1
BÀI TẬP LUẬT CÔNG PHÁP QUỐC TẾ
Câu hỏi:
1. Bình luận về việc Obama vừa nhận giải Nobel Hòa bình vừa
tăng viện 30.000 quân tới Afghanistan.
2. So sánh việc giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình của
2 hình thức là trọng tài và tòa án quốc tế
2
1. Bình luận Obama
Giải Nobel Hòa Bình là 1 trong 5 giải thưởng ban đầu của giải Nobel.
Theo nguyện vọng ghi trong di chúc của Alfred Nobel, giải Nobel hòa bình
nên được trao "cho người đã có đóng góp to lớn trong việc đẩy mạnh tình
đoàn kết giữa các quốc gia, trong việc giải trừ hoặc hạn chế các lực lượng vũ
trang và trong việc tổ chức hay xúc tiến các hội nghị hòa bình".
Tuy nhiên, có vẻ như là trong thời gian từ sau chiến tranh thế giới thứ
2 trở đi, nhất là trong thời gian gần đây, cùng với giải Nobel Văn chương,
giải Nobel Hòa bình mang rất nhiều động cơ chính trị ở trong việc xét trao
giải….
Năm 2009 này, giải Nobel Hòa bình đã được trao cho Tổng thống Mỹ
Barack Obama. Và theo Ủy ban Na Uy phát biểu khi loan báo giải thưởng, lí
do để Ủy ban này trao tặng giải thưởng cho Obama đó chính là do ông đã có
“những nỗ lực xuất sắc nhằm củng cố ngoại giao quốc tế và hợp tác giữa các
dân tộc” :
“Obama khi làm tổng thống đã tạo ra không khí mới trong chính trị
quốc tế.”
“Ngoại giao đa phương đã lấy lại vị trí trung tâm, nhấn mạnh vai trò
mà Liên Hiệp Quốc và các tổ chức quốc tế khác có thể đóng góp.”
“Đối thoại và thương thuyết được ưa chuộng như công cụ để giải
quyết những xung đột quốc tế khó khăn nhất.”
“Viễn cảnh một thế giới không có vũ khí hạt nhân đã mạnh mẽ kích
thích thương lượng kiểm soát vũ khí và giải giáp.”
“Nhờ động thái của Obama, Hoa Kỳ nay đóng vai trò xây dựng hơn
để đối phó các thách thức khí hậu lớn mà thế giới đối mặt.”
Ủy ban nói thêm trong thông cáo:
“Dân chủ và nhân quyền sẽ được củng cố.”
3
“Rất hiếm khi lại có một nhân vật như Obama thu hút chú ý của thế
giới và cho người dân hy vọng có tương lai tốt hơn.”
“Ngoại giao của ông được dựa trên quan niệm rằng những ai lãnh đạo
thế giới phải lãnh đạo trên căn bản những giá trị và thái độ mà đa số nhân
dân thế giới chia sẻ.”
“Suốt 108 năm, Ủy ban Nobel Na Uy đã cố gắng thúc đẩy chính sách
quốc tế và những thái độ mà Obama nay là người phát ngôn hàng đầu của
thế giới.”.
Tuy nhiên, khi Obama được tuyên bố là người sẽ giành giải Nobel
Hòa bình 2009 từ ủy ban xét giải Nobel, dư luận thế giới đã có nhiều luồng ý
kiến trái chiều nhau :
- Nhiều ý kiến cho rằng việc Obama đoạt giải Nobel Hòa bình 2009
là 1 sự vinh danh cho ý tưởng, lời hứa hơn là cho hoạt động thực tiễn vì rõ
ràng rằng trong 9 tháng cầm quyền của mình, Obama mới chỉ đưa ra được
những ý tưởng chứ chưa phải là những hành động thực tế góp phần bảo vệ
Hòa bình thế giới.
- Một số ý kiến khác lại cho rằng Ủy ban Nobel đã chơi 1 nước cờ
khá cao tay khi dùng giải Nobel Hòa bình như 1 sợi dây trói buộc Obama
trong việc xử lí các vấn đề của thế giới. Rõ ràng, với việc nhận giải Nobel
Hòa bình, Obama không thể không để ý đến dư luận thế giới khi thực hiện
những việc liên quan tới hòa bình thế giới ví dụ như phát động 1 cuộc chiến
tranh mới chẳng hạn…
- Cũng có những ý kiến phản đối việc trao giải Nobel Hòa bình cho
Obama, cho rằng việc trao nó cho Obama là vội vã và quá sớm trong thời
điểm này. Nhiều người quan sát bị sốc với quyết định này vì sự chọn lựa ông
Obama là hơi sớm vì những chính sách đó thật ra cũng chưa đạt đến kết quả
cụ thể nào trong việc tạo dựng hòa bình. Nhiều người trên thế giới phản đối
4
giải Nobel hòa bình được trao cho TT Obama vì ông ta vẫn đang chỉ huy
chiến cuộc tại Iraq và Afghanistan, ra lệnh tiến hành những đợt phản công
chết chóc tại chiến trường Pakistan và Somalia.
- Luống ý kiến thứ tư lại cho rằng việc Obama đạt giải Nobel về Hòa
bình mang động cơ chính trị 1 cách rất rõ ràng. Nó thể hiện ở điểm khi Ủy
ban Nobel xét giải thì quá trình thương thảo để tăng viện quân Mỹ tại
Afghanistan đang diễn ra Obama cũng ủng hộ ý tưởng này. Do đó việc Ủy
ban Nobel trao giải cho Obama cũng chỉ nhằm mục đích làm cho người ta
cho rằng việc làm của Obama là chính nghĩa, góp phần đem lại hòa bình cho
thế giới mà quên đi ý nghĩa sâu xa của việc tăng viện tại Afghanistan.
Theo nhiều người đánh giá, rõ ràng cho đến thời điểm này, Tổng
thống Obama chưa đạt được bất kỳ thành tích nổi bật nào ngoài dừng lại ở
những ý tưởng rất hay. Tất nhiên điều này không có gì là lạ với một tổng
thống mới chân ướt chân ráo bước vào Nhà Trắng, lãnh đạo một cường quốc
đang đối mặt với một loạt khó khăn, thách thức to lớn như Mỹ. Người ta chỉ
thấy lạ ở chỗ giải Nobel Hòa bình năm nay lại dành để tôn vinh những ý
tưởng mà chưa cần kết quả. Ông Obama đã cấm sử dụng các biện pháp tra
tấn và tra hỏi hà khắc dành cho những kẻ khủng bố. Ông cũng cam kết đóng
cửa nhà tù ở vịnh Guantanamo – một trong những nguyên nhân làm xấu đi
hình ảnh của nước Mỹ đối với thế giới. Tuy nhiên, đây là nhiệm vụ khó khăn
và có nhiều khả năng ông Obama sẽ không hoàn thành được cam kết này
vào tháng 1 năm 2010 như đã hứa. Tổng thống Obama tuyên bố ông sẽ chấm
dứt cuộc chiến tranh ở Iraq. Tuy nhiên, ông đã tỏ ra chậm chễ trong việc đưa
binh lính về nước và Mỹ chỉ thực sự chấm dứt sự hiện diện quân sự của
nước này ít nhất là vào năm 2012. Và điều này chỉ xảy ra nếu cả Mỹ và Iraq
tuân thủ nghiêm túc thỏa thuận mà hai bên đã ký kết. Trong khi đó, Tổng
5
thống Obama lại đang tham gia một cuộc chiến tranh thứ hai ở thế giới Hồi
giáo, đó là Afghanistan. Ông đang xem xét một cách nghiêm túc việc đẩy
mạnh cuộc chiến ở đây. Nhà lãnh đạo nước Mỹ đã nỗ lực thúc đẩy tiến trình
hòa bình giữa Israel và Palestine nhưng chưa đạt được bất kỳ tiến triển nào.
Đáng buồn hơn, ông nhận được rất ít sự ủng hộ của hai nhân tố chính này.
Tổng thống Obama nói ông muốn một thế giới phi hạt nhân nhưng chưa
thực sự làm được điều gì cho nguyện vọng này. Đến giờ vẫn chưa thể biết
chắc chắn là Mỹ và Nga có ký được một hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân
mới hay không. Ông nói việc chống lại sự biến đổi khí hậu là một ưu tiên
của mình nhưng Mỹ dường như chẳng đưa ra được một cam kết cụ thể nào
trong vấn đề này. Dự luật về chống biến đổi khí hậu được ông Obama ủng
hộ vẫn bị đình lại ở Quốc hội. Vậy còn về uy tín toàn cầu của ông Obama?
Dường như uy tín của ông đã bị giáng một cú đấm mạnh cách đây hơn một
tuần khi ông thất bại trong việc vận động cho Mỹ trở thành nước chủ nhà
của Thế Vận hội Olympic 2016 tới. Ông đã bị từ chối vào phút cuối.
Với giải Nobel trong tay, Tổng thống Barack Obama chấp nhận
nghịch lý : ông vừa là sứ giả của Hoà Bình, vừa là vị Tổng tư lệnh đã quyết
định tăng viện cho số lính Mỹ đang đồn trú tại Afghanistan lên thêm 30.000
quân vào ngày 02.12. Quyết định tăng viện cho Afghanistan có thể đã khiến
cho, ngay tại Na Uy, uy tín của Barack Obama đang xuống thấp trong các
cuộc thăm dò dư luận. Theo báo Verdens Gang (V.G) chỉ còn 35,9% người
Na Uy nhận định Barack Obama xứng đáng được trao Nobel Hoà Bình.
Trong khi đó, cách đây 2 tháng, con số người Na Uy ủng hộ việc trao giải
này cho Obama lên đến 42,7%. Ngược lại ngày nay, có 33,5% mang quan
điểm : tổng thống Mỹ không xứng đáng với Nobel Hoà Bình. Một cuộc
thăm dò của Gallup ngay sau khi Obama nhận giải thưởng cho thấy 61% dân
Mỹ không cho rằng ông xứng đáng nhận giải. Tất cả các cuộc thăm dò trên
