XÃ H I H C TÔN GIÁOỘ Ọ
BÀI 1: NI M TIN TÔN GIÁOỀ
I/ QUAN H V NI M TIN TÔN GIÁO:Ệ Ề Ề
Ni n tin tôn giáo đóng vai trò đ c bi t quan tr ng đ i v i tín đ , nó là đ nhề ặ ệ ọ ố ớ ồ ị
h ng giá tr b n v ng và chi ph i hành đ ng, tình c m, ý th c, l i s ng c a tínướ ị ề ữ ố ộ ả ứ ố ố ủ
đ , vì v y khi nói đ n tín đ nghĩa là nói đ n con ng i có ni m tin tôn giáo.ồ ậ ế ồ ế ườ ề
II/ NGU N G C C A NI M TIN TÔN GIÁO:Ồ Ố Ủ Ề
a/ Ti p c n ni m tin tôn giáo t góc đ sinh h c:ế ậ ề ừ ộ ọ các nhà nghiên c u tôn giáoứ
cho r ng 1 tín đ , 1 con ng i có ni m tin tôn giáo đ u đ c qui đ nh b i y u tằ ồ ườ ề ề ượ ị ở ế ố
sinh h c (theo nghĩa đen có nghĩa là có nh ng ng i khi sinh ra có s n ni m tinọ ữ ườ ẵ ề
tôn giáo, nh ng b chi ph i b i các t ch t ). ư ị ố ở ố ấ
Đ ng đ u tr ng phái này là S.Frend: là nhà tâm lý và nhà XHH ông đãứ ầ ườ
nghiên c u ni m tin tôn giáo qua b n năng sinh h c. Theo ông nh ng tín đ tônứ ề ả ọ ữ ồ
giáo là nh ng ng i có ch c năng th n kinh khác th ng, ch c năng đó h ngữ ườ ứ ầ ườ ứ ướ
h đ n y u t siêu t nhiên vì v y theo ông y u t tâm lý là 1 y u t đ c bi tọ ế ế ố ự ậ ế ố ế ố ặ ệ
quan tr ng đ i v i tín đ vì đó là ho t đ ng c a h th n kinh. M t trong nh ngọ ố ớ ồ ạ ộ ủ ệ ầ ộ ữ
ng i phát tri n quan ni m này c a S.Frend là Parop- khi ông cho r ng vi c tínườ ể ệ ủ ằ ệ
đ th c hi n hành vi chính là di n bi n tâm lý đ c qui đ nh b i y u t sinhồ ự ệ ể ế ượ ị ở ế ố
h c.ọ
b/ Tíep c n t góc đ xã h i:ậ ừ ộ ộ Quan ni m này b t đ u t nh ng nguyên lý cệ ắ ầ ừ ữ ơ
b n c a ch nghĩa Mác, m t ng i có ni m tin tôn giáo ph i xu t phát t y u tả ủ ủ ộ ườ ề ả ấ ừ ế ố
xã h i nh gia đình, c ng đ ng, đó là nh ng nhân t XH quan tr ng tác đ ngộ ư ộ ồ ữ ố ọ ộ
đ n h hình thành và duy trì ni m tin tôn giáo(Vd: 1 ng i sinh ra trong m t giaế ọ ề ườ ộ
đình tôn giáo th ng h là tín đ .)quan ni m này th ng đ c nhi u tr ngườ ọ ồ ệ ườ ượ ề ườ
phái nghiên c u th a nh n khi xem xét hi n t ng chuy n đ i tôn giáo.ứ ừ ậ ệ ượ ể ổ
c/ Quan ni m c a M.Weberệ ủ : là 1 trong nh ng nhà XHH th i kỳ đ u và ôngữ ờ ầ
cũng đ t n n t ng nghiên c u tôn giáo.ặ ề ả ứ
Theo quan đi m c a M.Weber ni m tin tôn giáo là s bi u hi n thông quaể ủ ề ự ể ệ
ng x , hành vi, hành đ ng c a con ng i trong XH, nó đ c qui đ nh b i cácứ ử ộ ủ ườ ượ ị ở
đi u ki n kinh t vì v y ni m tin tôn giáo là s n ph m c a quá trình s n xu tề ệ ế ậ ề ả ẩ ủ ả ấ
c a xã h i, quan ni m quy n uy c a đ c chúa tr i cũng ph thu c vào nhân tủ ộ ệ ề ủ ứ ờ ụ ộ ố
này và theo ông đ c chúa tr i không ph i là nhân v t vĩnh h ng mà các đ t tínhứ ờ ả ậ ằ ặ
c a ông luôn thay đ i theo th i gian, kinh t , ông cho r ng ho t đ ng kinh tủ ổ ờ ế ằ ạ ộ ế
chính là ho t đ ng c a tôn giáo.ạ ộ ủ
Quan đi m này phù h p v i quan đi m c a Mác ch tôn giáo là s nể ợ ớ ể ủ ở ổ ả
ph m c a XH vì v y ni m tin tôn giáo cũng là s n ph m c a XH.ẩ ủ ậ ề ả ẩ ủ
d/ Quan đi m c a nh ng nhà XHH ch nghĩa Mác v ni m tin tôn giáo:ể ủ ữ ủ ề ề
Tôn giáo là s ph n ánh h o c a con ng i v hi n t ng XH ự ả ư ả ủ ườ ề ệ ượ
Theo Ăng Ghen ho t đ ng tôn giáo là quá trình ph n ánh h o trong đ u óc c aạ ộ ả ư ả ầ ủ
con ng i nh ng hi n t ng XH, nh ng mang tính siêu t nhiên.ườ ữ ệ ượ ư ự
III/ Đ C ĐI M C A NI M TIN TÔN GIÁO:Ặ Ể Ủ Ề
1/ Ni m tin là l c l ng siêu t nhiên:ề ự ượ ự đó là s tin t ng vào l c l ng th nự ưở ự ượ ầ
linh, vào đ ng t i cao và th ng là ng i sáng l p ra tôn giáo (Vd: đ c chúaấ ố ườ ườ ậ ứ
Jesu; đ c ph t…)ứ ậ
Khi lý gi i ni m tin tôn giáo các nhà nghiên c u XHH th ng đ t đ cả ề ứ ườ ặ ặ
đi m này nh là 1 tiêu chí trong quá trình kh o sát, m c đ tin t ng vào đ ngể ư ả ứ ộ ưở ấ
t i cao đó là th c đo c a ni m tin tôn giáo. Nh v y đ c đi m c a ni m tin tônố ướ ủ ề ư ậ ặ ể ủ ề
giáo th c ra là ni m tin vào l c l ng h o.ự ề ự ượ ư ả
2/ Ni m tin vào 1 th gi i khácề ế ớ : t t c các tôn giáo đ u có vi n c nh th gi iấ ả ề ễ ả ế ớ
khác nhau ( Vd: nh cõi ni t bàn c a đ o ph t; thiên đ ng c a đ o Kito; ngàyư ế ủ ạ ậ ườ ủ ạ
h i long hoa c a đ o Cao Đài).Ni m tin tôn giáo là s th hi n b n v ng vì nóộ ủ ạ ề ự ể ệ ề ữ
là s n ph m c a l i s ng, văn hoá và đ nh h ng giá tr c a tín đ .ả ẩ ủ ố ố ị ướ ị ủ ồ
Tóm l i:ạ Ni m tin tôn giáo là 1 đ c tr ng quan tr ng đ i v i tín đ , có nhi uề ặ ư ọ ố ớ ồ ề
cách gi i thích v v n đ này vì v y khi nghiên c u XHH tôn giáo v lĩnh v cả ề ấ ề ậ ứ ề ự
ni m tin nhà XHH ph i đ nh hình nhóm XH c th , đ i t ng vì ni m tin tônề ả ị ụ ể ố ượ ề
giáo là quá trình tâm lý nó th hi n ý chí, c m xúc c a tín đ , ni m tin tôn giáoể ệ ả ủ ồ ề
khác v i tín ng ng dân gian vì nó ch có trong tín đ ng c l i tín ng ngớ ưỡ ỉ ở ồ ượ ạ ưỡ
dân gian là 1 hi n t ng ph bi n trong c ng đ ng XH. ệ ượ ổ ế ộ ồ
BÀI 2: TH C HÀNH TÔN GIÁOỰ
I/ Khái ni m:ệ Th c hành tôn giáo là s th c hi n các nghi l tôn giáo c a tín đự ự ự ệ ễ ủ ồ
hay t ch c tôn giáo.ổ ứ
+ Là 1 s ki n XH (vì m i vi c th c hi n ph n ánh 1 v n đ )ự ệ ỗ ệ ự ệ ả ấ ề
Các nhà XHH còn xem th c hành tôn giáo là 1 s ki n XH và có th đo ki mự ự ệ ể ể
đ c b ng nh ng hình th c th ng kê, quan sát, đ tìnm ra s tăng hay gi m c aượ ằ ữ ứ ố ể ự ả ủ
ni m tin tôn giáo. Tuy nhiên ch mang tính t ng đ i.ề ỉ ươ ố
+ Th c hành tôn giáo có m i quan h ch t ch v i ni m tin tôn giáo và bi n đ iự ố ệ ặ ẽ ớ ề ế ỗ
tôn giáo, h u h t các nhà XHH đ u xem th c hành tôn giáo là m t th cđo, m tầ ế ề ự ộ ướ ộ
tiêu chí đ ki m đ nh v ni m tin tôn giáo.ể ể ị ề ề
Tóm l i:ạ vi c gi m b t các nghi l tôn giáo là s bi n đ i tôn giáo, không ph iệ ả ớ ễ ự ế ỗ ả
là tôn giáo m t đi mà ch là thay đ i v b n ch t.ấ ỉ ổ ề ả ấ
Đ nh nghĩa: Th c hành tôn giáo đ c xác đ nh là m t tín đ th c hi n nh ng quiị ự ượ ị ộ ồ ự ệ ữ
đ nh v nghi th c c a 1 tôn giáo hay 1 tín ng ng ho c vi c m t t ch c tônị ề ứ ủ ưỡ ặ ệ ộ ổ ứ
giáo qui đ nh m t lo t cách th c ng x trong đi u ki n xã h i nh t đ nh.ị ộ ạ ứ ứ ử ề ệ ộ ấ ị
K t lu n: Th c hành tôn giáo là 1 hi n t ng XH th hi n s c thái quy n uyế ậ ự ệ ượ ể ệ ắ ề
c a m t tôn giáoủ ộ
Th c hành tôn giáo nh m t hi n t ng văn hoá – XH vì v y m i qu c gia cóự ư ộ ệ ượ ậ ỗ ố
cách th c th c hành tôn giáo khác nhau, m i m t t c ng i, m i m t giai c p cóứ ự ỗ ộ ộ ừờ ỗ ộ ấ
cách th c th c hành tôn giáo khác nhau.ứ ự
II/ Nh ng v n đ c b n c a th c hành tôn giáo:ữ ấ ề ơ ả ủ ự
Th c hành tôn giáo là m t cách g i khác c a kinh nghi m và thao tác tôn giáo, nóự ộ ọ ủ ệ
đ c thông qua vi c tham gia các nghi th c, các nghĩa v c a m t tín đ hayượ ệ ứ ụ ủ ộ ồ
nhóm tín đ đ i v i 1 tôn giáo nh vi c đi l nhà th , vi c c u nguy n ngày thồ ố ớ ư ệ ễ ờ ệ ầ ệ ừ
6.
- Vi c tham gia nh ng nghi l c a m t tín đ hay c a 1 tôn giáo nó không theo 1ệ ữ ễ ủ ộ ồ ủ
chu n m c nh t đ nh, nó là s th hi n c a nh ng hi n t ng XH Nh vi c 1ẩ ự ấ ị ự ể ệ ủ ữ ệ ượ ư ệ
tín đ không nh t thi t đ n nhà th , hay không nh t thi t th c hi n nh ng nghiồ ấ ế ế ờ ấ ế ự ệ ữ
l tôn giáo n i công c ng.ễ ơ ộ
- Th c hành tôn giáo là 1 hi n t ng XH, là s suy ng m c u nguy n c a tín đự ệ ượ ự ẫ ầ ệ ủ ồ
trong nh ng giai đo n XH nh t đ nh.ữ ạ ấ ị
K t lu n vi c đo ki m th c hành tôn giáo đ i v i các nhà XHH th ng đ c sế ậ ệ ể ự ố ớ ườ ượ ử
d ng cách th c quan sát, th ng kê, m c đ liên t c tham gia các nghi l c a tínụ ứ ố ứ ộ ụ ễ ủ
đ .ồ
III/ Nghiên c u XHH v th c hành tôn giáo:ứ ề ự
Đ tài:ề “ Vi c th c hi n nghi l c a sinh viên là tín đ đ o thiên chúa trong cácệ ự ệ ễ ủ ồ ạ
tr ng đ i h c t i TPHCM hi n nay”ườ ạ ọ ạ ệ
1/ Lý do ch n đ tài:ọ ề
Trong đi u ki n n n kinh t th tr ng Vi t Nam hi n nay, nó đã tác đ ng đ nề ệ ề ế ị ườ ệ ệ ộ ế
nhi u lĩnh v c trong đ i s ng xã h i nh kinh t , chính tr , văn hoá, nó làm thayề ự ờ ố ộ ư ế ị
đ i l i s ng c a nhi u nhóm ng i trong đó có nh ng nhóm dân c đ o thiênổ ố ố ủ ề ườ ữ ư ạ
chúa vì v y vi c ch n đ tài “Vi c th c hi n nghi l c a sinh viên là tín đ đ oậ ệ ọ ề ệ ự ệ ễ ủ ồ ạ
thiên chúa trong các tr ng đ i h c t i TPHCM hi n nay ” là m t v n đ c pườ ạ ọ ạ ệ ộ ấ ề ấ
thi t vì sinh viên là 1 nhóm ng i năng đ ng, h d dàng ti p c n v i nh ngế ườ ộ ọ ễ ế ậ ớ ữ
n n văn hoá và nh ng nghi th c m i. Nghiên c u vi c th c hi n nghi l c aề ữ ứ ớ ứ ệ ự ệ ễ ủ
nhóm sinh viên đ o c đ c s cho chúng ta nh ng k t lu n v s bi n đ i ni mạ ơ ố ẽ ữ ế ậ ề ự ế ỗ ề
tin tôn giáo trong nh ng đi u ki n kinh t , xã h i nh t đ nh (KT – XH – VH –ữ ề ệ ế ộ ấ ị
sinh viên – sinh viên c đ c)ơ ố
2/ N i dung nghiên c u: g m 2 ch ngộ ứ ồ ươ
Ch ng 1:ươ c s lý lu n đ tài: nghiên c u quan đi m này đ ng trên c s nàoơ ở ậ ề ứ ể ứ ơ ở
đ nghiên c u đó là g c đ c a ch nghĩa duy v t l ch sể ứ ố ộ ủ ủ ậ ị ử
- S d ng các lý thuy t v XHH tôn giáo.ử ụ ế ề
- Ch n ph ng pháp nghiên c u: + Ph ng pháp đ nh l ng: ch n ra đói t ngọ ươ ứ ươ ị ượ ọ ượ
nghiên c u là sinh viên (năm th m y, tr ng nào…). Đ nh l ng đi chung v iứ ứ ấ ườ ị ượ ớ
c s m u (bao nhiêu ng i rong tr ng này, bao nhiêu ng i tr ng kia…)ơ ố ẫ ườ ườ ườ ở ườ
c s m u ph thu c vào kinh phí đ tài.ơ ố ẫ ụ ộ ề
+ Ph ng pháp đ nh tính: th ng hi u là ph ng v n sâu, là ki m ch ng c a đ nhươ ị ườ ể ỏ ấ ể ứ ủ ị
l ng, Thu th p t li u th c p (cũng là đ nh tính), xem coi có ai nghiên c u vượ ậ ư ệ ứ ấ ị ứ ề
v n đ này ch a.ấ ề ư
Sau đó ph i minh ch ng đ c t i sau ta dùng ph ng pháp này.ả ứ ượ ạ ươ
- Đ t gi thuy t nghiên c u: đó là cái mà ta hình dung k t qu nghiên c u nh ngặ ả ế ứ ế ả ứ ư
mà nó ch a x y ra (giã thuy t đó có th đúng hay là sai)ư ả ế ể
Giã thuy t nghiên c u là cái nhà nghiên c u đ nh hình t n i dung nghiên c u,ế ứ ứ ị ừ ộ ứ
trong quá trình nghiên c u có th x y ra h c không và đ minh ch ng đ c đi uứ ể ả ọ ể ứ ượ ề
đó.
Ch ng 2:ươ Tên đ tàiề
- Ki m đ nh giã thuy t nghiên c uể ị ế ứ
- K t lu n: Ph i th hi n 2 y u tế ậ ả ể ệ ế ố
+ k t lu n: l c l i cái anh th c hi nế ậ ượ ạ ự ệ
+ Ki n ngh .ế ị
BÀI 3 CHÍNH SÁCH TÔN GIÁO VÀ V N ĐẤ Ề
CHÍNH SÁCH TÔN GIÁO VI T NAMỞ Ệ
I/ Lý lu n: ậ
Chính sách tôn giáo là v n đ mang tính quy lu t c a t t c các qu c gia tuyấ ề ậ ủ ấ ả ố
nhiên vi c th c hi n CSTG ph thu c vào đ c đi m tô giáo và XH c a m iệ ự ệ ụ ộ ặ ể ủ ỗ
qu c gia, nh ng qu c gia đa tôn giáo v n đ CSTG càng ph i đ c th hi nố ở ữ ố ấ ề ả ượ ể ệ
rõ.
II/ Chính sách tôn giáo Vi t Nam:ở ệ
1/ Đ c đi m tình hình tôn giáo Vi t Namặ ể ệ : khía c nh Lý lu n tôn giáo: làở ạ ậ
hình th c ý th c XH nó đã t n t i cùng v i s phát tri n loài ng i và nhứ ứ ồ ạ ớ ự ể ườ ả
h ng sâu r ng đ n đ i s ng KT – CT – VH – XH. ưở ộ ế ờ ố
- Vi t Nam có nhi u tôn giáo và tín ng ng do nh ng y u t đ a chính tr quiệ ề ưỡ ữ ế ố ị ị
đ nh vì v y Vi t Nam có c nh ng tôn giáo l n nh t th gi i và c tôn giáoị ậ ở ệ ả ữ ớ ấ ế ớ ả
dân t c, song hành v i nh ng tôn giáo này là t p quán th cúng t tiên, th th nộ ớ ữ ậ ờ ổ ờ ầ
Hoàng Làng và các tín ng ng đa th n khác. Theo th ng kê năm 2006 Vi t Namưỡ ầ ố ệ
có kho ng 20 tri u tín đ , trong đó Ph t giáo kho ng 10 tri u; Kito giáo 5 tri u;ả ệ ồ ậ ả ệ ệ
còn l i là các tôn giáo tín ng ng khác.ạ ưỡ
- Tôn giáo Vi t Nam mang tính th t c g n li n v i ch đ chính tr trong quáệ ế ụ ắ ề ớ ế ộ ị
trình phát tri n vì v y ngay sau 1945 v n đ chính sách tôn giáo đã đ c H Chíể ậ ấ ề ượ Ồ
Minh và Chính ph Vi t Nam m i đ t ra v i nh ng n i dung ch y u sau:ủ ệ ớ ặ ớ ữ ộ ủ ế
2/ Nh ng v n đ c th c a chính sách tôn giáo Vi t Nam:ữ ấ ề ụ ể ủ ệ
+ Tôn giáo Vi t Nam t tr c đ n nay không có xung đ t l nệ ừ ướ ế ộ ớ
+ Xác đ nh tôn giáo Vi t Nam g n li n v i y u t đ o đ c nh khuyên d y conị ệ ắ ề ớ ế ố ạ ứ ư ạ
ng i s ng yêu th ng h ng t i cái Chân , thi n, Mườ ố ươ ướ ớ ệ ỹ
3/ Nh ng v n đ c a chính sách tôn giáo Vi t Nam:ữ ấ ề ủ ệ
- Ch t ch H Chí Minh và tín ng ng tôn giáo: Lúc sinh th i ng i cho r ngủ ị ồ ưỡ ờ ườ ằ
v n đ ấ ề hoà h p tôn giáo là tôn tr ng và b o đãm quy n t do tín ng ng làợ ọ ả ề ự ưỡ
v n đ đ c đ t ra hàng đ uấ ề ượ ặ ầ vì đó là n n t ng c a đoàn k t toàn dân ngàyề ả ủ ế
03/09/1945 Ch t ch H chí Minh ch to phiên h p đ u tiên c a Chính phủ ị ồ ủ ạ ọ ầ ủ ủ
ng i đã xác đ nh ưở ị “ Tín ng ng t do, l ng giáo đoàn k t ”ưỡ ự ươ ế . Ch T ch Hủ ị ồ
Chí Minh coi tôn giáo là y u t c u thành XH và là di s n văn hoá c a nhân lo i.ế ố ấ ả ủ ạ
Trong l ch s tôn giáo đã làm nhi u đi u cho s phát tri n XH, ị ử ề ề ự ể vì v y chínhậ
sách tôn giáo c n chú ý m i quan h gi a tôn giáo và dân t c.ầ ố ệ ữ ộ
- Ch tr ng chính sách c a đ ng: 1986 Đ ng và nhà n c ta đã xây d ng l iủ ươ ủ ả ả ướ ự ạ
nh ng tiêu chí v CSTG và đ n năm 1990 đã có nh ng đ i m i trong CSTG,ữ ề ế ữ ổ ớ
ngày 12/03/2003 Trung ng đ ng khoá 9 đã ban hành Ngh quy t 25 v công tácươ ả ị ế ề
tôn giáo. Đây là văn ki n quan tr ng th hi n chính sách c a đ ng và nhà n cệ ọ ể ệ ủ ả ướ
đ i v i tôn giáo trong th i kỳ đ i m i, đó là s th hi n chính sách đ i đoàn k tố ớ ờ ổ ớ ự ể ệ ạ ế
dân t c, s c th hoá Hi n pháp.ộ ự ụ ể ế
Đ ng th i nhà n c ta đã ban hành 1 lo t các qui đ nh v ho t đ ng tôn giáo, tínồ ớ ướ ạ ị ề ạ ộ
ng ng trong các văn b n qui ph m pháp lu t.ưỡ ả ạ ậ