỌC THỜI KỲ HẬU SẢN
Phần dưới tử cung
• Đoạn dưới (10cm) ngắn lại và thành eo tử cung( 0.5-1cm) vào ngày
thứ 5 sau đẻ.
• Cổ tử cung ngắn và nhỏ lại: lỗ trong đóng vào ngày thứ 5 đến ngaKy
thứ 8, lỗ ngoài đóng vào ngày thứ 12 hoặc hé mở, có khi thấy lộ
tuyến.
Nội mạc tử cung Sẽ trải qua hai giai đoạn:
•Giai đoạn thoái triển: (14 ngày đầu sau đẻ). Lớp bề mặt bị hoại tử và
thoát ra ngoài cùng với sản dịch, lớp đáy gồm đáy tuyến vẫn còn
nguyên vẹn và là nguồn gốc của niêm mạc tử cung mới.
•Giai đoạn phát triển: dưới ảnh hưởng của estrogen và progesteron
sau 3-6 tuần, niêm mạc tử cung được phục hồi hoàn toàn và sẽ thực
hiện chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên nếu không cho con bú.