Bài giảng môn Tài chính tiền tệ: Chương 8 - Quang Trung TV

Ngân hàng trung ương (NHTW) và Chính sách tiền tệ (CSTT) đóng vai trò trung tâm trong việc điều tiết nền kinh tế vĩ mô của một quốc gia. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu ngày càng phức tạp, việc hiểu rõ chức năng, vị trí và các công cụ mà NHTW sử dụng để thực thi CSTT trở nên vô cùng quan trọng. Tài liệu này cung cấp một cái nhìn tổng quan về Ngân hàng trung ương, từ định nghĩa pháp lý, các mô hình tổ chức đến những chức năng cốt yếu, đồng thời đi sâu vào bản chất và cơ chế hoạt động của Chính sách tiền tệ, nhấn mạnh tầm ảnh hưởng của chúng đối với sự ổn định và tăng trưởng kinh tế.

Sinh viên các ngành kinh tế, tài chính, ngân hàng; giảng viên; nhà nghiên cứu và những người quan tâm đến chính sách kinh tế vĩ mô và vai trò của Ngân hàng Trung ương.

Tài liệu này đi sâu vào tìm hiểu vai trò thiết yếu của Ngân hàng trung ương (NHTW) và Chính sách tiền tệ (CSTT) trong quản lý kinh tế vĩ mô. Phần đầu tiên trình bày định nghĩa pháp lý của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo Luật NHNN Số 46/2010, nhấn mạnh chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ, hoạt động ngân hàng, ngoại hối và độc quyền phát hành tiền. Tiếp theo, tài liệu phân tích hai mô hình vị trí của NHTW: trực thuộc Chính phủ và độc lập với Chính phủ nhưng trực thuộc Quốc hội, cùng với các mục tiêu chính của NHTW như duy trì ổn định giá cả, tạo việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các ưu và nhược điểm của từng mô hình cũng được so sánh chi tiết. Các chức năng cốt lõi của NHTW được làm rõ, bao gồm vai trò là ngân hàng phát hành tiền thông qua các kênh đa dạng như ngân sách nhà nước, thị trường mở, các ngân hàng trung gian và thị trường vàng/ngoại hối. Ngoài ra, NHTW còn là 'ngân hàng của các ngân hàng', cung cấp dịch vụ cho các tổ chức tín dụng như mở tài khoản, thanh toán và cấp tín dụng, đồng thời là 'ngân hàng của Chính phủ', làm đại lý và tư vấn chính sách. Đặc biệt, chức năng quản lý nhà nước về chính sách tiền tệ và giám sát hệ thống ngân hàng được nhấn mạnh. Cuối cùng, tài liệu giải thích Chính sách tiền tệ từ góc độ kinh tế vĩ mô, nêu bật cách NHTW sử dụng các công cụ để điều tiết lượng tiền cung ứng (M) nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế xã hội. Hai hướng tác động chính là CSTT thắt chặt để chống lạm phát bằng cách hút tiền lưu thông và CSTT nới lỏng để chống suy thoái bằng cách cung tiền ra thị trường. Nội dung này cung cấp kiến thức nền tảng về cơ chế vận hành CSTT và những tác động quan trọng của nó đến sự ổn định và phát triển của nền kinh tế.