Giới thiệu tài liệu
Chương này cung cấp cái nhìn tổng quan về ngân sách nhà nước, các thành phần, đặc điểm, vai trò và hệ thống của nó tại Việt Nam. Nội dung đi sâu vào động thái tài chính công, tạo nền tảng cho các thảo luận chuyên sâu hơn về chủ đề này.
Đối tượng sử dụng
Tài liệu này được biên soạn dành cho sinh viên, nhà nghiên cứu, chuyên gia kinh tế, nhà hoạch định chính sách và bất kỳ ai quan tâm đến việc tìm hiểu về tài chính công, hệ thống ngân sách nhà nước và chính sách tài khóa, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam.
Nội dung tóm tắt
Tài liệu hướng dẫn này, Chương 6, trình bày một cách toàn diện về Ngân sách Nhà nước, một công cụ thiết yếu trong tài chính công và quản lý kinh tế vĩ mô. Nội dung bắt đầu bằng việc định nghĩa Ngân sách Nhà nước, truy nguyên nguồn gốc thuật ngữ và trình bày các quan niệm khác nhau của các quốc gia, bao gồm Việt Nam, nhấn mạnh bản chất của nó như một kế hoạch tài chính được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt cho một năm tài khóa cụ thể. Sau đó, tài liệu đi sâu vào phân tích các đặc điểm và vai trò then chốt của Ngân sách Nhà nước trong việc huy động nguồn lực tài chính, hỗ trợ chính sách kinh tế vĩ mô và thúc đẩy công bằng xã hội. Một phần quan trọng của hướng dẫn dành để trình bày chi tiết nội dung thu và chi Ngân sách Nhà nước. Nó phác thảo các nguồn thu khác nhau như thuế, phí, lệ phí và các khoản đóng góp, cùng với các nguyên tắc điều chỉnh việc thu. Đồng thời, tài liệu giải thích rõ ràng các loại chi Ngân sách Nhà nước, bao gồm chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên và chi trả nợ, nhấn mạnh vai trò của chúng trong việc thực hiện các chức năng của nhà nước. Hướng dẫn cũng phân tích các yếu tố chính ảnh hưởng đến cả thu và chi, cung cấp một cái nhìn tổng thể về bức tranh tài chính. Hơn nữa, tài liệu cung cấp phân tích chuyên sâu về cấu trúc Ngân sách Nhà nước tại Việt Nam, tham chiếu các khuôn khổ pháp lý cụ thể như Luật Ngân sách Nhà nước 2015. Nó mô tả chi tiết việc phân cấp Ngân sách Nhà nước, giải thích cách các nguồn thu và nhiệm vụ chi được phân bổ và chia sẻ giữa các cấp chính quyền trung ương và địa phương, cùng với các khoản chuyển giao liên chính quyền và vay nợ địa phương. Tiếp theo, hướng dẫn đề cập đến khía cạnh quan trọng của cân đối ngân sách, làm rõ các quan điểm khác nhau như lý thuyết cổ điển, theo chu kỳ và thâm hụt có chủ ý. Tài liệu trình bày dữ liệu hiện trạng về hoạt động Ngân sách Nhà nước của Việt Nam, bao gồm xu hướng thu-chi và mức độ thâm hụt trong những năm gần đây. Cuối cùng, nó đi sâu vào các nguyên nhân và giải pháp bù đắp bội chi ngân sách, như tăng thu thuế, cắt giảm chi tiêu, vay nợ và sử dụng các nguồn dự trữ, cùng với đánh giá các tác động kinh tế của bội chi ngân sách. Cách tiếp cận có cấu trúc này nhằm mục đích cung cấp cho người đọc hiểu biết vững chắc về lý thuyết và thực tiễn Ngân sách Nhà nước, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam.
