Bài giảng Miễn dịch học: Chương 3 - ThS. Nguyễn Thành Luân

Chia sẻ: Cvcxbv Cvcxbv | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

212
lượt xem 56
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chính của Bài giảng Miễn dịch học Chương 3 Kháng nguyên nêu kháng thể là một loại glycoprotein do kháng nguyên kích thích tạo ra và có thể kết hợp một cách đặc hiệu với kháng nguyên ấy. Kháng thể được gọi là globulin miễn dịch (immunoglobulin).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Miễn dịch học: Chương 3 - ThS. Nguyễn Thành Luân

Chương 3 1 2 1
§Þnh nghÜa: Kháng thể là một loại glycoprotein do kháng nguyên kích thích tạo ra và có thể kết hợp một cách đặc hiệu với kháng nguyên ấy - QĐKN Kháng thể được gọi là globulin miễn dịch (immunoglobulin) - Ig Ig gồm: IgG, IgA, IgM, IgD, IgE 3 4 2
MỐI QUAN HỆ GIỮA KHÁNG NGUYÊN VÀ LYMPHO B TẠO Ig Q§KN IL KT B Plasmocyte 5 Kh¸ng thÓ ph¶n øng ®Æc hiÖu víi Q§KN Cã ph¶n øng Kh«ng ph¶n øng 6 3
Cấu trúc của kháng thể miễn dịch IgG chiếm 80% tổng số Ig trong huyết thanh người, KLPT 160000, Gồm 4 chuỗi polipeptide (2 chuỗi nhẹ, 2 chuỗi nặng) gắn nhau bởi cầu sulfua. 7 Cấu trúc của khángIgM miễnIgE IgG IgA thể dịch IgD Các dịch Lympho Vị trí chủ Bạch cầu máu tiết (sữa, B Lympho B yếu eusinophil nước mắt, Máu nước bọt) 70% đến 75% Loại duy nhấtcó 15% đến thể xuyên qua 20% các nhau thai, qua kháng thể Tỷ lệ 10% < 1% < 1% đó bảo vệ con trong trong những huyết tuần lễ đầu đời thanh sau khi sinh 140000- KLPT 160000 900000 180000 300000 Ngưng Ngưng tụ, Dị ứng Trung hòa các độc tụ,con Hoạt hóa các trung hòa trung hòa Vai trò tố, vi khuẩn và đường cổ tế bào lympho các VK, các virus điển của B Virus ký sinh trùng bổ thể 4
Chuỗi nhẹ L (light: nhẹ) Các chuỗi nhẹ chứa 2 vùng acid amin - Vùng hằng định C (constant): nằm ở sau, có loại và trình tự axxit amin không thay đổi. - Vùng thay đổi V (variable): nằm phía trước, có loại và trình tự axit amin thay đổi tùy theo từng loại kháng thể. 9  Chuçi nÆng: chia thµnh 4 vïng: VH ( vïng biÕn ®æi chuçi nÆng), CH1, CH2, CH3 ( c¸c vïng h»ng ®Þnh).  C¸c chuçi ®-îc nèi víi nhau b»ng cÇu S-S- ( disunfua)  VÞ trÝ kÕt hîp cña kh¸ng thÓ ®-îc t¹o ra bëi c¸c axit amin n»m trong vïng VL vµ VH 10 5
11 12 6
Hai chuçi nÆng hoµn toµn gièng nhau vµ hai chuçi nhÑ hoµn toµn gièng nhau tõng ®«i mét. Chuçi nÆng ®Æc tr-ng cho líp kh¸ng thÓ (IgG lµ , IgM lµ , IgA lµ , IgD lµ , vµ IgE lµ ). Chuçi nhÑ cña c¶ 5 líp chØ chia thµnh hai type: kappa () hoÆc lambda ().                 IgG IgG IgM IgM 13               IgA IgA IgD IgD         IgE IgE 14 7
15 Khi dïng papain th× ph©n tö IgG bÞ ph©n c¾t thµnh 3 m¶nh peptit : 2 m¶nh gièng nhau (®-îc gäi lµ Fab) vµ mét m¶nh ®-îc gäi lµ Fc Fab Fc Fab 16 8
Fab Fragment of antigen binding (đoạn nhận biết KN) CÊu tróc : 1 chuçi nhÑ vµ 1/2 chuçi nÆng Chøc n¨ng: cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi Q§KN v× cã vÞ trÝ kÕt hîp n»m ë Fab. Chuçi nhÑ S-S Q§KN VÞ trÝ kÕt hîp 1/2 Chuçi nÆng CÊu trócFab 17 VD: Khi chÕ huyÕt thanh ®Ó ®iÒu trÞ ( nh huyÕt thanh kháng näc r¾n, uèn v¸n...) ng-êi ta th-êng dïng c¸c emzym ph©n c¾t ph©n tö IgG vµ thu lÊy Fab ®Ó tiªm cho bÖnh nh©n, v× Fab kÕt hîp víi c¸c Q§KN nh- c¸c ph©n tö kh¸ng thÓ nguyªn vÑn => gi¶m ph¶n øng phô ( qu¸ mÉn) do phÇn Fc g©y ra. 18 9
 Fc: Fragment crystalizable (đoạn kết tinh) CÊu tróc: 2 nöa chuçi nÆng Chøc n¨ng: cã c¸c vÞ trÝ gióp cho ph©n tö kh¸ng thÓ cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c gèc tự do, bæ thÓ, thô thÓ giµnh cho Fc (FcR) vµ b¸m vµo tÕ bµo nhau thai ®Ó vËn chuyÓn qua mµng vµo m¸u thai nhi. ChØ cã IgG míi cã kh¶ n¨ng ®i qua nhau thai, gióp cho trÎ s¬ sinh cã kh¸ng thÓ trong nh÷ng th¸ng ®Çu cuéc sèng 19 FcR FcR Monocyte Vi khuÈn Kh¸ng thÓ Q§KN opsonin 10
IgG cã 4 tiÓu líp: IgG1, IgG2 ,IgG3, IgG4. CÊu tróc: c¸c tiÓu líp cã sè cÇu disulfur (-S-S-) kh¸c nhau. V× vËy c¸c tiÓu líp còng cã c¸c ®Æc tÝnh sinh häc kh¸c nhau ( nh- kh¶ n¨ng kÕt hîp víi bæ thÓ, kh¶ n¨ng g¾n vµo c¸c FcR cña c¸c tÕ bµo kh¸c nhau) IgG1 IgG2 IgG3 IgG4 Cè ®Þnh C + + + – G¾n víi FcR + – + – §TB ChuyÓn qua + + + + nhau % cña IgG 65 - 70 23 - 28 4-8 3-4 21 IgM  Cã träng l-îng ph©n tö lín nhÊt trong c¸c líp kh¸ng thÓ: 900.000 Dalton, h»ng sè l¾ng 19S.V× vËy chØ cã mÆt trong lßng m¹ch m¸u  Tån t¹i d-íi d¹ng pentame do 5 ph©n tö IgM monome ®-îc liªn kÕt víi nhau bëi chuçi do ®ã cã tÝnh b¸m cao víi kh¸ng nguyªn.  Cã hai tiÓu líp: IgM1 vµ IgM2. 22 11
23 24 12
IgA  Cã hai d¹ng:  IgA huyÕt thanh: d-íi d¹ng Monomer  IgA tiÕt( sIgA ): dÞch ngo¹i tiÕt (n-íc bät, dÞch tiªu ho¸, dÞch khÝ phÕ qu¶n, dÞch ©m ®¹o...)  IgA tiÕt:  Tån t¹i d-íi d¹ng Dime do hai ph©n tö IgA Monomer  Chuçi s cã 2 chøc n¨ng: gióp cho ph©n tö IgA Dimer ®-îc tiÕt tõ tÕ bµo biÓu m« vµo lßng c¸c èng, vµ tr¸nh ph©n huû do c¸c enzym tiªu ho¸.  Cã vai trß quan träng trong miÔn dÞch t¹i chç => trong phßng t¶ dïng vaccin t¶ uèng ( thay cho vaccin t¶ tiªm) ®Ó kÝch thÝch sinh IgA tiÕt. 25 26 13
27  Qu¸ tr×nh tæng hîp IgA tiÕt  Ph©n tö IgA ®-îc tæng hîp bëi c¸c tÕ bµo Plasma t¹i m¸u vµ c¸c m« lymph« => niªm m¹c (hÖ tiªu ho¸, h« hÊp, tiÕt niÖu, sinh dôc  T¹i tÕ bµo niªm m¹c, g¾n víi IgA Dimer ®Ó thµnh ph©n tö sIgA hoµn chØnh IgA dimer sIgA hoµn chØnh TÕ bµo Plasma M¸u Niªm m¹c Lßng èng 28 14
IgE  Cã hµm l-îng thÊp nhÊt trong c¸c líp kh¸ng thÓ do tæng hîp Ýt vµ sau tæng h¬p th× IgE g¾n lªn bÒ mÆt tÕ bµo Mast vµ B¹ch cÇu ¸i kiÒm (BCAK) c¸c tÕ bµo nµy cã c¸c FceR ( thô thÓ giµnh cho IgE)  Bµo t-¬ng tÕ bµo Mast vµ BCAK chøa Histamin. Kh¸ng nguyªn kÕt hîp víi IgE t¹o ra m¹ng liªn kÕt KN-KT trªn bÒ mÆt tÕ bµo, dÉn ®Õn thay ®æi chuyÓn ®éng c¸c ph©n tö pr«tªin mµng vµ g©y ra hiÖn t-îng lµm tho¸t Histamin ra gian bµo, ®ång thêi kÝch thÝch tiÕt Prostaglandin, Leukotrien. 29 Gi¶i phãng Histamin T¨ng tæng hîp vµ tiÕt Prostaglandin vµ Leukotrien 30 15
Mao m¹ch b×nh th-êng Mao m¹ch khi cã Histamin 31 Khái niệm về bổ thể Thí nghiệm của Buchner - Mẫu 1: Huyết thanh dê có kháng thể kháng vi khuẩn tả + Vk tả. Kết quả: Vi khuẩn tả bị ngưng kết, rồi bị vỡ. - Mẫu 2: Huyết thanh dê có kháng thể kháng vi khuẩn tả, đã được hâm nóng ở 56 độ C trong 30 phút + Vi khuẩn tả. Kết quả: Vi khuẩn tả bị ngưng kết, không bị vỡ. - Nếu cho thêm huyết thanh bình thường vào mẫu 2: Vi khuẩn tả bị vỡ. 32 16
Kết luận: Trong huyết thanh bình thường có yếu tố tham gia làm vỡ vi khuẩn. Yếu tố này mất tác dụng khi bị hâm nóng ở 56 độ C trong 30 phút. Buchner đặt tên yếu tố này là Bổ Thể Chúng có vai trò bổ sung cho tác dụng của kháng thể. 33 Bổ thể Bổ thể là những protein đặc biệt, có sẵn trong huyết tương dưới dạng chưa hoạt hóa, chủ yếu do gan sản xuất. - Bổ thể gồm có 9 thành phần: C1,C2,C3,C4,C5,C6,C7,C8 và C9. Trong đó C1 gồm 3 thành phần khác nhau: C1q, C1r, C1s. - Có khoảng 10 yếu tố tham gia điều h.a sự hoạt hóa các thành phần của bổ thể: C1INH, I, H, B, D, P, C4bp, DAF, CR1 và protein S. - Bổ thể và các yếu điều hòa hợp thành hệ thống bổ thể. 34 17
Tác dụng sinh học của bổ thể 1. Chống nhiễm trùng - Tác dụng lên tế bào đích gây vỡ tế bào. -Đại thực bào bám vào vi khuẩn gây hiện tượng opsonin hóa đại thực bào qua trung gian các receptor, giúp cho đại thực bào dễ tiếp cận và tiêu diệt vi khuẩn. 2. Tham gia phản ứng viêm Giải phóng histamin từ tế bào mast và bạch cầu ái kiềm, dẫn đến giãn mạch tăng tính thấm, tác dụng hóa ứng động đối với bạch cầu đơn nhân và đa nhân trung tính=> tăng cường phản ứng viêm.  §¸p øng t¹o kh¸ng thÓ lÇn ®Çu ( tiªn ph¸t ) vµ lÇn hai ( thø ph¸t ):  §¦MD lÇn hai tøc lµ §¦MD sau khi tiªm nh¾c l¹i cïng kh¸ng nguyªn tõ lÇn thø hai trë ®i.  §¦MD lÇn hai kh¸c víi §¦MD lÇn đÇu ë 4 ®iÓm:  Thêi gian tiÒm tµng cña §¦MD lÇn hai ng¾n h¬n §¦MD lÇn ®Çu  C-êng ®é t¹o kh¸ng thÓ §¦MD lÇn hai cao h¬n §¦MD lÇn ®Çu  Thêi gian tån t¹i cña kh¸ng thÓ trong §¦MD lÇn hai dµi h¬n §¦MD lÇn ®Çu.  Tû lÖ IgM/IgG trong §¦MD lÇn hai thÊp h¬n §¦MD lÇn ®Çu 36 18
•C¸c quyÕt ®Þnh kh¸ng nguyªn cña ph©n tö kh¸ng thÓ QuyÕt ®Þnh isotyp: quyÕt ®Þnh cã trªn tÊt c¶ c¸c ph©n tö thuéc vÒ mét líp kh¸ng thÓ cña tÊt c¶ c¸c c¸ thÓ thuéc vÒ mét loµi IgG IgG IgG 37 IgG IgG + Cã ph¶n øng 38 19
QuyÕt ®Þnh allotyp: quyÕt ®Þnh cã trªn c¸c ph©n tö kh¸ng thÓ thuéc vÒ mét líp kh¸ng thÓ cña mét sè c¸ thÓ trong mét loµi (kháng thể kháng Ig cùng loài) IgG IgG IgG 39 IgG Kh¸ng thÓ kh¸ng Allotyp IgG 40 20