Bài giảng môn Tài chính tiền tệ: Chương 7 - Quang Trung TV

Trong nền kinh tế hiện đại, tiền tệ đóng vai trò trung tâm trong mọi hoạt động giao dịch và tích lũy giá trị. Việc hiểu rõ cơ chế vận hành của cung cầu tiền tệ là nền tảng thiết yếu để phân tích các biến động kinh tế vĩ mô và hoạch định chính sách tiền tệ hiệu quả. Đặc biệt, mối liên hệ giữa cung cầu tiền tệ và hiện tượng lạm phát là một trong những chủ đề quan trọng hàng đầu trong kinh tế học, ảnh hưởng trực tiếp đến sức mua của đồng tiền và sự ổn định của nền kinh tế. Tài liệu này nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về các khái niệm cơ bản liên quan đến cầu và cung tiền tệ, cũng như giải thích cơ chế hình thành và tác động của lạm phát tiền tệ, từ đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý tiền tệ trong việc duy trì ổn định kinh tế.

Sinh viên kinh tế, tài chính, ngân hàng; nhà nghiên cứu; chuyên gia phân tích chính sách tiền tệ; hoặc bất kỳ ai quan tâm đến nguyên lý hoạt động của nền kinh tế vĩ mô và chính sách tiền tệ.

Tài liệu này đi sâu vào phân tích các khía cạnh cốt lõi của cầu tiền tệ và cung tiền tệ, đồng thời làm rõ mối quan hệ giữa chúng với hiện tượng lạm phát. Về cầu tiền tệ, tài liệu trình bày định nghĩa về tổng lượng tiền mà các tác nhân kinh tế muốn nắm giữ cho mục đích giao dịch, dự phòng và đầu tư, đồng thời giới thiệu các học thuyết tiêu biểu như Thuyết số lượng tiền tệ của Irving Fisher, trường phái Cambridge, Thuyết ưa thích tính lỏng của Keynes, và các mô hình như Baumol - Tobin, Tobin kỳ vọng, cùng với Thuyết số lượng tiền tệ hiện đại của Milton Friedman. Đối với cung tiền tệ, tài liệu giải thích khối lượng tiền được cung ứng vào lưu thông, bao gồm tiền mặt và các tài sản có tính thanh khoản cao khác. Nội dung cũng đặc biệt chú trọng đến các phương pháp đo lường tiền tệ phổ biến như M1 (khối tiền tệ giao dịch có tính lỏng cao nhất), M2 (khối tiền tệ giao dịch mở rộng), và M3 (khối tiền tệ tài sản có tính lỏng thấp nhất), cũng như cấu trúc đo lường tiền tệ cụ thể tại Việt Nam. Phần quan trọng khác là mô tả chi tiết quá trình cung ứng tiền của Ngân hàng Trung ương (NHTW). NHTW đóng vai trò độc quyền phát hành tiền cơ sở (MB), qua đó tác động đến tổng cung tiền (MS) trong nền kinh tế thông qua hệ thống ngân hàng trung gian với công thức MS=m.MB. Các kênh phát hành MB của NHTW bao gồm mua ngoại tệ hoặc vàng, cho chính phủ hoặc ngân hàng thương mại vay, và nghiệp vụ thị trường mở. Việc hiểu rõ các thành phần và nguồn gốc hình thành của MB (theo hình thức tồn tại, chủ thể nắm giữ và nguồn gốc) là then chốt để kiểm soát chính sách tiền tệ. Tóm lại, tài liệu cung cấp một cái nhìn toàn diện về cơ chế vận hành của tiền tệ, giúp người đọc nắm bắt được bản chất của cung cầu và lạm phát, từ đó đánh giá tác động của chúng đến kinh tế vĩ mô.