TRƯ Ờ NG ĐẠ I HỌ C PHẠ M VĂN ĐỒ NG
KHOA SƯ PHẠ M TỰ NHIÊN
ĐỀ CƯ Ơ NG BÀI GIẢ NG
VĂN HỌ C THIẾ U NHI
Ngư ờ i soạ n: Lê Thị Hồ ng Thắ m
Bộ môn : Giáo dụ c Tiể u họ c
Năm 2015
1
Lờ i mở đầ u
Nhằ m góp phầ n đào tạ o, bồ i dư ỡ ng và phụ c vụ tố t việ c họ c tậ p, nâng cao năng
lự c cả m thụ văn họ c cho sinh viên ngành giáo dụ c Mầ m non, chúng tôi tổ chứ c biên
soạ n bài giả ng Văn họ c thiế u nhi.
Để biên soạ n bài giả ng này, chúng tôi dự a vào Đề cư ơ ng chi tiế t họ c phầ n
củ a tổ Giáo dụ c Mầ m non, khoa Sư phạ m tự nhiên, sách Văn họ c thiế u nhi, tài liệ u
bồ i dư ỡ ng chuẩ n hóa Trung họ c sư phạ m Mầ m non cho giáo viên nhà trẻ , mẫ u giáo hệ
9+1 củ a Nhà xuấ t bả n Giáo dụ c,năm 1997. Giáo trình Văn họ c, tập mộ t và tậ p ba củ a
nhà xuấ t bả n Giáo dụ c, năm 1998 cho hệ Cao đẳ ng Sư phạ m tiể u họ c.
Đặ c biệ t lầ n biên soạ n này, chúng tôi soạ n theo hư ớ ng khái quát, tinh giả n
nhằ m tích cự c hóa hoạ t độ ng nhậ n thứ c, nâng cao năng lự c củ a ngư ờ i họ c.
2
A. Mụ c lụ c
Lờ i giớ i thiệ u ................................................................................................................... 1
Họ c phầ n:Văn họ c thiế u nhi .............................................................................................
A. Mụ c lụ c: .................................................................................................................... 2
B: Mụ c tiêu họ c phầ n: .................................................................................................. 3
C: Nộ i dung dạ y họ c: .................................................................................................... 4
Phầ n 1: Văn họ c dân gian ............................................................................................... 6
Bài 1: Nhìn lạ i văn họ c dân gian ..................................................................................... 6
Bài 2: Truyệ n cổ dân gian và giáo dụ c trẻ thơ .............................................................. 10
Bài 3: Đồ ng dao trong đờ i số ng trẻ thơ ......................................................................... 16
Bài 4: Hát ru vớ i trẻ thơ ................................................................................................. 21
Phầ n 2: Văn họ c trẻ em Việ t Nam ................................................................................ 24
Bài 1: Khái quát về sự phát triể n củ a văn họ c thiế u nhi Việ t Nam ............................... 24
Bài 2: Thơ Võ Quả ng .................................................................................................... 30
Bài 3: Thơ Phạ m Hổ ...................................................................................................... 34
Bài 4: Tô Hoài ............................................................................................................. .42
Bài 5: Thơ Các em viế t.................................................................................................. 46
Bài 6: Thơ Trầ n Đăng Khoa .......................................................................................... 51
Phầ n 3: Văn họ c trẻ em nư ớ c ngoài .............................................................................. 59
Bài 1: Khái quát văn họ c trẻ em nư ớ c ngoài ................................................................. 61
Bài 2: Giớ i thiệ u môt số tác giả , tác phẩ m tiêu biể u .................................................... 67
3
B. Mụ c tiêu họ c phầ n
1. Mụ c tiêu chung củ a họ c phầ n:
*Kiế n thứ c:
- Sau khi họ c xong họ c phầ n, sinh viên có đư ợ c nhữ ng nhữ ng kiế n thứ c về đặ c
trư ng cơ bả n củ a văn họ c dân gian, vai trò củ a văn họ c dân gian đố i vớ i giáo dụ c
trẻ thơ , mộ t số thể loạ i văn họ c dân gian phù hợ p vớ i trẻ mầ m non.
- Hiể u đư ợ c thành tự u củ a văn họ c thiế u Việ t Nam từ sau cách mạ ng tháng Tám
1945, mộ t số tác giả , mộ t số tác phẩ m tiêu biể u.
- Hiể u đư ợ c mộ t số nét về thành tự u văn họ c thiế u nhi thế giớ i, mộ t số tác giả ,
tác phẩ m tiêu biể u.
*Kỹ năng:
- Biế t phân tích, đánh giá các tác phẩ m viế t cho trẻ mầ m non. Phát hiệ n đư ợ c
nhữ ng nét đặ c sắ c về nộ i dung và nghệ thuậ t củ a văn họ c thiế u nhi nói chung, thơ
truyệ n cho trẻ mầ m non nói riêng.
*Thái độ :
Yêu thích và đánh giá đúng các tác phẩ m văn họ c viế t cho thiế u nhi nói chung,
cho trẻ mầ m non nói riêng, từ đó bồ i dư ỡ ng thêm lòng yêu nghề , mế n trẻ .
2. Mụ c tiêu đào tạ o cụ thể :
2.1. Phẩ m chấ t:
* Phẩ m chấ t 1:
- Có ý thứ c tìm hiể u, nghiên cứ u về khái niệ m văn họ c dân gian, đặ c trư ng củ a
văn họ c dân gian, giá trị củ a văn họ c dân gian. Mộ t số tác phẩ m văn họ c dân gian
phù hợ p vớ i trẻ như: cổ tích, thầ n thoạ i, ngụ ngôn, truyề n thuyế t, đồ ng dao, hát
ru…
-Yêu thích văn họ c dân gian, đặ c biệ t là các thể loạ i văn họ c dân gian gắ n bó
vớ i đờ i số ng tâm hồ n trẻ thơ .
* Phẩ m chấ t 2:
Có ý thứ c tìm hiể u,nghiên cứ u về thành tự u củ a các giai đoạ n phát triể n củ a
văn họ c thiế u nhi Việ t Nam, nhữ ng nét đặ c sắ c về nộ i dung, nghệ thuậ t. Về nộ i
dung và nghệ thuậ t củ a các tác phẩ m, tác giả tiêu biể u như : Tô Hoài, Phạ m Hổ , Võ
Quả ng, Trầ n Đăng Khoa…
* Phẩ m chấ t 3:
Có ý thứ c tìm hiể u, nghiên cứ u thành tự u củ a văn họ c trẻ em nư ớ c ngoài đư ợ c
dị ch sang tiế ng Việ t, nhữ ng giá trị cơ bả n củ a văn họ c trẻ em nư ớ c ngoài. Tìm hiể u
mộ t số tác giả , tác phẩ m tiêu biể u như : Andecxen, Grim. L.Tôn xtôi, Hecto-
Malo…
2.2. Năng lự c:
*Năng lự c 1: Có khả năng phân tích, đánh giá, sư u tầ m các tác phẩ m Văn họ c
dân gian để tìm ra nét đặ c trư ng củ a từ ng thể loạ i phù hợ p vớ i trẻ thơ .
* Năng lự c 2: Có khả năng phân tích, đánh giá tác phẩ m văn họ c viế t cho thiế u
nhi trong và ngoài nư ớ c.
4
C. Nộ i dung dạ y họ c
Phầ n I: Văn họ c dân gian
Bài 1: Nhìn lạ i Văn họ c dân gian: (02 tiế t)
-Văn họ c dân gian là gì?
-Đặ c trư ng củ a văn họ c dân gian.
- Các giá trị cơ bả n củ a văn họ c dân gian:
-Văn họ c dân gian trong đờ i số ng trẻ thơ .
Bài 2: Truyệ n cổ dân gian vớ i trẻ thơ : (03 tiế t)
- Nhữ ng loạ i truyệ n cổ dân gian phù hợ p vớ i trẻ .
- Nhữ ng giá trị đặ c trư ng nói chung củ a truyệ n cổ dân gian vớ i giáo dụ c trẻ :
Bài 3: Đồ ng dao vớ i trẻ thơ : (02 tiế t)
- Khái niệ m về đồ ng dao.
-Đặ c trư ng củ a đồ ng dao.
- Ý nghĩa củ a đồ ng dao đố i vớ i trẻ thơ .
Bài 4: Hát ru vớ i trẻ thơ :(02 tiế t)
- Khái niệ m hát ru.
- Truyề n thố ng về hát ru và tình hình hiệ n nay về hát ru.
-Ý nghĩa củ a hát ru trong đờ i số ng trẻ thơ .
Phầ n II: Văn họ c trẻ em việ t Nam
Bài 1: Khái quát về sự phát triể n củ a văn họ c thiế u nhi Việ t Nam: (03 tiế t)
- Qúa trình sáng tác văn họ c thiế u nhi Việ t Nam.
- Nhữ ng nét đặ c sắ c về nộ i dung và nghệ thuậ t trong văn họ c viế t cho
thiế u nhi.
Bài 2: Thơ Võ Quả ng: (02 tiế t)
- Vài nét về tác giả .
- Nhữ ng giá trị cơ bả n trong thơ Võ Quả ng viế t cho thiế u nhi.
Bài 3: Thơ Phạ m Hổ : (03 tiế t)
- Vài nét về tác giả .
- Giá trị nộ i dung thơ Phạ m Hổ viế t cho các em.
- Nghệ thuậ t thơ Phạ m Hổ viế t cho các em:
Bài 4: Truyệ n Tô Hoài: (04 tiế t)
- Vài nét về tác giả .
- Truyệ n viế t cho các lứ a tuổ i.
- Nghệ thuậ t truyệ n Tô Hoài viế t cho thiế u nhi.
Thự c hành phân tích tính cách nhân vậ t Dế Mèn.
Bài 5: Thơ các em viế t. (02 tiế t)
- Khái quát, tình hình sáng tác thơ các em thờ i thờ i chố ng Mỹ đế n nay.
-Đặ c sắ c nộ i dung trong thơ các em viế t.
-Đặ c sắ c nghệ thuậ t trong thơ các em.
Bài 6: Thơ Trầ n Đăng Khoa. (04 tiế t)
- Vài nét về tác giả .
- Nộ i dung thơ Trầ n Đăng Khoa.
- Nghệ thuậ t thơ Trầ n Đăng khoa.
- Thự c hành phân tích bài thơ “Hạ t gạ o làng ta”
Phầ n III: Khái quát văn họ c trẻ em nư ớ c ngoài. (03 tiế t )
-Sơ lư ợ c về mả ng văn họ c trẻ em nư ớ c ngoài đư ợ c dị ch sang tiế ng Việ t.
- Giớ i thiệ u mộ t số tác giả tiêu biể u.