Bài giảng Kiểm toán báo cáo tài chính - Chuyên đề 2: Bằng chứng kiểm toán

Chuyên đề 2 BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN

Nội dung

 Sự kiện sau ngày khóa sổ  Giả định hoạt động liên tục  Các bên liên quan  Nợ tiềm tàng

Söï kieän sau ngaøy khoùa soå

 Nguoàn tham chieáu: VSA/ISA 560, VAS

23, IAS 10  Khaùi nieäm  Phaân loaïi  Thuû tuïc kieåm toaùn

VAS 23

(I)

Söï kieän sau ngaøy khoùa soå keá toaùn laäp BCTC

31.12.200X Ngaøy keát thuùc nieân ñoä

1.2.200X+1 Ngaøy phaùt haønh BCTC

(I) Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy khoùa soå keá toaùn laäp BCTC

VSA 560

(1)

(2)

(3)

Söï kieän sau ngaøy khoùa soå keá toaùn laäp BCTC

15.2.200X+1 Ngaøy coâng boá BCTC

31.12.200X Ngaøy keát thuùc nieân ñoä

1.2.200X+1 Ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn

(1)Söï kieän phaùt sinh ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn

(2)Caùc söï kieän ñöôïc phaùt hieän sau ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn nhöng tröôùc ngaøy coâng boá baùo caùo taøi chính

(3)Caùc söï kieän xaûy ra sau ngaøy coâng boá BCTC

Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy khoùa soå laäp BCTC

Thí duï

Yeâu caàu

Loaïi söï kieän

Ñieàu chænh baùo caùo taøi chính

Nhöõng söï kieän cung caáp theâm baèng chöùng veà caùc söï vieäc ñaõ toàn taïi vaøo ngaøy khoaù soå keá toaùn laäp baùo caùo taøi chính

Baùn taøi saûn hay thu hoài coâng nôï sau ngaøy keát thuùc nieân ñoä khaùc vôùi soá lieäu soå saùch

Phaùt haønh coå phieáu sau ngaøy khoùa soå

Khoâng caàn ñieàu chænh, nhöng coù theå yeâu caàu khai baùo

Nhöõng söï kieän cung caáp daáu hieäu veà caùc söï vieäc ñaõ phaùt sinh tieáp sau ngaøy khoaù soå keá toaùn laäp BCTC

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm cần điều chỉnh

 Kết luận của Toà án sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm, xác nhận doanh nghiệp có những nghĩa vụ hiện tại vào ngày kết thúc kỳ kế toán năm, đòi hỏi doanh nghiệp điều chỉnh khoản dự phòng đã được ghi nhận từ trước; ghi nhận những khoản dự phòng mới hoặc ghi nhận những khoản nợ phải thu, nợ phải trả mới.

 Thông tin nhận được sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm cung cấp bằng chứng về một tài sản bị tổn thất trong kỳ kế toán năm, hoặc giá trị của khoản tổn thất được ghi nhận từ trước đối với tài sản này cần phải điều chỉnh,

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm cần điều chỉnh (tt)

 Việc xác nhận sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm về giá gốc của tài sản đã mua hoặc số tiền thu được từ việc bán tài sản trong kỳ kế toán năm.

 Việc phát hiện những gian lận và sai sót chỉ ra rằng báo cáo tài chính không được chính xác.

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm không cần điều chỉnh

 Việc hợp nhất kinh doanh hoặc việc thanh lý công ty con

của tập đoàn;

 Việc công bố kế hoạch ngừng hoạt động, việc thanh lý tài

sản hoặc thanh toán các khoản nợ liên quan đến ngừng hoạt động; hoặc việc tham gia vào một hợp đồng ràng buộc để bán tài sản hoặc thanh toán các khoản nợ;

 Mua sắm hoặc thanh lý tài sản có giá trị lớn;  Nhà xưởng sản xuất bị phá hủy vì hỏa hoạn, bão lụt;  Thực hiện tái cơ cấu chủ yếu;

Thí dụ về các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán năm không cần điều chỉnh (tt)

 Các giao dịch chủ yếu và tiềm năng của cổ phiếu thường;  Thay đổi bất thường, quan trọng về giá bán tài sản hoặc tỷ

giá hối đoái.

 Thay đổi về thuế có ảnh hưởng quan trọng đến tài sản, nợ

thuế hiện hành hoặc thuế hoãn lại;

 Tham gia những cam kết, thỏa thuận quan trọng hoặc

những khoản nợ tiềm tàng;

 Xuất hiện những vụ kiện tụng lớn./.

Minh họa

 Các sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc niên độ

 Vào ngày 17 tháng 2 năm 2009, Công ty đã ký một Hợp

đồng Chuyển nhượng Vốn với SABMiller Asia, theo đó Công ty sẽ chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp vào Công ty Liên doanh SABMiller Việt Nam với giá 8.250.000 đô la Mỹ. Ngoài ra, Công ty Liên doanh SABMiller Việt Nam sẽ hoàn trả Công ty khoản vay 12.250.000 đô la Mỹ. Cho đến ngày các báo cáo tài chính này được phê chuẩn, việc chuyển nhuợng đã được hoàn tất.

 Nguồn: Báo cáo tài chính Vinamilk 2008

Söï kieän phaùt sinh ñeán ngaøy kyù BCKT

Kieåm toaùn vieân phaûi thu thaäp ñaày ñuû baèng chöùng kieåm toaùn thích hôïp ñeå xaùc ñònh taát caû nhöõng söï kieän ñaõ phaùt sinh ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn xeùt thaáy coù theå aûnh höôûng ñeán BCTC, vaø phaûi yeâu caàu ñôn vò ñieàu chænh hoaëc thuyeát minh trong BCTC.

Caùc thuû tuïc:

Xem xeùt caùc thuû tuïc cuûa ñôn vò

Xem xeùt caùc bieân baûn hoïp HÑQT, ÑHCÑ, BKS...

Xem xeùt caùc BCTC, baùo caùo quaûn lyù gaàn nhaát

Trao ñoåi vôùi luaät sö cuûa ñôn vò

Trao ñoåi vôùi Giaùm ñoác

Phỏng vấn Ban giám đốc (tham khảo)

 Những số liệu tạm tính hoặc chưa được xác nhận;  Những cam kết, khoản vay hay bảo lãnh mới được ký kết;  Bán hay dự kiến bán tài sản;  Những cổ phiếu hay trái phiếu mới phát hành;  Thoả thuận sáp nhập hay giải thể đã được ký kết hay dự kiến;  Những tài sản bị trưng dụng hay bị phá huỷ do hoả hoạn hay

lụt bão,...

 Những rủi ro hay sự kiện có thể xảy ra;  Những điều chỉnh kế toán bất thường đã thực hiện hay dự định

thực hiện;

 Những sự kiện đã xảy ra hoặc có khả năng xảy ra làm cho các

chính sách kế toán đã được sử dụng để lập báo cáo tài chính không còn phù hợp. Ví dụ: Phát sinh sự kiện nợ phải thu khó đòi làm cho giả thiết về tính liên tục hoạt động kinh doanh không còn hiệu lực.

Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy kyù BCKT nhöng tröôùc ngaøy coâng boá BCTC

 Tröôøng hôïp kieåm toaùn vieân bieát ñöôïc coù söï kieän coù khaû naêng aûnh höôûng troïng yeáu ñeán BCTC phaùt sinh sau ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn nhöng tröôùc ngaøy coâng boá BCTC, thì kieåm toaùn vieân phaûi caân nhaéc xem coù neân söûa laïi BCTC vaø baùo caùo kieåm toaùn hay khoâng vaø phaûi thaûo luaän vaán ñeà naøy vôùi Giaùm ñoác cuûa ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn ñeå coù nhöõng bieän phaùp phuø hôïp trong töøng tröôøng hôïp cuï theå.

Söï kieän phaùt sinh sau ngaøy coâng boá BCTC

 Sau ngaøy coâng boá baùo caùo taøi chính vaø baùo caùo kieåm toaùn neáu kieåm toaùn vieân nhaän thaáy vaãn coøn söï kieän xaåy ra ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn caàn phaûi söûa ñoåi baùo caùo kieåm toaùn, thì kieåm toaùn vieân phaûi caân nhaéc xem coù neân söûa laïi baùo caùo taøi chính vaø baùo caùo kieåm toaùn hay khoâng; phaûi thaûo luaän vaán ñeà naøy vôùi Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn vaø coù nhöõng bieän phaùp thích hôïp tuyø theo töøng tröôøng hôïp cuï theå.

Nội dung

 Sự kiện sau ngày khóa sổ  Giả định hoạt động liên tục  Các bên liên quan  Nợ tiềm tàng

Tính hoaït ñoäng lieân tuïc

 Nguoàn: VSA 570, VAS 01, 21  Khaùi nieäm  Caùc daáu hieäu  Traùch nhieäm cuûa KTV  Caùc thuû tuïc kieåm toaùn

VAS 01

KHAÙI NIEÄM

THEO CHUAÅN MÖÏC CHUNG

Baùo caùo taøi chính phaûi ñöôïc laäp treân cô sôû giaû ñònh laø doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc vaø seõ tieáp tuïc hoaït ñoäng kinh doanh bình thöôøng trong töông lai gaàn* nghóa laø doanh nghieäp khoâng coù yù ñònh cuõng nhö khoâng buoäc phaûi ngöøng hoaït ñoäng hoaëc phaûi thu heïp ñaùng keå quy moâ hoaït ñoäng cuûa mình. Tröôøng hôïp thöïc teá khaùc vôùi giaû ñònh hoaït ñoäng lieân tuïc thì baùo caùo taøi chính phaûi laäp treân moät cô sôû khaùc vaø phaûi giaûi thích cô sôû ñaõ söû duïng ñeå laäp baùo caùo taøi chính.

* Theo VSA 570 laø ít nhaát 1 naêm keå töø ngaøy keát thuùc nieân ñoä

VAS 21

Chuaån möïc veà trình baøy BCTC (tham khảo)

 Khi laäp vaø trình baøy BCTC, Giaùm ñoác doanh nghieäp caàn phaûi ñaùnh giaù veà khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc cuûa doanh nghieäp. BCTC phaûi ñöôïc laäp treân cô sôû giaû ñònh laø doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc.

 Khi ñaùnh giaù, neáu Giaùm ñoác doanh nghieäp bieát ñöôïc coù

nhöõng ñieàu khoâng chaéc chaén lieân quan ñeán caùc söï kieän hoaëc caùc ñieàu kieän coù theå gaây ra söï nghi ngôø lôùn veà khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc cuûa DN thì nhöõng ñieàu khoâng chaéc chaén ñoù caàn ñöôïc neâu roõ.

 Neáu BCTC khoâng ñöôïc laäp treân cô sôû hoaït ñoäng lieân tuïc, thì söï kieän naøy caàn ñöôïc neâu roõ, cuøng vôùi cô sôû duøng ñeå laäp BCTC vaø lyù do khieán cho doanh nghieäp khoâng ñöôïc coi laø ñang hoaït ñoäng lieân tuïc.

VSA 570

Caùc daáu hieäu

Daáu hieäu veà maët taøi chính • Nôï phaûi traû > taøi saûn hoaëc nôï ngaén haïn > taøi saûn löu ñoäng; • Caùc khoaûn nôï daøi haïn saép ñeán haïn traû maø khoâng coù khaû naêng ñöôïc giaõn nôï hoaëc khoâng coù khaû naêng thanh toaùn, hoaëc phuï thuoäc quaù nhieàu vaøo caùc khoaûn vay ngaén haïn ñeå taøi trôï caùc taøi saûn daøi haïn;

• Daáu hieäu veà vieäc caét boû caùc hoã trôï taøi chính cuûa khaùch

•

haøng vaø chuû nôï; Luoàng tieàn töø hoaït ñoäng kinh doanh bò aâm theå hieän treân baùo caùo taøi chính hay döï baùo trong töông lai;

• Ñôn vò coù caùc chæ soá taøi chính xaáu döôùi möùc bình thöôøng; •

Caùc daáu hieäu(tham khảo)

Daáu hieäu veà maët taøi chính (tt) Loã hoaït ñoäng kinh doanh lôùn hoaëc coù söï suy giaûm lôùn veà giaù trò cuûa caùc taøi saûn ñöôïc duøng ñeå taïo ra caùc luoàng tieàn; •Nôï toàn ñoïng hoaëc ngöøng thanh toaùn coå töùc; •Khoâng coù khaû naêng thanh toaùn nôï khi ñeán haïn; •Khoâng coù khaû naêng tuaân thuû caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng tín duïng; •Chuyeån ñoåi töø caùc giao dòch mua chòu sang mua thanh toaùn ngay vôùi caùc nhaø cung caáp; •Khoâng coù khaû naêng tìm kieám caùc nguoàn taøi trôï cho vieäc phaùt trieån caùc saûn phaåm môùi thieát yeáu hoaëc caùc döï aùn ñaàu tö thieát yeáu.

Caùc daáu hieäu(tham khảo)

Daáu hieäu veà maët hoaït ñoäng • Ñôn vò bò thieáu thaønh phaàn laõnh ñaïo chuû choát maø

khoâng ñöôïc thay theá;

• Ñôn vò bò maát moät thò tröôøng lôùn, maát giaáy pheùp baûn quyeàn hoaëc maát moät nhaø cung caáp quan troïng; • Ñôn vò gaëp khoù khaên veà tuyeån duïng lao ñoäng hoaëc

thieáu huït caùc nguoàn cung caáp quan troïng.

Caùc daáu hieäu(tham khảo)

Caùc daáu hieäu khaùc • Khoâng tuaân thuû theo caùc quy ñònh veà voán cuõng nhö

caùc quy ñònh khaùc cuûa phaùp luaät;

• Ñôn vò ñang bò kieän vaø caùc vuï kieän naøy chöa ñöôïc xöû lyù maø neáu ñôn vò thua kieän coù theå daãn ñeán caùc khoaûn boài thöôøng khoâng coù khaû naêng ñaùp öùng ñöôïc;

• Thay ñoåi veà luaät phaùp hoaëc chính saùch cuûa Nhaø

nöôùc laøm aûnh höôûng baát lôïi tôùi ñôn vò;

• Caùc daáu hieäu khaùc.

Traùch nhieäm cuûa KTV

 Tính HÑLT laø 1 giaû ñònh cô baûn cuûa

BCTC

 Tuy nhieân, yù kieán cuûa KTV treân BCTC

khoâng phaûi laø söï baûo ñaûm veà söï toàn taïi trong töông lai cuûa ñôn vò.

Caùc thuû tuïc kieåm toaùn



Xem xeùt caùc söï kieän gaây nghi ngôø veà khaû naêng hoaït ñoäng lieân tuïc khi laäp keá hoaïch vaø trong suoát quaù trình kieåm toaùn Xem xeùt caùc ñaùnh giaù cuûa BGÑ ñôn vò vaø caùc söï kieän xaûy ra sau khi BGÑ ñôn vò ñaõ ñaùnh giaù.*  Caùc thuû tuïc boå sung khi coù nghi vaán: o Soaùt xeùt laïi keá hoaïch cuûa BGÑ o Thu thaäp baèng chöùng ñeå loaïi boû nghi vaán o Yeâu caàu BGÑ xaùc nhaän baèng vaên baûn veà keá hoaïch

töông lai

* Neáu BGÑ khoâng cung caáp ñaùnh giaù, KTV phaûi xem xeùt lieäu phaïm vi kieåm toaùn coù bò giôùi haïn khoâng

Caùc thuû tuïc cuï theå khi coù nghi vaán

Phaân tích vaø trao ñoåi vôùi Ban giaùm ñoác veà caùc döï baùo luoàng tieàn, lôïi nhuaän vaø caùc döï baùo khaùc

Phaân tích vaø trao ñoåi veà baùo caoù taøi chính môùi nhaát

Xem xeùt caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng vay

Tham khaûo Bieân baûn Hoäi nghò coå ñoâng, hoïp Hoäi ñoàng quaûn trò

Trao ñoåi vôùi chuyeân gia tö vaán phaùp lyù cuûa ñôn vò

Xaùc ñònh caùc cam keát hoã trôï töø Nhaø nöôùc hoaëc beân thöù ba

Caân nhaéc tình hình thieáu huït ñôn ñaët haøng

Xem xeùt caùc söï kieän sau ngaøy keát thuùc nieân ñoä

Nội dung

 Sự kiện sau ngày khóa sổ  Giả định hoạt động liên tục  Các bên liên quan  Nợ tiềm tàng

Caùc beân lieân quan

 Nguoàn: VSA 550, VAS 26  Khaùi nieäm  Traùch nhieäm cuûa Giaùm ñoác  Traùch nhieäm cuûa KTV  Caùc thuû tuïc kieåm toaùn

VAS 26

Caùc beân lieân quan

Khaùi nieäm

Caùc beân coù khaû naêng kieåm soaùt hoaëc taùc ñoäng quan troïng ñeán ñôn vò trong vieäc ñöa ra caùc quyeát ñònh taøi chính vaø hoaït ñoäng.

Giao dòch giöõa CBLQ laø vieäc chuyeån giao nguoàn löïc hay nghóa vuï giöõa CBLQ, khoâng xeùt ñeán vieäc coù tính giaù hay khoâng.

VAS 26

Caùc beân lieân quan

 (a) Nhöõng doanh nghieäp kieåm soaùt, hoaëc bò kieåm soaùt tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp thoâng qua moät hoaëc nhieàu beân trung gian, hoaëc döôùi quyeàn bò kieåm soaùt chung vôùi doanh nghieäp baùo caùo

 (b) Caùc coâng ty lieân keát  (c) Caùc caù nhaân coù quyeàn tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp

bieåu quyeát ôû caùc doanh nghieäp baùo caùo daãn ñeán coù aûnh höôûng ñaùng keå tôùi doanh nghieäp naøy, keå caû caùc thaønh vieân maät thieát trong gia ñình cuûa caùc caù nhaân naøy.

VAS 26

Caùc beân lieân quan

 d) Caùc nhaân vieân quaûn lyù chuû choát coù quyeàn vaø traùch nhieäm veà vieäc laäp keá hoaïch, quaûn lyù vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp baùo caùo, bao goàm nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo, caùc nhaân vieân quaûn lyù cuûa coâng ty vaø caùc thaønh vieân maät thieát trong gia ñình cuûa caùc caù nhaân naøy;

 (ñ) Caùc doanh nghieäp do caùc caù nhaân ñöôïc neâu ôû

ñoaïn (c) hoaëc (d) naém tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp phaàn quan troïng quyeàn bieåu quyeát hoaëc thoâng qua vieäc naøy ngöôøi ñoù coù theå coù aûnh höôûng ñaùng keå tôùi doanh nghieäp.

Xác định ảnh hưởng

Quyền biểu quyết

> 50%

Kiểm soát

50%

Đồng kiểm soát

20% - dưới 50%

Ảnh hưởng đáng kể

< 20%

Không ảnh hưởng đáng kể

Xác định quyền kiểm soát

 Xác định quyền kiểm soát

 Quyền biểu quyết và thỏa thuận khác  Đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp

 Xác định tỷ lệ lợi ích  Đầu tư trực tiếp  Đầu tư gián tiếp

Đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp

Công ty A

Công ty B

60% 80%

Công ty C

Công ty D

70%

Quyền kiểm soát

 Đầu tư trực tiếp vào công ty con

 Quyền KS = Tỷ lệ QBQ

 Đầu tư gián tiếp vào công ty con

 Quyền KS = Tỷ lệ QBQ Con/Cty gián tiếp

 Quyền KS = Tỷ lệ QBQ Con/Cty đầu tư + Tỷ lệ QBQ

Mẹ/Cty đầu tư

Tỷ lệ lợi ích

 Đầu tư trực tiếp vào công ty con

 Tỷ lệ lợi ích = Tỷ lệ QBQ

 Đầu tư gián tiếp vào công ty con

 Tỷ lệ lợi ích = Tỷ lệ QBQ Mẹ/Con x Tỷ lệ QBQ

Con/Cty đầu tư gián tiếp

Thí dụ 1

Cty A

40%

70%

60%

Cty G

Cty B

Cty D

45%

60%

30%

Cty H

Cty C

Cty E

Quan hệ với công ty A

Quyền KS

TL Lợi ích

Quan hệ

Thí dụ 2

Cty X

30%

60%

Cty Y

Cty R

21%

30%

60%

31%

Cty Z

Cty T

Cty S

Quan hệ với công ty X

Quyền KS

TL Lợi ích

Quan hệ

R S

T Y

VAS 26

Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan

 Các giao dịch của những người lãnh đạo, đặc

biệt là khoản lương bổng và khoản tiền vay của họ do họ có quyền hạn đối với công ty.

 Các giao dịch lớn có tính chất liên công ty. Các giao dịch chủ yếu phải trình bày : mua hay bán hàng hay TSCĐ, cung cấp, nhận dịch vụ, giao dịch đại lý, giao dịch thuê tài sản, chuyển giao về nghiên cứu triễn khai, bảo lãnh và thế chấp…

VAS 26

Yêu cầu trình bày BCTC về các bên liên quan (tt)

 Những mối quan hệ giữa các bên liên quan có tồn tại sự kiểm soát đều phải được trình bày trong BCTC, bất kể là có các giao dịch giữa các bên có liên quan hay không.

 Trong trường hợp có các giao dịch giữa các bên hữu

quan, DN phải trình bày bản chất các mối quan hệ của các bên hữu quan cũng như các loại giao dịch và các yếu tố của giao dịch.

 Các khoản mục có cùng bản chất có thể được trình bày

gộp, trừ trường hợp việc trình bày riêng biệt là cần thiết để hiểu được ảnh hưởng của giao dịch giữa các bên hữu quan đối với BCTC của DN báo cáo.

Minh họa

43 Nguồn: BCTC Vinamilk 2008

44 Nguồn: BCTC Vinamilk 2008

45 Nguồn: BCTC Vinamilk 2008

VSA 550

Caùc beân lieân quan

Traùch nhieäm cuûa BGÑ

Xaùc ñònh vaø trình baøy thoâng tin veà CBLQ thoâng

qua vieäc toå chöùc vaø duy trì KSNB

Traùch nhieäm KTV  Thu thaäp baèng chöùng ñaày ñuû vaø thích hôïp lieân quan ñeán vieäc xaùc ñònh vaø thuyeát minh cuûa BGÑ veà CBLQ, cuõng nhö caùc giao dòch giöõa CBLQ coù aûnh höôûng troïng yeáu ñeán baùo caùo taøi chính.

Caùc beân lieân quan

Thuû tuïc kieåm toaùn

1. Kieåm tra thoâng tin veà CBLQ do ñôn vò cung caáp vaø tính ñaày ñuû cuûa thoâng tin naøy. Xem HSKT naêm tröôùc, xem caùc thuû tuïc cuûa ñôn vò, thaåm tra moái quan heä cuûa BGÑ vaø HÑQT vôùi caùc ñôn vò khaùc …

2. Kieåm tra caùc giao dòch giöõa CBLQ do ñôn vò cung caáp vaø chuù yù

caùc giao dòch khaùc.

3. Chuù yù caùc giao dòch baát thöôøng

4. Tieán haønh caùc thuû tuïc phaùt hieän caùc giao dòch chöa cung caáp

(kieåm tra chi tieát, xem xeùt bieân baûn hoïp HÑQT vaø BGÑ, xem xeùt caùc xaùc nhaän coâng nôï…)

5. Yeâu caàu thö giaûi trình

Nội dung

 Sự kiện sau ngày khóa sổ  Giả định hoạt động liên tục  Các bên liên quan  Nợ tiềm tàng

Nôï tieàm taøng

 Nguoàn: VAS 18,

VSA 501  Khaùi nieäm  Traùch nhieäm ñôn

vò vaø KTV

 Caùc thuû tuïc kieåm

toaùn

Moät thí duï

Thí duï : Vaøo thaùng 10.2006, Coâng ty myõ phaåm ALAMA bò khaùch haøng kieän vì saûn phaåm gaây thieät haïi cho ngöôøi tieâu duøng, soá tieàn ñoøi boài thöôøng leân ñeán 10 trieäu USD. Toaø seõ xöû vaøo thaùng 8.2007. Söï kieän naøy seõ phaûn aûnh theá naøo treân baùo caùo taøi chính ngaøy 31.12.2006?

VAS 18

Khaùi nieäm

Nợ tiềm tàng là:

 Nghĩa vụ nợ có khả năng phát sinh từ các sự kiện đã xảy ra và sự tồn tại của nghĩa vụ nợ này sẽ chỉ được xác nhận bởi khả năng hay xảy ra hoặc không hay xảy ra của một hoặc nhiều sự kiện không chắc chắn trong tương lai mà doanh nghiệp không kiểm soát được; hoặc

 Nghĩa vụ nợ hiện tại phát sinh từ các sự kiện đã xảy ra

nhưng chưa được ghi nhận vì:  (i) Không chắc chắn có sự giảm sút về lợi ích kinh tế

do việc phải thanh toán nghĩa vụ nợ; hoặc

 (ii) Giá trị của nghĩa vụ nợ đó không được xác định

một cách đáng tin cậy.

VAS 18

Phân biệt DP phải trả với Nợ tiềm tàng

Nợ tiềm tàng

DP phải trả

Nợ phải trả

Xử lý

Thuyết minh

Ghi nhận vào nợ phải trả

Phản ảnh như 1 ước tính kế toán vào nợ phải trả

Điều kiện

Đã xảy ra Số tiền xác định một cách chính xác

Chắc chắn xảy ra Số tiền xác định một cách đáng tin cậy

Chắc chắn xảy ra nhưng số tiền chưa xác định một cách đáng tin cậy hoặc Có thể xảy ra

Mức độ chắc chắn và độ tin cậy của số tiền

VAS 18

Yeâu caàu trình baøy BCTC

 Trừ khi khó xảy ra khả năng phải chi trả, doanh

nghiệp phải trình bày tóm tắt bản chất của khoản nợ tiềm tàng tại ngày kết thúc kỳ kế toán năm cùng với các thông tin sau:  Ước tính về ảnh hưởng tài chính của khoản nợ tiềm

tàng này

 Dấu hiệu không chắc chắn liên quan đến giá trị hoặc thời gian của các khoản chi trả có thể xảy ra; và

 Khả năng nhận được các khoản bồi hoàn.

Traùch nhieäm

 Ñôn vò coù traùch nhieäm khai baùo veà caùc

khoaûn nôï tieàm taøng

 KTV coù traùch nhieäm phaùt hieän vaø yeâu

caàu khai baùo

Minh họa

55 Nguồn: BCTC LICOGI 16, 30/6/2011

VSA 501

Caùc thuû tuïc kieåm toaùn

 Xaùc ñònh caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp:

 Trao ñoåi vôùi Giaùm ñoác vaø yeâu caàu cung caáp

baûn giaûi trình;

 Xem xeùt caùc bieân baûn hoïp Hoäi ñoàng quaûn trò vaø caùc thö töø trao ñoåi vôùi chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò;

 Kieåm tra caùc khoaûn phí tö vaán phaùp luaät;  Söû duïng moïi thoâng tin coù lieân quan ñeán caùc

vuï kieän tuïng, tranh chaáp.

VSA 501

Caùc thuû tuïc kieåm toaùn (tt)

 Khi caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp ñaõ ñöôïc xaùc ñònh hoaëc khi kieåm toaùn vieân nghi ngôø coù kieän tuïng, tranh chaáp thì phaûi yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò tröïc tieáp cung caáp thoâng tin.

 Thö yeâu caàu chuyeân gia tö vaán phaùp luaät cuûa ñôn vò cung caáp thoâng tin veà caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp phaûi do ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn kyù vaø do kieåm toaùn vieân göûi ñi,

VSA 501

Caùc thuû tuïc kieåm toaùn (tt)

 Kieåm toaùn vieân phaûi xem xeùt dieãn bieán cuûa caùc vuï kieän tuïng, tranh chaáp cho ñeán ngaøy kyù baùo caùo kieåm toaùn. Khi caàn thieát, kieåm toaùn vieân coù theå thu thaäp theâm thoâng tin caäp nhaät töø phía chuyeân gia tö vaán phaùp luaät.  Tröôøng hôïp vuï vieäc raát phöùc taïp hoaëc khoâng coù söï nhaát

trí giöõa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn vaø chuyeân gia tö vaán phaùp luaät thì kieåm toaùn vieân phaûi gaëp tröïc tieáp chuyeân gia tö vaán phaùp luaät ñeå trao ñoåi veà haäu quaû cuûa vuï vieäc. Cuoäc trao ñoåi naøy phaûi coù söï ñoàng yù cuûa Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn vaø caàn coù ñaïi dieän Ban Giaùm ñoác ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn tham döï.