Bài giảng Tìm hiểu về hoa Tulip

ở ẩ ặ

ấ ạ ộ ạ • Ngày nay, hoa đã tr thành m t hàng xu t kh u có giá tr . ị ệ i hi u

ế ớ ế ả ấ Trong đó hoa tulip là m t trong nh ng lo i hoa đem l qu kinh t cao nh t trên th gi ữ i.

ậ ư ệ ớ t đ i nóng m thì

ồ ớ ệ ẩ ộ

ả t Nam, do đó chúng

ố

ằ ạ ả ậ ồ » V i khí h u đ c tr ng là nhi ặ ấ ả vi c tr ng và s n xu t hoa tulip qu là m t ứ ớ ố ớ ệ thách th c l n đ i v i Vi ọ ề ậ ả tôi đã th o lu n và ch n đ tài “HOA TULIPS” ầ ồ ố ể ề nh m tìm hi u v ngu n g c, phân b , yêu c u ị ngo i c nh, giá tr , kĩ thu t tr ng… hoa tulip.

ế

ấ ớ ộ ượ ấ ở c tìm th y ầ ổ Châu Âu (m t chi c bình c c trang trí v i

ữ

ồ ố

ấ ấ

ự ạ ở i khu v c phía ằ ở dãy c a loài hoa này n m ữ ầ

ơ ớ i Nga và Trung Qu c.

ượ ọ ớ ể i Nga, d c

c lan truy n d c theo bi n Đen t ố ả ớ ồ ở ướ ượ ổ ạ ượ Hoa tulip d i: đ ệ Cretan xu t hi n cách đây g n 4000 năm đ nh ng bông tulip) ệ ủ Tuy nhiên, ngu n g c xu t hi n c a chúng l ở ổ ủ Tây và Trung Á. Vùng đ t kh i t Thiên S n và dãy Pamir g n Islamabad ngày nay, vùng g n gi a biên gi ừ T đó chúng đ ố ị su t Đ a Trung H i t Đ c tr ng ầ ố ề ọ i Trung Qu c. Th Nhĩ Kì tr c năm 1000

sau công nguyên.

ấ ệ ở Anh

ệ ở ấ Năm 1578, hoa tulip xu t hi n Năm 1598 xu t hi n Pháp

ắ ề ớ

ấ ướ c Hà Lan.

ấ

ấ ướ ủ ể ượ

ạ ễ ộ ch c

Hà Lan, ừ ở ắ tháng 9

ế ắ ủ Năm 1593 Clusius đã làm tên c a loài hoa tulip g n li n v i tên đ t n ạ Năm 1640, các nhà lãnh đ o Hà Lan đã quy t đ nh l y hoa tulip ng cho đ t n là lo i hoa bi u t L h i hoa tulip (Festival tulip) đ ỹ Spalding (Anh) và ở đ n tháng 10 vào mùa xuân ế ị c c a mình. ượ ổ ứ ở c t B c M vào tháng 5 hàng năm và t ầ bán c u B c.

Festival tulip ở Nhật Bản

ươ ng

ươ ớ ộ ộ ố ủ Năm 1637 m t s c hoa tulip đã đ ủ đ ng v i giá c a m t ngôi nhà t ượ ố ở t ớ c bán v i giá t Amsterdam.

ộ c bán r ng rãi

ơ ớ ơ ượ ả ệ Hà Lan v i h n 3 t c hoa đ

ứ ố ượ ấ ẩ ẩ ớ ơ ạ i

ướ ắ ố Hi n nay, h n 3500 gi ng và loài hoa tulip đã đ ỷ ủ ở ố ẫ 23000 m u Anh, trong s đó có 2 t c đ ệ ủ 1 tri u c là đ ượ ử ụ c s d ng làm hoa c t trong n đ ượ ấ c s n xu t hàng năm trên ấ ỷ ủ ượ c xu t kh u v i h n ậ c xu t kh u sang Mĩ, Nh t và Đ c, s còn l c.

Tên g iọ

Tulip, Two lips

ừ ế t: (phiên âm t tên ti ng Anh) Tuy líp

Thu c l p

Thu c b

Tulipa Tên khoa h c: ọ Tulipa ế Tên ti ng Anh: ệ ế Tên ti ng Vi ạ ự ậ Phân lo i th c v t ớ Plantae ộ Thu c gi i ộ ớ Lilliopsida ộ ộ Liliales ộ ọ Liliaceae Thu c h ộ Thu c chi

ắ ắ ượ ọ Đ c dùng làm hoa c t c m trong l

ồ

ượ Đ c dùng làm hoa tr ng trong ậ ả ch u c nh

ượ ồ ườ Đ c dùng làm hoa tr ng trong v n,

ẹ làm đ p khuôn viên

ừ ộ ủ ượ ạ ượ ắ c t o thành t m t vài lá v yả , tr ng, m t mà và

ớ ẽ ể ữ ủ ch iồ s phát tri n thành lá và hoa m i.

ọ ặ ể ủ áo củ) là đ c đi m quan tr ng đ ể

ế

ủ ỏ ạ ữ t các loài. b o v ả ệ c kh i các tác nhân gây h i và gi cho

ủ ườ ể ơ ậ ỏ ng là nâu đ m, có th h i đen và đ

ấ ạ : C u t o C đ m ng ọ Chính gi a c là Ở ặ ướ ủ đĩa s c pơ ấ i c là m t d ớ ỏ L p v phía ngoài c ( ậ nh n bi ứ Ch c năng: ủ ượ c khô ráo. c đ ắ Màu s c áo c th nh t.ạ

ỡ ỏ ẩ ủ ỏ ậ ớ ố

G b c n th n l p áo ngoài c a v , đa s các loài có lông .

Cấu tạo củ tulip

ứ ố ụ ủ ộ ổ Kích th ướ ủ ph thu c vào tu i và s c s ng c a cây c c :

ướ ấ ượ i ự i đ t: d a vào l ng

ủ ủ ự ữ ờ ấ ồ ạ c a c khi tr ng d ồ Th i gian t n t ủ ưỡ ng d tr trong c . ch t dinh d

Tulip bulbs: (top row) Tulipa sylvestris, T. hageri, T. humilis; (second row) T. clusiana, T. montana, T. kolpakowskiana, T. turkestanica; (third row) T. greigii, T. vvedenskyi ‘Tangerine Beauty’, T. fosteriana; (bottom row) T. kaufmanniana ‘Ancilla’, T. grengiolensis

ưở ề ờ ng.

ố ơ ậ

ổ Chi u dài thân : thay đ i qua các th i kì sinh tr ặ : ơ có ho c không Lông t Màu s cắ : gi ng màu lá hay có màu đ m h n ấ ầ ớ nh t là ph n thân g n v i hoa.

ố Khi m c đ ánh sáng th p h n trong su t

ự ầ ứ ộ ưở ấ ơ ớ ng c a tulip so v i trong t nhiên

i ánh sáng.

ủ mùa sinh tr → thân kéo dài ra, v ươ ớ n t

ọ ọ ữ ặ ạ

ắ ở ữ ả ạ ỉ Màu s cắ : xanh lá cây xám ố ộ M t vài loài có nh ng đ m đen trên lá, d ng s c d c ho c ngang. Lông: Th nh tho ng cũng có nh ng v ch lông ng n mép lá.

ướ Kích th

ỏ ơ ớ i 16cm (7in.)

ề ộ ề ể ớ ơ c: Chi u r ng: nh h n 1cm t Chi u dài: 10 – 25cm(4 – 10in.), có th t i h n

30cm(1ft.)

T.lanata

ị V trí lá đính:

ấ ượ ố ớ ặ ở ướ c n i v i thân ho c phía d ị i xung quanh v

ữ ặ ư Lá bé nh t đ ữ trí nh ng lá khác. ạ Nh ng lá còn l ể i có th là gi ầ ch t quanh lá đ u tiên nh hoa

ọ ọ ặ nh loàiT.tarda ho c chúng m c cách d c theo thân

ữ h ngồ ư ở ư nh T.montana

T.tarda T.montana

ỏ ườ ươ ề ộ ầ ươ ng ng đ ng có chi u r ng nh và g n t

ườ ở ầ ộ ấ ng r ng nh t là g n chân

ấ ở ữ ỏ ở ầ hai đ u và r ng nh t

gi a ộ ộ ộ ấ ở

ượ ứ ạ c và d ng mác

ượ ộ ỉ c, r ng nh t

ạ ầ ữ ậ ư ở ầ ạ ạ Hình d ng lá: Linear lá dài th ề ớ v i chi u dài. ạ Lanceolate lá d ng mũi mác th lá. Elliptic lá hình elip nh ứ Ovate lá hình ôvan và hình tr ng có m t chóp và r ng nh t ầ g n chân lá. Obovate và oblanceolate lá d ng tr ng ng ấ ở ể ng đi m g n đ nh (chóp). Oblong có d ng hình ch nh t nh ng tròn hai đ u

Tulipa greigii ‘Red Riding Hood’ leaves Tulipa systola trồng có thân dài hơn so với các hoang dại. Vết màu đen, rộng, mép có màu vàng rất nổi bật. Có thể nhìn thầy rõ đế hoa của giống hoa màu đỏ nhạt này.

ặ :

ạ ớ ộ ế

ậ ế

ồ ạ

ườ ẹ ng thu h p

ứ ơ

ặ ầ ườ ớ

ể Đ c đi m chung Bông hoa có hình bát, v i m t đ hoa d ng tròn, hay hình ph u. ễ Hoa không có tuy n m t. ấ ạ : C u t o Bao hoa: đ ng d ng, vòng cánh ngoài cùng là đài hoa. Vòng cánh hoa ngoài cùng th ủ h n vòng cánh th 3 bên trong và m t sau c a ạ chúng th i ng có màu khác so v i ph n còn l ủ c a hoa.

T. kaufmanniana Tulipa biflora

≠ ≠

Mặt sau của vòng cánh hoa ngoài cùng màu xanh hơi xám

T. clusiana và Vòng cánh hoa ngoài cùng màu trắng hay màu vàng có mặt sau cánh hoa màu đỏ hay màu tía. Những giống tulip màu đỏ thường có lớp bao quanh màu vàng sẫm hoặc màu ánh hồng.

ạ ặ ạ

ầ ủ ể ẹ ạ ề i v

ừ ề

Cánh hoa: có 6 cánh ạ Hình d ng cánh: d ng hình thoi ho c d ng thìa ỉ Sau khi đ nh phát tri n đ y đ thì cánh hoa thu h p l ế phía đ hoa. Màu s c: các màu tr màu xanh blue và màu đen tuy n. C u t o hoa:

ắ ấ ạ

ạ ủ ầ ề ớ i c a

: có nhi u màu khác so v i ph n còn l ặ

ế ầ

ấ ị ỉ

Đ hoaế ắ hoa, có mép màu tr ng ho c màu vàng. Nh :ị ụ ị Nh hoa x p xung quanh b u nh y ầ Đ u ch nh có mang bao ph n Lông:

ỉ ị

ơ + M t n a các gi ng tulip có ch nh không có lông. + M t n a có ch nh đ .

ớ ặ ả ọ ụ

ắ ỉ ề ườ ị ưở ố ộ ử ỉ ộ ử L p lông này ng n, th ủ chi u dài c a ch nh tr ủ ở ộ ớ ị ượ c bao ph b i m t l p lông t ọ ng m c thành c m ho c d i d c theo ng thành.

ầ

ắ ụ : ng có màu xanh, vàng hay tr ng

ầ ố ể i đi,

B u nh y ườ Th ầ ụ ẻ Đ u vòi nh y x làm 3 ự ụ ấ ả Ngay khi s th ph n x y ra, b u ụ ố ướ ứ nh y phình to lên và chuy n màu t ể cu i cùng nó chuy n màu nâu và giòn tr c khi n t ra lúc chín

ượ ứ H t: ạ màu nâu, đ c ch a trong 3 ngăn.

ặ ờ ầ ủ ồ ướ ề ng v phía

º: nên tr ng 710 n i có bóng râm, hay ít

ồ ở ơ ữ ư ầ C n ánh sáng m t tr i đ y đ , nên tr ng h nam. ơ N i có vĩ đ t ấ ượ nh t đ ộ ừ c che trong bóng râm lúc gi a tr a.

ẫ ầ ượ ư ợ ấ ấ ủ ộ c cung c p đ đ

ẩ

ữ khô trong su t mùa hè và mùa đông.

ố ướ ọ ề ặ ấ Tuy thích h p đ t khô nh ng v n c n đ ố m trong su t mùa xuân. ướ i vào thân cây. Tránh t cượ gi ả ầ ủ C hoa c n ph i đ ố Gi ng ra hoa vào mùa thu: tránh n c đ ng trên b m t đ t

ờ trong th i gian giâm.

ụ ầ ố

ể ướ ế ộ ắ ầ ướ ướ ấ ị ấ i khi n hoa đ u tiên xu t c đ n đ sâu 68 i sâu đ n

Gi ng tulip xuân và hè: b t đ u t ế ệ hi n trên cây n u đ t b khô, t inches

ả c kho ng

Khi cây ra n gi ộ ụ ữ ự ướ m c n ầ 1 inches trong m t tu n

T ữ ế ướ ướ ằ i n ướ cho n ư ẽ c b ng vòi phun m a s ớ c không ti p xúc v i hoa. gi

ậ ợ pH thu n l i: 6 7

ấ ả Đ t thoát n ướ ố c t ạ ấ t, k t c u h t đ t kho ng

ế ấ 12 inches (18 inches thì càng t t) ố

ồ ở ữ ủ ữ ơ Nên tr ng ạ nh ng n i không có c nh tranh c a nh ng cây

khác

ồ ở ấ ồ Không nên tr ng tulip đ t đã tr ng tulip 2, 3 năm

ơ ặ Bón photpho và kali, ít nit . Tr n b t x ng ho c

ớ ấ ị ộ ộ ươ ẩ ể ầ ủ super phosphate v i đ t làm túi b u đ chu n b cho c .

ế

ố ộ ấ

ố ộ ươ ớ ỉ ệ ớ ộ 10 10 10 c ng v i 2 c c b t x ầ ng

ố

ớ ầ ừ i khi cây ra hoa. Bón 7 thìa đ y phân hòa

ỉ ệ ầ ấ Bón vôi n u đ t có tính axit. Quy trình bón phân: Gi ng ra hoa vào mùa xuân: tr n vào trong đ t 5 thìa đ y phân hòa tan v i t l ở Gi ng n vào mùa hè và mùa thu: nên bón phân hàng tháng t ồ ậ khi ch i b t lên cho t tan t l 10 10 10 chia ra làm 2 3 l n bón.

ố

ằ

ể

ấ

Có th nhân gi ng b ng : C ủ H tạ Nuôi c y mô

ợ

ọ ồ ố ủ ầ ạ ở ơ Ch n gi ng hoa Tulip phù h p. Tr ng c vào cu i hè, đ u thu

ấ ơ

n i có mùa đông l nh, n i có mùa đông m h n ặ ấ ồ ặ ở ơ ằ t) b ng cách đ t vào túi gi y r i đ t

ầ trong t

ố ầ ố ặ ầ ố vào cu i thu ho c đ u đông ế ủ ế ầ ạ Làm l nh c (n u c n thi ủ ạ l nh 68 tu n. ể ồ ắ ọ ơ Ch n n i có n ng đ tr ng. ế ị ấ ế ầ ẩ Chu n b đ t n u c n thi t ề ộ Đào h sâu 2.53 l n chi u r ng c a c (46 inches).

ủ ủ ả ữ ấ

Ở ơ n i có ủ mùa đông m áp thì 812 inches. Kho ng cách gi a các c là 46 inches.

ố đáy h .

ố ấ

ớ ấ ở ộ Bón phân và tr n kĩ phân v i đ t ắ ấ Đ t c ngay ng n vào h . L p đ t. c. T ặ ủ ướ ề ướ i đ u n

ặ ỏ ụ ướ ể ở i đáy bình, đ h

ộ ủ ầ

ệ ộ nhi ºF

ầ ấ ướ t đ 3848 ờ c đem ra ngoài tr i ít nh t 3 tu n tr c khi

ấ

ể ầ ả Giâm c vào tháng 10: đ t 1 inch s i v n d ặ ấ ỏ ủ ủ m t ph n nh c a c trên m t đ t ữ ủ ở c Sau khi giâm, gi ủ ả ượ C giâm ph i đ ệ ộ ố ấ nhi t đ xu ng r t th p ầ Đem vào phòng sau 12 tu n, đ kho ng 34 tu n

ở ồ ả

c t ụ i n ầ i. 3 tu n ự nhiên. ầ ướ ướ c.Đ lá vàng đi và r ng t

ị ộ

ộ ủ ề

ệ ố ấ i và khô ráo ít nh t là 6 8 tu n

ầ ơ ắ ầ ơ ấ

ư đ t m nh ng không nhão

ọ ệ

ưở ả i 5 6 tháng sau khi n hoa Tr ng ả ừ Vào tháng 8, ng ng bón phân và gi m d n n ể ẳ ướ ướ ừ sau thì ng ng h n t ắ ỏ ầ C t b ph n thân và lá b vàng đi, cách m t vài inches phía trên c giâmủ ặ ầ Vào tháng 9 ho c đ u tháng 10, giâm toàn b c trong đi u ki n râm mát, bóng t ủ Vào tháng 11 đem c đã giâm ra n i m và sáng h n b t đ u iướ t c. ướ n ữ ấ ẩ Gi ậ ể Xoay ch u hàng ngày đ cây không m c l ch ệ ộ Nhi ng vào kho ng 55 65 t đ lý t ºF.

ủ ẽ ở ầ ừ ớ ướ ạ C s n hoa ngay sau 4 8 tu n t khi tu i n c l i

ề ặ