intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Kinh tế chính trị Mác-Lênin: Chương 4

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:57

5
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Kinh tế chính trị Mác-Lênin" Chương 4 - Cạnh tranh và độc quyền trong nền kinh tế thị trường, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Quan hệ giữa cạnh tranh và độc quyền trong nền kinh tế thị trường; Độc quyền và độc quyền nhà nước trong nền kinh tế thị trường;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế chính trị Mác-Lênin: Chương 4

  1. CHƯƠNG 4 CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
  2. TÀI LIỆU THAM KHẢO CHƯƠNG 4 1. Bộ Giáo dục và đào tạo ( 2021), Giáo trình Kinh tế chính trị Mác – Lênin dành cho hệ ĐH, CĐ Khối không chuyên, NXB Chính trị Quốc gia. 2. Mark Skousen (bản dịch) (2015), Ba người khổng lồ trong kinh tế học, NXB Chính trị Quốc gia. 3. Lênin toàn tập (2005), Tập 27, NXB Chính trị Quốc gia 4. Daron Acemoglu và James A. Robinson (bản dịch) (2016), Tại sao các quốc gia thất bại, NXB trẻ. 5. Nguyễn Trí Dĩnh và Phạm Thị Quý (2010), Giáo trình Lịch sử kinh tế, NXB Đại học Kinh tế Quốc Dân. 6. William H. Janeway (bản dịch) ( 2017), CNTB trong nền kinh tế đổi mới, NXB Chính trị Quốc gia. 7. Daniel Yergin & Joseph Stanislaw (bản dịch) (2018), Những đỉnh cao chỉ huy, NXB Thế giới.
  3. NỘI DUNG TÓM TẮT CHƯƠNG 4 4.1 Quan hệ giữa cạnh tranh và độc quyền trong nền kinh tế thị trường 4.2 Độc quyền và độc quyền nhà nước trong nền kinh tế thị trường 4.2.1 Lý luận của Lênin về độc quyền trong nền KTTT 4.2.2 Lý luận của Lênin về độc quyền nhà nước trong CNTB
  4. 4.1 QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Khái niệm cạnh tranh Các hình thức cạnh tranh Cạnh tranh hoàn hảo Cạnh tranh không hoàn hảo ( cạnh tranh độc quyền) Bối cảnh kinh tế - xã hội các nước ở châu Âu giai đoạn cuối TK XIX đầu TK XX diễn ra như thế nào ? Anh Pháp Đức Mỹ Theo lý thuyết Mác – Lênin Tự do cạnh tranh Tích tụ và tập trung SX Độc quyền
  5. 4.1 QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Độc quyền là gì ? Theo nhà kinh tế học hiện đại George J Stigle (Mỹ): Độc quyền xảy ra khi một mặt hàng hoặc một loại hình dịch vụ được cung cấp bởi 1 doanh nghiệp hoặc nhóm các doanh nghiệp. Trong trường hợp không có sự can thiệp của nhà nước, một nhà ĐQ có thể tự do lựa chọn bất kỳ giá nào họ muốn và thường mức gia đó sẽ đem lại lợi nhuận lớn nhất.
  6. 4.1 QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Theo học thuyết Mác – Lênin: Tổ chức độc quyền là sự liên minh giữa các doanh nghiệp lớn, nắm trong tay phần lớn việc sản xuất và tiêu thụ một số loại hàng hóa có khả năng định ra giá cả độc quyền nhằm thu lợi nhuận độc quyền cao. Độc quyền trong lĩnh vực dầu mỏ ở Mỹ và trên TG giai đoạn cuối TK 19 đầu TK 20. John D. Rockefeller
  7. Độc quyền kinh doanh lĩnh vực tài chính ở Mỹ và TG cuối TK 19 đầu TK 20, đầu tư vào SX CN: là cổ đông CitiGroup, U.S. Steel John Pierpont (Tập đoàn Thép Mỹ) Morgan. và General Electric. Gia tộc Rothschid ( Đức) Độc quyền trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng, thống trị cả châu Âu TK 19 đầu TK 20
  8. 4.1 QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Luật Sherman 1890 ( Mỹ) Luật cạnh Luật tranh 2018 Clayton (VN) LUẬT 1914 (Mỹ) CHỐNG ĐỘC QUYỀN Luật Luật Cartel Robinson – 1957 (Đức) Patman Luật chống 1936 (Mỹ) độc quyền của Liên minh châu Âu
  9. 4.1 QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Độc quyền tự nhiên Các hình Độc quyền thức độc sáng chế quyền Cạnh tranh -> độc quyền
  10. v NHỮNG NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN ĐỘC QUYỀN 1 Độc quyền do phát minh sáng chế: 2 Độc quyền tự nhiên 3 Cạnh tranh Độc quyền Độc quyền do Nhà nước quy 4 định
  11. 4.1 QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Giữa các tổ chức Nguồn nguyên liệu, độc quyền với các phương tiện vận tải, doanh nghiệp ngoài tín dụng… độc quyền Cạnh Cùng ngành Phá sản tranh giữa các tổ Giữa các tổ chức Thỏa hiệp chức độc độc quyền với nhau quyền Khác ngành Trong nội bộ các tổ Thị phần SX và chức độc quyền tiêu thụ
  12. 4.2 ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 4.2.1 Lý luận của V.I. Lênin về độc quyền trong nền kinh tế thị trường Giai đoạn trước khi xuất hiện độc quyền CMCN LẦN 1 (CUỐI TK 18 ĐẦU TK 19) – ĐỘNG CƠ HƠI NƯỚC – BƯỚC NGOẶC MỚI TRONG SX Ở ANH VÀ CHÂU ÂU -THỜI ĐẠI CÔNG NGHIỆP
  13. 4.2 ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 4.2.1 Lý luận của V.I. Lênin về độc quyền trong nền kinh tế thị trường 4.2.1.1 Nguyên nhân hình thành và tác động của độc quyền CMCN lần 2 (1871 -1914) Sử dụng động cơ đốt trong và năng Benz Patent Motorwagen là mẫu lượng ôtô đầu tiên trên thế giới, chính điện thức được đăng ký vào ngày 29/1/1886 bởi Karl Benz, người Năm 1908, Ford đã giới thiệu xe sáng lập Mercedes-Benz. Model T
  14. 4.2 ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 4.2.1 Lý luận của V.I. Lênin về độc quyền trong nền kinh tế thị trường 4.2.1.1 Nguyên nhân hình thành và tác động của độc quyền CNTB độc quyền xuất hiện vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, do những nguyên nhân chủ yếu sau: Một là: Sự phát triển của LLSX đã hình thành các xí nghiệp có quy mô lớn -> Tích tụ và tập trung sản xuất Hai là: Thành tựu của khoa học – kỹ thuật mới Ba là: Sự tác động của quy luật kinh tế thị trường -> Biến đổi cơ cấu kinh tế - xã hội -> tập trung SX quy mô lớn Bốn là: Cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp Năm là: Khủng hoảng kinh tế 1873 trong nền kinh tế TBCN Sáu là: Sự phát triển của hệ thống tín dụng -> đến sự tập trung SX của DN với quy mô lớn
  15. 4.2 ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 4.2.1 Lý luận của V.I. Lênin về độc quyền trong nền kinh tế thị trường 4.2.1.1 Nguyên nhân hình thành và tác động của độc quyền CMCN CN hóa chất, dầu Đẩy nhanh Công ty độc lần 2 mỏ, gang, thép, tích tụ và tập quyền điện lực, vận tải, trung TB, tập hàng tiêu dùng… trung SX Cornelius Vanderbilt – đường sắt John D. Rockefeller – dầu mỏ Thống trị nền công John Pierpont nghiệp ở Châu âu cuối Morgan -thép TK 19 đầu TK 20 Henry Ford – ô tô Simon Tissot Dupont
  16. 4.2 ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 4.2.1 Lý luận của V.I. Lênin về độc quyền trong nền kinh tế thị trường 4.2.1.1 Nguyên nhân hình thành và tác động của độc quyền Ngân hàng lớn thôn Độc quyền trong tính ngân hàng nhỏ ngân hàng Một số ngân hàng cũng SX bị thu hẹp, Công bị vỡ nợ nhân bị cắt giảm tiền lương, thất nghiệp,… Nhà máy, công xưởng, xí nghiệp đóng cửa. Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ đã tăng lên mức 11,7% năm 1893, tăng Khủng hoảng 1873 kéo cao nhất đến 18,4% dài 1894 năm 1894
  17. 4.2 ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Thúc đẩy NC, cải tiến công nghệ, KH - KT Tăng năng suất LĐ, tăng năng lực cạnh TÁC Tác động tranh ĐỘNG tích cực CỦA Thúc đẩy kinh tế phát triển theo hướng hiện ĐỘC đại QUYỀN ĐỐI VỚI KINH Tác động Gây thiệt hại người tiêu dùng TẾ tiêu cực Tăng khoảng cách chênh lệch giàu nghèo Gian lận thương mại, trốn thuế,…
  18. v Phán quyết với Microsoft Năm 1998, 1999 Bộ Tư pháp cáo buộc Micorsoft đã dùng và đang dùng chiến thuật của Rockerfeller để loại trừ các đối thủ. Chứng cớ cho thấy Microsoft muốn trở thành độc quyền trong lĩnh vực phần mềm, M o o h p g n ô h s c ả k r r f i i công ty đã dùng sức mạnh m m h p n u q u h g ẩ ả s c á c ả ệ ả i i độc quyền về Windows để tạo ở h n b o n g n ộ đ y a ả c ẽ s ế à r t t i thêm độc quyền trong bộ ư ợ o h b g n ù d đ g n ô h ạ ỳ k ấ c k t t Office; tạo thêm độc quyền về V n u q n h p ẽ s ế y á à “ . ứ g n ụ d g n Internet Explorer và ngăn m m n h p p h g n h n o d ề ầ c á c ề v ệ a i chặn cạnh tranh từ các sản h n h u đ h p h g n 1 à v à ề ệ ề v ệ i i h n o d h n h g n ô h h n a 1 à y c a c ệ t t i l phẩm Java của Sun và nhiều u q n h p a ế y á r t N g 0 0 0 2 6 0 7 0 y à / / sản phẩm khác
  19. v Phán quyết với Google Google đã bị cơ quan giám sát cạnh tranh châu Âu ngày 18/7/2018 phạt 5 tỷ USD vì lạm dụng hệ điều hành Android tạo thế độc quyền cho các ứng dụng và dịch vụ Trong 90 ngày, phải Hiện các nhà sản xuất điện chấm dứt hoạt động thoại thông minh Android bị “bất hợp pháp” liên Google buộc phải cài đặt sẵn quan đến hệ điều hành Chrome và Google Search để Android, hoặc chịu có thể được cấp quyền vào kho thêm án phạt khác ứng dụng vào Google Play
  20. 4.2 ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG 4.2.1 Lý luận của V.I. Lênin về độc quyền trong nền kinh tế thị trường 4.2.1.2 Những đặc điểm của độc quyền trong CNTB Tập trung SX và các tổ chức độc quyền Tư bản tài chính và hệ thống tài phiệt chi phối nền kinh tế Có 5 đặc điểm Xuất khẩu tư bản Sự phân chia thế giới giữa các tập đoàn tư bản độc quyền Sự phân chia thế giới về địa lí giữa các cường quốc tư bản
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
9=>0