Mục tiêu của bài giảng Sinh lý tuyến thượng thận do Nguyễn Trung Kiên biên soạn là nhằm giúp các bạn trình bày được tên, bản chất hóa học, nguồn gốc, tác dụng và điều hòa bài tiết hormon vỏ thượng thận; tên, bản chất hóa học, nguồn gốc, tác dụng và điều hòa bài tiết hormon tủy thượng thận.
Ễ Ễ NGUY N TRUNG KIÊN NGUY N TRUNG KIÊN
ả ả ượ ượ
ề ề
ố ố ỏ ượ ỏ ượ ượ ượ
ề ề
ố ố ủ ủ ượ ượ ọ ấ Trình bày đ c tên, b n ch t hóa h c, Trình bày đ ọ ấ c tên, b n ch t hóa h c, ế ụ ồ t ngu n g c, tác d ng và đi u hòa bài ti ế ụ ồ ngu n g c, tác d ng và đi u hòa bài ti t ậ ng th n hormon v th ậ ng th n hormon v th ọ ấ ả Trình bày đ c tên, b n ch t hóa h c, Trình bày đ ọ ả ấ c tên, b n ch t hóa h c, ế ụ ồ t ngu n g c, tác d ng và đi u hòa bài ti ế ụ ồ t ngu n g c, tác d ng và đi u hòa bài ti ậ ng th n hormon t y th ậ ng th n hormon t y th
ớ ầ L p c u: Mineralocorticoid
ớ
L p bó: Glucocorticoid
th ng
L p l
i:
ớ ướ hormon sinh d cụ
V ỏ ượ th nậ
ng th n:
ậ ượ ủ T y th catecholamin
ề ề
ủ ế ủ ế ể ể ạ ạ ậ ậ
ườ ườ ế ế ở ở gan, bài ti gan, bài ti t qua đ t qua đ ng ng
ậ ậ ể ặ Đ c đi m chung: ể ặ Đ c đi m chung: ả ấ B n ch t: Steroid B n ch t: Steroid ả ấ ấ ợ ổ T ng h p: ti n ch t cholesterol, acetyl T ng h p: ti n ch t cholesterol, acetyl ổ ấ ợ CoACoA Trong máu: v n chuy n ch y u d ng Trong máu: v n chuy n ch y u d ng ế ợ k t h p ế ợ k t h p ể Chuy n hóa Chuy n hóa ể ậ m t và th n ậ m t và th n
ổ ổ ợ ợ T ng h p hormon steroid T ng h p hormon steroid
Cholesterol
Pregnenolone
Progesterone 17OHPregnenolone
17OHProgesterone
Androgen Cortisol
Aldosterone
ầ ầ
++ ho c Hặ ho c Hặ
++
ố n xa và ng góp ố n xa và ng góp và bài ti ++ và bài ti t Kế t Kế
cướ cướ
ế ng thoát aldosteron: tăng huy t ế ng thoát aldosteron: tăng huy t
ướ ướ ậ Trên th n và tu n hoàn: Trên th n và tu n hoàn: ậ ượ Ở ố ng l ượ Ở ố ng l ấ Tái h p thu Na ấ Tái h p thu Na trao đ iổ trao đ iổ và n Kéo theo Cl và n Kéo theo Cl ệ ượ Hi n t ệ ượ Hi n t áp làm tăng n áp làm tăng n ể c ti u ể c ti u
ế ế ế ế ướ ướ ọ c b t và ọ c b t và
ướ ướ ế ế ọ c b t: ọ c b t:
ấ ấ kéo ++ kéo
ồ Trên tuy n m hôi, tuy n n Trên tuy n m hôi, tuy n n ồ ru tộru tộ ế Tuy n m hôi và tuy n n ế Tuy n m hôi và tuy n n ự ậ ươ ng t t ự ậ ươ ng t t ộ Ru t (đ i tràng): tái h p thu Na ộ Ru t (đ i tràng): tái h p thu Na ướ và anion. theo n và anion. ướ theo n ồ ồ trên th n. trên th n. ạ ạ c, Cl c, Cl
ộ ộ ộ ++ ồ N ng đ K N ng đ K ồ ộ ạ ủ ệ Ho t tính c a h Reninangiotensin Ho t tính c a h Reninangiotensin ạ ủ ệ ồ N ng đ Na N ng đ Na ++ ồ
Chuy n hóa glucid Chuy n hóa glucid
ể ể
Glucose huy tế Glucose huy tế H p ấH p ấ thu thu
ở ộ ở ộ ru t ru t
Glycogen Glycogen a. béo a. béo ng: ng: T bàoếT bàoế OO22
(cid:0) Glucose Glucose aa, aa,
Năng Năng ngượ ngượl l
ế ế GanGan .Glucose .Glucose .Glucose th aừ .Glucose th aừ ạ ườ .Tân t o đ ạ ườ .Tân t o đ Glucose (cid:0) Glucose acid béo acid béo ườ ườ ế ng huy t ế ng huy t ả K t qu : tăng đ ả K t qu : tăng đ
Chuy n hóa protid Chuy n hóa protid
ARNmARNm
ARNvc ARNvc aaaa
aaaa
ADNADN(cid:0)
(cid:0) ARNmARNm
ị
ịD ch mã D ch mã
Sao mã Sao mã
Protein Protein
aaaa
aaaa
ể ể
ả ả
K t qu : tăng d hóa protein K t qu : tăng d hóa protein
ế ế ị ị
Chuy n hóa lipid Chuy n hóa lipid
ể ể
Glycerol Glycerol Glycerol Glycerol
Triglycerid Triglycerid
a. béo a. béo a. béo a. béo
Ỡ Ự Ữ Ỡ Ự Ữ
MÔ M D TR MÔ M D TR
a. béo a. béo
ăng NNăng nượ nượl l gg
K t qu : tăng thoái hóa lipid K t qu : tăng thoái hóa lipid
ế ế ả ả
Ch ng stress ốCh ng stress Feedback (+) Feedback (+)
ố
ể ể
ạ ạ
ộ ng đ ng ộ ng đ ng
ự ự
ế ế
Kháng viêm Kháng viêm – Ổ ị n đ nh màng tiêu th Ổ ị n đ nh màng tiêu th – Gi m tính th m thành m ch ấ ả Gi m tính th m thành m ch ả ấ – Gi m hóa h ướ ả Gi m hóa h ướ ả – Gi m th c bào ả Gi m th c bào ả – Gi m kháng th ể ả Gi m kháng th ể ả – Gi m s t ố ả Gi m s t ố ả – Ph n ng viêm mau k t thúc ả ứ Ph n ng viêm mau k t thúc ả ứ
ị ứ ị ứ
ả ả
ế ế
ấ ấ
ấ ấ
ụ Tác d ng khác: Tác d ng khác: ụ – Ch ng d ng ố Ch ng d ng ố – T bào máu: tăng HC, gi m ái toan và T bào máu: tăng HC, gi m ái toan và lympho. lympho. – Gi ướ ố ữ c mu i và n Gi ướ ữ ố mu i và n c – D dày: tăng HCl, gi m ch t nh y ầ ả ạ D dày: tăng HCl, gi m ch t nh y ả ầ ạ – Tâm th n: khó ng , h ng ph n, thèm ăn, ủ ư ầ Tâm th n: khó ng , h ng ph n, thèm ăn, ầ ủ ư ẵ ệ tăng b nh có s n. ẵ ệ tăng b nh có s n. – Các hormon khác Các hormon khác
ụ ụ ế ế ế ế ỏ t theo tr c: VHĐTuy n yênV ỏ t theo tr c: VHĐTuy n yênV
Bài ti Bài ti TTTT ế Bài ti Bài ti ế Feedback d Feedback d
ươ ươ ọ ị t theo nh p sinh h c ọ ị t theo nh p sinh h c ng khi stress ng khi stress
Catecholamin Catecholamin – Adrenalin (epinephrin) Adrenalin (epinephrin) – Noradrenalin (norepinephrin) Noradrenalin (norepinephrin) ạ Hai lo i receptor Hai lo i receptor ạ
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
(adrenalin và noradrenalin) (adrenalin và noradrenalin) (adrenalin) (adrenalin)
(cid:0) (cid:0) (cid:0)
ử ử
ắ ắ ơ ơ ơ ơ ạ ộ Tim: tăng ho t đ ng (adr>noradre) Tim: tăng ho t đ ng (adr>noradre) ạ ộ ạ M ch: co ạM ch: co HA: tăng (noradre>adre) HA: tăng (noradre>adre) ấ ư ầ Tinh th n: h ng ph n Tinh th n: h ng ph n ấ ư ầ ồ M t: dãn đ ng t M t: dãn đ ng t ồ C tr n: dãn (adre>noradre) C tr n: dãn (adre>noradre)
ể Chuy n hóa (adre>noradre) Chuy n hóa (adre>noradre) ể – Tăng đ ế ườ ng huy t Tăng đ ườ ế ng huy t – Tăng thoái hóa lipid Tăng thoái hóa lipid – Gi m d hóa protein ị ả Gi m d hóa protein ả ị ộ ế N i ti t N i ti ộ ế t
ả ả
ế ế ả ả
ườ Đ ng huy t gi m Đ ng huy t gi m ườ ế Huy t áp gi m Huy t áp gi m ế L nhạL nhạ Stress Stress
