Bài giảng Vật lý đại cương A2: Chương 1 - TS. Nguyễn Thị Ngọc Nữ

VẬT LÝ ĐẠI CƢƠNG A2<br /> ĐẠI HỌC<br /> Giảng viên: TS. Nguyễn Thị Ngọc Nữ<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo trình VẬT LÝ ĐẠI CƢƠNG tập 2,<br /> Nguyễn Hữu Thọ (chủ biên), ĐHCN TP HCM.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo trình VẬT LÝ ĐẠI CƢƠNG tập 2, Lƣơng<br /> Duyên Bình (chủ biên), NXB GD.<br /> <br /> <br /> <br /> Cơ sở vật lý tập 4, 5, D.Haliday, R.Resnick,<br /> J.Walker, NXBGD.<br /> <br /> VẬT LÝ ĐẠI CƢƠNG A2<br /> <br /> Chương 1<br /> TRƯỜNG TĨNH ĐIỆN<br /> Giảng viên: TS. Nguyễn Thị Ngọc Nữ<br /> <br /> NỘI DUNG:<br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> §1.2 – ĐIỆN TRƢỜNG.<br /> §1.3 – ĐƢỜNG SỨC ĐIỆN TRƢỜNG.<br /> ĐIỆN THÔNG<br /> §1.4 – ĐỊNH LÝ OST’ROGRADXKI-GAUSS<br /> (O-G)<br /> §1.5 – CÔNG CỦA LỰC ĐIỆN. ĐIỆN THẾ<br /> §1.6 – CHUYỂN ĐỘNG TRONG ĐIỆN<br /> TRƢỜNG<br /> <br /> TS Nguyễn Thị Ngọc Nữ<br /> <br /> 1<br /> <br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> 1 – Điện tích. Tương tác điện<br /> ► Có<br /> <br /> hai loại điện tích<br /> <br /> dương (+)<br /> âm (-)<br /> <br /> Sự nhiễm điện của các vật<br /> •<br /> •<br /> •<br /> <br /> Nhiễm điện do cọ xát.<br /> Nhiễm điện do tiếp xúc.<br /> Nhiễm điện do hưởng ứng.<br /> <br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> e __<br /> __<br /> <br /> __<br /> <br /> ____<br /> <br /> e ++<br /> <br /> _e_ _<br /> ___<br /> <br /> ___<br /> ___<br /> <br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> <br /> TS Nguyễn Thị Ngọc Nữ<br /> <br /> 2<br /> <br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> ►Điện<br /> <br /> tích của một vật nhiễm điện luôn<br /> bằng bội số nguyên lần của điện tích<br /> nguyên tố: Q = Ne<br /> ►Điện<br /> <br /> tích nguyên tố là điện tích có giá trị<br /> nhỏ nhất trong tự nhiên.<br /> 19<br /> <br /> e  1,6.10<br /> <br /> C<br /> <br /> ►Giá<br /> <br /> trị tuyệt đối của điện tích được gọi là<br /> điện lượng.<br /> Định luật bảo toàn điện tích: Tổng đại số<br /> các điện tích trong một vật hay một hệ vật<br /> cô lập là không đổi .<br /> <br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> 2 – Định luật Coulomb:<br /> <br /> Coulomb (1736–1806)<br /> <br /> Điện tích của một chất<br /> điểm gọi là điện tích điểm.<br /> <br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> 2 – Định luật Coulomb:<br /> q1<br /> <br /> q2<br /> <br /> r<br /> <br /> Lực tương tác giữa hai<br /> điện tích điểm đứng<br /> yên trong chân không:<br /> <br /> F12  F21  k<br /> k<br /> <br /> 1<br /> 4 0<br /> <br /> q1q 2<br /> <br />  9.109<br /> <br /> r2<br /> Nm2<br /> C2<br /> <br /> TS Nguyễn Thị Ngọc Nữ<br /> <br />  0  8,85.1012 ( F m)<br /> - hằng số điện<br /> <br /> 3<br /> <br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> Trong điện môi đồng tính, lực tương<br /> tác giảm đi  lần:<br /> <br /> F<br /> <br /> Fck<br /> |q q |<br />  k 1 22<br /> <br /> r<br /> <br /> Chất<br /> <br /> ε<br /> <br />  - hệ số điện môi<br /> <br /> Không<br /> khí<br /> 1,0006<br /> <br /> Sứ<br /> <br /> H2O<br /> <br /> 5,5<br /> <br /> 81<br /> <br /> §1.1 – TƢƠNG TÁC ĐiỆN<br /> 3 – Nguyên lí chồng chất lực điện:<br /> Lực do hệ<br /> điện<br /> tích<br /> điểm<br /> q 1,<br /> q2, ..., qn<br /> tác<br /> dụng<br /> lên q0:<br /> <br /> F<br /> <br /> F2<br /> <br /> q1<br /> +<br /> <br /> -q<br /> <br /> F1<br /> <br /> 0<br /> <br /> q2 -<br /> <br /> n<br /> <br /> F  F1  F2  ...Fn   Fi<br /> i 1<br /> <br /> §1.2 – ĐIỆN TRƯỜNG.<br /> 1 – Khái niệm về điện trường:<br /> Điện trường là môi trường vật chất bao<br /> quanh mỗi điện tích, tác dụng lực lên<br /> các điện tích khác đặt trong nó.<br /> <br /> Q<br /> +<br /> q2<br /> <br /> -<br /> <br /> TS Nguyễn Thị Ngọc Nữ<br /> <br /> q1<br /> +<br /> <br /> F1<br /> <br /> F2<br /> <br /> 4<br /> <br /> §1.2 – ĐIỆN TRƯỜNG<br /> 2– Vectơ cường độ điện trường (CĐĐT)<br /> <br /> Q<br /> +<br /> <br /> F 3 q312<br /> <br /> F1F 2<br /> <br /> -+<br /> <br /> M<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> F1 F2<br /> F<br /> <br />  ...  n<br /> q1 q 2<br /> qn<br /> <br /> §1.2 – ĐIỆN TRƯỜNG<br /> 2– Vectơ cường độ điện trường (CĐĐT)<br /> đại lượng đặc trưng cho tác dụng lực<br /> của điện trường tại điểm đang xét.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> F Lực đt<br /> E<br /> q<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> F  qE<br /> <br /> <br /> <br /> F  E<br /> <br /> q > 0:<br /> <br /> <br /> <br /> q < 0:<br /> <br /> <br /> <br /> F  E<br /> <br /> <br /> <br /> ĐT tĩnh: E không đổi theo thời gian.<br /> <br /> <br /> ĐT đều: E không đổi theo không gian.<br /> Đơn vị đo cƣờng độ điện trƣờng: (V/m)<br /> <br /> §1.2 – ĐIỆN TRƯỜNG<br /> 3 – Vectơ CĐĐT do một điện tích điểm<br /> gây ra<br /> <br /> <br /> Qq r<br /> F<br /> Fk 2<br /> , E<br /> q<br /> r r<br /> Q r<br /> Ek 2<br /> r r<br /> <br /> Ek<br /> <br /> |Q|<br /> r 2<br /> <br /> TS Nguyễn Thị Ngọc Nữ<br /> <br /> <br /> <br /> r<br /> <br /> +<br /> <br /> Q<br /> +<br /> M<br /> <br /> <br /> <br /> r<br /> <br /> E<br /> <br /> M<br /> <br /> r<br /> <br /> q<br /> +<br /> <br /> F<br /> <br /> M<br /> <br /> <br /> <br /> E<br /> <br /> -<br /> <br /> 5<br /> <br />