1
KHOA DƯỢC
________________
BÀI GIẢNG MÔN HỌC
NHỮNG KỸ THUẬT CƠ BẢN TRONG
PHÒNG THÍ NGHIỆM
Đơn vị biên soạn:
KHOA DƯỢC
Hậu Giang – Năm 2018
2
MỤC LỤC
Bài 1. Giới thiệu và sử dụng dụng cụ pha chế dùng trong phòng thí nghiệm ................. 1
Bài 2. Kỹ thuật cân .......................................................................................................... 8
Bài 3. Nước rửa chén ..................................................................................................... 13
Bài 4. Kỹ thuật hòa tan, lọc ........................................................................................... 14
Bài 5.. Kỹ thuật nghiền tán, rây trộn ............................................................................. 16
Bài 6. Thuốc bột paracetamol ........................................................................................ 17
Bài 7. Cốm nghệ ............................................................................................................ 19
Bài 8. Kỹ thuật tách chiết .............................................................................................. 20
Bài 9. Kỹ thuật chuẩn độ ............................................................................................... 24
Bài 10. Dung dịch Lugol ............................................................................................... 27
1
BÀI 1
GIỚI THIỆU VÀ SỬ DỤNG DỤNG CỤ PHA CHẾ DÙNG
TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM
Mục tiêu
Nhận biết các loại dụng cụ trong phòng thí nghiệm.
Xác định được các thông số ghi trên dụng cụ đo,thao tác trên các dụng cụ đo.
Xử lý và bảo quản các dụng cụ trong phòng thí nghiệm.
NỘI DUNG
1. Xác định các thông số trên dụng cụ
Tên nhà sản xuất.
Dung tích và độ chia nhỏ nhất.
Các thông số khác: nhiệt độ, sai số cho phép…
2. Cách đọc thể tích
Khi cho chất lỏng vào dụng cụ thủy tinh sẽ hình thành đường cong ở mặt thoáng
chất lỏng (hay gọi là mặt khum). Có thể là mặt khum lồi hay mặt khum lõm.
Mặt khum lồi: khi các chất có ái lực giữa các phân tử lớn hơn ái lực giữa phân
tử và dụng cụ chứa hay chất lỏng không thấm ướt (ví dụ thủy ngân). Mặt khum
lõm: khi phân tử chất lỏng có ái lực với dụng cụ chứa lớn hơn hay chất lỏng
thấm ướt (ví dụ nước).
Để đọc chính xác thể tích, đặt mắt ngang mặt thoáng của chất lỏng và đọc phía
dưới mặt khum nếu là khum lõm, phía trên nếu là khum lồi.
Mặt khum lõm Mặt khum lồi
2
3. Các dụng cụ dùng lấy thể tích
a. Ống đong
Để đọc chính xác, phải để ống đong trên một mặt phẳng ổn định. Không đọc
mực chất lỏng khi cầm trên tay. Mắt đặt ngang phía dưới của khum lõm. Không
nhìn từ trên xuống hay nhìn từ dưới lên của mặt khum.
b. Pipet
- Pipet vạch: dùng để lấy thể tích chất lỏng nhỏ và không cần độ chính xác cao.
- Pipet bầu: pipet chính xác, dùng để lấy một thể tích xác định chất lỏng đã
được ghi trên pipet.
- Micropipet: dùng để lấy các thể tích chất lỏng nhỏ (hàng microlit)
Các loại pipet sử dụng trong phòng thí nghiệm: pipet bầu, pipet vạch và micropipet
Cách sử dụng pipet:
- Đặt đầu pipet cắm sâu dưới mặt chất lỏng, dùng quả bóp cao su hút nhẹ
nhàng dung dịch cao hơn vạch cần lấy khoảng 2cm.
- Ngón trỏ đặt nhanh trên đầu kia của pipet và điều chỉnh đến thể tích cần lấy
đối với pipet vạch, hoặc tới vạch đối với pipet bầu.
3
- Để pipet thẳng đứng và thả dịch vào dụng cụ chứa từ từ, lấy giọt cuối cùng
bằng cách chạm nhẹ đầu pipet vào mặt trong của dụng cụ chứa. Tuyệt đối
không thổi giọt cuối cùng.
c. Buret
- Tương tự như pipet nhưng một đầu có khóa để điều chỉnh tốc độ nhỏ giọt của
dung dịch.
- Buret thường dùng trong chuẩn độ. Ngoài ra, buret được coi là một dụng cụ
lấy thể tích dung dịch chính xác.
Buret dùng trong hóa phân tích
Cách sử dụng:
- Trước khi sử dụng tráng buret bằng nước cất, sau đó tráng với dung dịch cần đo
khoảng 2 lần.
- Đóng khóa phía dưới buret, dùng phễu rót dung dịch vào buret, nhấc nhẹ phễu
để dung dịch chảy dễ dàng.
- Mở van cho dung dịch chảy ra đến khi không còn bọt khí ở đầu buret. Nếu vẫn
còn bọt khí thì nhúng đầu buret vào becher chứa dung dịch cần đong, dùng quả
bóp hút ngược lên qua phần khóa. Thêm dung dịch vào phía trên sao cho mặt
thoáng dung dịch ở vạch 0.
- Rửa phần đầu của buret bằng nước và lau khô cẩn thận. Sau vài phút, kiểm tra
đầu buret để xác định buret có chảy dịch hay không.
- Khi buret được tráng và điền đầy, không có bọt khí và không bị chảy dịch, đọc
thể tích ban đầu. Tấm card hình chữ nhật màu đen có thể giúp đọc thể tích chính