Bài giảng Kinh tế học vi mô dành cho chính sách công: Bài 9 - Chi phí sản xuất (2021)

Baøi giaûng 9

Chi phí sản xuất

Nội dung

◼ Chi phí cô hoäi vaø Chi phí chìm

◼ Chi phí trong ngắn hạn

◼ Chi phí trong daøi hạn

◼ Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra - Tính kinh teá theo

phaïm vi

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 2

Chi phí cơ hội (opportunity cost)

Các nhà kinh tế đo lường lợi nhuận dựa vào chi phí cơ hội hay chi phí kinh tế. ◼ Chi phí cơ hội của việc sản xuất một hàng hoá là giá trị cao nhất của tất cả các nguồn lực được sử dụng để sản xuất ra hàng hoá đó.

◼ Chi phí cơ hội bao gồm ◼ chi phí biểu hiện ◼ chi phí ẩn.

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 3

Chi phí cơ hội (opportunity cost)

◼ Chi phí biểu hiện là chi phí được trả trực tiếp

bằng tiền.

◼ Chi phí ẩn là chi phí phát sinh khi một hãng sử

dụng nguồn lực do chính người chủ hãng sở hữu. Chi phí này không tạo ra một giao dịch thanh toán bằng tiền mặt.

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 4

Chi phí cơ hội và lợi nhuận kinh tế

◼ Lợi nhuận kinh tế

◼ Lợi nhuận kinh tế bằng doanh thu trừ chi phí cơ hội

của sản xuất.

◼ Lợi nhuận thông thường là một phần của chi phí cơ hội, vì vậy lợi nhuận kinh tế là lợi nhuận không bao gồm lợi nhuận thông thường.

◼ Lợi nhuận kinh tế khác với lợi nhuận kế toán.

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 5

Chi phí chìm (sunk cost)

◼ Laø caùc chi phí ñaõ chi ra trong quaù khöù

vaø khoâng theå thu hoài.

◼ Khoâng neân quan taâm tôùi chi phí naøy khi

ra quyeát ñònh.

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 6

Chi phí trong ngắn hạn

Chi phí coá ñònh vaø chi phí bieán ñoåi

◼ Toång saûn löôïng laø moät haøm goàm caùc bieán

ñaàu vaøo coá ñònh vaø ñaàu vaøo bieán ñoåi.

◼ Do ñoù:

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 7

Chi phí trong ngắn hạn

Caùc chæ tieâu chi phí trung bình

◼ Chi phí bieán ñoåi trung bình AVC = TVC/Q

◼ Chi phí coá ñònh trung bình AFC = TFC/Q

◼ Chi phí trung bình AC = TC/Q = AVC+AFC

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 8

Chi phí trong ngắn hạn

◼ Chi phí bieân (MC) laø chi phí taêng theâm

khi doanh nghieäp saûn xuaát theâm moät ñôn vò saûn löôïng.

DTVC

=

◼ MC = DTC DQ

DQ

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 9

Chi phí ngaén haïn cuûa doanh nghieäp

Chi phí coá ñònh

Chi phí

Saûn löôïng coá ñònh (TFC) (Q)

Chi phí Chi phí bieán ñoåi (TVC)

Toång chi phí (TC)

Chi phí bieân (MC)

Chi phí bieán ñoåi trung bình trung bình trung bình (AVC)

(AFC)

(AC)

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50

0 50 78 98 112 130 150 175 204 242 300 385

50 100 128 148 162 180 200 225 254 292 350 435

--- 50 28 20 14 18 20 25 29 38 58 85

--- 50 25 16.7 12.5 10 8.3 7.1 6.3 5.6 5 4.5

--- 50 39 32.7 28 26 25 25 25.5 26.9 30 35

--- 100 64 49.3 40.5 36 33.3 32.1 31.8 32.4 35 39.5

Caùc ñöôøng chi phí cuûa doanh nghieäp

400

$

TC

TVC

300

200

100

TFC

50

Q

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 11

Caùc ñöôøng chi phí cuûa doanh nghieäp

100

($/Q)

MC

75

50

AC

AVC

25

AFC

Q

1

0

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 12

Chi phí trong ngắn hạn

Moái lieân heä giöõa naêng suaát trung bình vaø chi phí bieán ñoåi trung bình, giöõa naêng suaát bieân vaø chi phí bieân . ◼ Khi APL (MPL) taêng daàn thì AVC (MC) giaûm daàn ◼ Khi APL (MPL) giaûm daàn thì AVC (MC) taêng daàn ◼ Khi APL (MPL) cöïc ñaïi thì AVC (MC) cöïc tieåu

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 13

Chi phí daøi haïn

◼ Theá naøo laø ñöôøng chi phí daøi haïn cuûa

doanh nghieäp? ◼ Trong daøi haïn, caùc doanh nghieäp coù theå thay ñoåi quy moâ töông öùng vôùi saûn löôïng saûn xuaát. ◼ Ñöôøng chi phí daøi haïn laø ñöôøng coù chi phí toái

thieåu ñoái vôùi moïi möùc saûn löôïng ñaàu ra.

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 14

Chi phí trong daøi hạn

◼ Toái thieåu hoùa chi phí vôùi caùc möùc ñaàu ra

thay ñoåi. ◼ Ñöôøng phaùt trieån cuûa moät doanh nghieäp cho bieát caùc keát hôïp coù chi phí thaáp nhaát cuûa voán vaø lao ñoäng taïi moãi möùc saûn löôïng.

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 15

Ñöôøng phaùt trieån cuûa moät doanh nghieäp

k

150

Ñöôøng phaùt trieån moâ taû caùc keát hôïp giöõa lao ñoäng vaø voán coù chi phí toái thieåu ñeå saûn xuaát caùc möùc saûn löôïng ñaàu ra trong daøi haïn.

Ñöôøng phaùt trieån

100

C

75

B

50

Ñöôøng ñoàng löôïng 300 saûn phaåm

A

25

Ñöôøng ñoàng löôïng 200 sp

l

100

150

200

300

50

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 16

Tính khoâng linh hoaït cuûa saûn xuaát trong ngaén haïn

E

k

C

Ñöôøng phaùt trieån daøi haïn

A

k2

Ñöôøng phaùt trieån ngaén haïn

P

k1

Q2

Q1

l

F

B

D

l1

l2

l3

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 17

Ñöôøng chi phí trung bình daøi haïn

◼ Chi phí trung bình daøi haïn (LAC) cuûa doanh

nghieäp coù daïng nhö theá naøo öùng vôùi caùc tröôøng hôïp: ◼ Coù tính kinh teá theo quy moâ? (Economies of scale) ◼ Coù tính phi kinh teá theo quy moâ? (Diseconomies of

scale)

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 18

Chi phí trung bình daøi haïn khi khoâng coù tính kinh tế theo quy moâ

($/Q)

Coù nhieàu quy moâ nhaø maùy, vôùi SAC = $10 LAC = LMC vaø laø ñöôøng thaúng

SAC1

SAC2

SAC3

SMC1

SMC2

SMC3

LAC = LMC

Q

Q1

Q2

Q3

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 19

Chi phí trung bình vaø chi phí bieân daøi haïn vôùi tính kinh teá vaø phi kinh teá theo quy moâ

LMC

($/Q)

LAC

A

Q

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 20

Chi phí trung bình vaø chi phí bieân daøi haïn vôùi tính kinh teá vaø phi kinh teá theo quy moâ

SAC1

LAC

SAC3

($/Q)

SAC2

A

$10

$8

B

SMC1 SMC3

LMC

SMC2

Q1

Q

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 21

Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra – Tính kinh teá theo phaïm vi

◼ Ví duï:

◼ Traïi nuoâi gaø – tröùng vaø thòt ◼ Coâng ty saûn xuaát xe oâ toâ – xe du lịch vaø xe vaän taûi ◼ Tröôøng ñaïi hoïc – giaûng daïy vaø nghieân cöùu

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 22

Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra – Tính kinh teá theo phaïm vi

◼ Coù tính kinh teá theo phaïm vi (economies of scope)

khi saûn löôïng ñaàu ra cuûa moät coâng ty saûn xuaát ñoàng thôøi 2 saûn phaåm lôùn hôn toång saûn löôïng ñaàu ra cuûa hai coâng ty saûn xuaát rieâng leû moãi moät loaïi saûn phaåm.

◼ Lôïi ích cuûa vieäc saûn xuaát ñoàng thôøi 2 saûn phaåm laø gì?

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 23

Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra – Tính kinh teá theo phaïm vi

Öu ñieåm: Söû duïng chung voán vaø lao ñoäng.

1) Cuøng chia seû nguoàn löïc quaûn lyù.

2) Cuøng söû duïng chung kyõ naêng lao ñoäng vaø maùy moùc thieát bò.

Söû duïng ñöôøng bieán ñoåi saûn phaåm ñeå minh hoaï cho phöông aùn keát hôïp coù tính kinh teá theo phaïm vi.

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 24

Ñöôøng bieán ñoåi saûn phaåm

Soá xe taûi

Moãi ñöôøng bieåu hieän nhöõng keát hôïp saûn löôïng ñaàu ra vôùi möùc ñaàu vaøo L & K cho tröôùc.

Q2

Q1 moâ taû saûn löôïng ñaàu ra ôû möùc thaáp. Ñöôøng Q2 moâ taû saûn löôïng ñaàu ra ôû möùc cao, vôùi lao ñoäng vaø voán nhieàu gaáp ñoâi.

Q1

Soá xe du lòch

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 25

Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra – Tính kinh teá theo phaïm vi

◼ Nhaän xeùt

◼ Caùc ñöôøng bieán ñoåi saûn phaåm coù ñoä doác aâm ◼ Trong hình veõ, neáu Q2 =2Q1 laø tröôøng hôïp

naêng suaát khoâng ñoåi theo quy moâ

◼ Ñöôøng bieán ñoåi saûn phaåm loài thì coù tính kinh

teá theo phaïm vi vaø ngöôïc laïi.

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 26

Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra – Tính kinh teá theo phaïm vi

◼ Nhaän xeùt

Khoâng coù moái quan heä tröïc tieáp giöõa tính kinh teá theo phaïm vi vaø tính kinh teá theo quy moâ.

tính phi kinh teá theo quy moâ.

◼ Coù theå coù tính kinh teá theo phaïm vi nhöng laïi coù

khoâng coù tính kinh teá theo phaïm vi.

◼ Coù theå coù tính kinh teá theo quy moâ nhöng laïi

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 27

Saûn xuaát vôùi hai ñaàu ra – Tính kinh teá theo phaïm vi

Möùc ñoä cuûa tính kinh teá theo phaïm vi ño löôøng soá tieát kieäm ñöôïc trong chi phí vaø ñöôïc bieåu dieãn nhö sau :

◼ C(Q1) laø chi phí ñeå saûn xuaát Q1 ◼ C(Q2) laø chi phí ñeå saûn xuaát Q2 ◼ C(Q1Q2) laø chi phí ñeå saûn xuaát caû hai saûn phaåm ñồng thời

◼ Neáu SC > 0 – Coù tính kinh teá theo phaïm vi ◼ Neáu SC < 0 – Coù tính phi kinh teá theo phaïm vi

23.10.2021 Ñaëng Vaên Thanh 28