Bài giảng nghiệp vụ kế toán

CHƯƠNG V

Ợ Ợ

NG PHÁP T NG H P - PHPHƯƠƯƠNG PHÁP T NG H P - Ổ Ổ BÁO CÁO TÀI CHÍNH BÁO CÁO TÀI CHÍNH

Né i dung

1. Kh¸i niÖm vµ ý ng hÜa 2. Yªu c Çu, ng uyªn t¾c lËp vµ tr×nh bµy

b¸o c ¸o tµi c hÝnh

3. HÖ thè ng b¸o c ¸o tµi c hÝnh (Chu n m c k toán s 21) ự ế

ố

ẩ

1. Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa

 Khái ni m:ệ

ế

ề

ủ ồ ộ

ố

ề ữ ứ i s d ng trong vi c đ a ra các ữ ư ệ

 báo cáo tài chính là báo cáo k toán cung c p ấ các thông tin v tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các lu ng ti n c a m t doanh nghi p, đáp ng nhu c u h u ích cho s đông ầ ệ nh ng ng quy t đ nh kinh t

ườ ử ụ . ế ị ế

ụ ể ạ

ấ ữ ủ ộ

;

ỗ

 Đ đ t m c đích này báo cáo tài chính ph i ả cung c p nh ng thông tin c a m t doanh nghi p v : ề ệ a/ Tài s n;ả b/ N ph i tr ; ả ả ợ c/ V n ch s h u; ủ ở ữ ố d/ Doanh thu, thu nh p khác, chi phí, lãi và l ậ đ/ Các lu ng ti n. ồ

ề

ý nghÜa

 Cung cÊp th«ng tin kh¸i qu¸t, tæng hîp nhÊt vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, vÒ kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.  Cho phÐp kiÓm tra, ph©n tÝch, ®¸nh

gi¸;

 Gióp c¸c ®èi tîng sö dông th«ng tin ®a

ra c¸c quyÕt ®Þnh.

2. Yêu cầu, nguyên tắc lập và trình bày báo cáo tài chính

 Yêu cầu:

 Trung thực và hợp lý  Lựa chọn và áp dụng các chính sách kế

toán phù hợp với qui định của từng chuẩn mực kế toán nhằm đảm bảo cung cấp thông tin thích hợp với nhu cầu ra các quyết định kinh tế của người sử dụng và cung cấp được các thông tin đáng tin cậy.

2. Yêu cầu, nguyên tắc lập và trình bày báo cáo tài chính

 Nguyên tắc lập và trình bày báo cáo tài

chính:  Hoạt động liên tục;  Cơ sở dồn tích;  Nhất quán;  Trọng yếu và tập hợp;  Bù trừ;  Có thể so sánh.

3. HÖ thè ng b¸o c ¸o tµi c hÝnh

a. Ph©n lo ¹i:

Theo møc ®é kh¸i qu¸t Theo cÊp qu¶n lý Theo møc ®é tiªu chuÈn

b. HÖ thè ng b¸o c ¸o tµi c hÝnh DN:

B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, B¸o c¸o kÕt qu¶ KD B¶ng lu chuyÓn tiÒn tÖ B¶ng ThuyÕt Minh b¸o c¸o tµi chÝnh

B¸o c ¸o tµi c hÝnh

Th«ng tin vÒ B¶ng c ©n ®è i

Th«ng tin

kÕ to ¸n

nguån vèn, sö dông vèn

c Çn thiÕt

B¸o c ¸o kÕt qu¶ Th«ng tin vÒ :

cho ng ê i kinh do anh kÕt qu¶ kinh doanh

Th«ng tin vÒ : s ö d ô ng

B¸o c ¸o l-u c huyÓn tiÒn tÖ vèn b»ng tiÒn

BCTC hợp nhất

 BCTC hợp nhất:

 Tham khảo CMKT số 21 “Trình bày Báo cáo tài

Công ty mẹ và tập đoàn là đơn vị có trách nhiệm lập Báo cáo tài chính hợp nhất để tổng hợp và trình bày một cách tổng quát, toàn diện tình hình tài sản, nợ phải trả, nguồn vốn chủ sở hữu ở thời điểm lập báo cáo tài chính; tình hình và kết quả hoạt động kinh doanh trong kỳ báo cáo của đơn vị.

chính” và CMKT số 25 “Báo cáo tài chính hợp nhất và kế toán khoản đầu tư vào công ty con” và Thông tư hướng dẫn CMKT số 11 “Hợp nhất kinh doanh”.

b.1. B¶ng c ©n ®è i kÕ to¸n

 Kh¸i niÖm : Lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp, ph¶n ¸nh tæ ng qu¸t toµn bé gi¸ trÞ tµi s ¶n hiÖn cã vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n ®ã cña doanh nghiÖp t¹i mé t thê i ®iÓm nhÊt ®Þnh

§Æc ®iÓm

 Ph¶n ¸nh tæng qu¸t toµn bé TS, NV theo mét hÖ

thèng chØ tiªu ®îc quy ®Þnh thèng nhÊt.

 Ph¶n ¸nh TS, NV díi h×nh thøc gi¸ trÞ.  Ph¶n ¸nh “t×nh h×nh tµi chÝnh cña DN” ë mét

thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh :  C¸c nguån lùc kinh tÕ mµ DN kiÓm so¸t;  QuyÒn lîi cña chñ nî ®èi víi c¸c nguån lùc ®ã;  Gi¸ trÞ mµ chñ së h÷u cã trong doanh nghiÖp.

KÕt cÊu BTKTS

Tµi s ¶n vµ Nguån vè n.

- C¸c yÕu tè: Tµi s¶n, C«ng nî vµ

Nguån vèn chñ së h÷u.

- Theo chiÒu däc hoÆc chiÒu ngang - C¸c yÕu tè b¾t buéc kh¸c: - Tªn cña ®¬n vÞ kÕ to¸n; - Tªn cña b¸o c¸o tµi chÝnh : “B¶ng c©n ®èi

kÕ to¸n” Ngµy lËp b¸o c¸o.

C¸c yÕu tè c ña b¶ng C§KT

 Tµi s ¶n :



Lµ nguån lùc do DN kiÓm so¸t vµ cã thÓ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai. Nî ph¶i tr¶ : Lµ nghÜa vô hiÖn t¹i cña DN ph¸t sinh tõ c¸c giao dÞch vµ sù kiÖn ®· qua mµ DN ph¶i thanh to¸n tõ c¸c nguån lùc cña m×nh.

 Ng uån vè n c hñ s ë h÷u : - Lµ gi¸ trÞ vèn cña DN; = Gi¸ trÞ Tµi s ¶n - Nî ph¶i tr¶

Ph-¬ng ph¸p lËp

 Ng uån s è liÖu:

- B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n kú tríc - Sè d cuèi kú cña c¸c TK kÕ to¸n.

 Ph¬ng p h¸p lËp :

- Cé t ®Çu kú: lÊy sè liÖu cña b¶ng c©n

®èi kÕ to¸n cuèi kú tríc;

- Cé t c uè i kú: c¨n cø vµo sè d cuèi kú

cña c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n ®Ó x©y dùng c¸c chØ tiªu t¬ng øng.

L-u ý

 Mét sè TK ®iÒu chØnh gi¶m (TK dù phßng vµ TK khÊu hao) cã sè d bªn Cã th× SDCK ®îc ph¶n ¸nh vµo bªn Tµi s¶n díi d¹ng sè ©m.  TK 412, 413, 421 nÕu cã sè D Cã th× ghi d

¬ng, D Nî th× ghi ©m.

 TK 131 cã d Cã th× ph¶n ¸nh vµo chØ tiªu “Tr¶ tríc cña ngêi mua” phÇn Nguån vèn;

 TK 331 cã d Nî th× ph¶n ¸nh vµo chØ tiªu “Tr¶

tríc cho ngêi b¸n” phÇn Tµi s¶n.

Giíi thiÖu B¶ng C§KT

 MÉu B01-DN.  Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè

167/2000/BTC ngµy 25 th¸ng 10 n¨m 2000.

 KÕt cÊu cña c¸c phÇn.  Bµi tËp minh häa.

B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n

Tµi s ¶n ng uån vè n

Tµi s ¶n l-u ®é ng

• Vèn b»ng tiÒn • §Çu t ng¾n h¹n • Ph¶i thu • Hµng tån kho

Nî ph¶i tr¶ • Vay ng¾n h¹n • Nî nhµ cung cÊp • Nî kh¸c trong kd. • Vay dµi h¹n

Tµi s ¶n c è ®Þnh

Ng uån vè n c hñ s ë h÷u

• H÷u h×nh • V« h×nh • Tµi c hÝnh

• Ng uån v è n kinh d o anh, • KÕt q u¶ kinh d o anh • Quü ®Çu t p h¸t triÓn • Quü d ù p hß ng …

Lu ý

 TK 412, 413, 421 nÕu cã sè D Cã th× ghi d

¬ng, D Nî th× ghi ©m.

 TK 131 cã d Cã th× ph¶n ¸nh vµo chØ tiªu “Tr¶

tríc cña ngêi mua” phÇn Nguån vèn;

 TK 331 cã d Nî th× ph¶n ¸nh vµo chØ tiªu “Tr¶

tríc cho ngêi b¸n” phÇn Tµi s¶n.

 Mét sè TK ®iÒu chØnh gi¶m (TK dù phßng vµ TK khÊu hao) cã sè d bªn Cã th× SDCK ®îc ph¶n ¸nh vµo bªn Tµi s¶n díi d¹ng sè ©m.

Tµi kho¶n 131”Ph¶i thu cña kh¸ch hµng”

131 “Ph¶i thu kh¸c h hµng ”

131 “Kh¸c h hµng ø ng tr-íc ”

- Kho¶n øng tríc ®· thanh to¸n

- Sè tiÒn kh¸ch hµng øng tríc trong kú

- Sè TiÒn ph¶i thu t¨ng lªn trong kú

- Sè tiÒn ®· thu trong kú

D- Nî: Sè tiÒn cßn ph¶i thu ®Õn cuèi kú

D- Cã: Sè tiÒn Kh¸ch hµng cßn øng tríc ®Õn cuèi kú

Tµi s ¶n Ng uån vè n

Tµi kho¶n 331”Ph¶i tr¶ cho nhµ cung cÊp”

331 “ø ng tr-íc c ho ng -ê i b¸n”

331 “Ph¶i tr¶ nhµ c ung c Êp”

- Sè TiÒn ®· tr¶ trong kú

- Sè TiÒn ph¶i tr¶ t¨ng lªn trong kú

- Sè TiÒn øng tríc cho ngêi b¸n trong kú

Kho¶n øng tríc ®· ®îc thanh to¸n trong kú

D- Cã: Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶ ®Õn cuèi kú

D- Nî: Sè tiÒn cßn øng tríc cho ngêi b¸n®Õn cuèi kú

Tµi s ¶n Ng uån vè n

B¸o c ¸o kÕt qu¶ kinh doanh

 Kh¸i niÖm:

Lµ b¸o c¸o tæng hîp ph¶n ¸nh t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kinh doanh trong mét kú ho¹t ®éng cña DN

B¸o c ¸o kÕt qu¶ kinh doanh

 Ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè

15/2006/QĐBTC ngµy 20 th¸ng 03 n¨m 2006

 KÕt c Êu: 5 cột:  Cơ sở số liệu:

 Báo cáo KQKD của năm trước.  C¨n cø vµo c¸c tµi kho¶n lo¹i 5, 6, 7, 8, 9.

C¸ch lËp b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh

TK 911. X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh do anh

TK 511, 512

TK 632

K/C GV hµng b¸n

KÕt c huyÓn DTT

TK 515, 711

TK 641, 642

K/C thu nhËp tµI chÝnh,

K/C Chi phÝ b¸n hµng,

bÊt thêng

Chi phÝ qu¶n lý

TK 421

TK 333 (4)

TK 421

KÕt chuyÓn Lç

K/C L·i

ThuÕ thu nhËp

So s¸nh BCĐKT v BCKQKD

 B¶ng c©n ®è i kÕ to¸n thÓ hiÖn bøc tranh tµi c hÝnh t¹i mé t thê i ®iÓm

 B¸o c¸o KQKD c ho thÊy hiÖu qu¶ KD qua mét thêi kú:  ThÓ hiÖn c ¸c DT vµ CF tro ng mé t kú  Gi¶i thÝc h s ù thay ®æ i g i÷a BC§KT

®Çu kú vµ c uè i kú

So s¸nh BCĐKT v BCKQKD

-C¸c TK cña BC§KT lµ c¸c TK thêng xuyªn

-C¸c TK cña BCKQKD mang tÝnh t¹m thêi

-C¸c sè liÖu tÝch luü tõ khi c«ng ty b¾t ®Çu ho¹t ®éng

-C¸c TK nµy lu«n lu«n b¾t ®Çu b»ng sè 0 vµ còng ®îc ®a vÒ sè 0 khi kho¸ sæ

b.3. Báo cáo lu chuyÓn tiÒn tÖ (VAS s è 24)

 Kh¸i niÖm:

Lµ b¸o c¸o tµi chÝnh tæng hîp ph¶n ¸nh viÖc h×nh thµnh vµ sö dông tiÒn trong kú kÕ to¸n.

Mục tiêu của BCLCTT

31/12/N 1/1-31/12 31/12/N+1

BCKQKD

ả

B ng CĐKT

ả

B ng CĐKT

BCLCTT

 §o lêng kh¶ n¨ng t¹o ra c¸c dßng tiÒn vµ nhu

cÇu vÒ tiÒn cña doanh nghiÖp.

 §o lêng kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®èi víi

c¸c chñ nî, Nhµ níc…

 Cung cÊp th«ng tin x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ tiÒn

cña doanh nghiÖp cho kú tiÕp theo.

 Cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc ho¹ch

®Þnh vµ kiÓm so¸t.

 Gi¶i thÝch sù kh¸c biÖt gi÷a tiÒn vµ lîi tøc sau

thuÕ.

Số dư tiền tệ bao gồm

 Tiền mặt  TGNH  Các khoản tương đương tiền (có khả năng thu hồi vốn trong vòng 3 tháng)  Kỳ phiếu  Trái phiếu chính phủ

C¸c ho ¹t ®é ng t¹o ra c ¸c dßng tiÒn

 Ho¹t ®éng kinh doanh: lµ c¸c ho¹t ®éng t¹o ra doanh thu chñ yÕu cña DN vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c kh«ng ph¶i lµ häat ®éng ®Çu t vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh. (TSNH vµ Nî NH)

 Ho¹t ®éng ®Çu t-: lµ c¸c ho¹t ®éng mua b¸n, x©y dùng, thanh lý, nhîng b¸n c¸c tµi s¶n dµi h¹n vµ c¸c kho¶n ®Çu t kh¸c kh«ng n»m trong c¸c kho¶n t¬ng ®¬ng tiÒn.

 Ho¹t ®éng tµi chÝnh: lµ c¸c ho¹t ®éng t¹o ra c¸c thay ®æi vÒ quy m« vµ kÕt cÊu cña vèn chñ së h÷u vµ vèn vay cña DN.

Chu kú c ña dßng tiÒn

TiÒn

C¸c kho¶n ph¶i tr¶

C¸c kho¶n ph¶i thu Nguyªn vËt liÖu

Thµnh phÈm

B¸n thµnh phÈm, s¶n phÈm dë dang

Sù kh¸c biÖt gi÷a dßng tiÒn vµ lîi nhuËn s au thuÕ

Lîi nhuËn s au thuÕ = Doanh thu - Chi phÝ

B¸o c ¸o kÕt q u¶

Chi phÝ DT/ TN

Dßng hµng ho¸ vµ dÞch vô vµo Dßng hµng ho¸ vµ dÞch vô ra

Tiªu dïng S ¶n xuÊt

KÕt q u¶ >0

S ù kh¸c biÖt g i÷a dßng tiÒn vµ lîi nhuËn s au thuÕ

B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ

Dßng tiÒn ra Dßng tiÒn vµo

TiÒn vµ T ¬ng ®¬ng tiÒn

Cas h - flow tõ ho¹t ®é ng kinh doanh

 TiÒn thu tõ b¸n hµng (+)

 TiÒn thu tõ c¸c kho¶n ph¶i thu (+)

 TiÒn thu tõ c¸c kho¶n kh¸c (+)

 TiÒn tr¶ cho ngêi cung cÊp…(-)

 TiÒn chi tr¶ ngêi lao ®éng (-)

 TiÒn nép thuÕ (-)..

 TiÒn tr¶ l·i vay.

Cas h - flow tõ ho¹t ®é ng ®Çu t-

 TiÒn mua TSC§ (-)  TiÒn ®Çu t vµo c¸c ®¬n vÞ kh¸c (-)  Thu l·i cho vay, cæ tøc, lîi nhuËn (+)  Thu do nhîng b¸n TSC§ (+)  Thu håi c¸c kho¶n ®Çu t dµi h¹n (+)

Cas h - flow tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh

 TiÒn vèn gãp, ph¸t hµnh cæ phiÕu  TiÒn vay ng¾n h¹n, dµi h¹n;  TiÒn tr¶ vèn gãp cho c¸c chñ së h÷u, mua

l¹i cæ phiÕu

 cña chÝnh DN ®· ph¸t hµnh.  TiÒn tr¶ nî vay  TiÒn cæ tøc, lîi nhuËn tr¶ cho chñ së h÷u.

ThuyÕt minh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh

 Gi¶i tr×nh vµ bæ sung, thuyÕt minh vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng SXKD, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o, mµ cha ®îc tr×nh bµy ®Çy ®ñ, chi tiÕt hÕt trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c.