Bài giảng Kinh tế chính trị: Chương 2 - TS.GVC. Nguyễn Quốc Toàn

Chương 2 của tài liệu tập trung vào lý luận của Các Mác về sản xuất hàng hóa, thị trường và vai trò của các chủ thể tham gia thị trường. Chương này cung cấp kiến thức nền tảng về sản xuất hàng hóa, phân tích các yếu tố cấu thành và ảnh hưởng đến giá trị hàng hóa, đồng thời làm rõ vai trò của thị trường và các chủ thể kinh tế trong nền kinh tế thị trường.

Chương này phù hợp với sinh viên kinh tế, nhà nghiên cứu và những người quan tâm đến kinh tế chính trị Mác-Lênin, cung cấp cơ sở lý luận về sản xuất hàng hóa, thị trường và vai trò của các chủ thể trong nền kinh tế thị trường.

Chương 2 đi sâu vào lý thuyết của Các Mác về sản xuất hàng hóa và hàng hóa, bao gồm phân tích sự khác biệt giữa sản xuất tự cung tự cấp và sản xuất hàng hóa, các điều kiện ra đời của nền sản xuất hàng hóa (phân công lao động xã hội và sự tách biệt kinh tế), cũng như hai thuộc tính của hàng hóa (giá trị sử dụng và giá trị). Ngoài ra, chương này cũng trình bày về tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa (lao động cụ thể và lao động trừu tượng), thước đo lượng giá trị hàng hóa, các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị (năng suất lao động, cường độ lao động, tính chất lao động), nguồn gốc và bản chất của tiền tệ, các hình thái giá trị, chức năng của tiền tệ, và sự khác biệt của dịch vụ so với hàng hóa thông thường.

Chương này cũng thảo luận về thị trường và vai trò của các chủ thể tham gia thị trường. Thị trường được định nghĩa là nơi diễn ra trao đổi, mua bán hàng hóa giữa các chủ thể kinh tế, và có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sản xuất, phân bổ nguồn lực, và gắn kết nền kinh tế. Cơ chế thị trường được mô tả như một hệ thống tự điều chỉnh dựa trên các quy luật kinh tế. Nền kinh tế thị trường được xem là sản phẩm của văn minh nhân loại, với các đặc trưng như đa dạng chủ thể kinh tế, thị trường quyết định phân bổ nguồn lực, giá cả hình thành theo nguyên tắc thị trường, cạnh tranh là động lực, và nhà nước quản lý và khắc phục khuyết tật. Các quy luật kinh tế chủ yếu của thị trường bao gồm quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật lưu thông tiền tệ, và quy luật cạnh tranh. Cuối cùng, chương này phân tích vai trò của các chủ thể chính tham gia thị trường, bao gồm người sản xuất, người tiêu dùng, các chủ thể trung gian và nhà nước, làm rõ trách nhiệm và mục tiêu của từng chủ thể trong nền kinh tế thị trường.