Bài giảng Tài chính công: Chương 1 - Nguyễn Thế Khang

Học phần Tài chính công trang bị cho sinh viên những nền tảng lý thuyết về tài chính công, vai trò của chính phủ đối với nền kinh tế hiện đại và các quan điểm đánh giá chính sách công. Môn học phân tích quan điểm của cá nhân và chính phủ trong việc giải quyết các vấn đề như hàng hóa công, ngoại tác, phân phối lại thu nhập, chính sách thuế và vấn đề cân đối ngân sách.

Sinh viên chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng, Quản trị kinh doanh và các ngành kinh tế khác.

Học phần Tài chính công bao gồm các nội dung chính sau:

1. **Tổng quan về tài chính công:**
* Phân biệt tài chính công với các hệ tư tưởng khác nhau, làm rõ khái niệm tài chính công, chính phủ và hoạt động tài chính của chính phủ.
* Phân tích hệ thống tài chính công của Việt Nam và đối tượng môn học.
* Phân biệt thuật ngữ "Tài chính công" và "Tài chính nhà nước".
2. **Sơ lược về Chính phủ:**
* Quan điểm của chính phủ về tổ chức và cơ chế.
* Sự can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế thông qua các công cụ như:
* Thất bại của thị trường (độc quyền, ngoại ứng, hàng hóa công cộng, thông tin bất cân xứng, sự bất ổn vĩ mô kinh tế).
* Bất công của xã hội, hàng hóa khuyến dụng và phi khuyến dụng.
* Chức năng của chính phủ trong nền kinh tế hiện đại (phân bổ lại nguồn lực, phân phối lại thu nhập, ổn định kinh tế vĩ mô, đại diện và giải quyết các mối quan hệ kinh tế quốc tế).
* Nguyên tắc can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế (tôn trọng thị trường, lựa chọn hình thức can thiệp tối ưu).
* Hạn chế của chính phủ khi can thiệp vào nền kinh tế (thiếu thông tin tin cậy, thiếu khả năng kiểm soát và nhận biết các phản ứng của đối tượng cần điều chỉnh, thiếu khả năng kiểm soát bộ máy hành chính, mặt trái của cơ chế đại diện trong quá trình ra quyết định).
3. **Tài chính công và đối tượng của môn học:**
* Định nghĩa tài chính công theo học thuyết cổ điển và quan niệm hiện đại.
* Đặc điểm của tài chính công (gắn liền với sở hữu nhà nước và quyền lực chính trị của nhà nước, chứa đựng lợi ích chung, lợi ích công cộng, hiệu quả không lượng hóa được, phạm vi hoạt động rộng).
* Hệ thống quản lý tài chính công (tài chính công tổng hợp và tài chính công bộ phận).
* Chức năng của tài chính công (đảm bảo nguồn tài chính cho nhà nước, tái phân bổ nguồn lực, điều tiết nền kinh tế vĩ mô, kiểm tra, giám sát).