Giới thiệu tài liệu
Tài liệu này cung cấp cái nhìn tổng quan về những khái niệm cơ bản liên quan đến nhà nước, bao gồm nguồn gốc, khái niệm, đặc trưng, chức năng và các hình thức tổ chức của nhà nước. Đặc biệt, tài liệu còn đi sâu phân tích bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Đối tượng sử dụng
Sinh viên, giảng viên, nhà nghiên cứu và những người quan tâm đến lĩnh vực khoa học chính trị, luật học, hành chính công, đặc biệt là về tổ chức và hoạt động của nhà nước Việt Nam.
Nội dung tóm tắt
Tài liệu trình bày một cách hệ thống các khái niệm cơ bản về nhà nước, bắt đầu từ việc phân tích các học thuyết khác nhau về nguồn gốc của nhà nước, bao gồm các thuyết phi Mác-xít như Thuyết Thần quyền, Thuyết Gia trưởng, Thuyết Khế ước xã hội, và đặc biệt là quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin về sự hình thành nhà nước từ sự tan rã của chế độ công xã nguyên thủy do sự xuất hiện của tư hữu và mâu thuẫn giai cấp. Tiếp theo, tài liệu định nghĩa nhà nước là một tổ chức quyền lực chính trị đặc biệt, có quyền quyết định cao nhất trong phạm vi lãnh thổ, thực hiện quản lý xã hội bằng pháp luật và bộ máy duy trì bằng nguồn lực thuế. Tài liệu cũng làm rõ bản chất giai cấp và bản chất xã hội của nhà nước, cùng với các đặc trưng cơ bản như phân chia dân cư theo lãnh thổ, thiết lập quyền lực công cộng, có chủ quyền quốc gia, quy định và thu thuế bắt buộc, và ban hành pháp luật. Phần chức năng nhà nước được phân loại theo nhiều tiêu chí, bao gồm chức năng lập pháp, hành pháp, tư pháp; chức năng của toàn thể bộ máy và của từng cơ quan; chức năng kinh tế, xã hội; và chức năng đối nội, đối ngoại. Cuối cùng, tài liệu đi sâu vào hình thức nhà nước, giải thích các cách thức tổ chức và phương pháp thực hiện quyền lực nhà nước, bao gồm hình thức chính thể (quân chủ, cộng hòa), hình thức cấu trúc (đơn nhất, liên bang) và chế độ chính trị (dân chủ, không dân chủ). Đặc biệt, tài liệu dành một phần quan trọng để giới thiệu về bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nêu bật các nguyên tắc tổ chức và hoạt động như quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân, quyền lực thống nhất có sự phân công, phối hợp và kiểm soát, nguyên tắc Đảng lãnh đạo, và nguyên tắc nhà nước được tổ chức, hoạt động và quản lý xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật. Các cơ quan chủ chốt như Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Hội đồng nhân dân, Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân cũng được trình bày chi tiết về vị trí, chức năng và cơ cấu tổ chức.
