Bài thuyết trình: Ô nhiễm Asen trong môi trường nước

Kính chào cô và các bạn

ƯỚ

ƯỜ

Ch đủ ề : Ô NHI M ASEN TRONG MÔI NG N

Ễ TR

C

Giới thiệu

KH: As M=74.9 Thạch tín

T ồ n t ạ i d ạ n g h ợ p c h ấ t : - A s e n u a - A s e n a t

Ase n

ộ ộ

ề

ạ ạ

ộ

ố

ườ

Asen gây ng đ c và có nhi u d ng hình thù : màu vàng và m t vài d ng màu đen và xám, đây ch là s ít mà ng

ỉ ấ ể i ta có th nhìn th y

Cần cho hoạt động phát triển nhưng cũng rất độc cho SV và con người

Tính chất của Asen

1.Tính chất vật lý:

ắ -Màu s c: Màu xám kim lo i ạ

ố ượ ử Kh i l ng nguyên t : 74,92160 đvc

ố ượ Kh i l ng riêng: 5727 kg/m3

ạ ấ ắ ậ Tr ng thái v t ch t: R n

ộ ứ Đ c ng: 3,5

ể ả Đi m nóng ch y: 1.0900 K

ể Đi m sôi: 8870 K

ệ Nhi t dung riêng: 328,88J/(Kg.K)

ệ ộ ẫ Đ d n nhi t: 50,2 W/(m.K)

2.Tính chất hóa học

Tính Acid-Bazo

ng acid

ồ ạ ướ

ườ i d

ứ

ậ

ơ ấ ế

ướ

ề

ề i

Tính oxi hóa khử Asen có th b ể ị ử kh thành asin AsH3 Asen(III) có th ể ị ử b kh thành As

ạ

Trong môi tr đ c ặ As t n t i ạ d ng cation ( AsO+ ) không màu. Acid Arsen H3AsO3 ộ là m t axit r t y u, tan c. trong n ị Trong dung d ch ki m ồ ạ ướ i d (Ph > 10) t n t ạ d ng anion Asennit Arsen oxyd ( As2O3) ề ị tan trong dung d ch ki m ặ m nh và HCL đ c

ứ ớ

ứ ạ Tính t o ph c ứ ớ ạ As(III) t o ph c v i ị ion Cl trong dung d ch HCl ạ As cũng t o ph c Thio ớ v i ion (S)2, vì v y As2S3 và As2S5 cũng tan nhi u trong ki m và sulfur ki m ề ứ ớ ạ As(V) t o ph c v i ứ ớ tatrat, t o ph c v i Molipđen Mo(VI), ungsten W(VI), các ph c v i các Poloancol.

Hiện trạng ô nhiễm Asen

1.Trên thế giới:

ế ế ớ ề ễ ch c y t th gi i v ô nhi m

ồ ướ -Theo s li u c a t Asen trong ngu n n ố ệ ủ ổ ứ c:

ộ ồ

ủ ỹ ự N ng đ Asen trong khu v c nam Iowa và tây ừ 0,034 0,490 mg/l ộ Missouri c a M dao đ ng t

ớ ố ẫ i 50% s m u có

Mexico t ộ ồ n ng đ Asen ừ 0,0080,624 mg/l, có t >0,050mg/l…

ộ

ị ở đ a ph ề ướ ng rõ

B nh nhi m đ c Asen mãn tính do s d ng ử ụ ễ ệ ồ ướ ị ả ễ nhi u n c b ô nhi m Asen x y ra ngu n n ươ ễ ị ế ớ i và mang tính d ch t trên th gi r tệ .

2.Ở Việt Nam

ầ

ầ ượ

-Asen có ngu n g c t ố ừ ướ ồ n c ế ng m.H u h t các con sông ề ượ ồ th t ng ngu n VN đ u v ố ớ tiêu chu n cho phép đ i v i ố ế ạ ủ ướ c sinh ho t c a Qu c t n ệ và Vi

ẩ

t Nam.

ề ồ

ộ

c c a ộ

ề ắ

ủ ệ Chính ph Vi t Nam và ả UNICEF đã kh o sát v n ng ướ ủ đ Asen trong n ế 71.000 gi ng khoan thu c 17 ằ ừ ồ ỉ đ ng b ng mi n B c, t nh t Trung, Nam.

ấ ồ ướ ủ ế c gi ng khoan c a

ả ế K t qu phân tích cho th y ngu n n ỉ các t nh :

ư ự ư ồ ị

ả ươ ư +Vùng l u v c sông H ng nh : Hà Nam, Nam Đ nh, Hà Tây, H ng Yên, H i D ng

ư ử ằ ồ ồ +Đ ng b ng sông C u Long nh : An Giang, Đ ng Tháp

ề ấ ị Đ u b nhi m Asen r t cao. ễ

ế ồ ỷ ệ ừ các gi ng có n ng đ Asen t 0,1mg/l đ n

ủ ế ệ ộ ẩ

ủ ầ t Nam và ộ i 1050 l n) c a các xã giao đ ng ơ ế ớ Th Gi

T l >0,5mg/l (cao h n tiêu chu n cho phép c a Vi ổ ứ t ừ t ế ch c Y t 59,680%.

-Ô nhiễm Asen trong nguồn nước của các giếng khoan tại các xã là rất nghiêm trọng.

-Tỷ lệ các giếng có nồng độ Asen cao > 0,1 mg/l ( gấp hơn 10 lần tiêu chuẩn cho phép ) ở hầu hết các xã chiếm từ 70%- 96%

Hiện nay, Chính Phủ đã có kế hoạch hành động quốc gia về giảm thiểu ô nhiễm Asen ở Việt Nam:

-Khảo sát toàn quốc để xác định mức độ ô nhiễm Asen ở nguồn nước ngầm các khu vực khác nhau

-Xây dựng bản đồ ô nhiễm Asen

-Đánh giá thực trạng ảnh hưởng của ô nhiễm Asen trong nguồn nước sinh hoạt tới sức khỏe của cộng đồng

-Nghiên cứu và áp dụng các giải pháp làm giảm thiểu ô nhiễm Asen trong nguồn nước

-Tăng cường thông tin tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng về vệ sinh nguồn nước

-Phòng chống bệnh tật do sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm nói chung và ô nhiễm Asen nói riêng

ự ệ ố Xây d ng các bi n pháp phòng ch ng

Đặc Điểm Phân Bố Của Asen Trong Các Hợp Phần Môi Trường Tự Nhiên

1.Asen Trong Đá Và Qu ngặ

ượ ủ ng trung bình c a

Hàm l Asen trong:

+Đá Mangan: < 13,1ppm

ở vùng Tây

ắ ầ t Nam dao đ ng trong

+Trong tr m tích ộ ệ B c Vi ả kho ng 0,28 1,33ppm

ế

ộ ế ế

+Đá phi n: 0,93 ppm +Đá cacbonat: 1,33ppm +Đá cát k t, b t k t: 0,47 ppm

+Đá ở nhiều vùng mỏ nguồn thường chứa Asen với hàm lượng khá cao

+Hàm lượng Asen trong quặng vàng kiểu thạch anh- vàng- sulsur 50-204 ppm

+Hàm lượng Asen trong đá cát bột kết, phiến silic, phiến sét đạt 13,2ppm

-Trong quặng đạt 1292-1442ppm.

As trong đá, qu ngặ As2+, As3+, As5+

2. Asen Trong Đất Và Vỏ Phong Hóa

Khí quy nể

Đ ng vộ

tậ

ấ

VPH, đ t, As

ự ậ Th c v t

ướ

ầ N c ng m

ạ ộ Ho t đ ng ử núi l a, As

ườ

i và

ậ ướ

N c m t l c

Con ng ạ ộ

ướ ạ đ i, As

ặ ụ 5+

Sinh v t d cướ n

ho t đ ng nhân sinh

ầ

Tr m tích

ộ

ậ Đ ng v t bám đáy

ầ

Đá t m tích

- Hàm lượng trung bình của Asen trong đất từ 5- 6ppm

Hình 5 : Sơ Đồ Vòng Tuần Hoàn Của As Trong Môi Trường

ướ

ể N c bi n

3.Asen Trong Tr m Tích B R i ở ờ ầ

ạ ươ ể ổ ng t ng Asen trong bùn bi n đ i d ế ng th

Hàm l ớ gi ượ i là 1ppm

ầ ng Asen

ượ t Nam có hàm l ấ ờ ể ả

ộ ờ ạ ệ Tr m tích ven b bi n Vi dao đ ng trong kho ng 0,10,6ppm, cao nh t là vùng ven b B c Liêu, Cà Mau, Phú Yên, Quãng Ngãi.

4. Asen Trong N c Và Không Khí ướ

ượ ủ ả i kho ng

ế ớ ng Asen trong không khí c a th gi Hàm l ễ 0,072,3 mg/l , vùng ô nhi m là 1,5190 mg/l.

ở ệ ng Asen trong không khí Vi t Nam là 0,036

ượ Hàm l 0,071 mg/l

-Hàm lượng Asen nước mưa ở Thái Bình Dương là 0,6 µg/l, vùng ô nhiễm Bắc Âu là 3,6-84 µg/l. -Hàm lượng Asen trong nước biển là khoảng 3,7 µg/l, nước sông là 4 µg/l…

5.Asen Trong Sinh V tậ -Asen tích tụ chủ yếu ở rễ:

Phần trên mặt đất hấp thụ 100ppm

Rễ cây hấp thụ khá nhiều Asen ( 1000-6000 ppm)

-Asen khi đi vào cơ thể con người trong một ngày đêm thông qua chuổi thức ăn khoảng 1mg, qua bụi, không khí 1,4 µg/l, các đường khác 0,04 -1,4 µg.

Hàm lượng Asen trong cơ thể người khoảng 0,08 – 0,2 ppm

Bảng : Hàm Lượng As Trong Nước ( µg/l ) Một Số Vùng Ở Việt Nam

Vấn Đề ÔNMT Bởi Asen ở Việt Nam 1.Hiện Trạng Nước Dưới Đất Bị Nhiễm Độc Asen

ắ ộ ồ *Đ ng B ng B c B ằ

ượ ộ ng Asen trong n ướ ướ c d

khu v c Hà N i: hàm l ừ ự ộ i 0,002 0,132 mg/l, trung bình là 0,0339

Ở ấ đ t dao đ ng t mg/l

ạ ỉ ượ ỏ ơ ng Asen nh h n 0,05

ấ ạ T i t nh Thanh Hóa: hàm l mg/l, cao nh t đ t 0,1 mg/l

*Đồng Bằng Nam Bộ

-Ở Đồng Bằng Nam Bộ, cho đến nay các kết quả đánh giá ô nhiễm nước dưới đất bởi Asen rất ít

-Tại ấp 1, xã Mỹ Tân, Thị Xã Cao Lãnh có hàm lượng Asen khoảng 0,7 mg/l

2.Nguyên Nhân Gây Nhiễm Độc Asen Cho Nước Dưới Đất

Có 3 nguyên nhân chính:

-Asen trong nước dưới đất cao có nguồn gốc từ nước thải công nghiệp

-Các vùng đá gốc chứa hàm lượng Asen dị thường

-Các khoáng vật chứa sắt và Mangan trong đất đá, tầng chứa than bùn hoặc tầng bùn sét phân bố khá rộng rãi

Ảnh Hưởng Của Asen đến Sức Khỏe Con Người Và Giải Pháp Khắc Phục Ô Nhiễm Asen

1.Ảnh Hưởng Của Asen Đến Sức Khỏe Con Người

-Asen xâm nhập vào con người qua con đường:

+Nước uống

+Không khí trong vùng ô nhiễm

+Nhiễm do da tiếp xúc nhiều liên tục với nguồn nước, không khí ô nhiễm.

Hình 6 : Các Con Đường Thâm Nhập As Vào Cơ Thể

SX và sd phân bón, hóa chất trong nông nghiệp

Ô nhiễm đất

Khai thác và chế biến khoáng sản: Than, dầu mỏ

Ô nhiễm thực phẩm

Luyện kim, cơ khí

Ô nhiễm nước

Nhiệt điện đốt than, dầu trong công nghiệp

Ô nhiễm không khí

Giao thông vận tải

ườ ụ

ườ ươ ạ ự ư ề ể

ậ ả ạ ộ ơ ể Vào c th con ng i Asen th ng tích t trong não, ộ ng, và trong các b các mô da, móng tay, tóc ,răng, x ệ ph n nhi u bi u mô nh niêm m c, vòm mi ng, th c qu n, d dày, ru t non.

ự ậ

ộ ấ ố ớ ở ể ấ c ăn u ng m i là nguy hi m nh t dù

Gây nhi m đ c c p tính cao.S xâm nh p Asen qua ễ ướ ườ ng n đ ứ ộ m c đ nào

Thủy sản bị nhiễm Asen

-Về mặt sinh học As là một chất độc có thể gây nên 19 loại bệnh khác nhau trong đó có ung thư da và ung thư phổi

-Nhưng As lại có vai trò quan trọng trong việc trao đổi nuclein, tổng hợp protit và hemoglobin

-Nếu bị nhiễm độc Asen với liều lượng dù nhỏ nhưng:

+Tích tụ trong thời gian dài sau 5 hay 10 năm sẽ gây mệt mỏi, buồn nôn, hồng cầu và bạch cầu giảm

+Ảnh hưởng đến sức khỏe các bà mẹ, làm động thai ảnh hưởng đến thai nhi va gây ra những bệnh phổi ác tính, những tác động xấu lên sự phát triển lên thể chất và trí tuệ của trẻ con mới lớn

ả

ụ

ễ

Gi

i Pháp Kh c Ph c Ô Nhi m

ắ Asen Năm mô hình xử lý ô nhiễm Asen trong nước ngầm :

-Mô hình loại bỏ Asen kết hợp với sắt bằng bể lọc của trung tâm nước sạch và vệ sinh môi trường.

-Mô hình xử lý Asen bằng cát/ đá ong

-Mô hình loại bỏ Asen trong nước ăn uống bằng vật liệu mới NC-F20.

-Mô hình xử lý Asen bằng sắt non của trung tâm công nghệ tài nguyên nước.

-Mô hình xử lý Asen bằng oxi hóa và kết tủa

Bột Lọc Nước Loại Bỏ As Ở Bang Lades

ế

ậ

ị K t Lu n Và Ki n Ngh

1.Kết Luận

-Asen là chất cực độc và có thể xâm nhập vào cơ thể con người thông qua chuỗi thực phẩm,nước uống và không khí.Tồn tại ở 2 dạng:

+Vô Cơ

+Hữu cơ

-Rất nhiều cảnh báo về sự nhiễm độc Asen trong nước ngầm ở các tỉnh Bắc Bộ và Đồng Bằng Sông Cửu Long. +Đặc biệt tại huyện An Phú ( An Giang).

ả ở ộ

+Trong số 260 mẫu nước được phân tích có tới 253 mẫu vượt mức giới hạn cho phép của TCVN ( chiếm 92% số mẫu ), trong đó tỉ lệ vượt tiêu chuẩn 0,05mg/l là 97,3%.

-Sở Tài Nguyên Và Môi Trường tỉnh đã có kiến nghị gửi Bộ Tài Nguyên Môi Trường xem xét: ề +M r ng đi u tra kh o sát tình hình ô nhi mễ +Đ ề ra các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm Asen hoặc tạo nguồn cung cấp nước sạch khác thông qua nguồn vốn hỗ trợ của nước ngoài +Từng bước cải thiện sức khỏe của nhân dân

2.Kiến Nghị

-Những biện pháp khắc phục trên chưa phải là kết quả cuối cùng, nên cần có những nghiên cứu tiếp tục.

-Lập bản đồ kế hoạch các vùng ô nhiễm.

-Phương pháp lọc nước bằng cát, sỏi thông thường có thể làm giảm đáng kể lượng Asen trong nước. Nên sử dụng giàn phun để tăng khả năng oxy hóa nước khi tiếp xúc với không khí và bổ sung thêm một lớp than hoạt tính trong bể lọc thì hàm lượng Asen trong nước có thể giảm xuống dưới mức cho phép.

-Cần tiếp tục mở rộng nghiên cứu về mức độ ô

nhiễm Asen và tác động của nó tới sức khỏe cộng

đồng.