ộ
ăm sóc
ẻ ệ
ồ Ho t ạ đ ng l ng ghép ch tr b nh IMCI
ế
Khoa S c kho c ng ị
ệ
ễ
ễ PGS.TS. Nguy n Anh Dũng ạ ồ ẻ ộ đ ng & Ch ứ ỉ đ o tuy n Ương ệ Trung Vi n V sinh D ch t
1
ẻ ẻ
ề ứ
ả
ệ
ơ b n v s c kho tr em Vi
t
ỉ Các ch tiêu c Nam đ n nế
ăm 2020
ổ ạ ố
ỉ ấ
ế
ả
T su t ch t TE < 1 tu i h xu ng còn kho ng
ố
ẻ
15%o 18%o tr ẻ đ ra s ng.
ỉ ệ ế
ổ ả
ớ
ố
T l
ẻ ch t tr em d
ư i 5 tu i gi m xu ng còn 20% o
ỉ ệ
ố
ẻ
ả
T l
TE m i
ớ đ có P< 2500gr gi m xu ng còn
kho ng 5%ả
ỉ ệ
ỡ
ố
T l
ư ng gi m xu ng còn
ổ ị TE< 5 tu i b suy dinh d ỡ
ặ
ả 15%, không còn suy dinh dư ng n ng.
2
ẻ
ủ vong c a tr em
ớ
ổ
ầ
Các nguyên nhân chính gây t dư i 5 tu i trên toàn c u, n
ử ăm 2000
Nguyên nhân khác 29%
Viêm ph iổ 20%
ỡ
Suy dinh dư ng 54%
Tiêu ch yả
12%
ố
S t rét 8%
Chu sinh 22%
S iở 5%
3
HIV/AIDS 4%
ệ
ạ
Hi n tr ng công tác CSSKTE
ạ
Ch t lấ ư ng ch ợ i tuy n
ăm sóc ế đ u chầ
ẻ ệ tr b nh t
ưa t
tố
ử
ủ
K nỹ ăng x trí tr ẻ ế ệ b nh c a CBYT y u
Không có s nẵ ố ầ thu c và TTB c n ế t cho CSSKTE thi
ế
ạ
ự Th c hành CSSKTE c a ngủ ờ ư i CST còn ề nhi u h n ch
Thi u ế đào t o ạ toàn di nệ
ấ ấ ự S cung c p c p không đ y ầ đủ
ấ ủ Tham v n c a CBYT không đ y ầ đủ
ế
ả
ế
ố
ế Thi u kinh phí đào t o l
ạ ạ i
Thi u KN qu n lý thu c và TTB
Ngư i CST thi u ờ KT và KN
ự
ế ự Thi u s GSHT ế ủ c a tuy n trên
Chưa có s huy ủ ộ đ ng c a CĐ
ế ự ỗ ợ Thi u s h tr ủ c a GĐ và CĐ 4
ề
ả
Quá nhi u m nh khác nhau …
ử ệ X trí ca b nh
ế Thi u máu ỏ ự Đòi h i s quan tâm riêng
CDD Dinh dư ngỡ
ẹ S a mữ Thu cố t ế thi y uế
ố S t rét Giám sát ẻ
Chăm sóc sơ sinh Quy n trề em
Giáo d c ụ ẻ ứ Tiêm ch ngủ ARI
5
S c kho bà mẹ ề truy n thông
ả
ạ ớ
IMCI ghép các m nh l
i v i nhau
Ệ Ố Ả Ệ Ế C I THI N H TH NG Y T
Ẻ Ệ Ử Ả Ệ C I THI N X TRÍ TR B NH
Ự TH C HÀNH GIA ĐÌNH VÀ C NG Ộ Đ NGỒ
6
Ề Ẻ QUY N TR EM
IMCI là gì ?
IMCI = Integrated Management of Childhood Illness
Lång g hÐp c h¨m s ãc trÎ bÖnh
7
Ho ¹t ®é ng c ¶i tiÕn vÒ kü thuËt huÊn luyÖn vµ qu¶n lý Y tÕ Ph¬ng thø c huy ®é ng ng uån lùc vµ duy tr× c ¸c ho ¹t ®é ng C«ng c ô thùc hiÖn vµ the o dâi c hÊt lîng c ¸c ho ¹t ®é ng
ụ
M c tiêu
Nâng cao ch t lấ ư ng ho t
ẻ ệ ạ i
ệ ợ ặ các cơ s y t ở ế đ c bi , ộ ạ đ ng và ch ăm sóc tr b nh t ế c t là tuy n y t ế ơ s .ở
ở ẻ m c và t l
ệ ỷ ệ ử t ử vong ồ ỹ ăng x trí l ng ghép các b nh th ệ tr em thông qua vi c ư ng ờ
Gi m t l ả ỷ ệ ắ ụ ứ ng d ng các k n ặ ở ẻ g p tr em
C i thi n th l c và kh n
ể ự ệ ả ể ở ẻ ả ăng phát tri n tr em.
ự (Huy đ ng s tham gia:
8
ộ ủ ổ ứ Chính ph T ch c tài tr C ng ợ ộ đ ng)ồ
ệ ủ
ạ
ầ Các thành ph n và ph m vi can thi p c a IMCI
Ả
Ệ
Ệ
Ự
Ử
Ế
Ạ
Ỹ ĂNG Ệ Ả C I THI N K N Ẻ Ệ X TRÍ TR B NH
C I THI N Ố Ệ H TH NG Y T
Ả C I THI N TH C HÀNH CSSK T I GĐ VÀ CĐ
ả
L p k ho ch và qu n lý y
ệ
ấ ủ
ộ ế
ế ạ ậ ế ế tuy n huy n
t
Các hư ng d n v ẫ ề ớ ạ ẻ ệ i XTLG tr b nh t ế ơ sở ế tuy n y t c
ấ
Nâng cao k nỹ ăng tham v n c a cán b y t B o ả đ m ả đưa nh ng ữ ấ ệ
ấ
ệ
ả ả
C i thi n vi c cung c p và ệ ệ ố qu n lý thu c
ố ế ớ
ề
đ n v i các
thông đi p th ng nh t v CSSKTE gia đình
ả
ể
ệ
Các khoá hu n luy n IMCI cho CBYT tuy n ế cơ sở
ể
ệ
C i thi n vi c chy n vi n ệ ệ và chăm sóc chuy n vi n
ệ
ự
Th c hi n các can thi p
ỗ ợ
ự
ộ đ ng ồ đ góp
ả
ổ ứ
ấ
Giám sát h tr sau ệ hu n luy n
ệ
C i thi n cách t công vi c t
ệ ch c ệ ạ ơ s y tở ế
i c
ớ
ầ ờ ẩ ự
ẻ ể ủ
C i thi n vi c giám sát các ệ
ấ
ệ ể d a vào c ng ph n phòng b nh, t ăng cư ng s c kho và thúc ứ ẻ đ y s phát tri n c a tr em.
ệ ụ ế
ả ị
d ch v y t
i các
ặ ệ
ệ ệ
Các hư ng d n và ẫ ệ ử ẻ hu n luy n x trí tr ạ b nh n ng t b nh vi n
9
ự ủ
ộ
ế
ộ ủ S ng h c a B Y t
Ị
Ề Ệ
Ậ
Ạ Đ NG Ộ
Ợ Ồ
Ề Ẻ Ệ ĂM SÓC TR B NH (IMCI)
Ố
QUY T Ế Đ NH V VI C THÀNH L P BAN ĐI U HÀNH HO T CHI N LẾ Ư C L NG GHÉP CH (S 1821/QĐBYT NGÀY 17/6/1999
Ở
Ộ
Ỉ
Ị Ủ Ộ Ư NG B Y T
CH TH C A B TR Ể
Ờ
Ộ
ĂNG CƯ NG TRI N KHAI HO T
Ẻ Ệ
Ạ
Ế Ồ Ạ Đ NG L NG GHÉP Ề Ệ V VI C T Ệ CHĂM SÓC TR B NH T I VI T NAM Ố ) (S 08/1999/CTBYT NGÀY 21/10/1999
Ỉ
Ị Ủ
CH TH C A BCH TRUNG Ố
Ề Ủ
Ạ
Ệ
Ớ
Ư I Y T C
Ế Ơ S ”Ở
Ố
ƯƠNG Đ NGẢ “V C NG C VÀ HOÀN THI N M NG L (S 06/CTTW NGÀY 22/01/2002)
Ủ Ộ
Ị
Ế QUY T Ế Đ NH C A B Y T
Ề Ệ
Ệ
Ấ
Ẻ Ệ
Ệ Ồ HU N LUY N L NG GHÉP CH
V VI C BAN HÀNH TÀI LI U ĂM SÓC TR B NH
Ố
(S 1978/2001/QĐBYT
)
Ẫ
Ớ
Ự
Ệ
Ạ Đ NG Ộ
Ẩ
ĂM SÓC VÀ B O V S C KHO NHÂN DÂN TRONG
Ệ Ứ Ế
Ờ Ố
Ự
Đ I S NG V
ĂN
10
THÔNG TƯ 02/2003/TTBYT Ố Ợ ƯƠNG TRÌNH PH I H P HO T HƯ NG D N TH C HI N CH Ẻ Ả Ạ Đ Y M NH CH PHONG TRÀO “TOÀN DÂN ĐOÀN K T XÂY D NG HOÁ”
Giám sát c a chủ
ương trình
ấ
ệ
ệ
ấ
ỗ ợ ỗ ợ ị
ậ
Giám sát h tr trong hu n luy n. Giám sát h tr sau hu n luy n. ỳ Giám sát đ nh k . Giám sát c a Vủ
ỹ ăn phòng k thu t IMCI.
11
Các ch s
ỉ ố đánh giá
ỷ ệ ẻ ệ 1. T l tr b nh
đư c ợ đánh giá và phân lo i ạ đúng. ồ 2. Ch s
ỉ ố đánh giá l ng ghép. ề ỷ ệ ẻ ệ tr b nh đư c ợ đi u tr 3. T l ị đúng.
ề ư ng ỡ 4. T l
ẻ ế ăm sóc tr bi t cách dùng thu c ố đúng cho
ẻ ế ắ t 3 nguyên t c ch ăm sóc tr bi ăm sóc tr ẻ
ớ ư c, th c
ỷ ệ ẻ đư c ợ đánh giá và tham v n ấ đúng v nuôi d tr và bú m .ẹ ỷ ệ ư i chờ 5. T l ng tr .ẻ ỷ ệ ư i chờ ng 6. T l ạ i nhà: n t ỷ ệ ẻ ệ ị ợ ẹ ế ứ ăn, khi nào đ n khám ngay. ầ tr b nh c n tiêm ch ng 7. T l đã đư c h n
12
ủ ủ đúng l ch và ớ i. tiêm vào ngày tiêm ch ng t
Các ch s
ỉ ố đánh giá (ti p)ế
ẻ ạ ấ 8. ít nh t 60% CBYT tham gia KCB cho tr t i CSYT đựơc
ấ
ổ ả 9. S d ng các thông tin IMCI trong ghi chép s qu n lý
ệ hu n luy n IMCI. ử ụ thu c ố đúng yêu c u.ầ
ỉ ố ắ ố ầ ế 10. Ch s s n có thu c c n thi ố t và thu c tiêm.
ỷ ệ ẻ ợ ẹ ổ ợ 11. T l tr 69 tháng đư c bú m và ăn b sung thích h p.
ỷ ệ ẻ ợ 12. T l
ợ ế ụ ổ đư c tiêm phòng s i ố tr 1223 tháng tu i ỷ ệ ẻ đư c ti p t c cho ăn và u ng nhi u h ở đ y ầ đ .ủ ề ơn khi b ị tr
ẹ ế ấ 13. T l b nh.ệ ỷ ệ bà m bi ấ t ít nh t 2 d u hi u c n ệ ầ đưa tr ẻ đ n ế 14. T l
13
ngay CSYT.
Ị
QUY T Ế Đ NH 40/2006/QĐBYT (NGÀY 25 THÁNG 12 NĂM 2006)
Ố
V VI C BAN HÀNH H TH NG CH TIÊU TH NG KÊ NGÀNH Y
Ệ Ỉ
Ẻ Ệ “T L TR B NH <5 TU I
Ổ ĐƯ C Ợ
Ố ĐÓ CÓ CH TIÊU
Ề Ế Ử
Ỉ Ỷ Ệ Ệ
Ệ T , TRONG X TRÍ VÀ CH
ĂM SÓC TOÀN DI N (IMCI)”
Ồ Ố Ệ
CÁCH TÍNH VÀ NGU N S LI U:
ế
ổ đ n khám t
ạ ơ s y ở
i c ệ ủ
ộ
ỷ ệ ẻ ệ
ăm sóc toàn di n c a m t ờ
ợ ẻ ệ S lố ư t tr b nh <5 tu i ợ ử ế đư c x trí và ch t ộ ự khu v c trong m t th i gian xác
đ nhị
= *100
tr b nh T l <5 tu i ổ đư c x ợ ử trí và chăm sóc toàn di nệ
ợ ẻ ệ
ế
ổ đ n khám
ố ư t tr b nh <5 tu i ở ế ạ
i khu v c
t
ự đó trong cùng
ổ T ng s l i cạ ơ s y t t th i kờ ỳ
14
ổ ố ữ ệ ủ ồ ố ệ Th ng kê s khám ch a b nh c a các c ơ
ỳ ủ ế ị
15
Thư ng xuyên hàng tháng ủ ờ ở ữ ệ ệ ỉ Ngu n s li u: s y tở ế Phương pháp thu th p:ậ Báo cáo đ nh k c a các tuy n và ề đi u tra ờ Th i gian: ạ Ph m vi: Cơ s khám ch a b nh c a xã, huy n, t nh
Ế
B Y TỘ
Ề
BAN ĐI U HÀNH T
Ư
Ệ
Ị
Ệ
CÁC CHƯƠNG TRÌNH VÀ VI N LIÊN QUAN
ệ
ệ
ổ CT. ARIVi n Lao và B nh ph i
Ấ CÁC ĐƠN V HU N LUY N IMCI KHU V CỰ ệ Vi n Nhi
ệ
Ư
ệ
ồ
CT. CDD, EPIVi n VSDTT
ệ B nh vi n Nhi
đ ng I, II
NHÓM K Ỹ THU T Ậ
ố
ệ
ệ
CT. PC s t rét QGVi n SR
ệ B nh vi n Trung
ương Huế
ệ
ạ ọ
ờ
CT. HĐ DD QGVi n Dinh D
ư ngỡ
Các trư ng Đ i h c Y
Ở
ĐI U HÀNH
Ế Ề S Y T /BAN IMCI T NHỈ
Trung tâm YTDP
ị
ấ
ế
NHÓM Ể TRI N KHAI
ố ố
ạ
ệ ỉ
ệ
ạ Tr m ch ng lao Tr m S t rét Trung tâm BVBMTE
ọ
ế
ệ Đơn v Hu n luy n IMCI tuy n t nhỉ B nh vi n t nh ờ Trư ng Trung h c Y t
PHÒNG Y T / BAN
ĐI U Ề
Ế HÀNH IMCI HUY NỆ
ệ
ệ
ệ
ộ Trung tâm/Đ i YTDP huy n
ệ B nh vi n huy n
NHÓM Ể TRI N KHAI
16
ạ
ế
Tr m y t
xã
Phòng khám ĐKKV
ố ợ ủ
ớ
ế
Ph i h p c a IMCI v i các CT y t
khác
ồ ẻ ệ L ng ghép ch ăm sóc tr b nh
ở
X trí TC TE ỡ Dinh dư ng TC
ử ể ố ớ
ứ
ẻ
ẻ HD x trí tr < 7 ế ậ ngày, đi m ti p c n ẹ đ i v i SK bà m
Chương trình CDD ử ễ ọ ị D ch t h c TC ệ ớ Nư c & v sinh Chương trình ARI
ẹ ế ế
SK bà mẹ Chăm sóc trư c, ớ trong, sau đ .ẻ S c kho bà m ố Thu c thi
t y u
ử
X trí NKHH TE Dinh dư ngỡ
ố
Chính sách cung c p ấ thu c cho IMCI
ệ ố
ả
ế
Qu n lý h th ng y t
ế ạ
ậ
L p k ho ch
ử ằ
Chương trình SR và SXH ễ ử ị , x trí ờ ớ ngở ư i l n
Vector, d ch t SR, SXH
X trí SR, SXH TE N m màn
Giám sát h trỗ ợ
ệ ố
ế
H th ng thông tin y t
ẹ ăn sam, b ổ
S a m , sung vi ch tấ
ớ ẩ
ự
Chương trình Dinh dư ngỡ ữ Dinh dư ng N.l n. ỡ An toàn th c ph m
ử ụ ệ
ạ S d ng phân lo i ủ b nh c a IMCI
ề
Truy n thông GDSK
Chương trình TCMR ử ề ạ Dây chuy n l nh, kh trùng...
ả ị ả Đ m b o l ch tiêm ch ngủ
ự
ạ
Th c hành CSSKTE i GĐ và CĐ
t
17
ộ
ạ đ ng IMCI
ị
ứ Phương th c ho t Ch trủ ương, ư ngớ đ nh h
QUAN H Ệ IMCI
ỹ ể
ậ K thu t tri n khai
ế ạ K ho ch phù h pợ
ẻ ẻ
ự S tham gia đơn v ị ủ c a các quan tâm đ n ế ứ s c kho tr em
Ngân sách ồ ự Ngu n l c
Giám sát h trỗ ợ
L C Ự LƯ NG Ợ IMCI 18
ể
ắ
Nguyên t c chính trong tri n khai IMCI
ở ố ủ 1. D a trên quy n ề đư c hợ ư ng CSYT ch t l ợ ấ ư ng t ẻ t c a tr
ự em
ử ồ ẩ ăm
ương pháp x trí l ng ghép và tiêu chu n ch ẻ ẻ sóc s c kho tr em.
2. Theo m t phộ ứ ố ợ ẽ ớ ổ ứ ố ế ế 3. Ph i h p và liên k t ch t ch v i các t ch c qu c t , các
chương trình, d án hi n có
ặ ệ ế ố ủ ệ ố ủ ế ụ ụ ể ự ố 4. C ng c các y u t c a h th ng y t ph c v cho tri n
khai IMCI.
ẩ ộ ăng
19
5. Đ y m nh công tác xây d ng ủ ờ ị ạ cư ng kh n ộ ả ăng ch ủ đ ng c a các ự đ i ngũ cán b KT và t đ a ph ộ ương.
ế
ả
ỹ
ậ ể K t qu chuy n giao k thu t
ỹ ỉ
43/63 t nh/thành có CB k thu t ậ
IMCI
ị ệ
Thành l p 32 ấ đơn v hu n luy n ậ H ng d n vi n ờ ẫ ướ 67 HDV QG 394 HDV TT
49 HDV ĐHY
Giám sát viên
90 HDV THYT
ệ
ế 25 GSV tuy n TWế ế ỉ 133 GSV tuy n t nh ế 158 GSV tuy n huy n Đào t o ạ đư c h n 4000 CBYT tuy n ợ ơ
20
ơ ở ề c s v IMCI
ả
ạ
ườ
ế
Gi ng d y IMCI trong các tr
ng Y t
ể
ở ộ (2004) Tri n khai m r ng ra các trư ng ờ
ệ
ử ệ ệ (thêm 3 ĐHY + 3
Th nghi m các mô hình, hoàn thi n tàI li u THYT 2002)
ẩ ể đi m ể
ị Chu n b và tri n khai thí (ĐHYD. HCM 1999)
ừ
(t
1996)
21
ự ề Xây d ng n n móng
Ự TH C TR NG TRƯ NG CỜ
Ạ Đ/THYT
Đang tri n ể khai
TRƯ NG Ờ ĐHY
Chưa ể tri n khai
22 47
2
Chưa ể tri n khai
ể Đang tri n khai
22
8
ộ
ồ ự Huy đ ng ngu n l c
Finland
ố
VNEC S t rét
CT PT HT Y tế VNEC
Plan Inter.
SDA/ SIDA
AUSAID
WHO
World Vision
SCJ
World Bank
DANIDA
UNICEF
CIDSE
JASS
ADB
Allainz Mission
23
Ế B Y TỘ
ớ
Phương hư ng ho t
ạ đ ngộ
ả
ạ ộ
IMCI t
i c ng
Đào t o ạ
ệ C i thi n HT y tế
đ ngồ
ộ
ủ
ế
ố
Cung ng ứ đ y ầ đ ủ thu c, phi u ghi
ỉ
ạ ộ
Đào t o và c ng c ố đ i ngũ TTV
Hoàn thi n ệ đ i ngũ KT, GV, GSV t nh và TTHYT
ạ
ế
ả
Giám sát, h trỗ ợ
ệ
K ho ch TTGDSK cho các huy n IMCI
ạ Gi ng d y IMCI trong các trư ng ờ ĐH và THYT
ả ể
ệ
Đánh giá hi u qu tri n khai IMCI
24