CHƯƠNG 6: HOẠCH ĐỊNH TỔNG HỢP (AGGREGATE PLANNING)
CÁC NỘI DUNG CHÍNH
1. TỔNG QUAN CHUNG VỀ KẾ HOẠCH HÓA(HAY
HOẠCH ĐỊNH) SẢN XUẤT
2. HOẠCH ĐỊNH SẢN XUẤT TRUNG HẠN(HOẠCH ĐỊNH
TỔNG HỢP)
3. CÁC BÀI TẬP THỰC HÀNH CHƯƠNG
Chịu trách nhiệm biên soạn chương: PGS. TS. Trần Thị Bích Ngọc
EM 3417
MỤC ĐÍCH CỦA CHƯƠNG
• TRANG BỊ LÝ THUYẾT TỔNG QUAN VỀ HOẠCH ĐỊNH SẢN XUẤT CẤP TRUNG HẠN CHO SINH VIÊN;
• TRANG BỊ KIẾN THỨC VÀ RÈN KỸ NĂNG VỀ SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP HAY ĐƯỢC SỬ DỤNG PHỔ BIẾN HIỆN NAY TRONG HOẠCH ĐỊNH TRUNG HẠN (TRIAL AND ERROR);
6.1. HOẠCH ĐỊNH SẢN XUẤT TRUNG HẠN(HOẠCH ĐỊNH TỔNG HỢP)
• KHSX Trung hạn là kế hoạch SX xây dựng cho kỳ trung hạn: từ 3 tháng đến 24 tháng (độ dài kỳ kế hoạch phụ thuộc vào đặc điểm của sản phẩm sản xuất, hệ thống kế hoạch trong doanh nghiệp…).
• KHSX trung hạn là kế hoạch chuẩn bị các nguồn lực để đáp ứng với nhu cầu thị trường được dự báo trong trung hạn nhằm đảm bảo năng lực cạnh tranh trong trung hạn.
• thời gian: trung hạn (3 tháng- 24 tháng) • không gian: cấp nhà máy, cấp phân xưởng
CÁC BẢN KẾ HOẠCH
QUY TRÌNH (phương pháp?)
CÁC CĂN CỨ LẬP KẾ HOẠCH (INPUTS)
CÁC BÁO CÁO
4
Thông tin phản hồi
KẾT CẤU CỦA BẢN KHSX TRUNG HẠN KẾT CẤU CỦA BẢN KẾ HOẠCH
- ĐÁP ỨNG CẦU THỊ TRƯỜNG TRONG
TRUNG HẠN ;
- ĐẢM BẢO NĂNG LỰC CẠNH TRANH MỤC TIÊU
TRONG TRUNG HẠN => MIN VỀ TỔNG CHI PHÍ;
- KHẢ THI (PHÙ HỢP NĂNG LỰC CUNG)
- -
PHƯƠNG ÁN HÀNH ĐỘNG
SX SẢN PHẨM GÌ? SX BAO NHIÊU TRONG MỖI ĐƠN VỊ THỜI GIAN (THÁNG, QUÝ) CỦA KỲ KẾ HOẠCH ĐỂ ĐẠT MỤC TIÊU KẾ HOẠCH?
TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI: - CẦN SỬ DỤNG NHỮNG NGUỒN LỰC
GÌ? BAO NHIÊU? PHƯƠNG ÁN SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC - TỔNG CHI PHÍ CỦA BẢN KẾ HOẠCH ?
- ĐÁP ỨNG CẦU THỊ TRƯỜNG TRONG
TRUNG HẠN ;
MỤC TIÊU
- PHÙ HỢP VỚI NĂNG LỰC CUNG; - ĐẢM BẢO NĂNG LỰC CẠNH TRANH TRONG TRUNG HẠN => MIN VỀ TỔNG CHI PHÍ
BẢN CHẤT CỦA KHSX TRUNG HẠN: LÀ XÂY DỰNG PHƯƠNG ÁN SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC HIỆU QUẢ ĐỂ CÂN ĐỐI CUNG- CẦU TRONG KỲ KẾ HOẠCH.
CÁC CÂU HỎI CHÍNH CỦA KHSX TRUNG HẠN
CÂU HỎI CĂN CỨ RA QUYẾT ĐỊNH STT
1.
Sản xuất sản phẩm gì ?
- nhu cầu thị trường; - sức sinh lời của các sản phẩm; - công suất sẵn có; - các mục tiêu; -
các chính sách khác…
2.
Sản xuất bao nhiêu trong kỳ kế hoạch?
- nhu cầu thị trường; - tồn kho; - công suất sẵn có; - các mục tiêu kế hoạch đã chọn…
- những nguồn lực sẵn có của doanh
nghiệp;
3. Cần những
nguồn lực gì?
- chiến lược hợp tác với bên ngoài; - mục tiêu tối ưu về chi phí…
PHƯƠNG PHÁP HOẠCH ĐỊNH TỔNG HỢP
• PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH TÍNH; • PHƯƠNG PHÁP ĐỊNH LƯỢNG (TOÁN HỌC); • PHƯƠNG PHÁP HỖN HỢP;
MỖI PHƯƠNG PHÁP CÓ ƯU, NHƯỢC RIÊNG. TUY NHIÊN TRONG THỰC TIỄN SỬ DỤNG NHIỀU HƠN PHƯƠNG PHÁP HỖN HỢP (KẾT HỢP ĐỊNH TÍNH VÀ ĐỊNH LƯỢNG): DỄ SỬ DỤNG VÀ CHO KẾT QUẢ KHẢ QUAN.
• ĐỊNH LƯỢNG: SỬ DỤNG CÁC YẾU TỐ MANG TÍNH ĐỊNH LƯỢNG: CẦN TÍNH TOÁN TỔNG CHI PHÍ MỖI PHƯƠNG ÁN KẾ HOẠCH & CHỌN PHƯƠNG ÁN “TỐI ƯU” TRONG CÁC PHƯƠNG ÁN CÓ THỂ => MIN TỔNG CHI PHÍ => MAX LỢI NHUẬN.
• CÁC PHƯƠNG PHÁP: QUY HOẠCH TUYẾN TÍNH, BÀI TOÁN VẬN TẢI, MÔ PHỎNG TOÁN HỌC…
PHƯƠNG PHÁP HỖN HỢP HAY “THỬ VÀ SAI” (HAY TRIAL & ERROR)
- CÂN ĐỐI CUNG - CẦU;
• ĐỊNH TÍNH: SỬ DỤNG CÁC YẾU TỐ MANG TÍNH ĐỊNH TÍNH NHƯ QUAN ĐIỂM, KINH NGHIỆM CỦA NHÀ QUẢN TRỊ TRONG LỰA CHỌN CÁC PHƯƠNG ÁN ƯU TIÊN CHO CÁC MỤC TIÊU: - SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC CỤ THỂ;
KẾ HOẠCH SẢN XUẤT: PHƯƠNG ÁN SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC HIỆU QUẢ ĐỂ CÂN ĐỐI CUNG- CẦU TRONG KỲ KẾ HOẠCH.
CÁC VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT => CÁC BƯỚC TRONG PHƯƠNG PHÁP HỖN HỢP:
hoạch – PPS (định tính)
BƯỚC 1: LÊN CÁC PHƯƠNG ÁN CÂN ĐỐI CUNG - CẦU? Sử dụng chiến lược lập kế BƯỚC 2: LÊN CÁC PHƯƠNG ÁN SỬ DỤNG NGUỒN LỰC?
BƯỚC 3: TỔNG CHI PHÍ SẢN XUẤT CỦA PHƯƠNG ÁN KẾ HOẠCH VÀ TÌM PHƯƠNG ÁN CÓ TỔNG CHI PHÍ SX LÀ MIN? ->> Đây là bước định lượng
PPS là gì? Production Planning Strategies
• PPS bản chất là phương án ưu tiên được người quản lý (người làm kế hoạch) lựa chọn để:
- cân đối cung - cầu; - sử dụng các nguồn lực cho bản kế hoạch;
PPS phụ thuộc vào kinh nghiệm và mong muốn của chính người làm kế hoạch nên chọn PPS như thế nào là yếu tố mang tính định tính.
Có rất nhiều PPS có thể sử dụng, mỗi PPS sẽ cho ra một phương án kế hoạch riêng. Tuy nhiên, càng nhiều phương án sử dụng nhiều PPS để xây dựng các phương án kế hoạch thì càng mất nhiều thời gian và chi phí cho quá trình xây dựng kế hoạch này.
CÂN ĐỐI CUNG CẦU?
BƯỚC 1: CÂN ĐỐI CUNG – CẦU
(PPS)
ĐIỀU CHỈNH CẦU THEO CUNG ĐIỀU CHỈNH CUNG THEO CẦU ĐIỀU CHỈNH HỖN HỢP
MIXED STRATEGY
CHIẾN LƯỢC BỊ ĐỘNG (PASSIVE STRATEGY) CHIẾN LƯỢC CHỦ ĐỘNG ACTIVE STRATEGY
Điều chỉnh cả cung và cầu cùng lúc Điều tiết cầu bằng giải Pháp về MARKETING:
Điều chỉnh tốc độ sản xuất Nhiều, ít theo cầu;
Giá bán;
Tăng chất lượng sản phẩm Khuyến mãi; Giữ ổn định mức SX và Sử dụng tồn kho “chủ động” Để cân đối Cung- Cầu
Quảng cáo; Hỗn hợp cả hai cách trên
Chăm sóc khách hàng…
Giữ ổn định mức sản xuất (LEVEL CAPACITY) Thay đổi tốc độ sản xuất (CHASE DEMAND)
Ổn định hệ thống SX Thay đổi giờ làm việc
Thay đổi số lượng lao Động; máy móc thiết bị
Điều chỉnh Cung theo Cầu
Thuê gia công ngoài Khi cầu lên cao điểm
Sản xuất các sản phẩm bổ sung khi dư công suất
…..
Phối hợp hai cách trên
PRODUCTION PLANNING STRATEGY: CHASE DEMAND
1400 SP 1200 QUÝ
DỰ BÁO CẦU
900
900
1.
700
1.200
2
1.400
3.
700
4. ∑Cầu/năm = 4.200
QUÝ PRODUCTION CHART
SP PRODUCTION PLANNING STRATEGY: LEVEL CAPACITY
1050
QUÝ
BẢNG SO SÁNH HAI PPS VỀ CÂN ĐỐI CUNG- CẦU
√
TIÊU CHÍ SO SÁNH PPS: CHASE DEMAND PPS: LEVEL CAPACITY
1. SỰ ỔN ĐỊNH TRONG SẢN XUẤT CAO HƠN
2. SỰ DỄ QUẢN LÝ HƠN
√
3. KHẢ NĂNG GIỮ ĐƯỢC LAO ĐỘNG HƠN
√
4. SỰ ỔN ĐỊNH VỀ CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM HƠN
√
5. TỒN KHO NHIỀU HƠN
√
6. TỶ LỆ SỐ ĐƠN HÀNG GIAO ĐÚNG THEO YÊU CẦU KHÁCH HÀNG NHIỀU HƠN
√
7. TÍNH LINH HOẠT CỦA HỆ THỐNG CAO HƠN
√
8. SỰ ỔN ĐỊNH CÁC ĐƠN ĐẶT HÀNG VỚI CÁC NHÀ CUNG CẤP CAO HƠN
√
CÂN ĐỐI CUNG CẦU?
BƯỚC 1: CÂN ĐỐI CUNG – CẦU
(PPS)
ĐIỀU CHỈNH CẦU ĐIỀU CHỈNH CUNG ĐIỀU CHỈNH HỖN HỢP
KHÓ LÀM TRONG THỰC TIỄN => ÍT DÙNG
Tính được sản lượng SX trong kỳ KH
GIỮ ỔN ĐỊNH CÔNG SUẤT
LINH HOẠT (CHASE DEMAND)
HỖN HỢP (MIXED)
ĐÃ XÁC ĐỊNH ĐƯỢC CÁC PHƯƠNG ÁN SẢN LƯỢNG SẢN XUẤT Hết bước 1
BƯỚC 2
SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC ?
(PPS)
BƯỚC 2: LÊN CÁC PHƯƠNG ÁN SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC CHO MỖI PHƯƠNG ÁN SẢN LƯỢNG (BƯỚC 1)
SỬ DỤNG CÁC NGUỒN LỰC BÊN TRONG
SỬ DỤNG KẾT HỢP CÁC NGUỒN LỰC BÊN NGOÀI
TÍNH ĐƯỢC CHI PHÍ CHO MỖI PHƯƠNG ÁN KẾ HOẠCH SẢN LƯỢNG (BƯỚC 1)
Hết bước 2
CHỌN PHƯƠNG ÁN KẾ HOẠCH CÓ CHÍ PHÍ SX MIN
BƯỚC 3: CHỌN PHƯƠNG ÁN TỐI ƯU
Tổng hợp các thông tin
Tiếp cận tổng hợp trong xây dựng các phương án cân đối cung cầu
TẠI SAO KẾ HOẠCH TRUNG HẠN NÀY LẠI GỌI LÀ KH TỔNG HỢP?
HOẠCH ĐỊNH TỔNG HỢP
Tiếp cận tổng hợp trong sử sử các nguồn lực
Kế hoạch xây dựng cho “Sản phẩm tổng hợp” (Aggregate Product”
CẦN TỔNG HỢP THÔNG TIN TỪ NHIỀU BỘ PHẬN BÊN TRONG VÀ BÊN NGOÀI, TRONG ĐÓ BÊN TRONG:
Thông tin về cầu thị trường, các đơn đặt hàng
MARKETING
Thông tin về công suất phân xưởng, nhà máy
SẢN XUẤT
Thông tin về các chính sách sử dụng nhân lực trong SX
NHÂN LỰC
Thông tin về tồn kho trong kỳ kế hoạch
KHO
KẾ TOÁN
Thông tin về các loại chi phí: tồn kho, làm thêm giờ, phạt hợp đồng
KHÁC
Thông tin về hợp đồng phụ (gia công), các chiến lược kế hoạch SX (PPS)…
Aggregate Product: sản phẩm của một nhóm (GROUP) hoặc là tên của một chủng loại sản phẩm, ví dụ: Tivi là SP nhóm, trong đó có nhiều sản phẩm cụ thể theo kích thước khác nhau.
Các sản phẩm Quý 1 Quý 2 Quý 3 Quý 4
Tivi
200
240
300
320
Kế hoạch SX trung hạn (năm) Máy nghe nhạc
150
150
200
200
Sản phẩm TV Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3
30
30
20
Tivi- Tivi LED thuờng
40
40
30
Tivi- LED chấm lượng tử
Kế hoạch SX Ngắn hạn (tháng) cụ thể hóa cho từng chủng loại SP (hay SP tổng hợp) Tổng
70
80
50
CÂN ĐỐI CUNG – CẦU
PPS
1. ĐIỀU CHỈNH CUNG * 2. ĐIỀU CHỈNH CẦU 3. ĐIỀU CHỈNH HỖ HỢP
PHƯƠNG ÁN KHSL 1.1 PHƯƠNG ÁN KH 3… PHƯƠNG ÁN KHSL 1.2 PHƯƠNG ÁN KHSL 2.1 PHƯƠNG ÁN KHSL 2…. PHƯƠNG ÁN KH 3.1 PHƯƠNG ÁN KHSL 1.3
PPS
TRONG THỰC TIỄN ÍT DÙNG
1. 3. 2 1. 3. 1 1. 1. 2 1. 2. 1 1. 2 … 1. 1. 1 1. 1 …
CÁC PHƯƠNG ÁN DÙNG CÁC NGUỒN LỰC CỤ THỂ CHO CÁC PHƯƠNG ÁN KẾ HOẠCH SẢN LƯỢNG KHÁC NHAU
• Như vậy: tên gọi của bản kế hoạch cấp trung hạn này là “TỔNG HỢP” do người làm kế hoạch phải sử dụng:
- tổng hợp các thông tin; - tiếp cận tổng hợp trong xây dựng các phương án
cân đối cung cầu;
- tiếp cận tổng hợp trong sử dụng các nguồn lực
có thể;
- xây dựng cho các sản phẩm “tổng hợp” hay là
“sản phẩm nhóm” => KẾ HOẠCH TỔNG HỢP VẪN CHƯA CHI TIẾT ĐƯỢC ĐẾN TỪNG SẢN PHẨM CỤ THỂ VÀ PHẢI GIẢ ĐỊNH: CHI PHÍ SẢN XUẤT TỪNG SẢN PHẨM TRONG NHÓM LÀ NHƯ NHAU.
CÁC GIẢ ĐỊNH
- Nhu cầu thị trường đã được dự báo và không thay đổi trong suốt kỳ kế hoạch;
- Các nguồn lực cần cho thực hiện kế hoạch sản xuất luôn đảm bảo (không có trường hợp thiếu do các lý do chủ quan, khách quan phát sinh);
- Các chi phí tính toán là xác định và không thay đổi trong suốt kỳ kế hoạch;
- Không tính tới ra các rủi ro hoặc các vấn đề về chất lượng sản phẩm có thể phát sinh trong thực tế ;
KẾT LUẬN
1. Phương pháp hỗn hợp sẽ cho ra nhiều phương án kế hoạch SX khác nhau (nhiều phương án cân đối cung-cầu và nhiều phương án sử dụng các nguồn lực khác nhau);
2. Xây dựng càng nhiều phương án => phương án lựa chọn cuối cùng sẽ hứa hẹn càng tốt hơn;
3. Tuy nhiên, càng nhiều phương án => thời gian và chi phí làm kế hoạch sẽ cao hơn;
CẢM ƠN CÁC BẠN!
Mời các bạn tham gia giải các bài tập thực hành định lượng và các bài tập trắc nghiệm để làm sâu sắc hơn lý thuyết của chương.
27
