5/14/2021
1
1
Trường Đại Học Khoa học Tự nhiên
Khoa Hóa Học – Bộ môn Hóa Học Hữu cơ
HÓA HỌC HỮU CƠ 2
2
5/14/2021
2
3
PHẢN ỨNG THẾ TRÊN CARBON
a
CỦA NHÓM CARBONYL
4
Chương 22 - PHẢN ỨNG THẾ TRÊN
CARBON
a
CỦA NHÓM CARBONYL
Hầu hết hóa học của hợp chất carbonyl có thể được
giải thích bằng 4 loại phản ứng cơ bản:
Phản ứng cộng thân hạch
Phản ứng thế thân hạch acyl
Phản ứng ngưng tụ carbonyl
Phản ứng thế trên carbon
a
Phản ứng thế
a
xảy ra tại vị trí kế nhóm carbonyl bao
gồm quá trình thế nguyên tử hydrogen
a
bằng một tác
nhân thân điện tử (E–electrophile) qua trung gian enol
hoặc enolate
5/14/2021
3
5
6
Phản ứng này là một trong những phương
pháp tổng quát để tạo thành liên kết carbon –
carbon giúp gắn các phân tử nhỏ với nhau để
hình thành phân tử lớn.
22.1 ĐỒNG PHÂN HÓA KETO–ENOL
5/14/2021
4
7
Cần lưu ý sự khác nhau giữa đồng phân hỗ
biến và dạng cộng hưởng.
Đồng phân hỗ biến là đồng phân cấu tạo, hai
loại hợp chất khác nhau với cấu trúc khác
nhau.
Dạng cộng hưởng là các đại diện cho một cấu
trúc.
Hầu hết các hợp chất carbonyl tồn tại chủ yếu
ở dạng keto tại cân bằng và khó có thể cô lập
enol tinh khiết.
Mặc dù enol khó cô lập và chỉ có một lượng rất nhỏ tại
cân bằng, nhưng chúng là nguyên nhân của nhiều đặc
tính hóa học của hợp chất carbonyl do khả năng hoạt
động mạnh.
5/14/2021
5
9
Hiện tượng hỗ biến keto – enol của hợp chất
carbonyl được xúc tác bởi cả acid và base.
Xúc tác acid diễn ra bằng phản ứng proton hóa
nguyên tử oxygen của nhóm carbonyl để hình
thành trung gian cation, trung gian này sau đó
mất H+ từ carbon α hình thành enol trung hòa.
Quá trình tạo thành enol xúc tác base xảy ra do
nhóm carbonyl làm hydrogen gắng tại carbon
a
có tính acid yếu. Do đó hợp chất carbonyl có
thể cho một base nào đó hydrogen
a
để hình
thành ion enolate, sau đó ion này bị proton hóa.
10
Cơ chế tạo thành enol
bởi xúc tác acid