Bài giảng Tinh thể - Khoáng vật – Thạch học - Chương 1.0: Khái niệm cơ bản về tinh thể

Tài liệu này là Chương 1 của một bài giảng về Tinh thể học, Khoáng vật và Thạch học, được biên soạn bởi Khoa Kỹ thuật Địa chất và Dầu khí, Bộ môn Tài nguyên Trái đất và Môi trường, Trường Đại học Bách khoa TP.HCM. Chương này tập trung giới thiệu các khái niệm cơ bản về tinh thể.

Tài liệu này hướng đến sinh viên và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực Địa chất, Kỹ thuật Dầu khí, Tài nguyên Trái đất và Môi trường, cũng như bất kỳ ai quan tâm đến tinh thể học và khoáng vật học.

Tài liệu này cung cấp một cái nhìn tổng quan toàn diện về các khái niệm cơ bản của tinh thể học. Bắt đầu với định nghĩa tinh thể là một chất rắn có các hạt (nguyên tử, phân tử, ion) sắp xếp tuần hoàn theo quy luật và được giới hạn bởi các đỉnh, cạnh, mặt xác định, tài liệu đi sâu vào các tính chất đặc trưng của tinh thể. Các tính chất này bao gồm tính có cấu trúc, thể hiện qua sự sắp xếp tuần hoàn của các hạt trong mạng không gian; tính đồng nhất, đảm bảo các phần nhỏ của tinh thể có tính chất tương tự nhau; tính dị hướng, cho thấy sự khác biệt về tính chất theo các phương khác nhau (ví dụ: độ cứng, quang học); và tính tự tạo mặt, khả năng phát triển thành các hình dạng đa diện nhất định. Ngoài ra, tài liệu còn trình bày chi tiết về mạng không gian của tinh thể, khái niệm ô mạng cơ sở với các đặc điểm như cùng hệ tinh thể, số cạnh và góc bằng nhau lớn nhất, và thể tích nhỏ nhất. Cuối cùng, tài liệu giới thiệu 7 hệ tinh thể cơ bản và 14 ô mạng Bravais, cùng với các kiểu kiến trúc tinh thể phổ biến như cấu trúc khung, lớp, mạch và đảo, minh họa bằng các ví dụ khoáng vật cụ thể như kim cương, muối ăn, than chì, muscovite, pyroxene, amphibole và olivine.