Bài giảng Tâm lý học sức khỏe

TÂM LÝ HỌC SỨC KHỎE

LÊ MINH THUẬN

Khoa học…

“Because the results of a particular research study cannot be interpreted with any confidence unless they have been synthesised, systematically, with the results of all other relevant studies.

Science is meant to be cumulative, but researchers usually don’t cumulate scientifically…”

“Bởi vì kết quả của một nghiên

cứu cụ thể không thể lí giái với

sự tin cậy trừ khi được tổng hợp

một cách có hệ thống với những

nghiên cứu phù hợp khác

Khoa học có nghĩa là tích lũy,

nhưng nhà nghiên cứu thường

không tích lũy một cách khoa

học…”

Iain Chalmers

Một ….

“Các anh chị có quyền tự do tìm hiểu, tự do phát biểu, kể cả phát biểu những gì tôi không thích nghe”.

Nhà văn George Orwell khi ông này định nghĩa tự do như sau: “Freedom is the right to tell people what they do not want to hear”.

Khái niệm

• Tâm lý

• Tâm h nồ

• H n ồ

• Linh h n ồ

• Át man –Bratman

• Tâm linh

• Tâm th cứ

• C n tâm lý

• ….

ậ

Một ….

ệ ả ơ • Nhân chi s tính b n thi n

•

ả ơ • Nhân tri s tính b n ác

Ơ ầ ở ố b u thì tròn, ng thì dài

• G n m c thì đen,g n đèn thí sáng

ự ầ ầ

• G n bùn mà ch ng hôi tanh mùi bùn

ầ ẳ

• Cha m sinh con, tr i sinh tính.

• …

ẹ ờ

• Mua heo thì ch n nái, c

ọ ướ ọ i gái thì ch n

dòng

Ví dụ

Sách ….

Dự báo ….

Qui luật….

́ ́ ́ ́ ̀ ́ ơ ̣ ̉ i

Ca c nha tâm ly hoc giai thi ch thê gi ́ ̀ ươ ự ̉ i d a trên ca c gia

̀ tinh thâ n con ng thuyê t́

ề ị Ti n đ nh

Duy c mả

ộ ụ ế ố H i t 2 y u t

ứ ậ ệ Duy v t bi n ch ng

Một ….

1. Ngu n g c tâm lý, ý th c ng

ứ ố ườ ừ i có t

ồ đâu?

2. N i dung tâm lý ý th c đ

ứ ượ c hình thành

ộ ư ế nh th nào?

ậ ữ ủ

ể

ườ ứ ế 3. Nh ng quy lu t chung và riêng c a ti n trình hình thành và phát tri n tâm lý ý th c ng i

Thông gia

Sui gia

Xuôi gia

Yếu tố ….

ế ố ộ Y u t xã h ivăn hóa

2. Môi tr

ườ ự ng t nhiên

Y u t , di truy n.ề ẩ ế ố b m sinh

ế ố ụ Y u t giáo d c

ạ ộ Ho t đ ng cá nhân

Yếu tố ….

• Môi tr

ườ ự ng t nhiên

ủ ế ể ộ ng xã h i (ti n trình phát tri n c a

• Văn hóa

ộ ườ • Môi tr ử ị l ch s xã h i)

• C s sinh lý

ơ ở

ố ộ

ứ ồ ị n i dung ngu n g c tâm lý, ý Qui đ nh ườ i th c ng

TAM LY DAI CUONG

Yếu tố ….

ng t

ộ ế ủ ể

ộ

• Văn hóa • C s sinh lý

ơ ở

ố

ị Qui đ nh ứ th c ng

Bẩm sinh: • Môi tr ườ ự nhiên • Mang tính cá nhân • Môi tr ườ ng xã h i (ti n trình phát tri n c a • Phụ thuộc gia đoạn mang ử ị l ch s xã h i) thai của mẹ, cha • Năng khiếu • Tố chất cho sự phát triển ồ ộ n i dung ngu n g c tâm lý, ý ườ trí tuệ i

• a

ng t

ộ ủ ể

ộ

• Văn hóa • C s sinh lý

ơ ở

ố

ị Qui đ nh ứ th c ng

Bẩm sinh: • Môi tr ườ ự nhiên • Mang tính cá nhân • Môi tr ườ ế ng xã h i (ti n trình phát tri n c a • Phụ thuộc gia đoạn mang ử ị l ch s xã h i) thai của mẹ, cha • Năng khiếu • Tố chất cho sự phát triển ồ ộ n i dung ngu n g c tâm lý, ý ườ trí tuệ i

TAM LY DAI CUONG

Yếu tố ….

Environmental Influence….

Lịch sử ?….

Yếu tố ….

ỏ ướ ỏ V não và d i v não:

ư ườ ứ ứ 1. Quy đ nh hình th c di n bi n tâm lýý ng đ ế ễ ộ ố ộ (m nh y u) ế , t c đ ạ

ị th c nh : c (nhanh ch m)ậ

ướ ứ ạ ộ ng m c đ thành đ t

ị ườ ủ ị 2. Quy đ nh, đ nh h ỗ c a m i ng i

Yếu tố ….

ỏ ướ ỏ V não và d i v não:

ư ườ ứ ứ 1. Quy đ nh hình th c di n bi n tâm lýý ng đ ế ễ ộ ố ộ (m nh y u) ế , t c đ ạ

ị th c nh : c (nhanh ch m)ậ

ướ ứ ạ ộ ng m c đ thành đ t

ị ườ ủ ị 2. Quy đ nh, đ nh h ỗ c a m i ng i

Nguồn: internet, có tính minh họa

TAM LY DAI CUONG

Yếu tố ….

Nguồn: internet , có tính minh họa

TAM LY DAI CUONG

Yếu tố ….

TAM LY DAI CUONG

Một ….

• Môi tr

ườ ự ng t nhiên

ể ng xã h i (ti n trình phát tri n c a

• Văn hóa

Văn hóa các vùng, miền, quốc gia, dân ộ ủ ế tộc,…. - Phương đông, phương tây

ộ ườ • Môi tr ử ị l ch s xã h i)

• C s sinh lý

ơ ở

ố ộ

ứ ồ ị n i dung ngu n g c tâm lý, ý Qui đ nh ườ i th c ng

1.Nhóm các yếu tố tiền đề

ườ

ự

• Môi tr

ng t

• Môi tr ể

ườ ủ ị

tri n c a l ch s xã h i)

• Văn hóa

Văn hóa các vùng, nhiên miền, quốc gia, dân ộ ế ng xã h i (ti n trình phát tộc,…. ử ộ - Phương đông, phương tây

ơ ở

• C s sinh lý

ị

ố

Qui đ nh ứ ý th c ng

ồ ộ n i dung ngu n g c tâm lý, ườ i

TAM LY DAI CUONG

Văn hóa Mỹ Sơn -VN

Nguồn: Bs rần Quí Phương Linh, cung cấp, chụp 2008

TAM LY DAI CUONG

Định luật Weber và Cảm Giác

ệ ố ∆I/I=K tùy h s K

ộ ỏ

ọ ế ậ

ầ

• Trong m t phòng có ánh sáng lan t a là ể ả 100 ng n n n. Đ c m nh n ánh sáng trong phòng tăng lên thì ta c n bao nhiêu ng n n n?

ế ọ

TAM LY DAI CUONG

ườ ng K=0.02, c ng

ượ ộ ộ Teghytsoonian: trong l đ ánh sáng K=0.08, đ dài K=0.03 38

Ố Ả HÀNG S C M GIÁC

• S c đi n

ệ ố 0.013

• Đ b o hòa, đ

•

ộ ả ỏ 0.019

ượ trong l ng 0.02,

• đ ánh sáng

ộ 0.079,

• Gang tay

ộ • đ dài 0.029

0.022

• Đ rung 60 Hz

ộ 0.036

• Âm l

ượ ng 0.048 TAM LY DAI CUONG

• V giác

ị 0.083

ế

ộ Ti n hóa hành vi xã h i

Nguồn: tải từ internet , mang tính minh họa

TAM LY DAI CUONG

Tại sao ?

Nguồn: tải từ internet , mang tính minh họa

TAM LY DAI CUONG

ộ

ế ố

1. Y u t

Tính ch th : xã h ivăn hóa

ườ

ự

2. Môi tr

3. Y u t

ụ

ế ị 3. Nhóm quy t đ nh

ủ ể • Tính tích c cự ng t nhiên ủ ộ • Tính ch đ ng ẩ , di truy n.ề ế ố b m sinh • Tính sáng t oạ ế ố giáo d c

4. Y u t

ạ ộ

5. Ho t đ ng cá nhân

TAM LY DAI CUONG

Sinh được mnăm 1973 tại Khánh Hòa, Philipp Roesler ột gia đình người Đức nhận làm con nuôi, và giờ đây, mới 36 tuổi, Roesler trở thành Bộ trưởng Y tế trong chính phủ Đức. Ngô Bảo Châu …. Lê Bá Khánh Trình,…

ưở

ượ

ng t

ng hình này là gì ? ̀

Nguô n : internet

TAM LY DAI CUONG

ủ ấ ả C u trúc hình nh c a não ?????

Tâm lý

SỨC KHỎE

h ể c h ất

Xã hội

SỨC KHỎE THEO ĐỊNH NGHĨA CỦA WHO 1948

ĐÂY LÀ GÌ

TAM LY DAI CUONG

Toán cổ :

Một cộng một bằng mấy?

TAM LY DAI CUONG

ộ ộ ủ

ạ ự

ộ

ồ

ẻ

B c l

c a tr trong gia đình, c ng đ ng b o l c

ộ

ạ ự ồ

B o l c c n g đ n g

Chiến tranh

ạ ự B o l c gia đình

12/23/15

Lê Minh Thuận - Đại học Y Dược

ệ

ể

ả

(17)

ạ ộ

ạ

ầ

NC b o v tránh nguy hi m Nhu c u sáng t o –Ho t đ ng sáng t o

ở

ượ

t

Tr thành nhân cách

ẩ ạ

ứ

ỹ Th m m , đ o đ c 14

Ý nghĩa cu c ộ s ngố 15

ạ Đào t o, v khó 16

13 ứ

ộ ộ M c đ xã h i

ự

ị

ẳ T kh ng đ nh

Giao ti pế

ứ

ậ

Nh n th c

ự ể ệ T th hi n 12

9

10

11 ứ

ộ M c đ tâm lý

ợ

L i ích

T doự

ị ụ ồ Ph h i ngh l c ự

5 ủ ề ầ Đ y đ v tình c mả 6

8 ứ

ộ M c đ sinh lý

ế

ị

ự

ơ

Ti p xúc tình c m ả

ầ Nhu c u đ nh ngướ

h

ộ ậ V n đ ngtích c c ch i

ệ ả B o v tránh nguy hi mể 1

2

3

4 Ứ

Ậ

LAO Đ NG Ộ

GIAO TI P Ế

NH N TH C

Ạ Ộ HO T Đ NG

• M t th y giáo v t lý đã vi

ế ề

t v nhà toán ư i Pháp E.Galoa nh

ộ ậ ầ ườ ổ ế ọ h c n i ti ng ng sau:

ậ ườ i kém đ i

ả ậ ố ấ ả ờ i duy nh t tr l ộ ế t m t cái gì c .

ở ườ

chàng thanh niên này ậ ỳ ạ căn ẳ ự ế

ậ

ứ

ồ

ố

ngu n: tình hu ng tâm lý – Đ c Uy

“C u ta là ng ớ v i tôi. C u ta không bi ằ i ta nói r ng Ng ọ ề có năng l c v tóan h c. Th t k l ử ả ứ ậ c theo k t qu thi c thì c u ta ch ng có ặ ệ ộ t gì., hay là c u ta chê m t tí óc đ c bi ấ ể ổ ế gi u khéo đ n n i không th nào phát TAM LY DAI CUONG ự ệ hi n ra năng l c đó.”

ỹ

ọ

ạ ượ

ố ệ

ệ

ử H a s Nga vĩ đ i V.I.Xuric p, sau hai l n th ọ ớ thách m i vào đ

ầ ậ c h c vi n ngh thu t.

ầ

ứ

ỉ

ớ ả ấ ẽ ằ

ứ ị L n đó, sau khi trình b c tranh giám đ nh viên ư ế đã tuyên b : ố “V i nh ng b c tranh nh th ữ ọ ầ nào thì c n ph i c m anh dù ch đi qua h c ượ ạ ệ vi n thôi” . Thi v b ng th ch cao cũng tr t ố ỏ v chu i.

TAM LY DAI CUONG

ẻ c

ộ

ể

ổ ề ớ ẻ ượ ậ ạ

ộ

c vào tr

ấ ộ ườ ọ ướ Ơ ướ n c Anh tr em 11 tu i đ u đ ẩ ch n đoán I.Q sau đó m i cho nh n m t ề n n h c v n r ng rãi (và tr khác không đ t đi m IQ ng lao đ ng). cho thì b

ậ

TAM LY DAI CUONG

ạ ạ ự ầ ọ ể ậ ả Nhà s ph m Nh t B n S.Suduki đào ẻ ạ t o các nh c công vĩ c m, nh n tr không có s tuy n ch n.

Ố

Ế

Ị

CÁC Y U T QUY T Đ NH …

Giao tiếp Văn hóa

CON NGƯỜI

Giáo dục

Hoạt động

Môi trường