GIÁO TRÌNH VẬT LÝ 2
Bản chất của bức xạ điện từ!
Vật lý 2 \Chương 7 – Quang học lượng tử
Bức xạ điện từ là một dạng sóng, hiện tượng giao thoa,
nhiễu xạ, phân cực, … đã chứng tỏ điều đó.Những hiện
tượng đó là cơ sở để chúng ta khẳng định ánh sáng nói
chung là một sóng điện từ, nó thể hiện bản chất sóng.
Vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX con người đã phát hiện
ra nhiều hiện tượng vật lý liên quan đến bản chất của các
bức xạ điện từ, ví dụ như quá trình bức xạ nhiệt, hiện tượng
quang điện, hiệu ứng Compton, …
Điều bất ngờ là những hiện tượng mới trên không thể giải
thích bằng lý thuyết sóng! Vậy, bản chất thực của các bức xạ
điện từ là gì?
Bức xạ nhiệt
Vật lý 2 \Chương 7 – Quang học lượng tử
Thực tế cho thấy, một vật
có nhiệt độ luôn phát ra
các bức xạ điện từ, nhiệt
độ càng cao thì càng phát
mạnh những bức xạ điện
từ có bước sóng ngắn.
Quang phổ thu được của
quá trình này là quang phổ
liên tục.
Bức xạ nhiệt
Vật lý 2 \Chương 7 – Quang học lượng tử
Theo mẫu BOHR, khi nguyên
tử chuyển từ trạng thái dừng
có mức năng lượng cao về
trạng thái dừng có mức năng
lượng thấp hơn sẽ phát ra một
bức xạ điện từ.
Năng lượng mà vật nhận vào dưới dạng nhiệt (tương tác
trong quá trình chuyển động nhiệt) thì quá trình bức xạ
này được gọi là bức xạ vì nhiệt, hay gọi tắt là bức xạ nhiệt.
Bức xạ nhiệt luôn tự tiến đến một trạng thái cân bằng, khi
đó nhiệt độ của vật bức xạ không thay đổi (khi đó được gọi
là quá trình bức xạ nhiệt cân bằng).
Em
En
Các đại lượng đặc trưng
Vật lý 2 \Chương 7 – Quang học lượng tử
Công suất phát xạ toàn phần:tổng năng lượng mà vật phát ra
dưới dạng bức xạ điện từ (tính với tất cả các tần số mà vật có
thể phát ra) trong một đơn vị thời gian.
dW
PW
dt
Năng suất phát xạ toàn phần:tổng năng lượng mà vật phát ra
dưới dạng bức xạ điện từ (tính với tất cả các tần số mà vật có
thể phát ra) trong một đơn vị thời gian từ một đơn vị diện
tích bề mặt (còn được gọi là mật độ công suất).



2
dW W
RT dt.dS m
P R T .S