Bài giảng Kinh doanh quốc tế: Chương 5 - Nguyễn Thị Hồng Vinh

Chương 5 bàn về môi trường đầu tư quốc tế, tập trung vào đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Chương này sẽ giúp người đọc nhận biết xu hướng FDI trên thế giới, giải thích các lý thuyết FDI, mô tả lợi ích và thiệt hại của FDI đối với cả nước đầu tư và nước nhận đầu tư, giải thích các công cụ chính sách liên quan đến FDI, và xác định những hàm ý đối với doanh nghiệp liên quan đến lý thuyết và chính sách FDI của chính phủ. Case study về ngành bán lẻ ở Ấn Độ được đưa ra để minh họa các thách thức và cơ hội trong thị trường mới nổi.

Sinh viên chuyên ngành kinh tế quốc tế, nhà quản lý doanh nghiệp, nhà hoạch định chính sách.

Chương này trình bày một cái nhìn tổng quan về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), bao gồm xu hướng, lý thuyết, lợi ích, chi phí và các công cụ chính sách liên quan.

1. **Xu hướng FDI:** FDI đã tăng lên đáng kể trong 35 năm qua, chủ yếu tập trung vào các nước phát triển như Mỹ, Nhật Bản và EU, nhưng đang dần chuyển sang các nước mới nổi ở Châu Á và Mỹ Latinh. Sự tăng trưởng này là do lo ngại về chủ nghĩa bảo hộ, thay đổi chính trị và kinh tế, các hiệp ước đầu tư song phương mới và toàn cầu hóa kinh tế.

2. **Hình thức FDI:** Sáp nhập và mua lại (M&A) là hình thức phổ biến hơn đầu tư mới, đặc biệt ở các nước phát triển. Các công ty thường chọn M&A vì nó nhanh hơn, ít rủi ro hơn và có thể tăng hiệu quả bằng cách chuyển giao vốn, công nghệ hoặc kỹ năng quản lý.

3. **Lý do chọn FDI:** FDI được ưa chuộng hơn xuất khẩu hoặc nhượng quyền vì nó giúp vượt qua chi phí vận chuyển, rào cản thương mại và bảo vệ bí quyết sản xuất, marketing và chiến lược. Lý thuyết quốc tế hóa giải thích rằng FDI giúp duy trì quyền kiểm soát và lợi thế cạnh tranh.

4. **Mô hình FDI:** Lý thuyết hành vi chiến lược của Knickerbocker cho thấy dòng vốn FDI phản ánh sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trên thị trường toàn cầu. Mô hình chiết trung của Dunning nhấn mạnh lợi thế về vị trí chuyên biệt và ảnh hưởng ngoại ứng là yếu tố quan trọng trong quyết định FDI.

5. **Chính sách FDI:** Các chính phủ có thể khuyến khích hoặc hạn chế FDI thông qua các chính sách khác nhau. Các tổ chức quốc tế như WTO cũng đóng vai trò trong việc kiểm soát và thúc đẩy tự do hóa các quy định về FDI. Các nhà quản lý cần xem xét lý thuyết thương mại, chính sách của chính phủ và lợi thế địa điểm chuyên biệt khi đưa ra quyết định về FDI.