Đ bài: Đt N c qua dòng suy t ng c a nhà th Nguy n Khoa Đi mề ấ ướ ưở ủ ơ ễ ề
Bài làm
Nguy n Khoa Đi m kh ng đnh chân lí b ng m t tr c c m thiên tài đ lý gi i m t cáchễ ề ẳ ị ằ ộ ự ả ể ả ộ
c th sinh đng v s kh i nguyên và phát tri n c a đt n c qua hình t ng mi ngụ ể ộ ề ự ở ể ủ ấ ướ ượ ế
tr u, cây tre.ầ
Nh ng hình t ng bình th ng quen thu c trong đi s ng c a nhân dân Vi t Nam, nh ngữ ượ ườ ộ ờ ố ủ ệ ư
mãi cho đn khi Nguy n Khoa Đi m phát bi u, cái chân lí ng là hi n nhiên đy, ng iế ễ ề ể ỡ ể ấ ườ
đc l ng l i m t kho nh kh c, sau đó ng ra bao đi u thú v ...ọ ắ ạ ộ ả ắ ớ ề ị
Trong nh ng ngày tham gia kháng chi n ch ng M chi n tr ng Tr Thiên, Nguy nữ ế ố ỹ ở ế ườ ị ễ
Khoa Đi m đã có nh ng xúc c m, suy t n ng th m sâu s c v đt n c v nhân dânề ữ ả ư ồ ắ ắ ề ấ ướ ề
trong quá trình d ng n c và gi n c. T đó, nhà th đi đn s nh n th c đúng đn vự ướ ữ ướ ừ ơ ế ự ậ ứ ắ ề
vai trò trách nhi m c a th h thanh niên trí th c - nh ng ng i ch chân chính c a đtệ ủ ế ệ ứ ữ ườ ủ ủ ấ
n c, ph i tham gia tích c c vào cu c kháng chi n c a nhân dân đ gi i phóng dân t c,ướ ả ự ộ ế ủ ể ả ộ
đa đt n c đi xa h n đn nh ng tháng ngày m m ng. Tr ng ca M t đng khátư ấ ướ ơ ế ữ ơ ộ ườ ặ ườ
v ng hình thành trong b i c nh y, và có th xem ch ng Đt N c là n i d n nén c mọ ố ả ấ ể ươ ấ ướ ơ ồ ả
xúc và k t tinh nh ng suy t có tính chân lý c a Nguy n Khoa Đi m v Đt N c vàế ữ ư ủ ễ ề ề ấ ướ
Nhân Dân, đc chuy n t i qua nh ng l i ngh thu t dung d , l i có kh năng truy nượ ể ả ữ ờ ệ ậ ị ạ ả ề
c m sâu s c đn bao th h đc gi .ả ắ ế ế ệ ộ ả
M đu cho dòng suy t ng, Nguy n Khoa Đi m nh n th c v s t n t i lâu dài c a đtở ầ ưở ễ ề ậ ứ ề ự ồ ạ ủ ấ
n c trong su t "th i gian đng đng" b n ngàn năm văn hi n. Thi nhân kh ng đnh:ướ ố ờ ằ ẵ ố ế ẳ ị
Khi ta l n lên đt n c đã có r i..ớ ấ ướ ồ
Đt n c có trong nh ng cái "ngày x a ngày x a"... m th ng hay k .ấ ướ ữ ử ư ẹ ườ ể
Âm h ng c a l i th l ng đng nh gi ng k chuy n tâm tình th th gi a nh ng kưở ủ ờ ơ ắ ọ ư ọ ể ệ ủ ỉ ữ ữ ẻ
thân th ng, g i ra ng i nghe dòng liên t ng trôi v m t th i quá kh xa xăm, trongươ ợ ở ườ ưở ề ộ ờ ứ
y tr m tích bao huy n s t hào v cu c s ng chi n đu c a cha ông. Nhà th đã sấ ầ ề ử ự ề ộ ố ế ấ ủ ơ ử
d ng thi pháp tuy t v i câu th b ng . Sau tr ng ng ch th i gian "Ngày x a ngàyụ ệ ờ ở ơ ỏ ỏ ạ ữ ỉ ờ ử
x a"..., l i k c a m đc chuy n sang cho ng i đc t liên t ng hình dung v baoư ờ ể ủ ẹ ượ ể ườ ọ ự ưở ề
hình t ng đp m t th i làm xôn xao tu i m ng vàng nh Thánh Gióng, Tr n Qu cượ ẹ ộ ờ ổ ộ ư ầ ố
To n, Mai An Tiêm... C m t n n văn hoá, văn h c dân gian v i bao th n tho i, truy nả ả ộ ề ọ ớ ầ ạ ề
thuy t phong phú làm sao có th gói tr n trong m y v n th . Thi nhân nh trao cho ng iế ể ọ ấ ầ ơ ư ườ
đc chi c chìa khoá đ t mình khám phá cái kho tàng văn hóa phong phú t tiên trao l i.ọ ế ể ự ổ ạ
L n v m nh v n c tích y, nh ng ai có lòng ch c ch n s t mình ch t chiu đcầ ề ả ườ ổ ấ ữ ắ ắ ẽ ự ắ ượ
nh ng gi t m t mà b i d ng tâm h n thi n chân, tìm đn m t l s ng đp.Truy tìm vữ ọ ậ ồ ưỡ ồ ệ ế ộ ẽ ố ẹ ề
c i ngu n Đt N c, khó ai có th xác đnh minh b ch cái ngày tháng kh i thu c a nó,ộ ồ ấ ướ ể ị ạ ở ỷ ủ
cho dù là nhà kh o c hay s gia. Nguy n Khoa Đi m l i xác đnh cái bu i ban đu yả ổ ử ễ ề ạ ị ổ ầ ấ
qua m t nét s ng gi n d nh ng đm đà c a nh ng ng i m , ng i bà Vi t Nam:ộ ố ả ị ư ậ ủ ữ ườ ẹ ườ ệ
Đt N c b t đu v i mi ng tr u bây gi bà ănấ ướ ắ ầ ớ ế ầ ờ
Đt N c l n lên khi mình bi t tr ng tre mà đánh gi cấ ướ ớ ế ồ ặ
Không ai l y tiêu chu n đo l ng c a nhà khoa h c đ b t b thi nhân. Nguy n Khoaấ ẩ ườ ủ ọ ể ắ ẻ ễ
Đi m kh ng đnh chân lí b ng m t tr c c m thiên tài đ lý gi i m t cách c th sinhề ẳ ị ằ ộ ự ả ể ả ộ ụ ể
đng v s kh i nguyên và phát tri n c a đt n c qua hình t ng mi ng tr u, cây tre.ộ ề ự ở ể ủ ấ ướ ượ ế ầ
Nh ng hình t ng bình th ng quen thu c trong đi s ng c a nhân dân Vi t Nam, nh ngữ ượ ườ ộ ờ ố ủ ệ ư
mãi cho đn khi Nguy n Khoa Đi m phát bi u, cái chân lí ng là hi n nhiên đy, ng iế ễ ề ể ỡ ể ấ ườ
đc l ng l i m t kho nh kh c, sau đó ng ra bao đi u thú v . B i l , th m th u vào cácọ ắ ạ ộ ả ắ ớ ề ị ở ẽ ẩ ấ
t bào m ng manh y, là nh ng m i quan h tình nghĩa truy n th ng đp c a con ng iế ỏ ấ ữ ố ệ ề ố ẹ ủ ườ
Vi t Nam.Trong t c cúng l , mi ng tr u qu cau là bi u t ng cho t m lòng thành c aệ ụ ễ ế ầ ả ể ượ ấ ủ
con cháu g i đn h n thiêng nh ng b c đã khu t, là nh p c u giao c m v i ti n nhân.ử ế ồ ữ ậ ấ ị ầ ả ớ ề
Mi ng tr u g i ra huy n s tình yêu, nói lên m i quan h v ch ng chung thu , nghĩa anhế ầ ợ ề ử ố ệ ợ ồ ỷ
em Tân - Lang tr n v n. Và có l t đó, mi ng tr u tr thành v t bi u tr ng cho tình yêuọ ẹ ẽ ừ ế ầ ở ậ ể ư
và hôn nhân. Mi ng tr u giúp d n m i tìm nhau, đ cho con ng i ph i l a nên duyên, làế ầ ẫ ố ể ườ ả ứ
nhân t t o nên bao đôi uyên ng ch p cánh chung cành. Đ r i khi h v già, thong thố ạ ươ ắ ể ồ ọ ề ả
nhai mi ng tr u, nh bu i thanh xuân tình n ng nghĩa đm, mà đt nhiên n n c iế ầ ớ ổ ồ ượ ộ ở ụ ườ
mãn nguy n chuy n tình x a.ệ ệ ư
Nhà th l i liên t ng song hành v s l n m nh c a đt n c t bu i "dân mình bi tơ ạ ưở ề ự ớ ạ ủ ấ ướ ừ ổ ế
tr ng tre mà đánh gi c". Đt n c Vi t có đi u ki n th nh ng phù h p t o đi u ki nồ ặ ấ ướ ệ ề ệ ổ ưỡ ợ ạ ề ệ
cho cây tre sinh sôi phát tri n kh p m i mi n c a T Qu c, đem l i m t màu xanh bátể ắ ọ ề ủ ổ ố ạ ộ
ngát cho quê h ng. Nguy n Duy cũng t ng trăn tr v nh ng ph m ch t kì l c a câyươ ễ ừ ở ề ữ ẩ ấ ạ ủ
tre Vi t:ệ
Tre xanh xanh t bao gi ?ự ờ
Chuy n ngày x a đã có b tre xanhệ ư ờ
Thân g y gu c lá mong manhầ ộ
Mà sao nên lu nên thành tre i?ỹ ơ
đâu tre cũng xanh t iỞ ươ
Cho dù đt s i đt vôi b c màu?ấ ỏ ấ ạ
Cây tre hi n h u trên m i làng quê. Nó nh là s đng hi n nh ng ph m ch t đôi khi ngề ậ ỗ ư ự ồ ệ ữ ẩ ấ ỡ
là đi l p trong c t cách con ng i Vi t Nam: th t thà ch t phác, đôn h u thu chung, yêuố ậ ố ườ ệ ậ ấ ậ ỷ
chu ng hoà bình nh cây tre m m m i đ hoá thành nh ng v t d ng xinh x n trong cu cộ ư ề ạ ể ữ ậ ụ ắ ộ
s ng con ng i: nh nh n nh cây tăm, đôi đũa; êm ái nh chi c nôi ru ta l n lên vào đi;ố ườ ỏ ắ ư ư ế ớ ờ
yên n v ng ch c nh "cái kèo cái c t thành tên", làm nên ngôi nhà t m cho m i giaổ ữ ắ ư ộ ổ ấ ọ
đình đoàn t bên nhau; siêng năng tích góp m máu d n thành s s ng nh Nguy n Duyụ ỡ ồ ự ố ư ễ
so sánh:
R siêng không ng i đt nghèoễ ạ ấ
Tre bao nhiêu r b y nhiêu c n cù.ễ ấ ầ
Đn khi c dân t c lên đng ra tr n, quy t giành l i đc l p t do, thì tre cũng đngế ả ộ ườ ậ ế ạ ộ ậ ự ứ
th ng hiên ngang b t khu t cùng chia l a v i dân t c Vi t , th m chí "m t cây chông cũngẳ ấ ấ ử ớ ộ ệ ậ ộ
ti n công gi c M ", b i "nòi tre đâu ch u m c cong, ch a lên đã nh n nh chông lế ặ ỹ ở ị ọ ư ọ ư ạ
th ng".ườ
T nh ng giá tr v t ch t bình d thân quen, Nguy n Khoa Đi m g n dòng suy t ng đnừ ữ ị ậ ấ ị ễ ề ắ ưở ế
con ng i ngàn đi c trú, lao đng, chi n đu trên m nh đt Vi t đ gi gìn tôn t oườ ờ ư ộ ế ấ ả ấ ệ ể ữ ạ
m nh đt thân yêu. Đó không ai khác là nh ng ng i m , ng i cha m t đi kính tr ngả ấ ữ ườ ẹ ườ ộ ờ ọ
thu chung, "th ng nhau b ng g ng cay mu i m n". Tình c m chân thành y không ph iỷ ươ ằ ừ ố ặ ả ấ ả
là l p son ph n v i "s c màu l ng l y, sáo ng n ào", mà là nh ng nét duyên nh búi tócớ ấ ớ ắ ộ ẫ ữ ồ ữ ư
m b i sau đu g n gàng ý nh , đ đ làm cho con tim xao xuy n khi g n nhau, và khi xaẹ ớ ầ ọ ị ủ ể ế ầ
thì không bao gi nguôi ngoai nhung nh , đ r i h b t lên nh ng câu ca dao nghe nhờ ớ ể ồ ọ ậ ữ ư
mu i xát tâm can:ố
Thi p nh chàng t m phên h nu c l t đtế ớ ấ ư ộ ạ ứ
Chàng nh thi p khi đng n c ngh n c mớ ế ắ ướ ẹ ơ
Ba trăng là m y m i hômấ ươ
Mai nam v ng tr c chi u n m qu nh sau.ắ ướ ề ồ ạ
Nguy n Khoa Đi m l i có m t cách nhìn th u tri t theo th i gian hao phí lao đng đ k tễ ề ạ ộ ấ ệ ờ ộ ể ế
tinh m t h t g o tr ng trong. Nó ph i tr i qua bao n ng s ng v t v gieo c y, xay giã,ộ ạ ạ ắ ả ả ắ ươ ấ ả ấ
gi n sàng.Th m vào trong h t g o bé nh y là m hôi v m n nh c nh n c a giai c pầ ắ ạ ạ ỏ ấ ồ ị ặ ọ ằ ủ ấ
nông dân. Nhi u ng i ch bi t h ng th h ng h mà quên đi l i d y "ăn qu nh kề ườ ỉ ế ưở ụ ữ ờ ờ ạ ả ớ ẻ
tr ng cây", nên Nguy n Khoa Đi m đã khéo léo nh c nh chúng ta nhai h t c m d o nênồ ễ ề ắ ở ạ ơ ẻ
nh đn công lao c a ng i làm ra nó, đ không làm h bu n lòng ph i c t l i nh c nh :ớ ế ủ ườ ể ọ ồ ả ấ ờ ắ ở
Ai i b ng bát c m đyơ ư ơ ầ
D o th m m t h t đng cay muôn ph n.ẻ ơ ộ ạ ắ ầ
Nguy n Khoa Đi m th t tài tình, khi ông c th hoá khái ni m đt n c tr u t ng l nễ ề ậ ụ ể ệ ấ ướ ừ ượ ớ
lao c v chi u "th i gian đng đng", l n "không gian mênh mông" vào trong nh ng hìnhả ề ề ờ ằ ẵ ẫ ữ
nh nh bé nh h t g o, nh ng l p lánh bao t ng ý nghĩa sâu s c, có giá tr bi u tr ngả ỏ ư ạ ạ ư ấ ầ ắ ị ể ư
nh ng nét b n ch t và tinh hoa c a dân t c, c a Đt N c Vi t Nam. Đ c p đn h tữ ả ấ ủ ộ ủ ấ ướ ệ ề ậ ế ạ
g o là nói đn n n kinh t nông nghi p đc tr ng, đc quy đnh b i đi u ki n thạ ế ề ế ệ ặ ư ượ ị ở ề ệ ổ
nh ng thu n l i c a n c Vi t. Nhân dân lao đng g n mình trong môi tr ng đt đaiưỡ ậ ợ ủ ướ ệ ộ ắ ườ ấ
t đi này qua đi khác, s đnh hình nên nh ng nét c t cách c a con ng i Vi t . H yêuừ ờ ờ ẽ ị ữ ố ủ ườ ệ ọ
quý đt đn m c xem "T c đt t c vàng". Và vì v y, h s n sàng hi n thân vì non sôngấ ế ứ ấ ấ ấ ậ ọ ẵ ế
đt n c nh Ch Lan Viên t ng c m xúc:ấ ướ ư ế ừ ả
Ôi T Qu c ta yêu nh máu th tổ ố ư ị
Nh m cha ta nh v nh ch ngư ẹ ư ợ ư ồ
Ôi T Qu c n u c n ta ch tổ ố ế ầ ế
Cho m i ngôi nhà ng n núi con sôngỗ ọ
(Sao chi n th ng)ế ắ
Tính tri t lý trong dòng suy t ng c a Nguy n Khoa Đi m v a sâu s c v a đy s cế ưở ủ ễ ề ừ ắ ừ ầ ứ
thuy t ph c. Ch vài dòng th ng n và tinh t , thi nhân đã đi đn m t k t lu n có tínhế ụ ỉ ơ ắ ế ế ộ ế ậ
kh ng đnh "Đt N c có t ngày đó ..." và do nhân dân lao đng t o d ng nên, đ choẳ ị ấ ướ ừ ộ ạ ự ể
chúng ta hôm nay đc th h ng h nh phúc m t cách c th thi t th c, ch không h làượ ụ ưở ạ ộ ụ ể ế ự ứ ề
m t tình c m thu n tuý m h đã thu c v quá kh . Nguy n Khoa Đi m gi i thích m tộ ả ầ ơ ồ ộ ề ứ ễ ề ả ộ
cách đn gi n:ơ ả
Đt là n i anh đn tr ngấ ơ ế ườ
N c là n i em t mướ ơ ắ
Đt n c là n i ta hò h nấ ướ ơ ẹ
Đt n c là n i em đánh r i chi c khăn trong n i nh th m.ấ ướ ơ ơ ế ỗ ớ ầ
Nhà th nh c đn ngôi tr ng cái b n, m t to đ l u d u k ni m tình yêu. Các đaơ ắ ế ườ ế ộ ạ ộ ư ấ ỷ ệ ị
danh ng là r i r c riêng t , nh ng th c ch t đó là linh h n c a Đt N c, là d u n tìnhỡ ờ ạ ư ư ự ấ ồ ủ ấ ướ ấ ấ
c m sâu s c c a con ng i Vi t . Ngôi tr ng là n i cung c p hành trang tri th c cho m iả ắ ủ ườ ệ ườ ơ ấ ứ ỗ
chúng ta t tin đ làm ch cu c s ng. Dòng sông không ch mang phù sa màu m làm xanhự ể ủ ộ ố ỉ ỡ
nh ng cánh đng mà là ngu n n c t m mát đi ta, g n bó đn m c nh Hoàng C mữ ồ ồ ướ ắ ờ ắ ế ứ ư ầ