Đề cương bài giảng Lập và trình bày báo cáo tài chính doanh nghiệp - Bài 2

Bài học này giới thiệu các kiến thức cơ bản về việc lập và trình bày thông tin kế toán trên Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo các quy định hiện hành.

Tài liệu này hướng đến đối tượng người học, sinh viên ngành kế toán, kiểm toán hoặc những người làm công tác tài chính kế toán muốn nắm vững kiến thức và kỹ năng về việc lập và trình bày Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo các chuẩn mực và quy định hiện hành của Việt Nam.

Tài liệu này trình bày chi tiết về việc lập và trình bày thông tin kế toán trên Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, tập trung vào Bảng cân đối kế toán. Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, Bảng cân đối kế toán là báo cáo tài chính tổng hợp phản ánh toàn bộ giá trị tài sản hiện có và nguồn hình thành tài sản của doanh nghiệp tại một thời điểm cụ thể, cung cấp cái nhìn tổng quan về cơ cấu tài sản và nguồn vốn để đánh giá tình hình tài chính. Bảng cân đối kế toán có thể được trình bày dưới dạng báo cáo (từ trên xuống dưới) hoặc dạng tài khoản (hai bên), với cấu trúc chi tiết gồm năm cột: tên chỉ tiêu, mã số, diễn giải, số cuối kỳ và số đầu kỳ. Cơ sở để lập Bảng cân đối kế toán bao gồm các sổ kế toán tổng hợp, sổ/thẻ kế toán chi tiết hoặc bảng tổng hợp chi tiết, và Bảng cân đối kế toán kỳ trước. Các nguyên tắc quan trọng khi lập Bảng cân đối kế toán được nhấn mạnh, đặc biệt là Nguyên tắc 1 theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 21, yêu cầu phân loại tài sản và nợ phải trả thành ngắn hạn và dài hạn dựa trên chu kỳ kinh doanh bình thường của doanh nghiệp (12 tháng hoặc chu kỳ kinh doanh). Nguyên tắc 2 quy định việc loại trừ các khoản mục phát sinh từ giao dịch nội bộ khi lập Bảng cân đối kế toán tổng hợp. Nguyên tắc 3 cho phép bỏ qua các chỉ tiêu không có số liệu và sắp xếp lại thứ tự. Phần nội dung và phương pháp lập các chỉ tiêu trên Bảng cân đối kế toán đi sâu vào từng khoản mục của Tài sản ngắn hạn. Cụ thể, tài liệu giải thích cách xác định và trình bày các chỉ tiêu như Tiền và các khoản tương đương tiền (bao gồm Tiền mặt, Tiền gửi ngân hàng, Tiền đang chuyển và các khoản đầu tư ngắn hạn dưới 3 tháng), Đầu tư tài chính ngắn hạn (như Chứng khoán kinh doanh, Dự phòng giảm giá chứng khoán kinh doanh, Đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn), Các khoản phải thu ngắn hạn (bao gồm Phải thu khách hàng, Trả trước cho người bán, Phải thu nội bộ, Phải thu theo tiến độ hợp đồng xây dựng, Phải thu về cho vay ngắn hạn, Phải thu ngắn hạn khác, Dự phòng phải thu khó đòi, Tài sản thiếu chờ xử lý) và Hàng tồn kho (bao gồm Hàng tồn kho và Dự phòng giảm giá hàng tồn kho). Mỗi chỉ tiêu đều có mã số và hướng dẫn chi tiết về cách xác định số liệu từ các tài khoản kế toán liên quan.