Polyester

(cid:1) UPE laø saûn phaåm ña tuï cuûa moät acid hai chöùc khoâng

(cid:1) Polyester coù ñoä baát baõo hoaø thay ñoåi bôûi vieäc söû duïng

no (thöôøng laø anhydric maleic) vaø moät glycol.

acid no hai chöùc nhö anhydric phthalic, acid acid no hai chöùc nhö anhydric phthalic, acid

(cid:1) Glycol thöôøng duøng laø propylene glycol, ethylene

isophthalic hay acid adipic.

glycol, dipropylene glycol, diethylene glycol, hay

neopentyl glycol hoaëc keát hôïp caùc glycol naøy.

Polyester

(cid:1) Tính khaùng chaùy cuûa hoãn hôïp nhöïa ñaït ñöôïc baèng

(cid:1) Tính khaùng hoaù chaát ñöôïc ñaûm baûo baèng vieäc duøng (cid:1) Tính khaùng hoaù chaát ñöôïc ñaûm baûo baèng vieäc duøng

vieäc duøng anhydride chlorendic, anhydride tetrabromophthalic vaø glycol dibromoneopentyl.

(cid:1) Khaùng khí haäu ñaït ñöôïc baèng söû duïng neopentyl

acid isophthalic, glycol neopentyl, trimethyl pentane diol vaø bisphenol A hydro hoùa.

glycol, methyl methacrylate, vaø caùc chaát haáp thuï tia cöïc tím nhö benzophenone vaø benzotriazole.

Taùc nhaân keát maïch

(cid:1) Baûn chaát vaø vai troø

(cid:2) Thöïc chaát laø chaát chöùa noái ñoâi linh ñoäng tham

gia ñoàng truøng hôïp vôùi thaønh phaàn nhöïa gia ñoàng truøng hôïp vôùi thaønh phaàn nhöïa

(cid:2) Thöôøng ôû theå loûng, neân coøn coù taùc duïng laøm

polyester khoâng no ñeå taïo ra caáu truùc khoâng gian

giaûm ñoä nhôùt hoãn hôïp

Taùc nhaân keát maïch

(cid:1) AÛnh höôûng

(cid:2) Maät ñoä lieân keát vaø chieàu daøi lieân keát maïng →

(cid:2) AÛnh höôûng ñeán ñoä nhôùt cuûa hoãn hôïp → gia coâng

(cid:2) Ñoä co ruùt cuûa saûn phaåm → khuyeát taät

(cid:2) Nhieät phaùt sinh trong phaûn öùng → gia coâng,

tính naêng cô lyù tính naêng cô lyù

khuyeát taät

Taùc nhaân keát maïch

(cid:1) Thoâng thöôøng : styrene

(cid:1) Caùc taùc nhaân khaùc : vinyl toluene, methyl

acrylate, diallyl phthalate, n-butyl

methacrylate, methyl methacrylate,

acrylonitrile, vinyl acetate

Chaát öùc cheá

(cid:1) Baûn chaát vaø ñaëc ñieåm

(cid:2) Laø caùc chaát nhaïy phaûn öùng vôùi caùc goác töï do. (cid:2) Khoâng taïo ra caùc saûn phaåm coù kích thöôùc lôùn.

(cid:1) Vai troø chính

(cid:1) AÛnh höôûng

(cid:2) Laøm chaäm phaûn öùng. (cid:2) Coù theå aûnh höôûng ñeán maøu saéc nhöïa. (cid:2) Thöôøng laø caùc chaát ñoäc haïi.

Giuùp taêng thôøi gian baûo quaûn (daäp ñöôïc caùc goác (cid:2) Giuùp taêng thôøi gian baûo quaûn (daäp ñöôïc caùc goác töï do hình thaønh trong quaù trình baûo quaûn).

Chaát öùc cheá

(cid:1) Moät soá chaát öùc cheá thöôøng ñöôïc söû duïng

(cid:2) Hydroquinone (cid:2) p-benzoquinone (cid:2) catechol (cid:2) catechol (cid:2) tert butyl hydroquinone (cid:2) 3,5-di-tert-butyl catechol (cid:2) 2,5-di-tert-butyl hydroquinone (cid:2) chloranil (cid:2) hydroquinone mono-methyl ether

Saùp

(cid:1) Vai troø

(cid:2) Taêng khaû naêng roùc khuoân (taùch khuoân)

(cid:1) Thaønh phaàn

(cid:2) AÛnh höôûng ñeán vieäc xöû lyù vaø trang trí beà maët

Laø caùc hôïp chaát hydrocarbon no töø C4 trôû leân (cid:2) Laø caùc hôïp chaát hydrocarbon no töø C4 trôû leân (parafin). (cid:1) AÛnh höôûng

(cid:2) Giaûm khaû naêng keát dính giöõa caùc lôùp.

(vaù, sôn,...)

Chaát xuùc tieán

(cid:1) Vai troø (cid:2)

Laø thaønh phaàn hoaït hoaù chaát xuùc taùc ñeå taïo phaûn öùng ñoùng raén. (cid:1) Thaønh phaàn

(cid:2)

Phuï thuoäc vaøo chaát xuùc taùc, thoâng thöôøng laø caùc hôïp chaát amin hay caùc muoái cuûa kim loaïi ña hoaù trò. amin hay caùc muoái cuûa kim loaïi ña hoaù trò.

(cid:2)

ñoùng raén. Soá löôïng goác töï do ban ñaàu → aûnh höôûng maät ñoä noái ngang.

(cid:1) Löu yù :

(cid:2) Ñeå hoaït hoaù chaát xuùc taùc coøn coù theå duøng nhieät, tia cöïc

tím, soùng cao taàn.

AÛnh höôûng (cid:1) AÛnh höôûng (cid:2) Vaän toác ñoùng raén → nhieät ñoä sinh ra trong quaù trình

Caùch ñoùng raén

(cid:1) Nhaø saûn xuaát söû duïng phaûn öùng truøng

hôïp goác töï do ñeå ñoùng raén nhöïa.

(cid:1) Caùc phöông phaùp ñoùng raén (cid:1) Caùc phöông phaùp ñoùng raén

(cid:2) Ñoùng raén ôû nhieät ñoä thöôøng

(cid:2) Ñoùng raén nhieät

(cid:2) Ñoùng raén baèng quang

(cid:2) Ñoùng raén baèng soùng cao taàn.

Caùch ñoùng raén

(cid:1) Caùc thaønh phaàn tham gia vaøo phaûn öùng ñoùng raén

Thaønh phaàn Coâng duïng Tyû leä, %

Nhöïa polyester Nhöïa polyester thaønh phaàn chính thaønh phaàn chính 65 – 72 65 – 72

Taùc nhaân keát maïch taïo caàu noái ngang 28 – 35

Chaát xuùc taùc taïo goác töï do 0,5 – 1,2

Chaát xuùc tieán hoaït hoaù xuùc taùc < 0,1

Chaát xuùc taùc

(cid:1) Vai troø: Taïo ra caùc goác töï do hoaït ñoäng thöïc hieän

(cid:1) Baûn chaát: Laø caùc peroxide, hôïp chaát azo,... (cid:1) Hoaït ñoäng:

phaûn öùng ñoùng raén

(cid:1) Caùc goác töï do naøy töông taùc vôùi caùc vò trí noái ñoâi naèm ôû taùc nhaân keát maïch vaø phaân töû nhöïa ñeå taïo caùc goác töï do môùi.

Chaát xuùc tieán / Chaát xuùc tieán / Chaát xuùc taùc Goác töï do R’O – OR” taùc nhaân kích thích R’O* + R”O* R’* + R”OO*

Chaát xuùc tieán (2)

(cid:1) Hoaït ñoäng:

Chaát xuùc tieán tham gia trao ñoåi electron vôùi chaát xuùc taùc

ñeå bieán xuùc taùc thaønh goác töï do

(CH3)3C – O – OH + Co2+ → (CH3)3C – O•

+ Co3+ + OH-

(CH3)3C – O – OH + Co3+ → (CH3)3C – O –

O• + Co3+ + H+

Heä xuùc tieán - xuùc taùc

o Ñoùng raén ôû nhieät ñoä thöôøng:

Xuùc taùc Xuùc tieán

methyl ethyl ketone cobalt octoate

peroxide (MEKP)

benzoyl peroxide (BPO) diethyl aniline (DEA) hay

dimethyl aniline (DMA)

Heä xuùc tieán - xuùc taùc

(cid:1) Ñoùng raén nhieät: xuùc taùc benzoyl peroxide, tert

butyl peroxide, di cumyl peroxide, tert butyl

(cid:1) Ñoùng raén quang: xuùc taùc carbon tetrachloride

hydroperoxide. hydroperoxide.

(cid:1) Ñoùng raén baèng soùng cao taàn: tert butyl benzoate.

(CCl4), AgBr.

Tieán trình cuûa phaûn öùng ñoùng raén

(cid:1) Khôi maøo

Xuùc tieán / taùc nhaân kích thích Xuùc taùc Goác töï do

Goác töï do

Taùc nhaân keát maïch Goác töï do

Goác töï do

Polyester Goác töï do Polyester Goác töï do (cid:1) Phaùt trieån maïch

Goác töï do

Taùc nhaân keát maïch Goác töï do

Goác töï do

Polyester Goác töï do (cid:1) Taùi hôïp maïch Goác töï do Cao phaân töû Goác töï do Phuï chaát khaùc