BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG
KHOA KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ
BÀI GIẢNG
THỰC TẬP MÁY CÔNG CỤ 1
Bậc: Cao đẳng – Ngành: Công nghệ kỹ thuật cơ khí
GVBS: KS. Bùi Trung Kiên
KTV. Phan Trung Châu
KS. Nguyễn Phước
Quảng Ngãi, tháng 12 năm 2015
MỤC LỤC
Trang
BÀI 1: ĐIỀU KHIỂN VÀ ĐIỀU CHỈNH MÁY TIỆN…………………….……….01
1.1.Sử dụng và bảo quản dụng cụ cắt và dụng cụ đo………………...……..... 01
1.2.Sử dụng và bảo quản máy tiện…………………………..………..........… 06
1.3.Gá lắp phôi và dao…………………………..………...……………..…... 12
1.4.An toàn lao động, vệ sinh máy tiện và xưởng thực hành..……….........… 15
BÀI 2: TIỆN MẶT TRỤ VÀ MẶT ĐẦU..…………………………….….……......25
2.1.Tiện trụ trơn..………...………………………………………….……...… 25
2.2.Tiện trục bậc..………...……………………………………….………..… 32
2.3.Tiện rãnh và cắt đứt..……… …………………………..…….……...…… 38
BÀI 3: GIA CÔNG LỖ TRỤ…………………………..…….….……….….……... 45
3.1.Mài mũi khoan xoắn.....………………………………….…….…….…… 45
3.2.Khoan và khoét lỗ..………...…………………………….…….…..……... 50
3.3.Tiện lỗ trụ …………………………..…….…………….…….……...…… 56
BÀI 4: CẮT REN BẰNG BÀN REN VÀ TARÔ……………………….……...…...61
4.1.Cắt ren bằng bàn ren…………………………………………..…..………. 61
4.2.Cắt ren bằng tarô..………...………………………………………..…...… 69
BÀI 5: ĐIỀU KHIỂN VÀ ĐIỀU CHỈNH MÁY PHAY, BÀO…………………….. 77
5.1.Sử dụng máy phay và máy bào……………………………………..……...77
5.2.Gá lắp phôi và dao.……...………………………………..…………...…...87
BÀI 6: PHAY, BÀO MẶT PHẲNG………………………………………..….........97
6.1.Phay mặt phẳng.……...………………………………..……….....……. ...97
6.2.Bào mặt phẳng...……...………………………………..……….....……...101
BÀI 7: PHAY, BÀO MẶT PHẲNG SONG SONG…..…….......................……....106
7.1.Phay mặt phẳng song song…………………………..…………..…...…. 106
7.2.Bào mặt phẳng song song……………………………..……….....……. ..110
BÀI 8: PHAY, BÀO MẶT PHẲNG VUÔNG GÓC …..…….....................……. ..114
8.1.Phay mặt phẳng vuông góc………………………..…….........…...….... ..114
8.2.Bào mặt phẳng vuông góc……………………………..……….....……...119
Tài liệu tham khảo…………………………………………………………... 124
LỜI NÓI ĐẦU
…….
…….
Đầu tiên nhóm tác giả xin chân thành cảm ơn bạn đọc đã tìm đến bài giảng này.
Thực tập máy công cụ 1 là học phần thực hành gia công cắt gọt kim loại trên máy công
cụ: Tiện, Phay, Bào.
Bài giảng này do nhóm tác giả thuộc bộ môn Cơ khí, trường đại học Phạm Văn
Đồng biên soạn. Xuất phát từ thực tế nhu cầu cần thiết có giáo trình thực hành cơ khí
để sinh viên học tập cũng như tham khảo, không chỉ là sinh viên cơ khí nói riêng mà
sinh viên khối kỹ thuật nói chung.
Bài giảng này gồm 8 bài thực hành gia công trên máy Tiện, Phay, Bào. Trong
từng bài sẽ giới thiệu cụ thể các kiến thức, phương pháp và trình tự thực hành để gia
công chi tiết. Tuy nhiên vì đây là những bài tập cơ bản cần thiết cho người thợ Cơ khí,
khi đi làm thực tế ở cơ sở sản xuất thì người thợ phải tiếp tục học tập, tìm hiểu thêm để
nâng cao tay nghề của chính mình.
Vì biên soạn lần đầu nên không thể tránh được những thiếu sót. Nhóm tác giả
rất cảm ơn những đóng góp chân thành từ bạn đọc để hoàn thiện hơn, mọi đóng góp
xin gởi về e-mail: kienpdu@yahoo.com . Xin chân thành cảm ơn!
Quảng Ngãi, tháng 12/2015
Nhóm biên soạn
1
BÀI 1: ĐIỀU KHIỂN VÀ ĐIỀU CHỈNH MÁY TIỆN
MỤC TIÊU
Sau khi học xong bài này sinh viên có khả năng:
- Biết được cấu tạo và chức năng của từng bộ phận trên máy tiện.
- Biết được gá lắp dao, cách mài dao và an toàn khi mài dao, gá lắp phôi.
- Gá lắp dao và phôi đúng kỹ thuật.
- Sử dụng được các loại dụng cụ đo.
- Hình thành kỹ năng thao tác và an toàn khi vận hành máy tiện.
- Hình thành kỹ năng bảo quản máy tiện, thiết bị.
- Hình thành kỹ năng đo và bảo quản dụng cụ đo.
1.1. Sử dụng và bảo quản dụng cụ cắt và dụng cụ đo
1.1.1. Sử dụng dụng cụ cắt
a. Các góc cơ bản của dao tiện
Hình 1.1. Kết cấu và các góc dao tiện
- Góc trước γ: là góc giữa mặt trước và mặt đáy đo trong tiết diện chính. Góc trước
có trị số dương khi mặt trước thấp hơn so với mặt đáy, trị số âm khi ngược lại và bằng
0 khi mặt trước trùng mặt đáy.
- Góc sau chính α: là góc giữa mặt sau chính và mặt cắt đo trong tiết diện chính.
- Góc sắcβ: là góc giữa mặt trước và mặt sau chính đo trong tiết diện chính.
- Góc cắt δ: là góc giữa mặt trước và mặt cắt đo trong tiết diện chính.
- Góc nghiêng chính φ: là góc giữa hình chiếu của lưỡi cắt chính trên mặt đáy và
phương chạy dao.