Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 6 - Sinh lý nội tiết
lượt xem 74
download
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 6 - Sinh lý nội tiết được biên soạn nhằm cung cấp cho các bạn những kiến thức về cấu tạo hệ nội tiết; các hormon và ứng dụng của chúng; cơ chế tác dụng của hormon. Mời các bạn tham khảo bài giảng để bổ sung thêm kiến thức về lĩnh vực này.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 6 - Sinh lý nội tiết
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT 1.Cấu tạo chung hệ nội tiết 1.1 Hệ nội tiết ở động vật bậc thấp Tuyến gian não của hạch não sâu bọ tiết ra chất kích thích tuyến ngực (tim) tiết ra Erdison thúc đẩy quá trình lột xác Tuyến corpora allata tiết ra juvenil thúc đẩy quá trình lột xác,… 1.2. Hệ nội tiết ở động vật bậc cao Tuyến tùng, tuyến yên, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến ức, tuyến thượng thận, tuyến tuỵ, tuyến sinh dục. 1
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT 2. Các hormon và ứng dụng của chúng 2.1. Các hormon Hormon có thể được tiết ở dạng hoàn chỉnh hoặc ở dạng tiền hormon. Preproinsulin proinsulin insulin Proglucagon glucagon Hormon có bản chất lipid (hormon vỏ tuyến thượng thận – cortison, tinh hoàn – testosteron, buồng trứng oestrogen) hoặc protein (bản chất axit amin adrenalin, peptit oxytocin, protein insulin). 2
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT 2. Các hormon và ứng dụng của chúng 2.2. Tác dụng của hormon Tác dụng chung của hormon (hoạt tính sinh học cao và đặc hiệu) Tác dụng sinh lý của hormon + Tham gia điều hoà quá trình sinh trưởng và phát triển của cơ thể. VD: STH, TSH của tuyến yên và thyroxin của tuyến giáp. Sự phát triển bình thường nhất là về hình dạng, kích thước của cơ thể phụ thuộc vào các hormon này. + Tham gia quá trình trao đổi chất và năng lượng. + Tham gia điều hoà sự cân bằng nội môi của dịch nội và ngoại bào. + Tham gia điều tiết sự thích nghi của cơ thể với môi trường. + Tham gia điều tiết quá trình sinh sản của động vật. 3
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT 3. Cơ chế tác dụng của hormon: 3 giai đoạn Hormon được nhận biết bởi một thụ cảm thể đặc hiệu trên màng tế bào đích hay của nhân tế bào. Phức hợp hormon thụ cảm thể vừa hình thành được kết hợp với một cơ chế sinh tín hiệu. Tín hiệu sinh ra kích thích các quá trình nội bào: thay đổi hoạt tính, nồng độ các enzym, thay đổi tính thấm của màng tế bào để tăng cường hấp thu hoặc đào thải các chất, gây tiết các hormon ở các tuyến đích khác, gây co hoặc giãn cơ, tăng cường tổng hợp protein,… 4
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT Các hormon tác dụng thông qua “các chất truyền tin thứ 2” Những hormon có bản chất protein, peptid hay acid amin tác dụng theo cơ chế này. Các hormon được gọi là “chất truyền tin thứ nhất” theo máu mang thông tin đến tế bào. Khi tiếp xúc với màng chúng được gắn với các thụ cảm thể đặc hiệu có sẵn trên màng. Phức hợp hormon thụ cảm thể mới hình thành thông qua “phân tử kết hợp” là G protein trên màng sẽ phản ứng với 3 hệ thống đáp ứng khác nhau của màng là: Hệ thống adenylyl cyclase AMP vòng (AMPv) Hệ thống calcium calmodulin Hệ thống phospholipase phospholipid 5
- cAMP Hormon Glucagon 6
- Hệ thống phospholipase- phospholipid
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT Các hormon tác dụng thông qua hoạt hoá gen Các hormon có bản chất steroid, thyroid và vitamin D đi qua màng vào trong nội bào rồi vào nhân, kết hợp với các thụ cảm thể của nhân. Phức hợp hormon thụ cảm thể của nhân mới hình thành sẽ tương tác với các phân tử ADN ở trong nhân để tạo ra tín hiệu. 9
- ĐIỀU HOÀ SỰ TIẾT HORMON CỦA CÁC TUYẾN NỘI TIẾT • Sự tăng hay giảm tiết các hormon từ các tuyến nội tiết được điều hòa bởi nhiều yếu tố. • Cơ chế thần kinh – thể dịch rất phức tạp. • Dưới ảnh hưởng kích thích môi trường thông qua các giác quan: thị giác, khứu giác, vị giác, xúc giác. • Hoạt động tuyến nội tiết phụ thuộc vào sự điều hòa theo nhịp: nhịp ngày đêm, mùa, nhịp phát triển, chu kỳ kinh nguyệt, chu kỳ thức-ngủ,…
- Hypothalamus (vùng dưới đồi) Loại hormon tiết Viết tắt Tác dụng Gây tiết hormon kích giáp tố từ thùy trước tuyến yên. (Thyrotropin releasing hormon) - Hormon giải phóng kích giáp tố TRH Kích thích tiết prolactin từ thùy trước tuyến yên Gonadotropin-releasing hormone (Hormon giải phóng kích noãn tố và GnRH Gây tiết FSH và LH từ thùy trước tuyến yên. kích hoàng thể tố ) Growth hormone-releasing hormone (Hormon giải phóng kích tố phát GHRH Gây tiết GH từ thùy trước tuyến yên triển) Corticotropin-releasing hormone (hormon giải phóng kích thượng thận tố) CRH Gây tiết ACTH từ thùy trước tuyến yên Oxytocin Co bóp tử cung và âm đạo, gây tiết sữa ADH hay Vasopressin Chống bài niệu AVP Somatostatin, also growth hormone- SS hay inhibiting hormone (hormon ức chế Ức chế tiết GH và TSH từ thùy trước tuyến yên kích tố phát triển) GHIH Prolactin inhibiting hormone or Dopamine PIH hay Ức chế tiết prolactin và TSH từ thùy trước tuyến (hormon ức chế kích nhũ tố) DA yến Prolactin-releasing hormone (hormon giải phóng kích nhũ tố) PRH Gây tiết prolactin từ thùy trước tuyến yên Melanotropin releasing hormon (Hormon giải phóng kích hắc tố) MRH Kích thích tiết hắc tố ở thùy giữa tuyến yên Melanotropin inhibiting hormon (hormon 12 ức chế kích hắc tố) MIH Ức chế tiết hắc tố ở thùy giữa tuyến yên
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT 13
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT ĐIỀU HOÀ SỰ TIẾT HORMON CỦA CÁC TUYẾN NỘI TIẾT Stress Vỏ não (3) Hypothalamus Hormon (2) RH IH Tuyến yên (1) Hormon Tuyến đích Hormon Máu 14
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT CÁC TUYẾN NỘI TIẾT CHÍNH VÀ CÁC HORMON CỦA CHÚNG Tuyến Hormon chính Cấu trúc Cơ chế TD TD sinh lý HH Thuỳ -Hormon PT STH Protein AMP vòng -Tổng hợp Pr, giải phóng NL từ L trước -Kích tố giáp trạng TSH Glycoprotein AMP vòng -Tăng tiết và gp thyroxin tuyến -KT vỏ tuyến trên thận Peptid AMP vòng -Tăng tiết và giải phóng hormon vỏ yên (ACTH) tuyến -Kích noãn tố FSH Glycoprotein AMP vòng -Chín trứng và sinh tinh trùng -Kích tố thể vàng LH Glycoprotein AMP vòng -Gây rụng trứng và phát triển thể vàng -Tăng tiết sữa -Kích nhũ tố Prolactin Protein - (PR) Thuỳ -Kích hắc tố MSH Peptid AMP vòng -Màu da giữa TY Thuỳ -Chống bài niệu (ADH) Peptid AMP vòng -Tăng hấp thu nước ở ống thận sau TY -Oxytoxin Peptid - -Co bóp tử cung Tuyến -Thyroxin Acid amin Hoạt hoá -Tăng TĐC, KT PT ở trẻ em Giáp -Thyrocalcitonin Peptid gen -Trao đổi Calci 15
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT Tuyến Hormon chính Cấu trúc Cơ chế TD sinh lý HH TD Tuyến -Parathormon (PTH) Protein AMP vòng -Trao đổi Calci cận giáp Tuyến -Insulin Protein AMP vòng -Điều hoà đường, tổng hợp tuỵ NT -Glucagon Peptid glycogen -Phân giải glycogen Tuyến -Aldosteron Steroid Hoạt hoá -Tăng hấp thu Na, giảm hấp thụ K trên -Corticosteron Steroid gen -Chống tác dụng stress thận -Cortison Steroid Vỏ -Adrenalin Acid amin AMP vòng - Tăng hoạt động của tim Tuỷ -Noradrenalin -Chống stress Tuyến -Ostrogen (B trứng) Steroid Hoạt -Phát triển đặc điểm sinh dục cái SD cái -Progesteron (thể hoá -Phát triển tử cung cho trứng làm tổ vàng) Steroid gen -HCG Glycopr -Duy trì thể vàng thai -Oestrogen Steroid -Dưỡng thai 16 -Progesteron Steroid
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT Tuyến Hormon chính Cấu trúc Cơ chế TD sinh lý HH TD Tuyến -Testosteron Steroid Hoạt hoá -Phát triển đặc điếm sinh dục SD đực gen đực Hệ tiêu -Gastrin Peptid AMP -Kích thích SX, hoạt hoá hoá -Secretin Peptid vòng pepsinogen, HCl -Cholecystokinin Peptid -Kích thích SX NaHCO3 của tuỵ -Kích thích tiết mật Thận -Erythopoetin glycoprotein -Thúc đẩy sản xuất hồng cầu Các mô -Prostaglandin Acid -Tác dụng địa phương (tại cơ thể chỗ) 17
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT A. TUYẾN YÊN 18
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT 19
- CHƯƠNG 6. SINH LÝ NỘI TIẾT 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 4 - Sinh lý tiêu hóa
41 p | 492 | 96
-
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 2 - Sinh lý tuần hoàn máu
56 p | 449 | 83
-
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 8 - Sinh lý thần kinh
46 p | 299 | 80
-
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 7 - Sinh lý sinh dục và sinh sản
32 p | 338 | 79
-
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 3: Sinh lý hô hấp
15 p | 273 | 78
-
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 5 - Sinh lý bài tiết
29 p | 233 | 77
-
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 1 - Sinh lý máu
108 p | 340 | 71
-
Bài giảng Sinh lý động vật: Chương 9 - Sinh lý giác quan
24 p | 261 | 56
-
Bài giảng Sinh lý động vật nâng cao: Phần 1 - PGS.TS. Nguyễn Bá Mùi
66 p | 192 | 31
-
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sản – Chương 2: Máu
21 p | 199 | 30
-
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sản – Chương 3: Hô hấp và bóng bơi
23 p | 187 | 21
-
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sản – Chương 4: Tiêu hóa và hấp thu
26 p | 126 | 16
-
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sản – Chương 7: Sinh sản
17 p | 123 | 16
-
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sản – Chương 6: Tuyến nội tiết
19 p | 105 | 14
-
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sản – Chương 9: Sự lột xác ở giáp xác
12 p | 112 | 12
-
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sản – Chương 1: Bài mở đầu
7 p | 110 | 9
-
Bài giảng Sinh lý động vật thủy sản – Chương 8: Trao đổi chất
14 p | 96 | 7
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn