Bài giảng Kiểm toán 1: Chương 2 - ThS. Nguyễn Quốc Nhất

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Mục tiêu chương

Hieåu ñöôïc theá naøo laø KSNB

CHƯƠNG 2

Phaân bieät ñöôïc gian laän vaø nhaàm laãn

Vận dụng nguyên tắc trọng yếu

CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Phaân bieät ñöôïc caùc loaïi ruûi ro kieåm toaùn

Hiểu được thế nào là bằng chứng kiểm toán

GV: ThS.Nguyễn Quốc Nhất

Nội dung chương

2.1 KIEÅM SOAÙT NOÄI BOÄ

Khaùi nieäm

Caùc boä phaän hôïp thànhKSNB

Nhöõng haïn cheá voán coù cuûa KSNB

 Kieåm soaùt noäi boä  Gian laän vaø nhầm lẫn  Troïng yeáu  Ruûi ro kieåm toaùn  Baèng chöùng kieåm toaùn

3 4

2.1.1.Khaùi nieäm

Sự cần thiết phải xây dựng KSNB

Kinh doanh thua loã

Vi phaïm phaùp luaät

 Kiểm soát nội bộ: Là quy trình do Ban quản trị, Ban Giám đốc và các cá nhân khác trong đơn vị thiết kế, thực hiện và duy trì để tạo ra sự đảm bảo hợp lý về khả năng đạt được mục tiêu của đơn vị trong việc đảm bảo:

BCTC khoâng trung thöïc

Hoaït ñoäng SXKD cuûa DN ñöùng tröôùc nhöõng ruûi ro

TS bò tham oâ, ñaùnh caép

 Độ tin cậy của báo cáo tài chính,  Đảm bảo hiệu quả, hiệu suất hoạt động,  Tuân thủ pháp luật và các quy định có liên quan.

 Ñoái phoù ruûi ro  NQL ñeà ra nhöõng quy ñònh, chính saùch ñeå ñieàu haønh hoaït ñoäng SXKD.

Kiem Toan 1 1

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

5 6

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

2.1.2.Các bộ phận cấu thành HTKSNB

2.1.2.1.Môi trường kiểm soát

 Truyền đạt thông tin và yêu cầu thực thi tính

Môi trường kiểm soát

chính trực và các giá trị đạo đức

Quy trình đánh giá rủi ro của đơn vị Quy trình đánh giá rủi ro của đơn vị Quy trình đánh giá rủi ro của đơn vị

Hệ thống thông tin

 Cam kết về năng lực  Sự tham gia của Ban quản trị  Triết lý và phong cách điều hành của Ban

Giám đốc

Các hoạt động kiểm soát

Giám sát các kiểm soát

 Cơ cấu tổ chức  Phân công quyền hạn và trách nhiệm  Các chính sách và thông lệ về nhân sự

Ñaëc thuø quaûn lyù

7 8

2.1.2.1.Môi trường kiểm soát

Laø ñaëc ñieåm veà quaûn lyù vaø phong caùch hoaït

ñoäng cuûa NQL, ñöôïc theå hieän qua: - Quan ñieåm quaûn lyù: quan ñieåm cuûa nhaø quaûn lyù veà ruûi ro & lôïi nhuaän. - Cô caáu quyeàn löïc: Cô caáu toå chöùc boä maùy quaûn lyù taïi DN.

+ Cô caáu quyeàn löïc taäp trung: quyeàn löïc taäp

Laø nhöõng nhaän thöùc, quan ñieåm, söï quan taâm vaø hoaït ñoäng cuûa caùc thaønh vieân HÑQT, ban giaùm ñoác ñoái vôùi HTKSNB & vai troø cuûa HTKSNB trong ñôn vò, taïo ra saéc thaùi chung cuûa moät toå chöùc, chi phoái ñeán yù thöùc kieåm soaùt cuûa moïi ngöôøi trong toå chöùc, laø neàn taûng cho taát caû caùc boä phaän khaùc

trung vaøo moät NQL hoaëc moät nhoùm NQL.

+ Cô caáu quyeàn löïc phaân taùn: quyeàn löïc phaân

taùn cho nhieàu NQL, nhieàu boä phaän trong DN.

Cô caáu toå chöùc

Laø boä maùy toå chöùc ñeå thöïc hieän caùc hoaït

Ñeå thieát keá 1 cô caáu toå chöùc hieäu quaû phaûi

tuaân thuû caùc nguyeân taéc sau:

ñoäng saûn xuaát kinh doanh nhaèm ñaït caùc muïc tieâu cuûa DN; phuï thuoäc raát lôùn vaøo quy moâ vaø tính chaát hoaït ñoäng cuûa DN.

+ Thieát laäp söï ñieàu haønh vaø kieåm soaùt treân toaøn boä hoaït ñoäng; khoâng boû soùt lónh vöïc naøo ñoàng thôøi khoâng coù söï choàng cheùo giöõa caùc boä phaän.

Cô caáu toå chöùc thöïc chaát laø söï phaân chia traùch nhieäm vaø quyeàn haïn giöõa caùc thaønh vieân trong ñôn vò; ñöôïc moâ taû qua sô ñoà toå chöùc.

+ Thöïc hieän söï phaân chia 3 chöùc naêng: xöû lyù nghieäp vuï, ghi cheùp soå saùch, baûo quaûn taøi saûn. + Baûo ñaûm söï ñoäc laäp töông ñoái giöõa caùc boä

phaän.

9 10

Kiem Toan 1 2

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

11 12

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Chính saùch nhaân söï

Heä thoáng keá hoaïch vaø döï toaùn

Bao goàm toaøn boä caùc phöông phaùp quaûn lyù

Bao goàm:

vaø cheá ñoä cuûa ñôn vò lieân quan ñeán coâng nhaân vieân taïi DN, bao goàm:

- Heä thoáng döï toaùn tieâu thuï. - Heä thoáng döï toaùn saûn xuaát. - Heä thoáng döï toaùn tieàn. - Heä thoáng döï toaùn KQKD.

+ Chính saùch tuyeån duïng + Chính saùch ñaøo taïo + Chính saùch tieàn löông + Chính saùch khen thöôûng + Chính saùch kyû luaät + Chính saùch thoâi vieäc, sa thaûi.

Kieåm toaùn noäi boä

Caùc nhaân toá beân ngoaøi

Laø nhöõng nhaân toá beân ngoaøi coù aûnh höôûng ñeán HTKSNB nhö: + Chính saùch phaùp luaät + Ñoái thuû caïnh tranh + Chuû nôï + Khaùch haøng ...

Laø moät boä phaän chöùc naêng trong DN, thöïc hieän giaùm saùt vaø ñaùnh giaù toaøn boä hoaït ñoäng ñôn vò. Ñeå phaùt huy hieäu quaû, boä phaän KTNB phaûi ñaûm baûo 2 ñieàu kieän: + Veà toå chöùc: tröïc thuoäc quaûn lyù cao nhaát ñeå khoâng bò giôùi haïn phaïm vi hoaït ñoäng. + Veà nhaân söï: coù naêng löïc ñuû khaû naêng thöïc hieän coâng vieäc.

14 13

16 15

2.1.2.2. Quy trình đánh giá rủi ro của đơn vị

2.2.2.2. Quy trình đánh giá rủi ro của đơn vị

Moät heä thoáng keá toaùn hieäu quaû phaûi ñaûm

Mục tiêu lập và trình bày báo cáo tài chính

baûo caùc muïc tieâu toång quaùt sau:

+ Tính coù thöïc: chæ ghi cheùp caùc nghieäp vuï coù

Các rủi ro liên quan đến độ tin cậy của báo cáo

thöïc.

tài chính

+ Söï pheâ chuaån: taát caû hoaït ñoäng, nghieäp vuï vaø chöùng töø ñeàu phaûi ñöôïc pheâ duyeät theo ñuùng nguyeân taéc.

Kiem Toan 1 3

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

18 17

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

2.1.2.3.Heä thoáng thoâng tin

Heä thoáng chöùng töø goác

 Cấu tạo một hệ thống thông tin

Coù vai troø quan troïng trong quy trình Keá

 HTTT liên quan đến mục tiêu lập và trình bày

toaùn vaø HTKSNB, quyeát ñònh tính trung thöïc vaø chính xaùc trong heä thoáng thoâng tin keá toaùn.

báo cáo tài chính, gồm hệ thống báo cáo tài

chính, trong đó có các phương pháp và ghi chép

 Chất lượng của thông tin tạo

 Việc trao đổi thông tin

- Cô sôû chöùng minh cho NVKT ñaõ thöïc söï phaùt sinh; - Cô sôû ghi cheùp NVKT phaùt sinh vaøo soå saùch keá toaùn; - Cô sôû kieåm tra, kieåm soaùt, thanh tra, kieåm toaùn trong keá toaùn.

Heä thoáng soå saùch keá toaùn

Heä thoáng baùo caùo keá toaùn

20 19

Bao goàm: + Heä thoáng taøi khoaûn keá toaùn. + Heä thoáng soå chi tieát. + Heä thoáng soå caùi.

Bao goàm: + Baùo caùo taøi chính. + Baùo caùo thueá. + Quyeát toaùn XDCB. + Baùo caùo khaùc.

- Duøng ñeå ghi cheùp NVKT phaùt sinh; - Cô sôû laäp BCTC; - Cô sôû phuïc vuï coâng taùc quaûn lyù ngaén haïn.

- Cô sôû phuïc vuï quaûn lyù daøi haïn. - Cung caáp thoâng tin ra beân ngoaøi.

22 21

2.1.2.4 Các hoạt động kiểm soát

Kieåm soaùt tröïc tieáp

Laø nhöõng thuû tuïc kieåm soaùt treân töøng

nghieäp vuï, töøng hoaït ñoäng taïi DN.

Chuû yeáu do nhöõng nhaân vieân (boä phaän) thöïc hieän nghieäp vuï, thöïc hieän hoaït ñoäng ñoù tieán haønh.

Các hoạt động kiểm soát liên quan tới một cuộc kiểm toán có thể được phân loại thành các chính sách và các thủ tục liên quan tới:  Đánh giá tình hình hoạt động  Xử lý thông tin  Kiểm soát về mặt vật chất  Phân nhiệm

Kiem Toan 1 4

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

24 23

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Kieåm soaùt toång quaùt (ñoäc laäp)

Kieåm soaùt vaät chaát (baûo veä taøi saûn)

Laø nhöõng thuû tuïc kieåm soaùt ñaûm baûo an

Laø nhöõng thuû tuïc kieåm soaùt treân heä thoáng

toaøn taøi saûn, thoâng tin DN.

coâng vieäc, treân quy trình xöû lyù nghieäp vuï.

Ñöôïc tieán haønh bôûi caùc caù nhaân (boä phaän)

khaùc vôùi caù nhaân (boä phaän) ñang thöïc hieän nghieäp vuï. Ñöôïc xaây döïng döïa treân 3 nguyeân taéc:

- Nguyeân taéc phaân coâng phaân nhieäm. - Nguyeân taéc baát kieâm nhieäm. - Nguyeân taéc uûy quyeàn.

Giaùm saùt

Giaùm saùt thöôøng xuyeân

Laø boä phaän kieåm tra vieäc thöïc hieän caùc thuû

tuïc kieåm soaùt.

Ñöôïc thöïc hieän thoâng qua vieäc tieáp nhaän

caùc yù kieán ñoùng goùp cuûa khaùch haøng, nhaø cung caáp, hoaëc caùc baùo caùo hoaït ñoäng cuûa DN.

Giaùm saùt laø quaù trình NQL ñaùnh giaù chaát löôïng cuûa HTKSNB; xem xeùt noù coù vaän haønh theo ñuùng thieát keá ñeà ra hay khoâng, vaø coù caàn thieát phaûi ñieàu chænh cho phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån DN hay khoâng ?

26 25

Bao goàm: Giaùm saùt thöôøng xuyeân Giaùm saùt ñònh kyø

28 27

2.1.2.5 Giám sát các kiểm soát

Giaùm saùt ñònh kyø

Ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc cuoäc kieåm

toaùn ñònh kyø do kieåm toaùn vieân noäi boä, hoaëc do kieåm toaùn vieân ñoäc laäp thöïc hieän.

Kiem Toan 1 5

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

30 29

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

2.1.3 Trình tự nghiên cứu KSNB

Bước 1: Tìm hiểu kiểm soát nội bộ để lập kế hoạch kiểm toán.

 Bước 1: Tìm hiểu kiểm soát nội bộ để lập kế hoạch

 Tìm hiểu về môi trường kiểm soát

kiểm toán.

 Tìm hiểu về quy trình đánh giá rủi ro

 Bước 2: Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát

của đơn vị

 Bước 3: Thiết kế và thử nghiệm các thử nghiệm

 Tìm hiểu về hệ thống thông tin

kiểm soát

 Tìm hiểu các hoạt động kiểm soát

 Bước 4: Đánh giá lại rủi ro kiểm soát và thay đổi

 Tìm hiểu về việc giám sát các kiểm soát

những thử nghiệm cơ bản đã thực hiện

32 31

Bước 2: Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát

Bước 3: Thiết kế và thử nghiệm kiểm soát

Là đánh giá sự hữu hiệu của KSNB trong việc ngăn chặn và phát hiện các sai sót

 Thử nghiêm kiểm soát là những thử nghiệm hay phương pháp dùng để thu thập bằng chứng kiểm toán về sự hữu hiệu trong thiết kế và vận hành của KSNB.

 Ví dụ: 1 cá nhân vừa bán hàng vừa ghi sổ và thu

tiền thì rủi ro gì có thể xảy ra?

 PP thực hiện:  Phỏng vấn  Kiểm tra tài liệu  Quan sát  Thực hiện lại

34 33

2.2. Gian laän vaø nhaàm laãn

 Gian laän



nhầm lẫn

Bước 4: Đánh giá lại rủi ro kiểm soát và thay đổi những thử nghiệm cơ bản đã thực hiện

 Haønh vi khoâng tuaân thuû

Kiem Toan 1 6

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

36 35

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

2.2.1 Gian laän

Bieåu hieän cuûa gian laän

- Giaû maïo, söûa ñoåi chöùng töø taøi lieäu theo yù muoán chuû quan.

- Che daáu hoaëc coá yù boû xoùt thoâng tin taøi lieäu, nghieäp vuï.

Là hành vi cố ý do một hay nhiều người trong Ban quản trị, Ban Giám đốc, các nhân viên hoặc bên thứ ba thực hiện bằng các hành vi gian dối để thu lợi bất chính hoặc bất hợp pháp.(Đ.11.VSA 240).

- Coá yù aùp duïng sai chuaån möïc, nguyeân taéc, phöông phaùp cheá ñoä keá toaùn.

- Coá yù tính toaùn sai veà soá hoïc.

38 37

2.2.2 Nhầm lẫn

Bieåu hieän cuûa sai soùt

Laø nhöõng nhaàm laãn khoâng coá yù coù

aûnh höôûng ñeán BCTC.

- Loãi tính toaùn soá hoïc hoaëc ghi cheùp sai. - Boû soùt, hieåu sai, laøm sai caùc khoaûn muïc, nghieäp vuï kinh teá.

- Aùp duïng sai chuaån möïc, nguyeân taéc, phöông phaùp cheá ñoä keá toaùn nhöng khoâng coá yù.

40 39

2.2.3 Haønh vi khoâng tuaân thuû

Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán gian laän vaø sai soùt

Là các hành vi bỏ sót hay vi phạm của đơn vị được kiểm toán, bất kể cố ý hay vô ý, trái với pháp luật và các quy định hiện hành. (D911. V250)

Söï phaân bieät sai phaïm chæ mang tính chaát töông ñoái, khoâng coù ranh giôùi roõ raøng

 Caùc vaán ñeà veà tính chính tröïc, naêng löïc vaø trình ñoä cuûa nhaø quaûn lyù doanh nghieäp  Caùc söùc eùp baát thöôøng trong ñôn vò  Caùc nghieäp vuï baát thöôøng  Caùc vaán ñeà coù lieân quan ñeán thu thaäp baèng chöùng kieåm toaùn

Kiem Toan 1 7

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

42 41

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Caùc vaán ñeà veà tính chính tröïc, naêng löïc vaø trình ñoä cuûa NQL DN

 Coâng taùc quaûn lyù do moät ngöôøi hay moät nhoùm ngöôøi ñoäc quyeàn naém giöõ maø khoâng coù söï giaùm saùt cuûa caáp treân.

 Khoâng coù khaû naêng trong vieäc söûa chöõa caùc yeáu ñieåm cuûa HTKSNB, trong khi caùc yeáu ñieåm naøy coù theå khaéc phuïc ñöôïc.

 Cô caáu toå chöùc phöùc taïp maø söï phöùc taïp khoâng caàn thieát.

 Nhaân söï phoøng keá toaùn thieáu nhieàu trong thôøi gian daøi.

 Coù söï thay ñoåi thöôøng xuyeân veà tö vaán phaùp lyù, hoaëc keá toaùn.

Caùc söùc eùp baát thöôøng trong ñôn vò

 Ngaønh ngheà kinh doanh ñang taøn luïi, khoù khaên gia taêng.

 Voán löu ñoäng khoâng hôïp lyù, vì lôïi nhuaän giaûm hoaëc môû roäng quy moâ quaù nhanh.

 Ñeå quaûng caùo hay thöïc hieän yù ñoà khaùc, DN coù xu höôùng gia taêng lôïi nhuaän ñeå chöùng minh thò giaù coå phaàn cuûa mình.  Doanh nghieäp quaù leä thuoäc vaøo moät saûn phaåm, khaùch haøng.  Söùc eùp ñoái vôùi keá toaùn phaûi hoaøn taát baùo caùo taøi chính trong khoaûn thôøi gian quaù ngaén.  Trình ñoä keá toaùn yeáu keùm khoâng xöû lyù ñöôïc caùc yeâu caàu haïch toaùn ...

43 44

 Doanh nghieäp ñaàu tö quaù nhanh vaøo ngaønh ngheà môùi, maët haøng môùi ñeán möùc maát caân ñoái taøi chính.

45 46

Bài tập về gian lận, nhầm lẫn, hành vi không tuân thủ

Caùc nghieäp vuï baát thöôøng

 Caùc nghieäp vuï ñoät xuaát, ñaëc bieät xaûy ra cuoái nieân ñoä coù taùc ñoäng lôùn ñeán toång thu nhaäp, chi phí vaø keát quaû.

 Caùc tröôøng hôïp baát khaû khaùng maø nhaø quaûn lyù vaø keá toaùn tröôûng coá tình che giaáu, phaûn aùnh sai söï thaät.

Đề bài: Hãy cho biết trong từng tường hợp dưới đây, trường hợp nào có thể là gian lận, trường hợp nào có thể là nhầm lẫn và trường hợp nào có thể là hành vi không tuân thủ pháp luật và các quy định.  Công ty thay đổi phương pháp khấu hao tài sản cố định từ phương pháp đường thẳng sang phương pháp khấu hao tăng dần làm giảm chi phí 50tr đồng. Công ty không giải trình trên thuyết minh BCTC  Khoản hối lộ để dành được hợp đồng được ghi vào

tài khoản “ Chi phí QLDN” là 100tr

 Chi traû quaù cao so vôùi dòch vuï ñöôïc cung caáp nhö chi cho luaät sö, tö vaán, ñaïi lyù ...

Kiem Toan 1 8

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

47 48

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

2.2.4 Traùch nhieäm cuûa KTV

Traùch nhieäm cuûa KTV

 KTV khoâng chòu traùch nhieäm veà vieäc phaùt hieän vaø ngaên ngöøa caùc sai phaïm ôû ñôn vò. Traùch nhieäm cuûa KTV chuû yeáu lieân quan ñeán vieäc dieãn ñaït yù kieán cuûa mình treân baùo caùo kieåm toaùn.  KTV coù traùch nhieäm thieát keá caùc thuû tuïc kieåm toaùn nhaèm ñaûm baûo phaùt hieän caùc gian laän, sai soùt vaø haønh vi khoâng tuaân thuû gaây aûnh höôûng troïng yeáu ñeán BCTC.

 Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) chòu traùch nhieäm tröïc tieáp trong vieäc ngaên ngöøa, phaùt hieän vaø xöû lí caùc gian laän vaø sai soùt trong ñôn vò thoâng qua vieäc xaây döïng vaø duy trì thöïc hieän thöôøng xuyeân heä thoáng keá toaùn vaø HTKSNB thích hôïp.  Giaùm ñoác (hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu) coù traùch nhieäm ñaûm baûo cho ñôn vò tuaân thuû ñuùng phaùp luaät vaø caùc qui ñònh hieän haønh; ngaên ngöøa, phaùt hieän vaø xöû lí nhöõng haønh vi khoâng tuaân thuû phaùp luaät vaø caùc qui ñònh trong ñôn vò.

49 50

Traùch nhieäm cuûa KTV

 Khi phaùt hieän gian laän, sai soùt vaø haønh vi khoâng tuaân thuû gaây aûnh höôûng troïng yeáu ñeán BCTC cuûa NQL thì KTV phaûi thoâng baùo cho caáp treân tröïc tieáp quaûn lyù KTV vaø tham khaûo yù kieán chuyeân gia tö vaán phaùp luaät.

 Khi laäp keá hoaïch kieåm toaùn vaø thöïc hieän kieåm toaùn, KTV phaûi coù thaùi ñoä thaän troïng, hoaøi nghi mang tính ngheà nghieäp ñoái vôùi gian laän, sai soùt vaø haønh vi khoâng tuaân thuû.  Khi phaùt hieän gian laän, sai soùt vaø haønh vi khoâng tuaân thuû gaây aûnh höôûng troïng yeáu ñeán BCTC cuûa nhaân vieân taïi ñôn vò, thì KTV phaûi thoâng baùo cho Giaùm ñoác hoaëc ngöôøi ñöùng ñaàu ñôn vò ñöôïc kieåm toaùn.

52 51

2.3.TROÏNG YEÁU

Traùch nhieäm cuûa KTV

Khaùi nieäm Caùc böôùc trong quaù trình vaän duïng khaùi nieäm troïng yeáu

 Khi phaùt hieän gian laän, sai soùt vaø haønh vi khoâng tuaân thuû gaây aûnh höôûng troïng yeáu ñeán BCTC maø ñôn vò khoâng söûa chöõa hoaëc khoâng phaûn aùnh ñaày ñuû thì KTV phaûi thoâng baùo cho ngöôøi söû duïng baùo caùo taøi chính baèng caùch ñöa ra yù kieán chaáp nhaän töøng phaàn hoaëc yù kieán khoâng chaáp nhaän.

Kiem Toan 1 9

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

54 53

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Caùc yeáu toá ñeå xem xeùt tính troïng yeáu

2.3.1.Khaùi nieäm

 Ñònh löôïng: Soá tieàn sai phaïm aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh cuûa ngöôøi söû duïng baùo caùo taøi chính Ví du:

Laø thuaät ngöõ duøng ñeå theå hieän taàm quan troïng cuûa thoâng tin (moät soá lieäu keá toaùn) trong BCTC. Thoâng tin ñöôïc coi laø troïng yeáu nghóa laø neáu thieáu thoâng tin ñoù hay thoâng tin khoâng chính xaùc seõ aûnh höôûng quyeát ñònh ñeán ngöôøi söû duïng BCTC Mức troïng yeáu (Performance materiality-PM) laø gì?

 Ñònh tính: Baûn chaát cuûa sai phaïm aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh cuûa ngöôøi söû duïng baùo caùo taøi chính.

Ví dụ:

56 55

Caùc böôùc trong quaù trình vaän duïng khaùi nieäm troïng yeáu

Söï vaän duïng khaùi nieäm troïng yeáu trong kieåm toaùn

Öôùc löôïng sô boä veà tính troïng yeáu

Böôùc 1

 Ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa caùc sai soùt vaø gian

laän trong quaù trình kieåm toaùn;

Böôùc 2

Phaân boå öôùc löôïng ban ñaàu veà tính troïng yeáu cho caùc boä phaän, khoaûn muïc

 Xaùc ñònh troïng taâm trong kieåm toaùn.

Öôùc tính sai soùt trong töøng boä phaän

Böôùc 3

Böôùc 4

Öôùc tính möùc sai leäch toång hôïp treân baùo caùo taøi chính

Böôùc 5

58 57

Tuøy theo keát quaû so saùnh ñöa ra keát luaän veà baùo caùo taøi chính

Caùc böôùc trong quaù trình vaän duïng khaùi nieäm troïng yeáu

 Öôùc löôïng sô boä: laø möùc öôùc tính ban ñaàu veà möùc sai soá toái ña cho pheùp ñoái vôùi toaøn boä BCTC.

 Phaân boå öôùc löôïng ban ñaàu veà tính troïng yeáu cho caùc boä phaän (khoaûn muïc, nghieäp vuï): laø möùc öôùc tính sai soùt coù theå chaáp nhaän ñöôïc cuûa caùc boä phaän

=>Tuøy thuoäc vaøo phaùn ñoaùn, kinh nghieäm cuûa KTV & chính saùch cuûa coâng ty kieåm toaùn veà troïng yeáu

=> Döïa vaøo söï ñaùnh giaù RR tieàm taøng, RR kieåm soaùt, kinh nghieäm vaø chi phí kieåm tra caùc boä phaän

Kiem Toan 1 10

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

60 59

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Caùc böôùc trong quaù trình vaän duïng khaùi nieäm troïng yeáu

Caùc böôùc trong quaù trình vaän duïng khaùi nieäm troïng yeáu

Öôùc tính sai soùt toång hôïp: laø toång hôïp sai soùt döï kieán taát caû caùc boä phaän cuûa BCTC

Öôùc tính sai soùt trong töøng boä phaän: KTV choïn maãu trong toång theå ñeå tieán haønh kieåm toaùn, treân cô sôû ñoù öôùc tính sai soùt cuûa töøng boä phaän

62 61

Caùc böôùc trong quaù trình vaän duïng khaùi nieäm troïng yeáu

Ví duï

Khoaûn muïc

Soá tieàn

Tieàn Đầu tư ngắn hạn Nôï phaûi thu Haøng toàn kho TSCÑ

5.000 10.000 50.000 28.000 32.000

Coäng taøi saûn

125.000

So saùnh sai soùt döï kieán cuûa caùc khoaûn muïc vôùi öôùc tính ban ñaàu veà tính troïng yeáu hoaëc xem xeùt laïi öôùc löôïng ban ñaàu veà tính troïng yeáu: KTV chæ ñieàu chænh öôùc tính ban ñaàu khi maø dieãn bieán cuoäc kieåm toaùn cho thaáy coù söï thay ñoåi veà nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán tính troïng yeáu

Coäng nguoàn voán

125.000

Ví duï

Khoaûn muïc

Sai soùt chaáp nhaän ñöôïc

Khai thieáu

Khai khoáng

 Mức trọng yếu cho toàn bộ BCTC: 5% tổng TS  Tiền: 1.5% giá trị khoản mục  Đầu tư ngắn hạn 2% (Khai khống), 1,5% (Khai

thiếu)

Tieàn Đầu tư ngắn hạn Nôï phaûi thu Haøng toàn kho TSCÑ

75 150 3125 2.800 100

75 200 3.125 1.400 1.450

 Nợ phải thu: 50% mức trọng yếu của toàn bộ BCTC nhưng không vượt quá 10% khoản mục  Hàng tồn kho: 5% (khai khống); 10% (khai thiếu)

6.250

Öôùc tính ban ñaàu veà möùc troïng yeáu cho toaøn boä BCTC

64 63

Kiem Toan 1 11

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

66 65

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Ví duï

 Nôï phaûi thu: coù 100 khaùch haøng trong ñoù coù 5 khaùch haøng lôùn vôùi toång dö nôï laø 25.000; coøn 95 khaùch haøng coù toång dö nôï laø 35.000

 KTV choïn ngaãu nhieân 20 khaùch haøng trong toång soá 95 khaùch haøng ñeå ñoái chieáu kieåm tra thì thaáy khai cao hôn soå keá toaùn soá tieàn laø 500. Ñôn vò ñoàng yù söûa chöõa

 KTV kieåm tra ñoái chieáu 5 khaùch haøng lôùn

vaø keát quaû laø khôùp ñuùng

 Coù 2 khaùch haøng coù daáu hieäu khoù khaên veà taøi chính vôùi soá tieàn laø 700 nhöng ñôn vò töø choái laäp döï phoøng

68 67

Mục tiêu buổi học

2.4.Rủi ro kiểm toaùn

Khaùi nieäm Moái quan heä giöõa caùc loaïi ruûi ro

Sau tiết học này sinh viên có thể hiểu được:

• Thế nào là rủi ro kiểm toán • Mối quan hệ giữa các loại rủi ro • Mối quan hệ giữa rủi ro và trọng

yếu

70 69

2.4.1.1.Ruûi ro tieàm taøng (Inherent Risk – IR)

2.4.1.Khaùi nieäm

Là rủi ro tiềm ẩn, vốn có, do khả năng cơ sở dẫn liệu của một nhóm giao dịch, số dư tài khoản hay thông tin thuyết minh có thể chứa đựng sai sót trọng yếu, khi xét riêng lẻ hay tổng hợp lại, trước khi xem xét đến bất kỳ kiểm soát nào có liên quan

 Cho 1 ví dụ về rủi ro từng gặp?  Rủi ro laø gì?  KTV mong muoán ñöa ra đyù kieán veà BCTC cuûa ñôn vò nhö theá naøo (Phuø hôïp hay khoâng phuø hợp?

Rủi ro kiểm toán: Là rủi ro do kiểm toán viên đưa ra ý kiến kiểm toán không phù hợp khi báo cáo tài chính đã được kiểm toán còn chứa đựng sai sót trọng yếu

Kiem Toan 1 12

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

72 71

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

2.4.1.2.Ruûi ro kieåm soaùt (Control Risk – CR)

2.4.1.3.Ruûi ro phaùt hieän (Detection Risk – DR)

Là rủi ro mà trong quá trình kiểm toán, các

Là rủi ro xảy ra sai sót trọng yếu, khi xét riêng lẻ hay tổng hợp lại, đối với cơ sở dẫn liệu của một nhóm giao dịch, số dư tài khoản hay thông tin thuyết minh mà kiểm soát nội bộ của đơn vị không thể ngăn chặn hoặc không phát hiện và sửa chữa kịp thời

thủ tục mà kiểm toán viên thực hiện nhằm làm giảm rủi ro kiểm toán xuống tới mức thấp có thể chấp nhận được nhưng vẫn không phát hiện được hết các sai sót trọng yếu khi xét riêng lẻ hoặc tổng hợp lại

73 74

Minh hoïa caùc loaïi ruûi ro

2.4.2 Moái quan heä giöõa caùc loaïi ruûi ro

HÑ SXKD

AR = IR x CR x DR



Heä thoáng KSNB

KTV quan tâm đến rủi ro nào nhất?

Coâng vieäc cuûa KTV



DR =

AR IR x CR

YÙ kieán sai

75 76

2.4.2 Moái quan heä giöõa caùc loaïi ruûi ro

Bài tập ví dụ 1

Cho biết rủi ro kiểm toán là 5%, rủi ro tiềm tàng là 80%, rủi ro kiểm soát là 30%. Sau khi thử nghiệm kiểm soát KTV đánh giá lại rủi ro kiểm soát là 50%  Yêu cầu: 1) Tính rủi ro phát hiện 2) Sự thay đổi rủi ro phát hiện có ảnh hưởng gì đến số

lượng bằng chứng kiểm toán thu thập

Kiem Toan 1 13

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

77 78

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Bài tập tình huống

2.4.2.1Vận dụng khái niệm rủi ro kiểm toán

 Vận dụng khái niệm rủi ro trong kiểm toán BCTC: Trong giai đoạn chuẩn bị kiểm toán, KTV cần đánh

 Giải thích tại sao khi đánh giá rủi ro tìm tàng cao, rủi ro kiểm soát cao thì rủi ro phát hiện lại thấp ?

 Gợi ý: liên quan tới phạm vi, thủ tục kiểm

toán

giá AR, bao gồm IR và CR -->DR phù hợp,  thiết kế các thử nghiêm cơ bản thích hợp để rủi ro kiểm toán sau cùng sẽ nằm trong giới hạn cho phép  Đối với rủi ro phát hiện chấp nhận là thấp;  Đối với rủi ro phát hiện chấp nhận là cao

80 79

2.4.2.2 Phương pháp đánh giá rủi ro

2.4.2.1Vận dụng khái niệm rủi ro kiểm toán

 Bao gồm 2 cấp độ:

Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán: KTV lưu ý điều chỉnh bổ sung các đánh giá ban đầu về rủi ro

Trong giai đoạn chuẩn bị hoàn thành KTV cần rà soát lại xem cuối cùng rủi ro kiểm toán đã giảm xuống thấp ở mức độ chấp nhận được hay chưa

 Báo cáo tài chính:  Cấp độ cơ sở dẫn liệu (Tham khảo chuẩn mực kiểm toán VSA 315) – Sẽ được học kỹ hơn ở kiểm toán phần 2, phần 3)

82 81

2.4.3 Mối quan hệ giữa rủi ro và trọng yếu

Yêu cầu sinh viên tìm hiểu thêm

 RR và TY có mối quan hệ chặt chẽ với nhau:  Nếu mức sai sót (MTY) chấp nhận được tăng lên thì rủi ro kiểm toán sẽ giảm xuống và ngược lại  Ý nghĩa quan trọng trong việc xác định thời gian,

phạm vi, lịch trình kiểm toán

1) Rủi ro kinh doanh  Các mô hình đánh giá rủi ro trong kinh doanh (5F- Porter , 7S, PEST, Chuỗi giá trị…) (Nguồn có thể tham khảo: Giáo trình trang 97, VSA315, các website có liên quan ) 2) Rủi ro có sai sót trọng yếu: 3) Rủi ro đáng kể (Nguồn:Tham khảo VSA 315, VSA 330) 4) Mối quan hệ giữa rủi ro Rủi ro kinh doanh, Rủi ro có sai sót trọng yếu và Rủi ro đáng kể

Kiem Toan 1 14

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

84 83

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Giải đáp thắc mắc buổi học

Sinh viên tra lời nhanh các câu hỏi sau đây

1. Rủi ro kiểm toán chia thành mấy bộ

phận?

2. Mô hình định lượng của rủi ro kiểm

toán được mô tả như thế nào?

3. Khi đánh giá IR và CR càng cao, thì

DR như thế nào?

4. Mức trọng yếu càng lơn thì rủi kiểm

toán như thế nào ?

Bài tập SGK Trang 121

86 85

2.5.Bằng chứng kiểm toán

Hoaït ñoäng lieân tuïc

 Laø giaû ñònh doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc vaø seõ tieáp tuïc hoaït ñoäng kinh doanh trong töông lai gaàn, nghóa laø doanh nghieäp khoâng coù yù ñònh cuõng nhö khoâng buoäc phaûi ngöng hoaït ñoäng hoaëc laø phaûi thu heïp ñaùng keå quy moâ hoaït ñoäng cuûa mình.

Khaùi nieäm Yeâu caàu Caùc thuû tuïc thu thaäp baèng chöùng Moät soá baèng chöùng ñaëc bieät Cô sôû daãn lieäu

 BCTC ñöôïc laäp treân cô sôû doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng lieân tuïc taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh (thôøi ñieåm khoùa soå).

88 87

Đâu là bằng chứng kiểm toán

2.5.1. Khái niệm

Thế naøo laø baèng chöùng kieåm toaùn?

Hãy cho biết đâu là chứng từ kế toán?  Hóa đơn bán hàng  Phiếu xuất kho, phiếu chi  Quyết định bổ nhiệm giám đốc  Biên bản họp đại hội cổ đông  Nghị quyết chia cổ tức Vậy đâu là bằng chứng kiểm toán?

Kiem Toan 1 15

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

90 89

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

2.5.2.Yêu cầu của bằng chứng kiểm toán

2.5.1. Khái niệm



Baèng chöùng kieåm toaùn laø toaøn boä nhöõng

Bằng chứng kiểm toán

taøi lieäu, thoâng tin do kieåm toaùn vieân thu thaäp ñöôïc lieân quan ñeán cuoäc kieåm toaùn vaø döïa vaøo caùc thoâng tin naøy kieåm toaùn vieân hình thaønh neân yù kieán cuûa mình veà BCTC.

Thích hợp .

Đầy đủ

91 92

2.5.2.1. Thích hợp

Những yếu tố ảnh hưởng đến tính thích hợp

Nguồn gốc bằng chứng

Dạng bằng chứng

Hệ thống kiểm soát nội bộ

Sự kết hợp giữa các loại bằng chứng

93 94

2.5.2.2. Đầy đủ

Những yếu tố ảnh hưởng đến tính thích hợp (tt)

Thời điểm thu thập bằng chứng

Trình độ chuyên môn của người cung cấp thông tin

Tính khách quan

Kiem Toan 1 16

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

95 96

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Các nhân tố ảnh hưởng đến tính đầy đủ

2.5.3.Phương pháp thu thập bằng chứng kiểm toán

Tính thích hợp

Kiểm tra

Xác nhận

Concept

Tính trọng yếu

Quan sát

Tính toán

Thu thập bằng chứng kiểm toán

Mức rủi ro

Text

Tex

Tính kinh tế

Điều tra

Phân tích

98 97

2.5.3.1.Kiểm tra

Kiểm tra vật chất

 Kiểm kê Quỹ tiền mặt, HTK, TSCĐ… gọi là?

 Kiểm kê hoặc tham gia kiểm kê tài sản thực tế về hàng hóa, vật tư tồn kho, máy móc thiết bị, nhà xưởng, tiền mặt tồn quỹ…

 Kiểm tra hóa đơn, chứng từ, sổ sách … gọi là?

Back

99 100

Kiểm tra tài liệu

2.5.3.2.Quan sát

 Bao goàm vieäc xem xeùt ñoái chieáu caùc taøi lieäu, vaên

 Laø vieäc taän maét chöùng kieán caùc böôùc coâng vieäc, caùc quaù trình thöïc hieän coâng vieäc do ngöôøi khaùc laøm

baûn, soå saùch, chöùng töø coù lieân quan  Töø moät keát luaän coù tröôùc, KTV thu thaäp taøi lieäu

ñeå laøm cô sôû cho keát luaän naøy

 Chaát löôïng cuûa baèng chöùng quan saùt phuï thuoäc

vaøo ?

 KTV kieåm tra caùc taøi lieäu cuûa moät nghieäp vuï töø khi phaùt sinh cho ñeán khi vaøo soå saùch hoaëc ngöôïc laïi

 Thuû tuïc naøy ở caùc thời ñieåm khaùc coù coøn ñaùng

tin caäy?

 Töø chöùng töø goác:

Back

Kiem Toan 1 17

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

 Töø soå saùch: 101 102

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

2.5.3.4.Xác nhận

2.5.3.3. Điều tra

 Xaùc nhaän laø söï traû lôøi cho moät yeâu caàu cung caáp thoâng tin nhaèm xaùc minh laïi nhöõng thoâng tin ñaõ coù trong caùc taøi lieäu keá toaùn.

 Laø vieäc tìm kieám thoâng tin töø nhöõng ngöôøi beân trong hoaëc beân ngoaøi ñôn vò coù nhöõng hieåu bieát veà nhöõng thoâng tin ñoù nhaèm thu thaäp nhöõng baèng chöùng chöa coù hoaëc cuûng coá caùc baèng chöùng ñaõ coù.

 Cách thức để thu được bằng chứng có độ tin cậy

 Độ tin cậy của phương pháp này như thế nào?

cao đối với KTV:  -  -  -  - Cho Ví dụ về Thu thập bằng chứng bằng cách xác nhận?

103 104

2.5.3.5.Tính toán

2.1.3.6.Phân tích

 Laø söï kieåm tra laïi nhöõng pheùp tính soá hoïc cuûa caùc

 Laø xem xeùt soá lieäu, thoâng tin, caùc tæ suaát quan

thoâng tin do ñôn vò cung caáp, caùc soå saùch keá toaùn

cuûa ñôn vò, nhö kieåm tra vieäc tính toaùn treân caùc hoùa

troïng, qua ñoù tìm ra nhöõng xu höôùng, bieán ñoäng vaø tìm ra nhöõng moái quan heä coù maâu thuaãn vôùi caùc thoâng tin lieân quan khaùc hoaëc coù söï cheânh leäch lôùn so vôùi giaù trò ñaõ döï kieán

ñôn, kieåm tra laïi nhöõng soá toång coäng treân soå caùi…

 KTV coøn thu thaäp baèng chöùng baèng caùc tính toaùn

 Ví dụ:  Tỷ lệ laõi goäp Doanh nghieäp A laø 10%, Trong khi

bình quaân ngaønh laø 30%

ñoäc laäp cuûa mình ñoái vôùi khaáu hao, döï phoøng…

 Độ tin cậy của phương pháp này như thế nào?

105 106

Ví dụ về một số phương pháp TTBC

1. KTV tính toán lại mức trích lập dự phòng đầu tư

 KTV thu thập bằng chứng kiểm toán bằng Phương

tài chính ngắn hạn

pháp nào?

2. KTV phỏng vấn trưởng phòng tài chính về tình

hình kinh doanh của đơn vị

3. KTV quan sát kiểm kê hàng tồn kho 4. KTV gởi thư xác nhận khoản tạm ứng 5. KTV đánh giá khả năng sai phạm về doanh thu

thông qua tỷ số ROS

6. KTV thu thập sổ chi tiết TGNH đối chiếu với

Bảng tổng hợp tiền gởi NH, sổ cái

Kiem Toan 1 18

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

107 108

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Ví dụ về một số phương pháp TTBC

Câu hỏi tình huống

 Hãy cho biết nội dung dưới đây KTV sử dụng phương pháp thu thập bằng chứng nào

7. KTV cộng dồn sổ chi tiết NVL đối chiếu với BC- NXT, đối chiếu với sổ cái và chi tiết NVL trong thuyết minh 8. KTV tính lại mức khấu hao, đối chiếu mức biến động của năm nay so với năm trước, trao đổi với BP quản lý TSCĐ để biết nguyên nhân biến động của xe tải chở hàng tại công ty X

9. KTV Phỏng vấn nhân viên để nắm được quá trình sản

xuất sản phẩm

10. KTV tính lại mức trích lập dự phòng cho Dự án metanol

của công ty PVS

11. KTV đối chiếu chứng từ với bảng kê doanh thu, và đối

chiếu với việc ghi nhận vào sổ sách

109 110

2.5.4. Cơ sở dẫn liệu

 Moät soá baèng chöùng ñaëc bieät

Các thông tin trình bày trên BCTC dựa trên cơ sở nào?

 Coâng vieäc cuûa chuyeân gia  Giaûi trình cuûa giaùm ñoác  Coâng vieäc cuûa kieåm toaùn vieân noäi boä  Coâng vieäc cuûa caùc kieåm toaùn vieân khaùc  Baèng chöùng veà caùc beân höõu quan.

Ai là người sử dụng thông tin trên trong quá trình kiểm toán?

111 112

Cô sôû daãn lieäu

2.5.4.Cô sôû daãn lieäu

 Cơ sở dẫn liệu: Là các khẳng định của Ban Giám đốc đơn vị được kiểm toán một cách trực tiếp hoặc dưới hình thức khác về các khoản mục và thông tin trình bày trong báo cáo tài chính và được kiểm toán viên sử dụng để xem xét các loại sai sót có thể xảy ra;

Hieän höõu Quyeàn vaø nghóa vuï Phaùt sinh Ñaày ñuû Ñaùnh giaù Ghi cheùp chính xaùc Trình baøy vaø coâng boá

=> Xuaát phaùt töø traùch nhieäm cuûa nhaø quaûn lyù trong vieäc laäp BCTC theo ñuùng caùc chuaån möïc, cheá ñoä keá toaùn

Kiem Toan 1 19

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

113 114

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Hieän höõu

Quyeàn vaø nghóa vuï

Kieåm keâ taøi saûn höõu hình

Kieåm tra chöùng töø veà quyeàn sôû höõu/kieåm soaùt cuûa ñôn vò ñoái vôùi taøi saûn

Xaùc nhaän taøi saûn do ngöôøi khaùc quaûn lyù, söû duïng

KTV phaûi chöùng minh raèng caùc TAØI SAÛN VAØ NÔÏ PHAÛI TRAÛ maø ñôn vò khai baùo treân baùo caùo taøi chính thì hieän höõu trong thöïc teá

KTV phaûi chöùng minh raèng caùc TAØI SAÛN thì thuoäc quyeàn kieåm soaùt cuûa ñôn vò vaø caùc KHOAÛN PHAÛI TRAÛ laø nghóa vuï cuûa ñôn vò

Kieåm tra veà nghóa vuï cuûa ñôn vò ñoái vôùi caùc khoaûn phaûi traû

Kieåm tra giaù goác vaø lôïi ích töông lai cuûa taøi saûn voâ hình

Xaùc nhaän nôï phaûi traû

Phaùt hieän caùc taøi saûn hoaëc khoaûn phaûi traû khoâng thuoäc veà ñôn vò

Phaùt hieän caùc taøi saûn hoaëc khoaûn phaûi traû khoâng coù thöïc

Kieåm tra chöùng töø nôï phaûi traû

115 116

Phaùt sinh

Ñaày ñuû

Tìm hieåu kieåm soaùt noäi boä

Kieåm tra chöùng töø goác cuûa caùc nghieäp vuï phaùt sinh

Keát hôïp kieåm tra söï hieän höõu vaø phaùt sinh

KTV phaûi chöùng minh raèng ñôn vò ñaõ khai baùo treân baùo caùo taøi chính taát caû TAØI SAÛN, NÔÏ PHAÛI TRAÛ VAØ NGHIEÄP VUÏ

Kieåm tra giaùn tieáp thoâng qua kieåm tra söï hieän höõu cuûa taøi saûn vaø nôï phaûi traû

Kieåm toaùn vieân phaûi chöùng minh raèng caùc NGHIEÄP VUÏ maø ñôn vò khai baùo treân baùo caùo taøi chính thì phaùt sinh trong thöïc teá vaø thuoäc veà ñôn vò

Kieåm tra taøi khoaûn lieân quan

Kieåm tra vieäc khoùa soå

Thuû tuïc phaân tích

Phaùt hieän caùc nghieäp vuï khoâng coù thöïc hoaëc thuoäc veà ñôn vò

Phaùt hieän caùc taøi saûn, nôï phaûi traû hoaëc nghieäp vuï chöa khai baùo

117 118

Ñaùnh giaù

Ghi cheùp chính xaùc

Yeâu caàu ñôn vò cung caáp soá dö hoaëc phaùt sinh chi tieát

Ñoái chieáu vôùi soå chi tieát

Xem xeùt phöông phaùp ñaùnh giaù maø ñôn vò söû duïng coù phuø hôïp chuaån möïc, cheá ñoä keá toaùn hieän haønh khoâng

KTV phaûi chöùng minh raèng ñôn vò ñaõ ñaùnh giaù TAØI SAÛN, NÔÏ PHAÛI TRAÛ VAØ NGHIEÄP VUÏ phuø hôïp vôùi cheá ñoä, chuaån möïc keá toaùn hieän haønh

KTV phaûi chöùng minh raèng ñôn vò ñaõ tính toaùn, coäng doàn chính xaùc vaø soá lieäu treân baùo caùo khôùp ñuùng vôùi Soå caùi vaø soå chi tieát

Kieåm tra toång coäng vaø ñoái chieáu toång coäng vôùi soå caùi

Xem xeùt phöông phaùp ñaùnh giaù coù ñöôïc aùp duïng nhaát quaùn khoâng

Phaùt hieän söï khoâng thoáng nhaát giöõa toång hôïp vaø chi tieát

Phaùt hieän vieäc aùp duïng caùc phöông phaùp ñaùnh giaù khoâng phuø hôïp hoaëc khoâng nhaát quaùn

Kiem Toan 1 20

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

119 120

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Các nhóm Cô sôû daãn lieäu

Trình baøy vaø coâng boá

 Các cơ sở dẫn liệu đối với các nhóm giao dịch

Xem xeùt vaán ñeà trình baøy baùo caùo taøi chính:

và sự kiện trong kỳ được kiểm toán

Phaân loaïi khoaûn muïc

Vieäc caán tröø soá lieäu

 Các cơ sở dẫn liệu đối với số dư tài khoản vào

KTV phaûi chöùng minh raèng baùo caùo taøi chính ñöôïc trình baøy vaø coâng boá phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa cheá ñoä, chuaån möïc keá toaùn hieän haønh

cuối kỳ

Xem xeùt caùc yeâu caàu veà coâng boá thoâng tin boå sung treân baùo caùo taøi chính

 Các cơ sở dẫn liệu đối với các trình bày và

Phaùt hieän vieäc trình baøy khoâng phuø hôïp hoaëc caùc coâng boá sai, thieáu

thuyết minh

121 122

CSDL đối với số dư tài khoản vào cuối kỳ

CSDL đối với các nhóm giao dịch và sự kiện trong kỳ được kiểm toán

 Tính hiện hữu: tài sản, nợ phải trả và nguồn vốn chủ

 Tính hiện hữu: các giao dịch và các sự kiện được ghi nhận

sở hữu thực sự tồn tại;

đã xảy ra và liên quan đến đơn vị;

 Quyền và nghĩa vụ: đơn vị nắm giữ các quyền liên

 Tính đầy đủ: tất cả các giao dịch và sự kiện cần ghi nhận

đã được ghi nhận;

quan đến tài sản thuộc sở hữu của đơn vị và đơn vị có nghĩa vụ với các khoản nợ phải trả;

 Tính đầy đủ: tất cả các tài sản, nợ phải trả và nguồn

vốn chủ sở hữu cần ghi nhận đã được ghi nhận đầy đủ;

 Tính chính xác: số liệu và dữ liệu liên quan đến các giao dịch và sự kiện đã ghi nhận được phản ánh một cách phù hợp;

 Đúng kỳ: các giao dịch và sự kiện được ghi nhận đúng kỳ

kế toán;

 Phân loại: các giao dịch và sự kiện được ghi nhận vào

 Đánh giá và phân bổ: tài sản, nợ phải trả và nguồn vốn chủ sở hữu được thể hiện trên báo cáo tài chính theo giá trị phù hợp và những điều chỉnh liên quan đến đánh giá hoặc phân bổ đã được ghi nhận phù hợp

đúng tài khoản

123 124

Bài tập tại lớp

CSDL đối với các trình bày và thuyết minh

 Tính hiện hữu, quyền và nghĩa vụ: các sự kiện, giao

dịch và các vấn đề khác được thuyết minh thực sự đã xảy ra và có liên quan đến đơn vị;

 Câu 1: Khi kiểm toán khoản mục “Tiền và các khoản tương đương tiền” trên BCTC KTV cần thỏa mãn những cơ sở dẫn liệu nào? Phương pháp thu thập BCK’T đối với CSDL trên là gì?

 Tính đầy đủ: tất cả các thuyết minh cần trình bày trên

báo cáo tài chính đã được trình bày;

 Phân loại và tính dễ hiểu: các thông tin tài chính được trình bày, diễn giải và thuyết minh hợp lý, rõ ràng, dễ hiểu;

 Tính chính xác và đánh giá: thông tin tài chính và

 Câu 2: Khi kiểm toán khoản mục “Hàng tồn kho” trên BCTC KTV cần thỏa mãn những cơ sở dẫn liệu nào? Trình bày những thủ tục để kiểm tra cơ sở dẫn liệu trên?KTV thường quan tâm đến những cơ sở dẫn liệu nào. Vì sao? Phương pháp thu thập BCK’T đối với CSDL trên là gì?

thông tin khác được trình bày hợp lý và theo giá trị phù hợp.

Kiem Toan 1 21

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

125 126

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Bài tập tại lớp

 Câu 7: Khi kiểm toán khoản mục “Chi phí phải trả

 Câu 3: Khi kiểm toán khoản mục “Doanh Thu” trên BCTC KTV cần thỏa mãn những cơ sở dẫn liệu nào? Phương pháp thu thập BCK’T đối với CSDL trên là gì?

ngắn hạn và dài hạn” trên BCTC KTV cần thỏa mãn những cơ sở dẫn liệu nào? KTV thường quan tâm đến những cơ sở dẫn liệu nào, Vì sao? Phương pháp thu thập BCK’T đối với CSDL trên là gì?

 Câu 4: Khi kiểm toán khoản mục “ Chi phí quản lý doanh nghiệp” trên BCTC KTV cần thỏa mãn những cơ sở dẫn liệu nào? Trình bày những thủ tục để kiểm tra cơ sở dẫn liệu trên?KTV thường quan tâm đến những cơ sở dẫn liệu nào. Vì sao? Phương pháp thu thập BCK’T đối với CSDL trên là gì?

 Câu 8 : Khi kiểm toán khoản mục “Cổ phiếu quỹ  ” trên BCTC KTV cần thỏa mãn những cơ sở dẫn liệu nào? Trình bày những thủ tục để kiểm tra cơ sở dẫn liệu trên?KTV thường quan tâm đến những cơ sở dẫn liệu nào. Vì sao? Phương pháp thu thập BCK’T đối với CSDL trên là gì?

Caùc bieåu hieän taøi chính

127 128

Hoaït ñoäng lieân tuïc

Caùc bieåu hieän cho thaáy khaùi nieäm hoaït ñoäng lieân tuïc

bò vi phaïm

 Toång taøi saûn nhoû hôn toång nôï phaûi traû.  Nôï ngaén haïn vöôït quaù toång TSLÑ.  Caùc khoaûn vay khoâng coù khaû naêng thanh

1. Caùc bieåu hieän taøi chính

toaùn, ñaûo nôï.

2. Caùc bieåu hieän hoaït ñoäng

 Tyû soá taøi chính bò ñaûo ngöôïc.  Loã kinh doanh trong thöïc teá.

3. Caùc bieåu hieän khaùc

129 130

Caùc bieåu hieän hoaït ñoäng

Caùc bieåu hieän khaùc

 Thieáu caùn boä chuû choát maø khoâng boå sung

 Khoâng ñuû voán; khoâng theå thöïc hieän caùc yeâu

ñöôïc

caàu cuûa phaùp luaät.

 Thieáu thò tröôøng chính, thieáu nhaø cung caáp,

 Doanh nghieäp ñang bò kieän, neáu coù keát luaän

giaáy pheùp heát haïn

DN rôi seõ rôi vaøo theá baát lôïi.

 Söï thay ñoåi trong chính saùch phaùp luaät, chính

saùch Chính phuû.

Kiem Toan 1 22

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

131 132

CHƯƠNG 2: CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN SỬ DỤNG TRONG KIỂM TOÁN

Bài tập trắc nghiệm

 Rủi ro phát hiện sẽ tăng lên nếu: a/Rủi ro tiềm tàng và rủi ro kiểm soát được đánh giá

 Thí dụ nào sau đây là của rủi ro phát hiện: a/Những thiếu sót trong thực hiện các thủ tục kiểm soát b/Sự áp dụng các thủ tục kiểm toán không phù hợp với

là cao hơn

mục tiêu kiểm toán

c/ Sự thay đổi trong phương thức kinh doanh dẫn đến việc

gia tăng khả năng sai sót của khoản mục

b/Giảm bớt thử nghiệm cơ bản c/Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát d/ Mở rộng phạm vi thực hiện các thủ tục kiểm toán

d/Cả ba câu trên đều đúng

133 134

Câu hỏi ôn tập chương 2

9. Một vấn đề sẽ trở nên trọng yếu nếu Ảnh hưởng đến việc lập, sử dụng và nhận xét các báo cáo tài chính là đúng hay sai? Vì sao?

10. Theo CMK’T 500 cách thức cụ thể được áp dụng trong kiểm

tra HTKSNB bao gồm?

1. Hệ thống KSNB bao gồm những bộ phận nào? 2. Hành vi như thế nào được gọi là gian lận? 3. HTKSNB là các quy định và thủ tục do đơn vị nào xây dựng? 4. Việc thu thập thư xác nhận ngân hàng là ví dụ về phương pháp

kiểm toán nào?

11. Rủi ro kiểm soát là rủi ro trong yếu xảy ra trong từng nghiệp vụ, từng khoản mục trong BCTC khi tính riêng lẽ hoặc tính gộp mà ……

5. Rủi ro phát hiện tỷ lệ nghịch với? 6. Bằng chứng kiểm toán là liên quan đến cuộc kiểm toán là đúng

hay sai?

7. Có bao nhiêu loại rủi ro kiểm toán? Trình bày từng loại rủi ro? 8. Kiểm tra trực tiếp trên chứng từ gốc thuộc yêu cầu nào của

BCKT?

12. Rủi ro kiểm soát là gì? 13. Hoạt động liên tục là gì? 14. Khách thể của kiểm toán là gì? 15. HTKSNB được thiết lập để thực hiện mục tiêu của nhà quản 136

lý là đúng hay sai?

135

Kiem Toan 1 23

ThS. Nguyễn Quốc Nhất – nhatnq.faa@gmail.com

137